ÖTV TAAHHÜTNAMELERİ VE DAMGA VERGİSİ

ÖTV TAAHHÜTNAMELERİ VE DAMGA VERGİSİ

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008

ÖTV TAAHHÜTNAMELERİ VE DAMGA VERGİSİ

I - GİRİŞ

4760 numaralı Özel Tüketim Vergisi Kanunu 12.06.2002 tarihli 24783 numaralı Resmi Gazetede yayınlanmış ve 01.07.2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bilindiği üzere bu Kanun birçok kanunun bir arada toplama özelliği nedeniyle öncesinde Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu ile kavranan ver- giyi doğuran olaylar bu kanunun 1 sayılı listesine A ve B cetveli olarak ek- lenmek suretiyle vergiye tabi tutulmuştur. Akaryakıt ürünleri, petrol ve tü- revleri 4760 sayılı Kanunun kapsamında 01.07.2002 tarihinden buyana Özel Tüketim Vergisine tabi bulunmaktadır.

İmalat sanayinin ve hizmet sektörünün girdisini oluşturan bu ürünlerin düşük oranlı ÖTV ödenmesi veya verginin tecil edilerek temin edilmesi bu kanun ile mümkün kılınmıştır. Bu nev’i malları temin eden mükellefler vergi dairelerine veya gümrük idarelerine özel tüketim vergisi talep ve taahhüt- namesi adı altında belge vermektedirler. Bu belgenin damga vergisine tabi olup olmadığı, taahhütname özelliği taşıyıp taşımadığı, maliye idaresinin uygulaması ve 1 adet yargı kararı birlikte ele alınarak konu değerlendiril- mektedir.

II - ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUN VE GENEL TEBLİĞLERİ

Özel Tüketim Vergisi Kanununun verginin tecili başlıklı 8.maddesi, oran ve tutar başlıklı 12.maddesi, gümrük idarelerince alınan özel tüketim vergisine ilişkin hükümler başlıklı 16.maddesi konunun yasal çerçevesini oluşturmaktadır. Daha sonra yayınlanan 1 seri no.lu özel tüketim vergisi genel tebliğinde söz konusu kanun hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu tebliğ ile kanunun 8, 12 ve 16.maddeleri uyarınca vergisi tecil edilen, indirimli olarak özel tüketim vergisi uygulanan veya gümrük kanunu ve diğer kanunlar gereğince ithalatta vergileri temi- nata bağlanarak işlem gören mallar için özel tüketim vergisinin de hangi esaslar çerçevesinde uygulanacağı açıklanmıştır. Daha sonra çıkartılan 3,5,6,8,11 seri no.lu ÖTV tebliğleri bu maddelerin uygulanmasıyla ilgili düzenlemeler getirmiş bulunmaktadır. Bu tebliğlerde belirtilen taahhütna- me şekilleri yazımızın aşağıdaki bölümlerinde belirtilecektir.

Taahhütname içeriğinde bu hükümlerden yararlanmak isteyenlere hü- kümleri ihlal etmeleri halinde zamanında alınmayan vergilerin 6183 sayılı yasanın 51.maddesinde belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tah- sil edileceği şeklinde yapılan düzenleme ile yaptırım hatırlatılmış olmakta- dır.

III - ÖTV TALEP VE TAAHHÜTNAMELERİ DAMGA VERGİSİNE TABİ MİDİR ?

Özel Tüketim Vergisi talep ve taahhütnameleri özel tüketim vergisi be- yannamesi ekinde vergi dairesine sunulmaktadır. Bunlara ilişkin damga

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008

vergisi uygulaması Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı 15 ve 17 no.lu damga vergisi sirkülerleriyle açıklanmıştır.

