PROGRAMLARIN DENENMESİ ve
PROGRAMA SÜREKLİLİK KAZANDIRILMASI
PROGRAMLARIN DENENMESİ
Programın uygulanması, değişimi uygulamaya koyma sürecidir.
Değişim yeni bilgilerin ortaya çıkmasıyla olur;
ancak yeni bilgilerin mevcut olması değişim için yeterli değildir.
Deneme sonuçlarından yararlı bilgiler edinilmesi için program uygulamasının,
1) Deneyimli ve başarılı öğretmenlerle,
2) Ön koşul bilgi ve becerilere sahip öğrencilerle, 3) Uygun öğrenme ortamlarında yapılması
önemlidir.
PROGRAMLARIN DENENMESİ
Hedef, içerik, eğitim durumları ve
değerlendirme aşamalarına uygun olarak geliştirilen programın denenmesinde
izlenecek sıra şöyledir:
Programın denenmesinde izlenecek sıra:
Uygulamanın Planlanması
Okul Yönetici ve
Öğretmenlerin Seçilmesi
Programın ve Materyallerin Uygulanması
Okul Yöneticisi ve
Öğretmenlere Programın Tanıtılması
Programın ve Materyallerin Değerlendirilmesi
Deneme Yapılacak Okulların ve Sınıfların Seçilmesi
PROGRAMIN DENENMESİ
1 2
3 4
5
6
Uygulamanın Planlanması:
Yeni hazırlanan ya da geliştirilen programın etkili bir şekilde uygulanabilmesi için uygulamanın her aşaması ayrıntılı bir şekilde planlanmalıdır.
İyi bir planlama değişimin anahtarı olma özelliği taşır.
Planlama 3 temel faktör üzerinde odaklanmaktadır.
Bunlar:
İnsan,
Program,
Kurum boyutlarında ele alınır.
Deneme Yapılacak Okulların ve Sınıfların Seçilmesi
Deneme okullarını ve sınıflarını seçerken temel alınan ölçütler;
1. Coğrafi bölgelerin temsil edilmesi( 7 bölge) 2. Yerleşim birimlerinin temsil edilmesi(kır/kent) 3. Değişik yörelerdeki okulların temsil
edilmesi(küçük, orta, büyük)
4. Gerekli alt yapının bulunması(lab., araç-gereç) 5. Genel bilgiler(personel, tesis, çevre)
Öncelikle pilot olarak seçilecek okul ve sınıfların ülke genelindeki okulları temsil edecek nitelikte olmasına dikkat edilmelidir.
Okul Yönetici ve Öğretmenlerinin Seçilmesi
Programın getirdiği yeniliklerin başarılı
olması için okul yöneticisi ve öğretmenlerin işbirliği içinde olması gereklidir.
Öğretmenlerin etkin katılımı başarıyı arttırır.
Programın uygulanacağı okullar seçildikten sonra, programın uygulama koşulları ve
okulun uygulama konusundaki isteklerini
belirlemek için görüşme yapılmalıdır.
Okul Yöneticisi ve Öğretmenlere Programın Tanıtılması
Okul yöneticileri ile öğretmenlere
uygulamadaki rolleri ve sorumlulukları konusunda bilgiler verilmelidir.
Hizmet içi eğitim çalışmaları yoluyla
hazırlanan programın öğeleri, yaklaşımı ve sunumu konusunda bilgi verilmeli,
kullanılacak öğretim materyalleri tanıtılmalıdır.
Yeni eğitim programının tanıtıcı, “Program Tanıtım Kılavuzu” hazırlanıp dağıtılması
yararlı olur.
Programın ve Materyallerin Uygulanması
Uygulayacağı program ve materyali çok iyi
tanımayan ve kullanmayan öğretmen başarılı olamaz.
Deneme sonuçlarından, öğretmen ve yöneticilerden neler beklendiği,
değerlendirmelerin nasıl yapılacağı açıklanmalıdır.
Ayrıca önemli bir konuda finansal kaynaklar
konusunda program uygulamasına destek
sağlanmalıdır.
Programın ve Materyallerin Değerlendirilmesi
Programın yeterlikleri ya da yetersizlikleri
konusunda temel başvuru kaynağı öğretmen ve öğrencilerdir.
Değerlendirme sonuçlarına göre programın yetersiz yönlerinin düzeltilmesi ve yeniden gözden geçirilmesi programın sistemli ve düzenli ilerlemesine olanak sağlar.
Program ve materyal hakkında bilgi toplama araçlarından bazıları:
1. Anketler,
2. Görüşmeler, 3. Gözlemler,
4. Öğretmen notları, 5. Ünite testleri,
6. Deney ve kontrol gruplu
karşılaştırmalar
Programın Alanda Denenmesi (Alan Testi)
Programı denemenin (alan testi) esas amacı, geliştirilen yeni ders programının ülke çapında uygulamaya konmadan önce,
belirlenen ölçütler çerçevesinde seçilmiş olan okullarda bu programın hedefler, davranışlar, işleyiş, yöntem, materyaller, düzeye göre
eksik ya da fazla yönleriyle tespiti ile
programın bir önceki programa göre daha
eksik ya da iyi yönlerini tespit ederek en iyi
programa ulaşmaktır.
