Bitkisel Yağ Sektöründe Yağlı Tohum Kırım Sanayisi ve Türkiye Güney Bölgesi Yağlı Tohum Üretim Durumu. Hüseyin Nuri ÇOMU

(1)

Bitkisel Yağ Sektöründe Yağlı Tohum Kırım Sanayisi ve Türkiye Güney

Bölgesi Yağlı Tohum Üretim Durumu

Hüseyin Nuri ÇOMU

Güney ve Güneydoğu Anadolu Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (GÜNYAĞDER)

Yönetim Kurulu Başkanı

20.09.2018/İSTANBUL

(2)

GÜNYAĞDER

Güney ve Güneydoğu Anadolu Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Adana

2003 yılında kurulan GÜNYAĞDER; Adana, Antalya, Mersin, Hatay, Osmaniye, Şanlıurfa, Gaziantep, Diyarbakır, Mardin, Kahramanmaraş, Kilis, Adıyaman, Batman

illerinden toplam 38 üyesi bulunmaktadır.

(3)

Derneğimizin Amaçları Arasında;

 Güney ve Güneydoğu Anadolu’da faaliyet gösteren bitkisel yağ sanayicilerini bir çatı altında toplamak ve gelişmesine katkıda bulunmak

 Bitkisel yağ sektörüyle ilgili; ihracat ve ithalat düzenlemelerine katkıda bulunmak

 Güney ve Güneydoğu Anadolu’da Yağ sanayicilerini ilgilendiren konularda kararlar almak ve Devletimizle iş birliği yapmak,

 Üyelerimizin ve sektörümüzün sorunlarını tespit ederek çözümü için gerekli mercilere müracaatlarda bulunarak çözüm üretmek

 Yağlı tohumların, yağların ve diğer yağ ürünlerinin fiyatlarının tespiti noktasında Devletimizle iş birliği yapmak, çiftçi ve sanayici lehine gerçekleştirmek ve fiyat istikrarını temin etmek,

 Üyelerin mesleki bilgilerini arttırmak için toplu halde yurtiçi ve yurtdışı inceleme gezileri, panel, seminer ve konferanslar tertip etmek ve beynelmilel kongrelere iştirak etmek,

GÜNYAĞDER

(4)

GÜNYAĞDER

GÜNYAĞDER’in çalışmaları arasında üyelerine yönelik bilgilendirme ve değerlendirme toplantıları yer almaktadır.

Adana Hilton’da yapılan

toplantıda sektörle ilgili konular konuşuldu, çözüm önerileri

getirildi.

Bu toplantıda dile getirilen

«hasat döneminde piyasayı

destekleyici prim uygulamasına

geçilsin» şeklindeki önerimiz

basında geniş yer buldu.

(5)

TİM İlk 1000 İhracatçı Firma 2017 sıralaması

Araştırma sonuçlarına göre; Güney ve Güneydoğu Bitkisel Yağ Sanayicileri ihracatın %77 ⁱⁿⁱ

gerçekleştirerek Türkiye’nin yağ ihracatında önemli bir başarıya imza atmıştır.

DİĞER;

23%

GÜNEY VE GÜNEYDOĞU

SANAYİCİLERİ

%77

Kaynak : TİM (İhracatta İlk 1000 firma (2017))

(6)

İstanbul Sanayi Odası (ISO) tarafından hazırlanan Türkiye’nin birinci ve ikinci 500

Büyük Sanayi Kuruluşu 2017 Sıralaması

Sonuçlara göre; üretimden satışlarda

Güney ve Güneydoğu Anadolu Bitkisel Yağ Sanayicilerinin

payı % 30 ^’dur. ^{Güney ve}

Güneydoğu

Yağ Sanayicileri;

30%

Diğer Firmalar 70%

Kaynak: ISO Türkiye’nin Birinci ve İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşları sonuçları (2017)

(7)

%16

%21 %5

%30 %2

%26

Türkiye Rafine kapasitesinde Güney ve Güneydoğu Sanayicileri

%42 payla birinci sıradadır.

TÜRKİYE BÖLGESEL RAFİNE KAPASİTESİ (%)

Kaynak : BYSD, GÜNYAĞDER, Ticaret ve Sanayi Odaları verileri

(8)

%22

%15 %4

%40 %2

%16

Güney ve Güneydoğu Sanayicileri; Türkiye yağlı tohum kırma kapasitesinde

%38’lik önemli bir paya sahiptir. Güney ve Güneydoğu Sanayicileri;

Türkiye’de üretilen 3 milyon ton civarındaki yağlı tohumun tamamını işleme kapasitesine sahiptir.