17 no.lu Damga Vergisi sirküleri 10.04.2007 tarihinde yayınlanmış o- lup, bu tarihten sonraki Özel Tüketim Vergisi Beyannameleri ekinde veri- len talep ve taahhütnameler tek tek belirtilmek suretiyle damga vergisine konu edilmeleri sirküler ile açıklanmıştır. Bu tarihe kadar olan talep ve ta- ahhütnamelerde ise damga vergisi uygulaması 15 no.lu sirkülerde ki açık- lamalara göre yürütülmüştür. 15 no.lu sirküler Özel Tüketim Vergisi Be- yannamesi ekinde verilen taahhütnamelerin yalnızca belli parayı ihtiva et- mesi durumunda 488 sayılı Kanuna ekli 1 sayılı tablonun I-A/1 fıkrasına göre binde 7,5 nispetinde damga vergisine tutulması, 01.01.2005 tarihin- den itibaren belli parayı ihtiva etmeyen taahhütnamelerden ise damga vergisi aranılmaması gerektiğini açıklamıştır.

Diğer bir deyişle 15 no.lu sirküler Özel Tüketim Vergisine ait taahhüt- namelerin belirli parayı ihtiva eden ve etmeyen şeklinde ayırımına imkan vermiştir. Yasanın çıkış tarihi olan 2002 yılından 15 no.lu sirkülerin yayın tarihine kadar belirli parayı ihtiva edip etmeme ayırımı ile uygulama yapıl- masını ancak 01.01.2005’ten itibaren de belirli parayı ihtiva etmeyen taah- hütnamelerin damga vergisi dışında tutulması nedeniyle bunlardan vergi aranılmaması gerektiği 15 no.lu sirküler ile açıklanmış bulunmaktadır.

Daha sonra yayınlanan 17 no.lu sirküler yukarıda da belirtildiği üzere 10.04.2007 tarihinde yayınlanmıştır. Bütün ÖTV taahhütnamelerini belli pa- rayı ihtiva ettiği düşüncesiyle binde 7,5 oranında damga vergisine tabi ol- duğunu açıklamıştır.

ÖTV Nedeniyle Düzenlenen Taahhütnameler:

Sözü edilen talep ve taahhütnameler 17 no.lu sirkülerde belirtildiği ü- zere aşağıdaki gibidir.

- 1 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan “(I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Mallara Ait Özel Tüketim Vergisinin Tecil Edilmesine İlişkin Talep ve Taahhütname.

- 3 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan “(I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Aynı Cetvelindeki Malların İmalinde Kullanılmak Üzere Teslimine İlişkin Talep ve Taahhütname.

- 3 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan”(I) sayılı Listenin (B) Cetvelinde Yer alan Malların İthalinde Gümrük İdaresine Verilecek Talep ve Taahhütname.

- 5 seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan

“13.11.2003 Tarih ve 2003/6467 sayılı BKK Çerçevesinde ÖTV Kanunun 8.

maddesinin (1) Numaralı Fıkrası Uyarınca Teslim Edilecek Madeni Yağla- rın İmalinde Kullanılmak Üzere Satın Alınan Baz Yağlara İlişkin Talep ve Taahhütname.

- 5 seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan

“13.11.2003 Tarih ve 2003/6467 Sayılı BKK Çerçevesinde ÖTV Kanunun 8’nci Maddesinin (2) Numaralı Fıkrası Uyarınca Teslim Edilecek Madeni

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008

Yağların İmalinde Kullanılmak Üzere Satın Alınan Baz Yağlara İlişkin Talep ve Taahhütname

- 5 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğ ekinde yer alan

“13.11.2003 tarih ve 2003/6467 sayılı BKK Çerçevesinde ÖTV Kanununun 5’nci maddesinin (1) numaralı Fıkrası Uyarınca İhraç Edilecek Madeni Yağların İmalinde Kullanılmak üzere Satın Alınan Baz Yağlara İlişkin Talep ve Taahhütname.

- 6 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan

“01.07.2003 Tarih ve 2003/5868 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden ÖTV’si indirilmiş Yakıt Talep Formu ve Taahhütnamesi.

- 6. Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel tebliği ekinde yer alan

“01.07.2003 Tarih ve 2003/5668 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına İstinaden ÖTV’si Sıfırlanmış Yakıt Talep Formu Ve Taahhütnamesi.

