antik
sunay
geçim parası için akın
nice y a şlın ın
eski İstanbul evlerinden getirdiği eşyalar
üstüne kâr koyulup sa tılıyor antik
acılar çarşısında
Çınar Y ayınlan Şiir Antik Acılar / Sunay Akın
ISBN 975 - 348 - 101 - 2
3. Basım İstanbul, Ağustos 1997
Kapak Tasarımı: Cem G ünübek Baskı: Pastel M atbaası
© Çınar Yayınlan, 1997 Tüm yayın haklan saklıdır.
Çınar Yayınlan;
Rıfat İlgaz Kültür Merkezi Küçükparmakkapı Sokak No:23
80060 Beyoğlu/İstanbul Telefon : 0.212. 293 23 98 - 99
Fax : 0.212. 293 28 96
Antik Acılar Sunay Akın
ınar
Elleri reçelli kadına,
Terzi dükkanındaki adama...
Gülcemal
C em al Süreya 9
Antik A cılar A lacak 13 R eçel 14 G iderken 16 L eblebi 18 M inare 20 Ayna O yu n u 21 A ile Boyu 22 Liman 24 A t K okusu 26 Çatana 28 A n tik A cılar 29 H arç 30
İskele 32 D e n iz 33 B en d en iz 34 Filika 36 B eyazp erde 3 7 Taht v e Yüksük 38 Şiirt 40
Sün gü 42 Kafatası 43 M adalya 44 İ ç in d e k ile r
Gülcemal
C em al S üreya
I
B uzdağına ç a rp tın mı b ilm iy o ru m am a Tıtanik
gibi o ld u batışın b ir sen vardın çü n k ü şiirin d ö r t bacalı şairi
D algaların kıyıya v u rd u ğ u eşyalarını to p la m a te laşın d a im g en in derin sularına
nefesleri y e tm e y e n lo d o sç u lar
Bir gem i gibi b a tm a k yakışırdı so n u n a
filikaya biniş sırasına b e n z e y e n y a ş a n tın ın _ O n c e ç o c u k lar
ve k ad ın lar
II
G ü lce m al v a p u ru n u h iç g ö rm e d im am a ta n ıd ığ ım C e m al gül idi...
A n tik A c ıla r
A lacak
Yol ken arların d ak i y a ğ m u r m azgallarını k u m b a ra sanıp
harçlığım ı atard ım b u y ü z d e n en ç o k d e n iz d e n alacaklıyım
13
Reçel
G ü le m e d im ki hiç
h a sta y a ta ğ ın ın b aşu cu n d a h a b e ri b u y ü z d e n
y o k tu r a n n e m in sol y a n a ğ ım d a k i g a m z e d e n
K o m o d in in üstü n d ek i ilaçların sayısı arttıkça k u tu la rın d a n y a p tığ ım g ö k d e le n in uza m asın a sevinirdim
Ve b ilm e z d im
a n n e m in y aşan tısın d ak i renkliliğin y a ln ız c a raflarda dizili
k av a n o zla rın içindeki reçeller o ld u ğ u n u
G id e rk e n
Bilerek mi y a n ın a alm adın g id e rk e n başının yastıkta bıraktığı
çukuru
G ü v e n iy o rd u m o y sa b e n sevgim ize v a p u r iskelesi
y a da tre n istasy o n u n d a k i saatin d o ğ ru lu ğ u kadar
Beni senin gibi
b ir de a n n e m terketm işti ki g ö b e ğ im d e d urur o n u n y o k lu ğ u n d a n b a n a kalan
çu k u r
17
Leblebi
Nasıl ayrılır ürkeklik
ayakları ilk k ez bir mısır tarlasına d e ğ e n karg ad an
N e zam an
karar verir rü zg ar
fırıldakla o y n am ay ı bırakıp kızların eteklerini
u çuşturm aya
N e y a z a r anı d efte rin e kuru b ir tarlaya ilk düşen
y ağ m u r dam lacığı
Akıllı ç o c u ğ u n
bilgisayarıdır leblebi siz h iç a n la m a d ın ız mı leb d e n m e d e n
b ir şeyleri...