TÜRKİYE BÖLGESEL KIRMA KAPASİTESİ (%)

Kaynak : BYSD, GÜNYAĞDER, Ticaret ve Sanayi Odaları verileri

(9)

Güney ve Güneydoğu Anadolu Bitkisel Yağ

Sanayicileri; Türkiye’nin, Kırma ( %38) ve Rafine (%42) kapasitesinde önemli bir paya sahiptir.

GÜNEY VE GÜNEYDOĞU

YAĞ SAN.

%42

DİĞER;

%58

TÜRKİYE RAFİNE KAPASİTESİ (%)

Kaynak : BYSD, GÜNYAĞDER, Ticaret ve Sanayi Odaları verileri

GÜNEY VE G.DOGU SAN. ; %38 DİĞER;

%62

TÜRKİYE KIRMA KAPASİTESİ

(%)

(10)

TÜRKİYE BÖLGESEL YAĞLI TOHUM İSTATİSTİKLERİ 2018

Kaynak : SUNSEEDMAN

Güney ve Güneydoğu çiftçisi Türkiye yağlı tohum hasadının

%45’ini gerçekleştirmektedir.

45,3% ^24,8% ^10,6% ^10,4% ^6,0% ^2,9%

ÇUKUROVA VE GAP TRAKYA BÖLGESİ EGE BÖLGESİ İÇ ANADOLU KARADENİZ

BÖLGESİ GÜNEY MARMARA Toplam

Ekim Alanı (ha)

Rekolte Tahmini

(Ton)

Toplam Ekim Alanı (ha)

Rekolte Tahmini

(Ton)

Rekolte Tahmini

(Ton)

Rekolte Tahmini

(Ton)

Rekolte Tahmini

(Ton)

Rekolte Tahmini

(Ton) YAĞLIK

AYÇİÇEĞİ 63.000 145.550 325.000 700.000 0 0 90.000 315.000 70.000 175.000 30.000 70.000 PAMUK

(Çiğit) 415.000 1.214.160 0 0 115.000 336.720 0 0 0 0 0 0

KANOLA 0 0 45.000 90.000 0 0 500 1.000 1.000 2.000 8.000 21.000

SOYA FASULYE

Sİ 20.100 80.400 0 0 0 0 0 0 3.000 12.000 0 0

ASPİR 0 0 0 0 0 0 10.000 16.000 1.000 2.000 0 0

TOPLAM 150.000 1.440.110 370.000 790.000 336.720 100.500 332.000 75.000 191.000 38.000 91.000

(11)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Türkiye 800.000 865.000 1.010.000 770.000 900.387 960.300 1.170.000 1.170.000 1.200.000 1.380.000 1.480.000 1.500.000 1.500.000 1.800.000 Tekirdağ 251.003 265.542 303.318 161.023 249.919 236.079 259.562 253.471 177.837 211.671 260.753 267.012 283.838 368.125 Edirne 172.346 187.410 215.510 168.031 181.149 198.437 332.894 240.417 176.862 175.857 258.568 226.573 222.064 244.655 Kırklareli 109.519 106.835 125.097 118.465 116.610 121.017 139.407 130.889 103.314 146.682 165.206 188.998 170.278 193.784

0 200.000 400.000 600.000 800.000 1.000.000 1.200.000 1.400.000 1.600.000 1.800.000

TC

Kaynak: TUİK

Ayçiçeği Tohumu (Yağlık) Üretim Miktarı (Ton)

2004’ten bu yana; Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli’ndeki yağlık ayçiçeği tohumu üretimindeki artış Türkiye’deki üretimle kıyaslandığında yataya yakın bir eğilim

göstermiştir.