- 6 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan “Ya- kıt Dağıtım Taahhütnamesi .

- 8 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan

“Biyoetanol Üretim Taahhütnamesi.

- 11 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan “İh- raç Malı Taşıyan Araçlarına Motorin Teslimine İlişkin Talep ve Taahhütna- me.

Bu formlar ilgili vergi dairesine verilmek suretiyle yasaların öngördüğü şekilde ÖTV’si tecil edilerek veya indirilmiş tutarda ÖTV ödenmek suretiyle teslim gerçekleştirilmektedir. Bu talep ve taahhütname başlığını taşıyan form gerçek anlamda bir taahhütname midir ?

Taahhütname, yasal bir zorunluluk olmadığı halde, bir şeyi yapmayı ya da yapmamayı yazılı olarak ifade ederek kişinin kendisine borç edin- mesidir.

Verilen böyle bir taahhütname, “taahhüt’ü tazammum” etmemekte, sadece mevzuatın tayin ettiği usullerin hatırlatılmasını ifade etmektedir, yü- rürlükteki ve tebliğlerle düzenlenmiş olan hukuki ve fiili durumlar teyit e- dilmektedir.

Bu nedenle bu talep ve taahhütname adı altındaki formlar damga ver- gisine tabi taahhütname hüviyeti göstermemektedir. Platformda bu görüş çoğunlukla benimsenmiştir.

IV - İDARENİN UYGULAMASI VE BİR YARGI KARARI

Gelir İdaresi bugün geçmişe dönerek vergi ziyaı cezası istemek sure- tiyle bu işlemlerde damga vergisi tarhiyatı yapmaktadır.

Bilindiği üzere Vergi Kanununu uygulama görevi Maliye Bakanlığı’nın sorumluluğu içerisinde olup, mükelleflere uymaları gereken kurallar ve kanunun yorumu ve ne şekilde uygulanacağı tebliğ ve sirkülerler aracılı- ğıyla Bakanlık tarafından açıklanmaktadır. Olayımızda da 15 no.lu sirküler- le, 17 no.lu sirkülerin yayın tarihine kadar olan 5 yıllık süreye ait uygulama da ÖTV beyannamelerinin belirli bir parayı ihtiva etmemesinin mümkün ol-

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008

duğu kendilerince açıklanmıştır. Mükellefler işlemlerini 17 no.lu sirküler öncesi bu çerçeve de yapmıştır. Ancak Bakanlık daha sonra fikir değiştire- rek 17 no.lu sirkülerde bütün ÖTV talep ve taahhütnamelerinin belirli para- yı ihtiva ederek ÖTV ‘ye tabi olduğunu belirlemiştir. Böylece bu fikir deği- şikliği ile yeni bir uygulamaya geçilmiştir.

Bize göre bu uygulamayı geçmişe yürütmek hukuka uygun değildir.

Ayrıca İdarenin görüş değiştirmesi halinde ceza uygulanmayacağına iliş- kin Vergi Usul Kanunu 369/2 maddesi gereğince ceza uygulanması müm- kün değildir.

Yukarıda sayılan nedenlerle İdarenin Vergi Usul Kanunu 369.maddesi yanılma hükümleri çerçevesinde görüşünü değiştirmesinin mükellefi geç- mişe yönelik mağduriyet yaratacak şekilde uygulanmasının mümkün ol- madığı düşünülmektedir.