19
M in a re
T op o y n a y a n arkadaşlarını m in a re d e n g ö rd ü ğ ü
için acelecidir e zan o k u y an ç o c u ğ u n sesi
Ayna O y u n u
M a h a lle d e k i en güzel kızın duvara a y n a sın d a n
y a n sıttığ ı ışığı n e d e n d ir b ilm em h e p b e n yak alard ım o n c a ç o c u ğ u n
elleri arasından
21
Aile Boyu
Ezilmiş b ir ç o c u k lu k benim kisi b ir iskelenin
vapurların yanaştığı y ü z ü n e asılıdır üç tekerlekli bisikletim in
lastikleri
A n n e siz b ü y ü d ü m çü n k ü y ani serçey d im
k ar ü stü n d e k i
ve arka b a h ç e sin d e kasabın beslediği kuzu
D u d ak larım ı, işte bu y ü z d e n aile b o y u
b ir şişeye d eğ d irip içm eyi severim g a z o z u
23
Liman
Sıralanm ış saksılar vardı lim ana bakan
p e n c e re m iz in ö n ü n d e ve çiçekler arkasında ek m ek kırıntıları serpen m artı y ü zlü
b ir anne
T erasta to p la n a n k ad ın lar lim andaki b e y a z g em in in ışıkları y a n ın c a
d e d ik o d u su n u y a p m a y ı u n u tu rlard ı tam o saatlerde so k a k tan g e ç e n y azlık sinem adaki
biletçi kızın
A n n esin in d iz lerin in d ib in d e n h iç ayrılm ayan
uslu b ir ç o c u k g ib id ir lim andaki d e n iz
am a so k ağ a çıkıp d alga o lm a k g e ç e r y ü re ğ in d e n
25
At K okusu
Son evi g ö ste rin b a n a İstanbul'da v a p u r sesinin d u y u ld u ğ u
ki kapısını çalıp
sö y ley ey im içindekilere
d a h a ç o k kedi yavrusu ezilsin diye eski iskeleleri
sahil yolu y la ayırdıklarını d e n iz d e n
K arşılığında b e n de size kanaryası ölüp
k u afö r salonuna d ö n ü ş m e y e n kaç m ahalle b e rb e rin in
kaldığını söylerim ya da kaç fötr şapkanın tutsak o ld u ğ u n u
k ö h n e bir k o n ağ ın askısında
Kaç fa y to n c u n u n
artık taksicilik y ap tığ ın ı da bilirim am a sö y le m e m
o n u da siz bulun
dikiz aynasına takılı b o n cu k lard ak i at k o k u su n d a n
27
Ç a ta n a
G a la ta k ö p rü sü kaldırılınca b o y n u h ep
b ü k ü k kalacaktır altın d a n g e ç m e k için bacasını kıran
ça ta n a n ın
A n tik Acılar
G e ç im parası için nice yaşlının
eski İstanbul ev le rin d e n getirdiği eşyalar
ü stü n e k âr k o y u lu p satılıyor a n tik
acılar çarşısında
29
H a rç
Bilem iyorum h an g i g ö k d e le n in tuğlaları arasındadır
el el e y ü r ü d ü ğ ü m ü z ve seni
ilk k ez ö p tü ğ ü m o k u y tu kumsal
A m a duyarım bir mısır tarlasının y ü re ğ in d e k i telaşı
g ö rü lü n c e d a ğ ın a rd ın d a n k e n tin ilk g ö k d e le n i
D a h a k a m y o n la r dolusu kum elenir
inşaat ö n le rin d e
ayıklanır d e n iz kabukları y o k edilir gibi
b ir c in a y e tin izleri
31
İskele
İskelenin altına sığınan d en iz
bırak artık saklanm ayı savaş gem ileri
ç o k ta n geçip gitti
D e n iz
Yaşlı b ir devrim ci
d ü şü rm e z hiç a ğ z ın d a n ö z g ü rlü k kelim esini ve y a tm a d a n ö n c e b ir b a rd a k su y e rin e d e n iz e bırakır
ta k m a dişlerini
Vedat G ü nyol'a
33
B endeniz
D e n iz i sever en ç o k b e n d e n iz
b ir ırm ak {
ya da g ö lü değil am a sıragöller b a n a h e p denizi anım satır
N e k a d a r uzaklaşsam d e n iz d e n o denli artar
h e m b ir k e n tin
giriş tabelasına yazılan h e m de içki m asasındaki susuz rakım
D e n iz sever en ç o k b e n d e n iz ve g eriy e
gem ilerin ard ın d a n b ir anlık
bıraktığı gibi kalır b e n d e n iz...
