HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ

(1)

Haftaya Bakış

HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ

13 Şubat 2012 / 7

İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ

TÜİK Aylık Sanayi Üretim En- deksi

TÜİK tarafından 2005=100 bazlı olarak yayımlanan Aylık Sanayi Üretim Endeksi, NACE Rev 2’de belirtilen enerji, imalat sanayi ve madencilik ve taşocakçılığı sektör- lerini kapsamaktadır. Her ay TÜİK bölge müdürlükleri tarafın- dan 4851 iş yerinden toplanan anketlerle 1438 ürünün üretimine ilişkin veriler derlenmektedir.

Üretim ve satış miktarları ile para- sal değerleri, alt sektörlere ait endekslere dönüştürülmekte, bunun ardından baz yılı katma değerleri- ne göre ağırlıklandırılmak suretiyle toplam sanayi üretim endeksine ulaşılmaktadır.

Sanayi kesiminde 20’den fazla çalışanla faaliyet gösteren şirketle- rin toplam katma değerinin % 80’ini kapsayan bir örnekleme sahip olan endeks, geniş kapsamı ve içerdiği alt sektörlere ilişkin detaylar dolayısıyla Türk reel sek- törüne ilişkin en önemli bilgi kay- naklarından biridir.

İmalat sanayi alt sektörlerine ait endekslere, NACE Rev 2 sınıflan- dırmasına göre çok geniş bir detay seviyesinde TÜİK veritabanların- dan ulaşılabilmektedir.

TÜİK tarafından açıklanan Aralık ayı Sanayi Üretim Endeksi verilerine göre, 2011’in son ayında sanayi üretimi, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 artış kaydetti. Sanayi alt sektörleri incelen- diğinde, endekslerin bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığında %6,7, imalat sanayiinde %2,7, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımında %10,3 oranında arttığı görüldü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi serisinde ise bir önceki aya göre %2,7 artış yaşandı.

TCMB tarafından açıklanan Şubat ayı I. Dönem Beklenti Anketi sonuçlarına göre piyasaların 2012 yılı sonuna ilişkin enflasyon beklentisi %7,17 olurken, cari açık beklentisi $62 milyar, ekonomik büyüme beklentisi ise 0,1 puan artışla %3,4 olarak belirlendi. Piyasadaki yıl sonu Dolar kuru beklentisi ise $/TL1,8035 düzeyinde bulunuyor.

Makroekonomik veri trafiğinin çok yoğun olmadığı haftada, piyasaların gündeminde daha çok Yunanistan ile ilgili gelişmeler vardı. Avrupa Merkez Bankası ve İngiltere Merkez Bankası top- lantılarında, beklentiler paralelinde faizler değiştirilmeden sırasıyla %1 ve %0,5 seviyesinde bırakıldı. Avrupa Merkez Bankası başkanı Mario Draghi’nin açıklamasında faiz oranlarını bu seviyelerde tutmayı düşündüklerini belirtmesine rağmen Bölge ekonomisine ilişkin aşağı yönlü riskleri vurgulaması, Avrupa Merkez Bankası’ndan takip eden dönemlerde faiz indirimi gelebi- leceğine yönelik beklentilerin sürmesini sağladı. Euro Bölgesi bankalarından teminat olarak kabul edilen varlıklarla ilgili düzenlemelerin gevşetileceği açıklaması ise, Bölgede bankacılık sektörüyle ilgili risklerin önemini koruduğunu gösterir nitelikteydi. İngiltere Merkez Bankası ise, toparlanmayı desteklemek ve Euro Bölgesi’ndeki çözülemeyen krizin olumsuz etkilerinden korunmak amacıyla varlık satın alım programını £50 milyardan £325 milyara yükseltti.