ÖTV beyannamesi ekinde verilen talep ve taahhütnamelerin damga vergisi karşısındaki durumuna ait bilgimiz dahilinde 1 adet Vergi Mahke- mesi Kararı bulunmaktadır. İzmir 4.Vergi Mahkemesinin raporumuza ekli Esas No:2007/634 Karar No:2007/1222 sayılı 07.11.2007 tarihli kararı bu taahhütnamelerin bilgi amaçlı verildiğini kabul etmiş bulunmaktadır. Vergi Mahkemesi bu taahhütnamelerle ilgili kararında gerekçe olarak yukarıda izah etmeye çalıştığımız hususları esas almıştır. Ancak belirli parayı ihtiva etmeyen taahhütname kapsamına sokmak suretiyle nispi vergiyi maktu vergi haline dönüştürmüştür. Bu yönüyle kararın gerekçesi ile sonucu ara- sında bir farklılık bulunmaktadır. Ancak bilindiği üzere 01.01.2005 tarihin- den itibaren damga vergisi kanunu değiştirilmek suretiyle belirli parayı ih- tiva etmeyen taahhütnamelerin damga vergisi dışında tutulduğu yine her- kesçe bilinmektedir.

V - SONUÇ

ÖTV uygulaması nedeniyle verilen talep ve taahhütnamelerin taah- hüt’ü tazammum etmemesi sadece bilgilendirme amacı taşıması nedeniy- le nasıl ki ihracatta Katma Değer Vergisi yükünü gösterir listelere yazılan ibarenin taahhütname sayılıp vergilenmemesi gibi bir yaklaşımın bu konu- da da uygulanması yararlı olacaktır.

Vergi Usul Kanunu 369/2. maddesi gereğince ceza uygulamasının mümkün olmaması ve geçmişe yönelik tarhiyatın mükelleflerden istenme- sinin İdarenin yorum değiştirmesi nedeniyle doğru olmadığı düşünülmekte ve yayınlanacak bir sirkülerle bu konularda ki tereddütlerin giderilmesinin yararlı olacağına inanılmaktadır.

Esasen ÖTV Kanunu talep ve taahhütname alınarak söz konusu mad- delerin teslimini zorunlu tutmamıştır. İdare düzenleme yetkisini kullanmak suretiyle ek mali külfet yüklememelidir. Bu formların isminin “Talep ve Bil- gilenme formu” olarak değiştirilmesinin bir çok sorunu çözebileceği kana- ati taşınmaktadır. Tekrarlamak gerekirse yaptırımlar zaten yasa içeriğinde mevcut bulunmaktadır.

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008

EK T.C.

İZMİR 4. VERGİ MAHKEMESİ ESAS NO : 2007/634 KARAR NO : 2007/1222 DAVACI

VEKİLİ

DAVALI : …. VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ /İZMİR

DAVANIN ÖZETİ : Davacı şirket vekili tarafından; müvekkil şirket adı- na 2002/9 dönemine ilişkin olarak yapılan Damga Vergisi tarhiyatının, özel tüketim vergisi beyannameleri ekinde verilen "talep ve taahhütnameler" in 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu eki (1} sayılı tabloda yer alan "Akitlerle ilgili Kağıtlar" başlığı kapsamında değerlendirilmemesi gerektiği, bu ne- denle salınan verginin hukuka aykırı olduğu öne sürülerek kaldırılması is- tenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davacı şirket tarafından Özel tüketim vergisi beyannamesine ek olarak verdiği taahhütnamelerin belli bir parayı ihtiva etmesi nedeniyle 488 sayılı Yasanın (1) sayılı tablosu uyarınca damga ver- gisine tabi olduğu, bu nedenle salınan damga vergisinde hukuka aykırılık bulunmadığı öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren İzmir 4. Vergi Mahkemesi'nce dava dosyası incelenerek gereği, düşünüldü;

Dava, davacı şirket adına 2002/9 dönemine ilişkin olarak salınan damga vergisinin kaldırılması istemiyle açılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde "Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir." hükmüne yer ve- rilmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli(l) sayılı tablonun "Akitlerle İl- gili Kağıtlar" başlıklı l/A bölümünde belli parayı ihtiva eden kağıtlar olarak mukavelenameler, taahhütnameler, temliknameler, kefalet, teminat ve re- hin senetleri, tahkimnameler ve sulhnamelerin binde7.5, kira mukavele- nameleri ile fesihnamelerin binde 1,5 oranında, 2/A bölümünde ise belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlardan olarak tahkimnameler ve sulhnamelerin 21.20 YTL, turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenle- dikleri kontenjan sözleşmelerinden 118.30 YTL damga vergisi alınacağı belirtilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; şirketin özel tüketim vergisi beyanname- sine ekli olarak vergi dairesine verdiği talep ve taahhütnameler ile …….