35
Filika
Batmak ü z e re olan bir g em id e
p a n ik iç in d ey k e n herkes ne de ç o k sevinir
ipleri çö z ü len filika
B eyazperde
A rtıy o r kara çarşaflılar y u rd u m u n h e r k ö şe sin d e n e d e n olacak
siyaha b o y a n ıp
kadınlara g iy d iriliy o r yıkılan sin e m alard an geriye kalan
o n c a b e y a z perde!
37
T a h t ve Yüksük
T ah tların altındaki süm ükleri silm ezler ç ü n k ü ata yâd ig arıd ırlar
ve m ü z e le rd e
g ö rm em e si için halkın b ir c a m e k â n ın içinde sergilenirler
Kapıları da h e p devdir d ü n y ad a k i sarayların to k m a ğ a u z a n ıp sokaktaki çocuklarla o y n a m a sın diye v eliahtlar
Sakın b en i tarihçi san m ay ın sayfalarını y ırttım
y ü z ünlü tü rk adlı k itabın
terzi d ü k k ân ın d ak i resm ine için d e rastlam a y ın ca
kılıncı dikiş iğnesi kalkanı y üksük olan b a b a m ın
39
Şiirt
Avcının kıstırdığı ceylan b ir d iğ e rin e kaçıp
k o la y ca kurtulsun diye o m u z o m u z a v erm iştir y u r d u m u n dağları
T utuklansa y u rd u m d ak i b ö c e k le rin hepsi
d iğ e rle rin d e n ayrı b ir h ü c re y e k o n u r kitap güvesi
Am balaj kâğıdı gibi kullanılır b aşö rtü sü y u rd u m d a
b ir ç o c u k lu k anısı olarak güneşi p a k e tle r
g e n ç kızların saçlarında
Ve sorunlarını tartışırlar şiirin y u rd u m u n şairleri ta n k paletleri altında ezilirken Şiirt!
41
S üngü
K ardeş payı y a p m a k için mi u z a ttın sü n g ü n ü elim deki
elm aya
Kafatası
Y urdundan ç o k uza k lard a ölen b ir askerin
kafatası
k endisini bulan ço cu k ların ellerinde hiç bilm ediği o y u n la ra alet o lu y o r
ikinci defa!
43
M a d a ly a
Bayram y e rin d e canlandırılırken k e n tin kurtuluşu
ayakları kesilen gazi k o ltu k d e y n e k lerin i
bırak am ad ığ ı için alkışlam adığına in a n d ırır herkesi
Ö l ü askerlerin c e p le rin d e n topladıkları kanlı fotoğrafları barış to p la n tıla rın d a
sinem a ö n ü n d e k i ç o c u k lar gibi birbirleriyle nasıl değiştirdiklerini bilir generallerin
K aç askeri
k e n d isin e ö z e n d ird iğ in i d e saym ıştır savaşın tam o rta sın d a
k u y ru ğ u n u bırakıp kum torbaları arasından evine k aç an k e rte n k e le n in
Bayram y e r in d e ca n lan d ırılırk en k e n tin kurtuluşu
ayakları kesilen gazi hiç d ü ş ü n m e d e n değişir m adalyasını ç o ra p k o k u su n a
45
C u n ta
G ö r d ü n ü z m ü keyfi g eneralin
başını sıkarken y ü z ü n d e çıkan sivil'cenin
Ö lü A sker
Zeynep ve D e m )'e
N asıl da ç o k istem iştim savaşa g itm e d e n
sevgilim le ev lenm eyi am a n e re d e n b ilebilirdim ki silahın
d e m irin e çarpıp
saklandığım yeri belli e d e c e ğ in i parm a ğ ım d ak i y ü zü ğ ü n ...
47
Jilet
K am araların d a çıplak k ad ın resim lerinin asıldığı savaş g em isin d e n
b o z m a b ir jilet h e r traş oluşum da h e m okşar
h e m k an a tır tenim i
M e ç h u l
M a h a lle d e k i ç o c u k ların piç diye kızdırdığı
ayakkabı b oyacısı b ab a sın ın ö zlem iy le ö n ü n e kurar sandığını m e çh u l asker
anıtının!