Almanya’da Aralık ayında sanayi üretiminin bir önceki aya göre %2,9 gerilediği açıklandı. ABD-

’de ise Aralık ayı dış ticaret açığı $47,1 milyardan $48,8 milyara yükseldi. Açıktaki yükselişte ihracatın ithalata göre daha yavaş artması etkili olurken, ithalattaki hızlı artışın daha çok otomo- bil hariç yatırım malları ve tüketim mallarından kaynaklanması, önümüzdeki döneme ilişkin talep beklentilerinin iyimser olduğunu gösteriyor. Diğer taraftan Şubat ayına ait Reuters/

Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, 74,3 seviyesindeki beklentilerin altında kalarak 75’ten, 72,5’a geriledi. Endeksteki gerileme, işgücü piyasasındaki toparlanmanın yavaşlıyor ola- bileceği ihtimaline işaret ediyor. Çin’de ise Ocak ayı tüketici enflasyonu yıllık %4,5 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Enflasyon artışında, geçen yıl Şubat başına denk gelen yeni yıl tatili- nin 2012’de Ocak ayı içinde yer almasının yarattığı baz etkisinin de rolü olduğu düşünülüyor.

Hafta boyunca yakından takip edilen konu, Yunanistan’ın €130 milyarlık kurtarma paketini alabilmesi için hayata geçirmesi gereken düzenlemelerdi. Bütçede çok ciddi kesintiler öngören düzenlemeler hafta sonu Yunan parlamentosunda onaylanırken, bakan istifaları ve milletvekil- lerinin partilerinden ihraçlarıyla devam eden süreçte Yunanistan’da aynı zamanda seçim yılı olması nedeniyle 2012’de siyasi istikrarsızlığın artacağı düşünülüyor. AB ve IMF cephesi ile özellikle Almanya ise kurtarma fonlarının serbest bırakılması için PASOK ve Yeni Demokrasi liderleri tarafından seçimi kim kazanırsa kazansın programın uygulanacağı yönündeki taahhü- dün imzalanmasını şart koşuyor.

KAPANIŞ VERİLERİ (10 Şubat)

İMKB-100 : 59.332 € / $ : 1,3173

USD : 1,7541 $ / ¥ : 77,65

EURO : 2,3216 Petrol ($/varil) : _118,12

Gösterge Tahvil Bileşik Faizi : %9,38 Altın ($/ons) : 1.719,39

Neden Önemli

İktisadi Araştırmalar Bölümü İzlem Erdem - Müdür izlem.erdem@isbank.c om.tr Figen Yılmaz - Müd. Yrd.

figen.yilmaz@isbank.c om.tr Özgür Demirtaş - İktisat Uzmanı ozgur.demirtas@isbank.c om.tr Hatic e Erkiletlioğlu - İktisat Uzmanı hatic e.erkiletlioglu@isbank.c om.tr İlker Ş ahin - İktisat Uzm. Yrd.

ilker.sahin@isbank.c om.tr

Ahmet Aşarkaya - İktisat Uzm. Yrd.

ahmet.asarkaya@isbank.c om.tr

(2)

13 Şubat 2012

Geçtiğimiz haftanın ilk yarısında nispeten yukarı yönlü seyir izleyen hisse senedi piyasası, takip eden günlerde düşüş sergiledi.

Hafta başında Yunanistan’da siyasi partiler arasında ikinci kurtarma paketi için tasarruf tedbirleri üzerinde uzlaşı sağlanamaması yurtdışı piyasaları olumsuz yönde etkilerken, yurtiçinde Ekonomi Bakanı’nın Türkiye ekonomisinin 2011’de %8,3 oranında büyü- düğünü ifade etmesi iyimser bir hava yarattı. Yunanistan kaynaklı temkinli bir seyrin ardından, gelişmekte olan ülkelere yönelik ilginin devam etmesinin ve bilanço dönemi nedeniyle hisse bazlı yükselişlerin etkisiyle İMKB-100 endeksi Çarşamba gününü

%1’lik artışla tamamladı. Yunanistan’da koalisyonda yer alan bir siyasi partinin tedbirlere destek olmayacağını açıklamasının ardından, son dönemde yurtdışı piyasalardan pozitif yönde ayrışan İMKB’de kâr satışlarının da etkili olması sonucu haftanın son iki işlem gününde düşüş yaşandı. Bu gelişmelerin etkisiyle İMKB-100 endeksi, haftalık bazda %1,36 oranında gerileyerek Cuma gününü 59.332 puandan tamamladı.