(12)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Konya 7.488 7.700 13.120 36.615 25.080 40.207 46.764 98.938 210.79 262.93 263.58 210.30 205.27 254.41 Adana 12.734 40.143 68.017 64.535 65.292 89.937 78.739 103.86 108.22 100.67 89.565 134.36 166.52 195.22 Çorum 9.597 7.310 8.856 4.923 7.997 6.567 15.400 24.916 41.861 46.974 37.429 51.984 56.048 72.100 Tokat 1.367 2.164 4.309 2.298 12.560 11.488 13.775 25.132 28.241 47.096 33.740 41.593 39.306 41.549 Muş 916 659 843 892 736 897 687 1.326 5.511 6.566 3.288 3.090 2.790 2.619

0 50.000 100.000 150.000 200.000

250.000 ^KONYA

ADANA

ÇORUM

TOKAT MUŞ

Ayçiçeği Tohumu (Yağlık) Üretim Miktarı (Ton)

2004’ten bu yana; Konya, Adana, Çorum,Tokat ve Muş’ta yağlık

ayçiçeği tohumu üretimi önemli

ölçüde artmıştır.

(13)

İTHALAT (TON) 2014 2015 2016 2017 2018 (OCA-TEM) Yağlık Ayçiçeği

(Çerezlik/Tohumluk Hariç ) 543.574 325.268 365.223 610.664 547.877 Soya Fasulyesi 2.008.260 2.254.996 2.175.392 2.340.973 1.914.540

Kolza/Kanola 437.007 249.213 238.970 29.503 16.978

Mısırözü 74.870 89.533 93.967 91.168 49.354

Aspir 44.185 86.477 118.347 91.075 42.816

Ayçiçeği Unu 47.822 73.158 41.776 3.760 102

Ketencik/Camelina ve diğer

tohumlar 85.196 45.494 10.294 0 0

Keten Tohumu 44.854 36.908 195.413 121.395 18.735

Toplam 3.285.770 3.161.047 3.239.381 3.288.540 2.590.402

İTHALAT (BİN USD) 2014 2015 2016 2017 2018

(OCA-TEM) Yağlık Ayçiçeği (

Çerezlik/Tohumluk Hariç ) 383.233 215.337 234.040 306.677 221.639

Soya Fasulyesi 1.119.668 968.175 885.297 947.918 822.015

Kolza/Kanola 213.819 115.316 106.635 28.426 8.030

Mısırözü 36.411 40.323 41.683 40.659 21.123

Aspir 15.432 27.718 36.433 39.349 9.743

Ayçiçeği Unu 34.561 50.967 33.366 3.071 52

Ketencik/Camelina ve diğer

tohumlar 35.405 17.579 4.174 0 0

Keten Tohumu 24.929 16.896 69.128 82.802 7.839

Toplam 1.863.459 1.452.310 1.410.755 1.448.902 1.090.439

KAYNAK : TUIK & SUNSEEDMAN

TÜRKİYE YAĞLI TOHUM İTHALATI

(14)

TÜRKİYE BİTKİSEL YAĞ İTHALATI

2014 2015 2016 2017 2018

(OCA-TEM) BİTKİSEL YAĞ İTHALATI

^İTHALATTON İthalat $ İTHALAT

TON İthalat $ İTHALAT

TON İthalat $

150710 Soya yağı ve fraksiyonları; ham 4.952 6.136.696 6 26.266 11 39.797 19 56.555 40 59.555

150790 Soya yağı ve fraksiyonları; diğer 5 28.212 37 79.557 6 22.871 11 36.970 6 29.588

151110 Palm yağı ve fraksiyonları; ham 84 86.024 496 360.780 12.150 8.942.202 19.683 13.784.681

151190 Palm yağı ve fraksiyonları; diğer 595.642 491.454.225 616.754 418.367.525 601.351 405.717.060 604.754 426.059.822 351.185 233.215.709 151211 Ayçiçeği tohumu yağları; ham 812.401 1.177.993.942 777.228 1.075.520.926 701.929 970.343.402 621.459 614.662.162 310.173 252.706.716 151219 Ayçiçeği tohumu yağları (diğer) 16.756 21.489.719 20.942 25.708.884 36.477 45.196.998 39.224 46.356.637 22.737 23.388.479

151221 Pamuk tohumu yağları; ham 244 1.423.116

151229 Pamuk tohumu yağları; diğer 27 200.727 14 66.123 4 20.157 8 41.859 4 19.202

151321 Palm çekirdeği/babassu yağları; ham 18.315 21.167.991 8.988 8.331.778 2.718 2.779.443 3.049 4.064.970 1.232 1.550.614 151329 Palm çekirdeği/babassu yağları; diğer 76.921 91.284.143 76.067 75.536.193 71.785 84.338.511 67.634 94.118.231 40.229 54.878.214 151411 Rep, kolza, hardal yağı; ham (düşük erusik

asitli) 2.591 2.466.777 2.486 2.369.566 2.520 2.178.299 354 344.117 1.297 1.451.556