Programın Alanda Denenmesi (Alan Testi)
Program Deneme(Alan Testi) Modeli üç aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar şunlardır:
Planlama
Uygulama
Sonuç
Planlama bölümde yer verilen işlemler:
Programın deneme amacı belirlenir.
Programı deneme soruları hazırlanır.
Gerekli personel, bütçe, zaman vb. kaynaklar planlanır.
Hizmet içi eğitim programı hazırlanır.
Hizmet içi eğitime katılacak öğretmenler tespit edilir.
Bilgi toplama aşamaları ve yöntemleri belirlenir.
Uygulama okulları seçilir.
Toplanan bilgilerin analiz ve rapor etme
planlaması yapılır.
Uygulama bölümünde ; önceden yapılan planlar doğrultusunda toplanan bilgiler ve raporlar analiz edilerek değerlendirilir.
Sonuç bölümünde; uygulanan programın son raporu hazırlanır. Ortaya çıkacak sonuçlara
göre programın yeniden gözden geçirilmesine
olanak sağlar.
PROGRAMA SÜREKLİLİK
KAZANDIRILMASI
AR-GE YAKLAŞIMI
(Programın Düzeltilmesi ve Geliştirilmesi)
Araştırma geliştirme çalışmalarının temel
amacı,program geliştirmeye ilişkin devam eden problemlerden haberdar olunup olunmadığını öğrenmektir.
Programların değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan problemler:
1. Geliştirilen programlar bireylere temel becerileri kazandırmada yeterli midir?
2. Programın hizmet ettiği düşünülen bireylerin bireysel farklılıkları göz önüne alınmakta mıdır?
3. Programın geliştirilmesine ilişkin engeller ortadan kaldırılmış durumda mıdır?
Problemlerin çözüm yolları:
1.
Öğretmenlerin görev ve sorumlulukları incelenerek etkinlikleri artırılabilir.
2.
Sürecin her aşamasında araştırma ve geliştirme çalışmaları sürdürülebilir.
3.
Program geliştirmeye katılan bireylerin
sürekli hizmet içi eğitimden geçirilmeleri
sağlanabilir.
Program Geliştirme Uzmanı ve Öğretmenin Ulusal Düzeydeki Görev ve Sorumlulukları
Kurama dönük kaynaklardan yararlanmanın yanında okullardaki uygulamalarda veri
toplama çabasında bulunma,
Merkez örgütle okullar arasındaki
haberleşmeyi sürekli açık bulundurma,
Okullarda istekli ve ilgili olan görevli
öğretmenler varsa bunları merkezde program geliştirme çalışmaları içinde görevlendirme,
Çok sesliliği yansıtacak modelleme
çalışmalarını sürdürme.
Program Geliştirme Uzmanı ve Öğretmenin Okul Düzeyindeki Görev ve Sorumlulukları
Program geliştirme sürecinin başlangıcında yer alan ihtiyaç analizini yapma, analiz sonuçlarını
değerlendirme ve sonuçlara göre kısa ve uzun vadeli plan ve programlar hazırlama,
Sürece katılacak bireyler (öğretmen, veli, yönetici gibi) hakkında bilgi toplama
Yöneticiler öğretmenler arasında dengeli iş bölümü yapmalarını sağlama ve görev dağılımı yapma,
Zümre başkanları ve öğretmenlerle iş birliği içinde uygun grupları oluşturma ,
Zümre ekibi ile özel hedefleri, kazanımları, ölçme araçlarını ve ders içeriğinin düzenlenmesini
sağlama
Program Geliştirme Uzmanının Okul Düzeyindeki Görev ve Sorumlulukları
Öğretmenlerin dersteki etkinliklerinde kullanacağı materyalleri geliştirmede yol göstericilik ve
öncülük yapma ,
Öğretim programlarının uygulanmasında, alan öğretmenlerine yol gösterici olma,
Programları sürekli izleyerek ve diğer uzmanlarla işbirliği yaparak değişiklikleri saptama ve yeni
program hazırlıklarına girişme
Kongre, seminer vb. etkinliklere bizzat katılma,
Alanı ile ilgili literatürü izleme ve uygulamalara ilişkin yayınlarda bulunma.
