Bilgin 30-04-2020
@kaspotbilgin 21:18
Anadolu’nun göbeğinde 184.000 nüfuslu bir şehir düşünün; bunun 52.000’i Ermeni nüfusu.
Bu şehrin 113 Ermeni Kilisesi ve 16 Ermeni Manastırı var. Bölgenin en eski Ermeni Kilisesi olan Surp Krikor Kilisesi bu şehirde inşa edilmiş.
Şehrin şu an Türkiye’de öncüsü olduğu sanayi kollarının birçoğunun ilk adımları Ermeniler tarafından atılmış olsun. ( Tekstil, Pastırma, sucuk… ) Ama şuan o şehirde tek bir Ermeninin dahi ( En azından açıktan kendine Ermeni diyebilen ) bulunmadığı bir şehir. KAYSERİ..
Ermeniler; bölgeye 872 yılında Bizans İmparatoru 1. Basileios’un Ortadoks olmayan
Pavlikanları tamamen mezhepsel nedenlerle yok ettikten sonra yerleştirilmişlerdir. Aslında bu bölgede yani Kapodokya’da ki varlıkları Türk Halkına göre yaklaşık 200 yıl daha eski.
Türkler geldikten sonra da birlikte yaşamışlardır. Özellikle Selçukllar dönemnde Devletn Ermenilere karşı ciddi hoşgörsü mevcut. Bazı tarihçiler ‘hoşgörünn’ ,bölgenin tüm ekonomik gücünün Ermenilerin elinde olmasından kaynaklandığını söylse de biz Anadolu hoşgürüsüne inanıyoruz!
Kayseri’nin neredeyse her ilçesinde muhakkak Ermenilere dahi izler mevcut olmakla birlikte özellikle merkeze bağlı Talas ilçesinde ve Develi ilçesinde yoğun Ermeni izleri mevcuttur.
Kayseri’ye 37km mesafede bulunan Develi’de 1915 öncesi 15.000 den fazla (Neredyse nüfusn yarısı) Ermeninin ikamet ediyor olması gerçektn biz Kayseriller için şaşırtıcı. Türkçülüğün ve İslamcılığın dorukta olduğu bir ilçe olduğunu söylesem eminim sizin için de şaşırtıcı olurdu.
Kayserililer için çok önemli olan bazı yemeklerin, Ermeniler için de vazgeçilmez olması çok şaşırtıcı. Ermeni yemeğidir Türk yemeğidir tartışmasına girmeden söylemek isterim ki çok sevdiğim pöçün, ketenin ve mantının Ermeni yemek kültüründe de önemli olması benim için şaşırtıcı.
Pastırma ve sucuk Kayseri için olmazsa olmazdır ve kesinlikle vazgeçilmezdir. Sucuk için diyemem ama Pastırma için Kayseri halkı zaten kulaktan kulağa bu mirasın Ermenilerden kaldığını konuşur. Kimisi de bizimdir onlar ticaretini yapmıştır der.
Bu yüzyıl başında şirketleşmiş Ermeni sucuk ve pastırma markaları mevcut ama bildiğimiz hiçbiri şuanda Kayseri’de faaliyetine devam etmiyor. -Bizim bu bildiğimizin aksine sahibi Ermeni olan Kayseri’de hala faaliyete devam eden büyük bir firma mevcutmuş.-
Ermeniler için çok önemli olan bu şehire Ermenilerde hep özlem duymuşlar. İnternette konuyla alakalı çok fazla yazıya ulaşabiliyorsnuz. Ayrıca HDV den çıkmış,benim incelediğm 2 kitap mevcut. Biri Kayserili Ermeniler Konuşuyor, diğeri ise Ermeni ve Rum Kültür Yapılarıyla Kayseri.
Özellikle ‘Kayserili Ermeniler Konuşuyor’ kitabını Kayserili arkadaşlara şiddetle öneririm.
Köyünüzde, mahellenizde yaşamış Ermenilerle yapılan söyleşiler. Çok şaşırıyorsunuz ‘’ eee bunlar içesine Gayserili’’ diyorsunuz, çok da üzülüyorsunuz nasıl bu kadar yabancılaştık diye.
52.000 Ermeni nüfusu 1915 de ‘buharlaşmış’ ve 5.000 civarına düşmüştür. Tabi onların da çoğu ‘müslüman oldum’ demek zorunda kalanlar. 1921 de bu nüfusun haricinde 3190 Ermeni yetim var. Talasta Ermeni Yetimhanesinde kalmışlar. Sonra Kıbrıs’a yollanmışlar.
Talas’ta şu an hala muhteşem binası durun eski Amerikan Koleji mevcuttur. Bu kolej misyonerlik faaliyeti amaçlanarak 1871 yılında Amerikan misyoner örgütü tarafından açılmıştır. Ermenilerin bir kısmı burada eğitim görmüşler.Bu kolej 1967 yılına kadar faaliyet göstermiştir.
Kayseri için şuan çok önemli olan tekstil sanayinin kurucusu da Ermeniler olduğu belirtiliyor.
Katırcıyan Kardeşlerin 1856 da Kayserinin ilk Tesktil Fabrikasını kurduğu ve bu fabrikada kısa zamanda 3.000 civarında işçinin çalıştığı söylenmektedir.
1915’ten sonra tabi bu durum ekonomik anlamda da tamamen değişmiş, ermeni malları yağmalanmış ya da çok cüzi ücret karşılığında Ermenilerin elinden alınmıştır. Gerçekten okuduğum bir anı gözümde ‘Gayserili Hacı Emmi’yi canlandırdı. Sizle de paylaşmak isterim.
Anıyı anlatanın babası anlatıyor, babamın dükkanına el koymuşlr ve sonra babama gelip komik bir para vererek al bunu da hakkını helal et demişlerdir.Allahtn korkuyor, kul hakkı yediğini biliyor, ancak mal-mülk zayıf noktası olduğu için ondan da vazgeçemiyor. Tam bir
‘Gayserili’!
Özetle biz Kayserililer görmesek ya da görmezden gelsek de, Kayserili Ermenilerin hala kökleri burada. Onlar bizim gibi Kayseriliyim diyorlar. Bölgenin hala tek aktif Ermeni Klisesi Kayseri’de. Devletten diğer Kilisilerini hala geri istiyorlar.
Alamasalar da en azından ahır, spor salonu vs gibi kilisenin ruhuna uygun olmayack şekilde kullanılmalarna engel olmaya çalışıyorlar.
Tivitiko - The most beautiful shape of tweets!
Continue to read: https://tivitiko.herokuapp.com/thread/b5RXDM.html