151419 Rep, kolza, hardal yağı; diğer (düşük erusik

asitli) 105 186.242 83 139.264 74 145.412 104 192.141 15 29.810

151491 Rep, kolza, hardal yağı; ham 27 22.456 48 38.227 0 1.148

151499 Rep, kolza, hardal yağı; diğer 0 15.988 0 10.455 0 1.225 0 143 0 100

151511 Keten tohumu yağı ve fraksiyonları; ham 0 2.654 2 6.601 0 668 0 626

151519 Keten tohumu yağı ve fraksiyonları; diğer 1 19.343 7 17.751 88 112.705 46 56.891 3 22.317

151521 Mısır yağı ve fraksiyonları; ham 23.294 24.656.445 26.487 27.505.165 44.219 47.881.638 26.431 28.714.651 18.224 17.325.316

151529 Mısır yağı ve fraksiyonları; diğer 24 49.733 0 101 0 412

151620 Bitkisel yağlar vb. fraksiyonları 32.009 51.541.614 29.840 40.905.242 20.447 31.289.518 31.470 54.856.701 15.686 26.011.389 151710 Margarin (sıvı margarin hariç) 888 1.192.203 1.549 1.653.209 1.395 1.450.077 1.825 1.874.480 842 913.839 151790 Margarin; diğer 25.036 42.978.279 25.916 39.138.628 20.758 32.240.644 36.119 51.359.949 19.377 23.527.034 151800 Hayvansal ve bitkisel yağlar vb. frak.

(1516'de ki hariç) 12.170 15.796.729 9.131 11.143.045 5.987 7.533.959 7.162 8.529.404 4.089 5.026.061

Genel Toplam 1.621.491 1.950.193.258 1.595.585 1.726.564.405 1.510.264 1.631.653.644 1.451.818 1.340.268.654 804.823 653.941.218 Kaynak : TUİK Verileri

(15)

2014 2015 2016 2017 2018 (OCA-TEM) İthalat

TON İthalat $ İthalat

TON İthalat $ 230210 Mısırdan elde edilen kepek, kavuz ve diğer kalıntılar 16.151 4.339.658 17.210 3.576.051 68.928 12.308.460 180.794 32.886.440 142.797 29.187.371

230230 Buğdaydan elde edilen kepek, kavuz ve diğer kalıntılar 971.451 197.850.372 1.174.104 188.307.923 1.348.918 211.664.702 1.700.847 266.844.997 921.022 166.909.616 230240 Diğer hububattan elde edilen kepek, kavuz ve diğer

kalıntılar 74.686 18.194.643 89.000 17.790.697 89.070 15.586.417 111.756 19.451.629 63.624 12.312.251

230250 Baklagillerden elde edilen kepek, kavuz ve diğer

kalıntılar 18.553 4.373.504 11.102 2.947.757 9.190 1.711.153 3.734 852.007 2.836 920.023

230310 Nişastacılık artıkları vb. artıklar 299.042 78.515.049 261.999 54.513.131 485.363 90.044.668 433.824 76.049.896 187.804 38.123.689 230320 Şeker pancarı, şeker kamışı bağası artık ve posaları 113.103 22.535.241 137.900 19.038.851 177.649 28.193.853 193.344 32.311.045 18.699 3.531.601

230330 Biracılık ve damıtık içki sanayinin posa ve artıkları 427.759 127.934.210 544.783 133.158.042 1.013.592 211.363.811 1.785.906 336.824.829 765.528 179.404.412 230400 Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı

atıklar 615.550 346.499.498 417.203 195.512.544 664.401 254.557.541 759.202 281.252.131 305.523 131.979.926

230500 Yer fıstığı yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı

artıklar 2.219 45.719

230610 Pamuk tohumu yağı üretiminden arta kalan küspe ve

katı atıklar 0 145 0 169 121 20.954 17.117 3.067.280

230620 Keten tohumu yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı

atıklar 2.100 493.594 1 1.925

230630 Ayçiçeği tohumu yağı üretiminden arta kalan küspe ve

katı atıklar 772.794 214.608.201 799.676 200.394.159 781.671 169.000.235 965.137 185.997.348 661.714 150.629.674