Öğretmenin Okul Düzeyindeki Görev ve Sorumlulukları
Konu alanında uzman sıfatını taşıyabilecek güncel bilgiye sahip olma,
Öğrencilerin gelişim düzeyinden haberdar olma ,
Program geliştirme sürecine etkin katılımda bulunma,
Programı izleyerek diğer öğretmenlerle iş birliği içinde olma ve program geliştirme uzmanıyla birlikte çalışma
Kongre, seminer vb. etkinliklere bizzat katılma ,
Program geliştirme uzmanına koşullar ve
değişiklikler hakkında bilgi akışında bulunma
PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİNİ ENGELLEYEN ETMENLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Yönetici Tutum ve Davranışlarına İlişkin engeller
Program geliştirme sürecine yönelik değişikliklerden okul personelini yeterince bilgilendirmeme,
Sürece katılmayı öğretmenlerin sorumluluklarından biri olarak görmeme,
Öğretmenlerin program geliştirme çalışmalarına katılmaları için yönlendirmeme,
Öğretmenlerin seminer ve özel yayınları hazırlaması gereğine inanmama
PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİNİ ENGELLEYEN ETMENLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Öğretmen Tutum ve Davranışlarına İlişkin Engeller:
Öğretmenler arasında değişmeye hazır olmama tutumu,
Öğretmenlerin yaptığı çalışmalara güvenerek bir uzmanın katkısına gerek bulunmadığına inanmaları,
Öğretmenlerin ders dışındaki program geliştirme çalışmalarının görevlerinin olmadığını düşünmeleri,
Eğitim bilimlerinde son gelişmelerden
habersiz olma.
Okul Düzeyinde Program Geliştirmede Karşılaşılan Güçlükler
Ülkemizde eğitimde program geliştirme alanının pek fazla bilinmemesi,
Okul düzeyinde program geliştirme hizmetlerinin tek bir uzman tarafından yürütülmesinin güç olması ve iş birliği içinde
çalışmaların yapılmaması,
Öğretmenlerin ders saatinin fazla olması sınavlar vb. nedenlerle iş birliği içinde program geliştirmeye katılması için özendirici önlemler alınmalıdır.
Program geliştirme alanını çok iyi bilmeyen yöneticilerin çalışmalara ve çalışanlara yaklaşımı ürünlerin kalitesini
etkilemektedir. Okul yöneticilerine program geliştirme hakkında yeterli bilgi verilmelidir.
Öğrenci sayısının fazlalığı öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini ve problemin ihtiyaç analizinin yapılmasını engellemektedir.
Okul Düzeyinde Program Geliştirmede Karşılaşılan Güçlükler
Program geliştirmeye uygun hazırlanan bir plan için önemli olan uygulanıp değerlendirilmesidir. Bu nedenle
uygulamalar zümre başkanları tarafından incelenmeli ve denetimi yapılmalıdır.
Her ders için her düzeyde ve her sene hazırlanan
programlarının, her okulda arşivleme işlemlerinin bilgisayar ortamında yapılmasında yarar görülmektedir.
Milli eğitim politikalarındaki istikrarsızlık program
geliştirme çalışmalarını olumsuz yönde etkilemektedir. Her okulda en az bir program geliştirme uzmanının bulunmasını sağlayacak yasal düzenlemelere gidilmelidir.
Okullarda program geliştirme uzmanlarının göreve alınması, maddi kaynakların sağlanması, araç-gereç alımı ve personel tahsisi için yeterli yatırımın yapılması gereklidir.
KPSS 2009
Bir öğretim programının geliştirilmesi, pilot uygulamasının yapılmasından sonra elde edilen verilerle programın yeniden biçimlendirilmesi ve uygulanmaya
başlanması süreçlerini içerir.
Programın pilot uygulamasından elde edilecek verilerin programın geliştirilmesinde işe yarar olabilmesi için, I. hazırbulunuşluk düzeyi uygun öğrenciler
II. donanımlı ve başarılı öğretmenler
III. programdaki bilgileri içeren öğrenci ve öğretmen kitapları IV. programa uygun öğrenme ortamları
V. öğrenme istasyonları ve sınıf dışı etkinlik olanakları VI. Bilgisayar, internet bağlantısı ve gerekli yazılımlar Öğelerinden hangileri mutlaka gereklidir?
A) I, II ve IV B)I, III ve V C)I, IV ve VI
D)II, IV ve V E) III, IV ve VI
Program geliştirme uzmanı ve öğretmeninin program geliştirme sürecinde görev ve sorumlulukları vardır.
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri program geliştirme uzmanının okul düzeyindeki görev ve sorumluluklarındandır?
I. Program geliştirme sürecinin başında ihtiyaç analizi yapma.
II. Okulların program geliştirmeye yönelik görüş ve düşüncelerini toplamaya ilişkin öneri geliştirme.
III. Zümre başkanları ve öğretmenlerle iş birliği içinde gruplar oluşturma.
IV. Merkez örgütle okullar arasındaki haberleşme kanallarını sürekli açık bulundurma.
A) Yalnız I B) I ve III C) II, III ve IV D) III ve IV E) II ve III
Aşağıda verilen programın denenmesinde izlenecek sıradaki hata hangi öncüllerin yer değiştirmesiyle giderilir?
I. Uygulamanın Planlanması
II. Okul Yöneticisi ve Öğretmenlere Programın Tanıtılması III. Okul Yönetici ve Öğretmenlerin Seçilmesi
IV. Deneme Yapılacak Okulların ve Sınıfların Seçilmesi V. Programın ve Materyallerin Uygulanması
VI. Programın ve Materyallerin Değerlendirilmesi A) I ve III
B) II ve VI C) IV ve V D) II ve V E) II ve IV