Solvent Distribütörlüğü A.Ş.'den satın aldığı "soivesso 150" adlı 4,500 kg

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008

birim fiyatı 1.127.106 YTL toplam tutarı 5.074,66 YTL ürünü 1 yıl içerisinde imalatçısı olduğu boya ve polimer imalinde kullanacağını taahhüt ederek Özel Tüketim Vergisi Kanunu hükümlerine göre ÖTV'nin kendisinden tah- sil edilmemesini talep ettiği, bu taahhüdün belli bir parayı ihtiva ettiğinden bahisle ürünün toplam fatura toplamı üzerinden binde 7.5 oranında dava konusu damga vergisinin alındığı anlaşılmaktadır.

Türk Borçlar Hukuku'na göre edim, alacaklının borçludan yerine geti- rilmesini talep etme hakkı bulunduğu ve borçlunun yerine getirmekle yü- kümlü olduğu hareket biçimidir

Davacı şirketin özel tüketim vergisi beyannamesi ekinde vergi dairesi- ne sunduğu taahhütname ile satın aldığı ürünü 1 yıl içerisinde imalatçısı olduğu boya ve polimer imalinde kullanacağını taahhüt edildiğinden taah- hüdün konusu belli bir parayı ihtiva etmemektedir, Bir başka ifade ile ta- ahhüt sahibi davacı şirket satın aldığı ürünü 1 yıl içerisinde boya ve polimer imalında kullanarak edimini yerine getirecek, vergi dairesi de bu edim yerine getirildiğinde özel tüketim vergisini buna göre hesaplayacak- tır. Davacı şirketin taahhütnamede ürüne ilişkin belirttiği ifadeler bilgi ma- hiyetindedir.

( I ) sayılı tablonun l/A bölümünde taahhütnameler belli bir parayı ihtiva eden kağıtlar olarak sayılmış ayrıca I/B bölümünde belli bir parayı ihtiva etmeyen kağıtlar arasında sayılmamış ise de tablonun lafzıyla değil, amaç olarak yorumlanması gerekmekte olup, bu davada damga vergisine konu olan taahhütnamenin belli bir parayı ihtiva etmeyen kağıt olarak değerlen- dirilmesi gerekir.

Bu durumda belli bir parayı ihtiva etmeyen taahhütnamelerin yukarıda, belirtilen (1) sayılı tablonun l/B bölümünde değerlendirilmesi ve maktu ola- rak 21.20 YTL damga vergisi salınması gerekmektedir.

Bu nedenlerle, davacı şirket adına 21,20 YTL maktu damga vergisi sa- lınması gerekirken taahhütnamenin içinde edim olarak değil sadece bilgi olarak yer alan ütün toplam fatura değeri üzerinden binde 7.5 oranında 38.06 YTL damga vergisi salınmasında hukuka isabet bulunmadığından satman vergi tutamım 21.20 YTL kısmının onanması, bu miktarı aşan 16- 86 YTL kısmının kaldırılması gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, DAVANIN KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE, dava konusu damga vergisinin 21,20 YTL kısmının ONANMASINA, bu miktarı aşan 16.86 YTL lik kısmının ise kaldırılmasına, aşağıda dükümü yapılan 31,70 YTL yargılama giderinin 17.70 YTL kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, 14,00 YTL kısmı ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 2.02 YTL vekalet ücretinin davalı idarece davacıya ödenme- sine, 13,10 YTL karar harcının davalı idarece davacıdan tahsiline, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde İzmir Bölge İdare Mahkemesine itiraz yolu açık olmak üzere 07.11.2007 tarihinde karar verildi.

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008

R A P O R

08 /

15 ŞUBAT 2008