230641 Rep/kolza tohumu yağı üretim artığı küspe ve katı

atıklar (düşük erusik asit içerikli) 46.205 12.846.630 10.662 2.831.216 33.777 8.378.143 19.322 4.301.433 13.464 3.173.952 230649 Rep/kolza tohumu yağı üretiminden arta kalan diğer

küspe ve katı atıklar 1.021 317.276

230660 Palm cevizi/palm bademi yağı üretiminden arta kalan

küspe ve katı atıklar 111.673 21.740.813 106.858 16.206.052 61.362 6.975.992 42.963 5.318.844 170.828 27.060.521

230690 Diğer bitkisel yağ üretiminden arta kalan küspe ve katı

atıklar 13.477 1.669.338 33.311 4.685.313 42.426 4.960.734 40.670 4.402.758 36.249 3.883.632

230800 Hayvan yemi olabilen diğer bitkisel döküntü ve atıklar 125.284 20.735.192 30.373 3.438.162 32.961 2.421.643 124.414 11.409.759 57.328 5.326.041 Genel Toplam 3.606.749 1.072.159.770 3.634.181 842.399.898 4.813.628 1.017.706.834 6.362.037 1.257.925.995 3.364.532 755.509.989

TÜRKİYE KÜSPE KEPEK DDGS İTHALATI

(16)

YAĞLI TOHUMLAR HASAT BAŞLANGIÇ TARİHLERİ AYÇEKİRDEĞİ PAMUK KANOLA SOYA

FASÜLYESİ ASPİR Çukurova 1 Temmuz ^{1 Eylül} ^{10 Eylül}

Marmara 10 Ağustos 15 Haziran

İç Anadolu ^{15 Ağustos} ^{1 Ağustos}

Karadeniz ^{15 Ağustos} ^{10 Ekim}

Ege ^{1 Ekim}

Güneydoğu 20 Eylül

Çukurova’da Ayçiçeği hasadı Temmuzun ilk haftasında

başlamaktadır.

Kaynak : GÜNYAĞDER Piyasa Bilgileri

(17)

BÖLGE ^1.Tem ^15.Tem ^10.Ağu ^30.Ağu

Çukurova ^HASAT BAŞLADI 50% HASAT BİTTİ

Trakya 0% 0% 10% 40%

G. Marmara 0% 0% 5% 30%

İç Anadolu 0% 0% 15% 40%

Karadeniz 0% 0% 15% 45%

Diğer 0% 0% 5% 50%

TÜRKİYE BÖLGESEL AYÇİÇEĞİ HASADI

Çukurova’da ayçiçeği hasadı biterken diğer bölgelerde hasat yeni başlamaktadır.

Kaynak : GÜNYAĞDER Piyasa Bilgileri

(18)

2018 yılı Gümrük vergisi değişimleri (1206 Ayçiçeği tohumu)

5.06.2018 Gümrük Vergisi %27 ’den %13 'e düştü 1.08.2018 Gümrük Vergisi %13 'ten %27 'e çıktı 10.08.2018 Gümrük Vergisi %27 ’den %13 'e düştü

Kaynak: Resmi Gazete

Gümrük Vergisi ve Referans Kıymet

 Birim kıymetin bu kadar sık değişmesi yerli üreticiyi ve

çiftçimizi zor durumda bırakmaktadır.

 Biz kırıcılar için

olabilecek en büyük sıkıntı müstahsilin malını depomuza

aldıktan sonra verginin indirilmesi

Referans Kıymet (ABD $/Ton)

1206 Ayçiçeği Tohumu

1512.11.91.00 Ayçiçeği

tohumu yağı(ham)

1512.19.90.00.1 1 Ayçiçeği

tohumu yağı(rafine)

2015 18.11.2015 640 1.500 1.500

2016 3.09.2016 750 1.500 1.500

28.12.2016 500 1.000 1.000

2017

29.04.2017 500 1.100 1.100

18.08.2017 570 1.150 1.250

11.11.2017 400 1.000 1.100

30.12.2017 450 1.000 1.100

Kaynak : Resmi Gazete

(19)

GÜNYAĞDER’in bir görevi de, yağ sanayiinin önemli bir aktörü olarak tüm paydaşlara önerilerde bulunmaktır.