49
N aftalin
Eksik olan
bir yanı vardı aşkımızın bir film inde
üç beş figüran d ö v ü p ata b in m e m e si
gibi c ü n e y t arkın'ın
H a b e rin olsun v e rm e d im eskiciye yırtık ayakkabılarım ı nasıl ayrılırım ki o n la rd a n k ap ın ızın ö n ü n d e
az mı çıkarıp g iym iştim
N a fta lin le d im b e n d e kalan y ü n k azağını söylem iş m iy d im size
naftalin
ki güvelere karşı kullandığı kim yasal silahıdır
anıların
51
Sana Yakın
Bir d o stu n sıcaklığına ö ylesine
yaslam ak istiyorum ki başım ı ya o m u z u n u u z a t sevgilim ya da telleri k o p u k
bir kem anı
K an a d ın ın altına sığınacak bir kuş arayan
eskimiş saçak gibiyim sensiz ya da b ü tü n balinalarının kıyıya vurup
in tih a r ettiği b ir d e n iz
Bir h itit ça n ağ ıy ım to p r a ğ a g ö m ü lü ve sen
ilk kazısını y a p a n
b ir a rk e o lo g ürkekliğiyle ellerinin arasına
al b en i
Tek d ile ğ im d ir ç ü n k ü b e n im sana y ak ın b ir su n a y akın
53
G özyaşları içinde birkaç dakika aradı
kürtaj m asasından kalkarken takılıp k o p a n
düğm esini D ü ğ m e
Alfabe
Sağır ve dilsiz ki okşarken
sevgilisinin tenini elleriyle h em sevişir h e m k o n u şu r
55
Yalnızlık
Ş em siye yapım cıları ıslanm aktan
te k kişiyi k o ru y a c a k genişlikte kesin ce kumaşları
y a ğ m u r değil y aln ızlık tır y ağ a n
D a h a da h ü z ü n le n d ir ir h e r gece k e n tin sokaklarını
b e k ç in in nefesiyle d ü d ü ğ ü n içinde d ö n e n n o h u t ta n e c iğ in in yalnızlığı
N e ç o k sevinirim bilseniz b ir yılan
m e z a rım a g irerd e
g ö ğ ü s kafesim in kem ikleri içinde kış u y k u su n a
yatarsa
57
Böcek
U sulca verir m isiniz son nefesinizi
y o lu n u şaşırmasın diye y astığ ın ızd a g e z in e n
b ö c e k
Sarm aşık
G ö k d e le n e tırm a n a n sarm aşığın
kaçıncı kata ulaştığını g ö rm e y e y e te r
y aşan tım
59
Ş am a n d ıra
H a y ırsız o ğ lu y u m b a b a m ın hiç b ü y ü m e y e n
hâlâ T o p k a p ı'y a d o ğ ru u z a n ır k im secikler g ö r m e d e n
h ın z ır b ir ç o c u k gibi kapısını çalıp
k açarım İstanbul'un
H a y ırsız o ğ lu y u m b a b a m ın ticareti se v m ey e n
para için koşturulan yarış atlarının terlerini b ir ak v a ry u m d a to p la r
için d e d en izatı beslerim
H a y ırsız o ğ lu y u m b a b a m ın y o lla rd a dalgın y ü rü y e n am a ad liy en in ç ö p lü ğ ü n d e b u ld u ğ u d o lm a k alem i ço c u k ların a g e tirm e k için
o rta sın d a n y ap ıştıran te m iz lik işçisi k a ç m a z g ö z le rim d e n
H a y ırsız o ğ lu y u m b a b a m ın b ir p arka
dikilirse b ir g ün şairlerin h eykelleri b e n im y erim b o ş kalsın
ve payım a
hayırsız ada açıklarına b ir şa m an d ıra bırakın
61
...Rasyonel öğede de hüzün arayan bir şair.
Yarın ne olacak?
Yapar, yapmaz.
Bugüne dek yazdıkları yeter bence.
...O matara, o miğfer, o su, o güvercin...
Daha ne diyeyim...
Zarı atıyorum.
Cemal Süreya