Hisse Senedi Piyasaları

Piyasaların Yunanistan’daki gelişmelere odaklandığı geçen hafta başında, bu ülkede anlaşmaya varılamaması küresel risk algıla- masını artırarak tahvil-bono piyasasında faiz oranları üzerinde yukarı yönlü baskı yarattı. Öte yandan, geçtiğimiz hafta yabancı bankaların yurtiçi piyasalara yönelik alım yönlü tavsiyeleri de devam etti. Nitekim Çarşamba günü gösterge tahvilin bileşik faizi

%9,30 seviyesinin altına indi. İzleyen günlerde ise, Yunanistan kaynaklı endişeler etkisini sürdürürken bu haftaki yoğun ihale takvimi öncesinde tahvil-bono piyasasında faiz oranları dar bantta yukarı yönde hareket etti.

4 Aralık 2013 itfa tarihli gösterge tahvilin bileşik faizi haftayı 10 baz puan artışla %9,38 düzeyinden kapattı.

Hazine bu hafta biri gösterge tahvil olmak üzere beş tahvil ihalesi gerçekleştirecek. İhalelere dair gelişmeler piyasa tarafından yakından takip edilecek.

Tahvil-Bono Piyasaları

%2,40

%0,00

%1,00

%2,00

%3,00

%4,00

%5,00

%6,00

Şub.11 Mar.11 Nis.11 May.11 Haz.11 Tem.11 Ağu.11 Eyl.11 Eki.11 Kas.11 Ara.11 Oca.12 Şub.12

Beklenen Reel Faiz (%)

ENDEKS 03.Şub 10.Şub Değişim

İMKB-100 60.148 59.332 -%1,36

İMKB-30 73.117 72.020 -%1,50

Sınai 54.265 54.978 %1,31

Hizmetler 38.625 38.372 -%0,65

Mali 85.278 83.128 -%2,52

Kaynak: İMKB

54.000 56.000 58.000 60.000 62.000

0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000

03.Şub 06.Şub 07.Şub 08.Şub 09.Şub 10.Şub

İşlem Ha cm i İMKB-100 Endeksi

Hacim (milyon TL) İMKB-100

Değişim

Vade 03.Şub 10.Şub (Puan)

25.04.2012 9,75 9,37 -0,38

08.08.2012 9,42 9,53 0,11

07.11.2012 9,34 9,41 0,07

20.02.2013 9,28 9,44 0,16

20.03.2013 9,26 9,51 0,25

04.12.2013 9,28 9,38 0,10

İMKB DİBS Fiyat Endeksi 135,86 135,31 -0,55 Kaynak: İMKB

TAHVİL-BONO BİLEŞİK FAİZLERİ (%)

(3)

20,79

5 15 25 35 45 55

75 77 79 81 83 85 87 89

1,15 1,20 1,25 1,30 1,35 1,40 1,45 1,50 1,55

€ / $ $ / ¥

13 Şubat 2012

Döviz Piyasaları

Geçtiğimiz hafta boyunca eurotahvil piyasasında Euro Alanı’nın sorunlu ekonomilerinin başında gelen Yunanistan’ın IMF ve AB tarafından sağlanacak €130 milyarlık ikinci kurtarma paketi çerçevesinde yapması istenen yasal düzenlemeleri yapıp yapmayaca- ğı yönündeki belirsizliğe bağlı olarak dalgalı ancak aşağı yönlü bir seyir izlendi. Yunanistan’a ilişkin belirsizlikler İtalya, İspanya ve Portekiz başta olmak üzere Euro Alanı’nın diğer sorunlu ekonomilerine ait kıymetlere de satışa getirdi. Öte yandan, güvenli liman olarak algılanan Alman ve ABD tahvil faizleri, haftalık bazda yaşanan risk iştahındaki düşüş paralelinde geriledi.