GÜNYAĞDER’in piyasaya dair öncelikli çözüm önerilerini şunlardır:

• Ceylanpınarı başta olmak üzere kamuya ait tarım işletmelerinde yağlı tohumların üretiminin sağlanması gerekmektedir.

• Mildiyö hastalığına karşı ayçiçek ekilen yerlerde nöbetleşe (münavebeli) ekim uygulanmalıdır.

• Mevcut ekim alanlarında münavebe ve tohum seçimiyle daha yüksek verim sağlanması teşvik edilmelidir.

• Hasat kalitesinin arttırılması için devletin daha sıkı bir gözetimde bulunması ve gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.

• Muş örneğinde olduğu gibi yeni ekim alanları üretime kazandırılmalı

• Hasat döneminde piyasa düzenleyici prim uygulamasına geçilmelidir.

YAĞ SANAYİ SORUNLARI VE

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

(20)

 Çukurova Bölgesi için Ürün Destekleme (Teşvik) Fiyatlarının Özellikle İthalata Dayalı Ürünlerin Üretiminde Ekim Zamanından Önce

Açıklanması

 Sözleşmeli Tarımda Taraflardan Sanayicinin de teşvik edilmesi

 Taklit ve Tağşiş Yapan Firmalara İdari Para Cezasından Daha Ağır Yaptırımlar Getirilmesi

 GDO Analizleri Yapan Laboratuvarların Sonuçlarında Yaşanan Tutarsızlıkların Minimuma İndirilmesi

 Basında Gıda Güvenliği, Zararları ve Faydaları ile İlgili Haberlerde Yozlaşmanın Önüne Geçilmesi

YAĞ SANAYİ SORUNLARI VE

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

(21)

 Çukurova’daki hasat zamanına yakın Ayçiçek ithalat rejiminde değişiklik yapılması piyasa belirsizliğini arttırmakta, bu da çiftçiye ve sanayiciyi güç duruma düşürmektedir. Gümrük düzenlemeleri orta vadeli

yapılarak çiftçinin ve sanayicinin planlama yapmasına imkan tanınmalı

 Yağlı Tohumlu Bitkilerin Diğer Ürünlerle Aynı Şartlarda Desteklenmesi ve Alternatif Ürün Fiyatları ile Parite Farkının Kapatılması

 Bitkisel Sıvı Yağlarda Piyasaya Sunumda Hacim Kısıtlaması Getirilmesi

 Türk Biyogüvenlik Kanunu’nun Avrupa Birliği Rejimlerine Uydurulması

 Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi’nin İptal Edilmesi

YAĞ SANAYİ SORUNLARI VE

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

(22)

Ülkemizin yağlı tohumda dışa bağımlılıktan kurtulması ve cari açığın düşürülmesi için mutlaka nadas alanlarının üretimde değerlendirilerek, bu alanlarda yağlı tohum üretiminin yaygınlaştırılması gerekmektedir.

YAĞ SANAYİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Kaynak: https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BUGEM.pdf

(23)

23 Pamuk bitkisi, yaygın ve zorunlu kullanım alanıyla insanlık açısından, yarattığı katma değer ve istihdam olanaklarıyla da üretici ülkeler açısından büyük ekonomik öneme sahip bir üründür.

Pamuk, tohumlarından lif elde edilen bir bitki olması ve üretimindeki asıl amacının lif üretimi ve lif verimi olması ile birlikte, ortalama lif randımanının %35-40 olması nedeniyle birim alandan elde edilen kütlünün %60'ı çiğittir.

Çırçırlama sonrasında lifleri alınan tohumlarda (çiğit) %17-24 oranında yağ bulunmaktadır.

Pamuk Bitkisi

(24)

24 LİF PAMUK

(25)

Kaynak: USDA ²⁵ 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 2017/18 2018/19

*

Başlangıç Stokları 202 162 268 261 217 220 226 155 104 154

Üretim 4.594 4.961 5.214 5.211 5.182 5.125 4.400 4.414 5.152 5.226 Tüketim 4.592 4.783 5.130 5.182 5.112 5.052 4.437 4.465 5.102 5.285

Kapanış Stokları 162 268 261 217 220 226 155 104 154 137

4.000 4.200 4.400 4.600 4.800 5.000 5.200 5.400

Başlangıç Stokları Üretim Tüketim Kapanış Stokları

DÜNYA PAMUK YAĞI ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ

(1.000 Ton)

(26)

Kaynak: TUIK & USDA

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018*

Üretim (mt) 2.150.000 2.580.000 2.320.000 2.250.000 2.350.000 2.050.000 2.100.000 2.450.000 2.500.000 2.150.000

2.580.000 2.320.000 2.250.000 2.350.000

2.050.000 2.100.000

2.450.000 2.500.000

1.500.000 1.900.000 2.300.000 2.700.000

Türkiye Kütlü Pamuk Üretim (Ton)

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018*

Üretim 1.272.800 1.527.360 1.373.440 1.287.000 1.391.200 1.213.600 1.260.000 1.470.000 1.500.000

1.272.800

1.527.360

1.373.440

1.287.000

1.391.200 1.213.600 1.260.000

1.470.000 1.500.000

1.100.000 1.300.000 1.500.000 1.700.000

Türkiye Çiğit Üretimi (Ton)

Kaynak: TUIK & USDA

(27)

Kaynak: USDA

2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 2017/18 2018/19

*

Başlangıç Stokları 0 0 6 6 7 6 7 9 1

Üretim 110 145 146 130 185 157 187 232 268

Tüketim 108 138 145 135 185 155 185 234 261

Kapanış Stokları 0 6 6 7 6 7 5 1 6

80 130 180 230 280

Başlangıç Stokları Üretim Tüketim Kapanış Stokları Doğrusal (Üretim)

Türkiye Pamuk Yağı Üretimi ve

Tüketimi (1.000 Ton)

(28)

Kaynak: USDA

28 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 2017/18 2018/19 *

Başlangıç Stokları 2 8 131 72 16 26 15 15 20

Üretim 690 1.050 870 740 1.050 870 1.050 1.300 1.500

Tüketim 689 923 948 750 1.035 880 1.020 1.280 1.500

Kapanış Stokları 8 131 72 16 26 15 15 20 20

600 700 800 900 1.000 1.100 1.200 1.300 1.400 1.500 1.600

Başlangıç Stokları Üretim Tüketim Kapanış Stokları Doğrusal (Üretim)

Türkiye Çiğit Üretimi ve Tüketimi

(1000 Ton)

(29)

GÜNYAĞDER

TÜRKİYE PAMUK ÜRETİM TAHMİNLERİ (TON) 2018/19

Ekim Alanı (ha)

Kütlü Üretimi (ton)

Çiğit Üretimi (ton)

P. Yağı Üretimi (ton)

P. Küspesi Üretimi (ton)

Çukurova 70.000 341.600 204.960 35.868 107.963

GAP 345.000 1.683.600 1.010.160 176.778 532.102

Ege 115.000 561.200 336.720 58.926 177.367

GENEL 530.000 2.586.400 1.551.840 271.572 817.432

Kaynak : GÜNYAĞDER

(30)

TÜRKİYE TAHMİNİ ÇİĞİT MİKTARI (TON)

Kütlü P. 1.683.000 Çiğit 1.010.000 P. Yağ 177.000 P. Küspe 532.000 Kütlü P. 341.000

Çiğit 205.000 P. Yağ 36.000 P. Küspe 108.000 Kütlü P. 561.000

Çiğit 337.000 P. Yağ 59.000 P. Küspe 177.000

% 22

% 13 %64

(31)

PAMUK TARIMINI DESTEKLEYEN FAKTÖRLER

1) Son yıllarda mekanizasyonun artması (özellikle makineli hasat), 2) Ekimden önce Ürün destekleme priminin (80 krs/kg) açıklanması 3) 2013 sezonu itibarı ile Better Cotton ile ilgili uygulamaların

ülkemizde başlaması

Pamuk üretim maliyetlerinin yüksek olması

(Gübre, mazot, makineli hasata rağmen seyretme ve çapalama işçiliği maliyeti, zararlı ile mücadele (özellikle yeşil kurt)

PAMUK TARIMINI KISITLAYAN FAKTÖR

4) Son 3 yıldır kütlü pamuk fiyatlarındaki artışın çiftçiyi cezbetmesi

(32)

Bitkisel Yağ Sektöründe Yağlı Tohum Kırım Sanayisi ve Türkiye Güney Bölgesi Yağlı Tohum Üretim Durumu. Hüseyin Nuri ÇOMU