Risk iştahındaki bu dalgalı seyir gelişmekte olan ülke eurotahvillerine ilişkin risk priminin 1 baz puanlık artışla 344’e yükselmesi- ne, Türkiye eurotahvillerine ait risk priminin ise 8 puan artışla 366’ya çıkmasına neden oldu.

Küresel risk algılamasını gösteren VIX endeksi geçtiğimiz hafta yaşanan gelişmelere bağlı olarak yeniden 20 seviyesinin üzerine çıktı ve haftayı 20,79 düzeyinden kapattı.

AB ve IMF’nin kurtarma paketi karşılığında Yunanistan tarafından kabul edilen kesintilerden, özelleştirmelere kadar bir dizi ekonomik kararın ardından risk iştahının bir miktar toparlanabileceğini düşünüyoruz.

Eurotahvil Piyasaları

€ / $ $ / ¥

VIX Endeksi

Geçtiğimiz hafta Yunanistan’ın IMF ve AB tarafından istenen tedbirleri uygulayıp uygulamayacağı konusundaki belirsizliğin sürmesi, €/$ paritesinin dalgalı bir seyir izlemesine neden oldu. Hafta başında, Yunanistan’da siyasi parti liderleri arasında ger- çekleşen görüşmelerin piyasalar tarafından olumlu algılanması ile parite sert biçimde yükselirken, ilerleyen günlerde gelen ha- berlerin çelişkili olması ve ABD’de açıklanan makroekonomik verilerin görece olumlu algılanması Doların Euro karşısındaki ka- yıplarını telafi etmesini sağladı. €/$ paritesi haftayı %0,2 yükselişle 1,3173’ten kapattı.

Hafta boyunca yükselen $/¥ paritesi Cuma gününü 77,65’ten kapattı.

Küresel piyasalarda gözlenen belirsizlikle TL cinsi varlıklara gelen satış, TL’nin Dolar ve Euro karşısında haftalık bazda gerilemesine neden oldu.

Yunanistan’ın AB ve IMF tarafından istenilen ekonomik reformları onaylamasıyla Euro’nun haftaya yükselişle başlayacağını düşünüyoruz.

EUROTAHVİL HAFTALIK DEĞİŞİM

Değişim 03.Şub 10.Şub (Puan) EMBI+

Ende ks 616,14 615,76 -0,38

Spre ad 343 344 1

Türkiye

Ende ks 395,53 393,45 -2,08

Spre ad 358 366 8

Kaynak: JP Morgan DÖVİZ KURLARI

03.Şub 10.Şub Değişim

Dolar (¹) 1,7457 1,7541 %0,48

Euro (¹) 2,2989 2,3216 %0,99

Sepet (²) 3,5159 3,5417 %0,74

€/$ Paritesi (³) 1,3143 1,3173 %0,23

$/Yen Paritesi (³) 76,56 77,65 %1,42 (¹) 15:30'da açıklanan TCMB döviz alış kurudur.

(²) 1$ + 0,77 €

(³) Uluslararası piyasa kapanış verileridir.

(4)

Emtia Piyasaları

13 Şubat 2012

Petrol Altın

Bu Haftanın Gündemi

118,12

80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130

$/varil

1.719,39

1.200 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800 1.900

$/ons

Geçtiğimiz haftaya Avrupa’da devam eden soğuk hava ve Orta Doğu kaynaklı arz endişelerinin etkisiyle hızlı yükselişle başla- yan petrol fiyatları, haftanın son gününe kadar artışını sürdür- dü. Yunanistan’ın borç sorununa ilişkin görüşmelerin olumlu sonuçlanacağı beklentisi bu dönemde petrol fiyatlarını yukarı yönlü destekledi. Haftanın son işlem gününde ise değer kaza- nan Dolar, petrol fiyatlarının gerilemesine neden oldu. Brent türü petrolün spot fiyatı, %3,4 artışla haftayı $/varil 118 seviye- sinden kapattı.

Geçtiğimiz hafta altın fiyatları dalgalı bir seyir izledi. Euro Alanı borç sorununa ilişkin gelişmelerin altın fiyatlarının sey- rini etkilediği gözlendi. Haftaya sakin ve yatay bir seyirle baş- layan altın piyasasında Salı günü görülen yükseliş, Çarşamba günü kâr satışları paralelinde tersine döndü. Geldiği $1.725 seviyelerinde Perşembe günü yatay seyreden altın fiyatları, haftanın son işlem günü ABD ve Euro Alanı borsalarında ya- şanan satış dalgasından ve Dolar’ın değer kazanmasından etkilenerek geriledi. Altın fiyatları haftalık bazda %0,3 gerile- yerek $/ons 1.719 seviyesinden kapandı.

13 Şubat TCMB Aralık Ayı Ödemeler Dengesi İstatistikleri (Piyasa Beklentisi: $6,6 Milyar Cari Açık) 13 Ay Vadeli, 20.03.2013 İtfa Tarihli, TL Cinsi Kuponsuz Devlet Tahvilinin Yeniden İhracı

4 Yıl Vadeli, 27.01.2016 İtfa Tarihli, TL Cinsi Sabit Kuponlu, 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli Devlet Tahvilinin Yeniden İhracı 14 Şubat TÜİK Aralık Ayı Sanayi Ciro ve Sipariş Endeksleri

2 Yıl Vadeli, 04.12.2013 İtfa Tarihli, TL Cinsi Sabit Kuponlu, 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli Devlet Tahvilinin Yeniden İhracı 9 Yıl Vadeli, 21.07.2012 İtfa Tarihli, TL Cinsi TÜFE’ye Endeksli, 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli Devlet Tahvilinin Yeniden İhracı 10 Yıl Vadeli, 12.01.2022 İtfa Tarihli, TL Cinsi Sabit Kuponlu, 6 Ayda Bir Kupon Ödemeli Devlet Tahvilinin Yeniden İhracı ABD Ocak Ayı Perakende Satışlar Verisi (Piyasa Beklentisi Aylık: %0,7 Artış, Otomotiv Hariç: %0,6 Artış)

Euro Alanı Aralık Ayı Sanayi Üretimi Verisi

Japonya Merkez Bankası (BoJ) Faiz Kararı (Piyasa Beklentisi: Faizler Değişmeyecek) 15 Şubat Hazine İç Borç Ödemesi (TL 12.450 Milyon)

TÜİK Kasım Ayı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri

ABD Şubat Ayı Empire State İmalat Sanayi Endeksi (Piyasa Beklentisi: 14,75)

ABD Ocak Ayı Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranı (Piyasa Beklentisi: Aylık: %0,7 Artış, KKO %78,6) Fed 25 Ocak 2012 Tarihli Açık Piyasa Komite (FOMC) Toplantısı Tutanakları

Euro Alanı 4. Çeyrek GSYH Büyüme Verisi 16 Şubat TÜİK Ocak Ayı Tüketici Güven Endeksi

ABD Ocak Ayı Yeni Konut İnşaatları (Piyasa Beklentisi: 675 Bin Adet)

ABD Ocak Ayı Üretici Fiyat Enflasyonu (PPI) (Piyasa Beklentisi Aylık: %0,4 Artış, Çekirdek Aylık: %0,2 Artış) ABD Şubat Ayı Philadelphia Fed Endeksi (Piyasa Beklentisi: 9,5)

17 Şubat TCMB Aralık Ayı Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Kredi Borcu

(5)

13 Şubat 2012

Uyarı Notu:

Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendir- meler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişi- sel görüş ve değerlendirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değiş- mez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi- lerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir.

İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır.