1.
Türkistan’a kadar gelip hüküm sürmeye başlayan Emeviler Türklere karşı bazı olumsuz davranışlar ve siyasi tutumlar ortaya koymuşlardır.
Bu parçada sözü edilen durum Türklerin;
I. İslam’a girişlerinin az olması,
II. İslam’a karşı Hristiyanlığı benimsemesi,
III. Müslümanların hâkim oldukları bölgelerden göç etmesi durumlarından hangilerine yol açmıştır?
A) Yalnız I. B) Yalnız III.
C) I ve II. D) II ve III.
E) I, II ve III.
2.
Asıl adı Numan bin Sabit olup İslam hukukunu sistemleştiren temel esasları belirleyerek kendi adıyla anılan bir mezhebin önderi olmuştur. Kur’an ve Hz. Peygamberin sünnetini esas almış ve bunları aklın ilkeleri doğrultusunda yorumlamıştır.
Kendisinin görüşleri etrafında oluşan bu mezhep başta Türkler olmak üzere Arap olmayan halklar arasında daha fazla rağbet görmüştür. Dolayısıyla bu İslam âliminin dini anlama ve yorumlama biçimi, Türklerin dinî yaşamını şekillendirmiştir.
Bu parçada söz edilen âlim aşağıdakilerden hangisidir?
A) İmam Malik B) İmam Eş’ari C) İmam Maturidi D) İmam Ebu Hanife E) İmam Ahmet b. Hanbel
3.
Türklerin İslamlaşma sürecinde Gök-Tanrı inancına ait birtakım ilkelerin bir noktaya kadar İslam’ın inanç esaslarıyla benzeştiği ve bunun da onların Müslüman olmalarını kolaylaştırdığı kabul edilir.
Gök-Tanrı inancına ait aşağıdaki ilkelerden hangisinin bu parçada sözü edilen benzerliklerden biri olduğu söylenemez?
A) Tek yaratıcı varlığın Gök-Tanrı olduğu B) Yetkin ve iktidar sahibi bir tanrı olduğu C) Tanrının semavî bir mahiyete sahip olduğu D) Ateş ve su gibi bazı varlıkların kutsal olduğu E) Tanrının bütün kutsal varlıkların başında olduğu 4.
Türklerin İslamiyet’i benimsemesi;
I. İslam dünyasının yeni bir güce kavuşması, II. Müslümanlar üzerindeki Bizans baskısının artması, III. Abbasi halifesinin Büveyhoğulları’nın baskısından kurtulması
gelişmelerinden hangilerine sebep olmuştur?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve III. D) II ve III.
E) I, II ve III.
5.
I. Abbasilerin Türklere karşı olumlu yaklaşımları
II. İslam dünyasıyla Türkler arasında gelişen ticari ilişkiler III. Mutasavvıfların, Türklerin yaşadığı bölgelerde İslam’ı yayma çalışmaları
Yukarıdakilerden hangilerinin, Türklerin kitleler
halinde İslamiyet’e girmelerine etki ettiği söylenebilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve III. D) II ve III.
E) I, II ve III.
6.
Türklerin İslamlaşmasının aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenemez?
A) İslam dünyası güç kazanmıştır.
B) İslam’ın yayılması hızlanmıştır.
C) Türkler savaşçı özelliklerini kaybetmiştir.
D) Türklerin düşünce dünyasında değişimler yaşanmıştır.
E) Müslümanların devlet teşkilatında iyileşmeler olmuştur.
7.
Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasında dünyanın farklı yerlerine dağılmış olan Ehl-i Beyt’in de katkısı olmuştur.
Bunlardan - - - - Kur’an’ı, Hz. Peygamberin sünnetini ve İslam’ın temel prensiplerini sade bir dille Türklere anlatmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Ali er-Rıza B) Cafer-i Sadık C) Musa el-Kâzım D) Hasan’u-l Askeri E) Muhammed el-Bakır
8.
Aşağıda verilenlerden hangisi Türklerin Müslüman olma sürecine etki eden faktörlerden biri değildir?
A) İslam’ın sevgi ve merhamete vurgu yapması B) İlk dini tecrübelerini Orta Asya’da yaşamış olmaları C) Abbasi devletinin Türklere karşı izlediği ılımlı politika D) Türklerin inançları ile İslamiyet’in birbirine yakın esaslar içermesi
E) İslamiyet’in öngördüğü kişiliğin Türklerin karakterine uygun olması
9.
Aşağıdakilerden hangisi, 11. yüzyıldan itibaren Türkler arasında yetişip Anadolu’nun İslamlaşmasını sağlayan şahsiyetlerden birisi değildir?
A) Mete Han B) Ahi Evran
C) Yunus Emre D) Hacı Bektaş Veli E) Sarı Saltuk Gazi
10.
Orta Asya’nın çeşitli bölgelerinde yaşayan Türklere İslamiyet’in ulaşmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?
A) Abbasi politikalarının B) Tüccarların seyahatlerinin C) Emevilerin fetih hareketlerinin
D) Hz. Ebu Bekir döneminde yapılan fetihlerin E) Tasavvuf mensuplarının tebliğ faaliyetlerinin 11.
Bir kez gönül yıktın ise Bu kıldığın namaz değil.
Yetmiş iki millet dahi, Elin yüzün yumaz değil.
Bu dizelerde vurgulanan husus ağıdakilerden hangisidir?
A) Kalp temizliğinin çok önemli olduğu B) Yapılan hatalardan dönülmesi gerektiği C) Samimiyetin her işe yansıması gerektiği D) İnsan ilişkilerine özen gösterilmesi gerektiği E) İbadetle davranışlar arasında güçlü bir ilişki olduğu
Anadolu’da kurduğu teşkilatla özellikle esnaf arasında iş ahlakının yaygınlaşmasını amaç edinmiş mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hacı Bektaş-ı Veli B) Yunus Emre
C) Ahi Evran D) Sarı Saltuk
E) Hacı Bayram-ı Veli 13.
Dönemin ünlü sufilerinden biri olan Şems-i Tebrizi ile tanıştıktan sonra uzun yıllar uzlete çekilmiştir. Tasavvuf düşüncesinin ana konularını içeren ve Türk-İslam kültürünün en önemli eserleri arasında yer alan meşhur eseri Mesnevi’yi kaleme almış, şiirleriyle ve hikmetli sözleriyle çevresini aydınlatmıştır. Ortaya koyduğu insan sevgisi, hoşgörü ve alçak gönüllülük gibi özellikleriyle değişik din, mezhep ve
düşüncelere mensup birçok insanı etkilemiştir. Hoşgörü, insanlarla iyi geçinme, başkasına zarar vermeme ve başkasından zarar görmemeyi vurgulayan öğütleri tüm Anadolu, Arap dünyası ve Balkanlar’a kadar uzanan geniş bir alanda yayılmıştır.
Hakkında bilgi verilen bu ünlü mutasavvıf ve düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mevlana B) Ahi Evran
C) Yunus Emre D) Hacı Bektaş Veli E) Hacı Bayram-ı Veli
14.
Soyu Hz. Ali’ye dayanmaktadır.
Medine’de doğmuş orada vefat etmiştir.
İmam Malik ve Ebu Hanife ile aynı dönemde yaşamıştır.
Adıyla anılan mezhep İran, Irak, Suriye, Lübnan ve Afganistan’da yaygındır.
Bu bilgiler aşağıdaki âlimlerden hangisine aittir?
A) İmam Malik B) Cafer-i Sadık C) Ahmet Yesevi D) Ahmet b. Hanbel E) Hacı Bektaş-ı Veli
15.
Asıl adı Ebu Mansur b. Muhammed’dir. Özbekistan’ın
Semerkant şehrinde doğmuştur. 944 yılında aynı şehirde vefat etmiştir. Ebu Hanife’nin inanç alanındaki görüşleri etrafında Ehl-i sünnet itikadının sistemli hâle gelmesini sağlamıştır.
Kelam, tefsir, fıkıh ve mezhepler tarihi alanlarındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır. Kitabü’t-Tevhid önemli eserlerinden biridir.
İtikadi mezheplerden birine adı verilen bu âlim aşağı- dakilerden hangisidir?
A) İmam Şafii B) İmam Malik C) İmam Eşari D) Cafer-i Sadık E) İmam Maturidi
16.
Horasan’ın Nişabur şehrinde dünyaya gelmiştir.
Hoca Ahmet Yesevi geleneğini temsil etmiş ve Türklerin Müslümanlaşmasına katkı sağlamıştır.
Anadolu insanına güzel ahlakı, birbirlerini sevmeyi, birlik ve beraberliklerini korumayı öğütlemiştir.
Hakkında bilgi verilen bu mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahi Evran B) Mevlana
C) Yunus Emre D) Şems-i Tebrizi E) Hacı Bektaş-ı Veli
Şiirlerinde sevgi, saygı ve kardeşlik temalarını işlemiştir.
İlahî aşkı en güzel şekilde ifade eden mutasavvıf şairlerdendir.
Anadolu insanına İslamiyet’i anlattığı şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır. Güzel ahlak ve ilahî sevginin halk arasında yaygınlaşmasını sağlamaya çalışmıştır.
Bu bilgiler aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi hak- kındadır?
A) Ahmet Yesevi B) Sadrettin Konevi C) Yunus Emre D) Sarı Saltuk E) Ahi Evran
18.
Tefsir, fıkıh, hadis, tasavvuf, matematik, astronomi, felsefe, edebiyat ve dil dersleri tahsil etmiştir. Ankara’da Kara Medresede müderrislik (profesörlük) yapmıştır. Tasavvuf eğitimini Somuncu Baba’dan almıştır. Şeyhinin yanında on yıl kaldıktan sonra, kendini topluma adamıştır. Yoksullara, yetimlere, gariplere, yolda kalmışlara ve talebelere yardım etmiştir. Esnafın zekât ve sadakalarını toplayarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırmıştır.
Bu parçada sözü edilen âlim ve mutasavvıf aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Ahmet Yesevi B) Hacı Bektaş-ı Veli C) Sadrettin Konevi D) Hacı Bayram-ı Veli E) Abdulhakim Arvasi
19.
Aşağıdakilerden hangisi, Anadolu’nun İslamlaşmasına katkı sağlayan şahsiyetlerden biri değildir?
A) Maturidi B) Ahi Evran
C) Yunus Emre D) Sarı Saltuk E) Hacı Bayram-ı Veli
20.
I. Görüşleri etrafında adıyla anılan bir itikadi mezhep oluşmuştur.
II. Numan b. Sabit Kûfe’de doğmuştur. İmam-ı Âzam diye şöhret bulmuştur.
III. Ticaretle uğraşmasına rağmen tarihin önemli fıkıh âlimlerinden biri olmuştur.
IV. Görüşleri öğrencileri Muhammed Şeybani ve Ebu Yusuf vasıtasıyla yayılmıştır.
Numaralanmış bilgilerden hangisi Ebu Hanife’yle ilgili değildir?
A) Yalnız I. B) Yalnız IV.
C) I ve II. D) II ve III.
E) III ve IV.
21.
Aşağıdaki âlimlerden hangisi daha çok mutasavvıf yönüyle tanınır?
A) Cafer es- Sadık B) Şafii
C) Mevlana D) Maturidi
E) Ebu Hanife 22.
Aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi Balkanların İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır?
A) Ahmet Yesevi B) Ahi Evran
C) Mevlana D) Yunus Emre
E) Sarı Saltuk
Gelin tanış olalım İşi kolay kılalım Sevelim sevilelim Dünya kimseye kalmaz
Bu dizelere göre insan ilişkilerinde aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi olumlu karşılanamaz?
A) Eleştirilere açık olmak B) İnsanları ötekileştirmek C) Taassuptan uzak durmak D) İşleri zorlaştırmaktan kaçınmak E) Farklılıklara hoşgörüyle yaklaşmak 24.
Aşağıdaki bilgilerin hangisi Mevlana Celaleddin Rûmi ile ilgili değildir?
A) Ebu Hanife’yle aynı dönemde yaşamıştır.
B) Arapça ve Farsçayı iyi derecede öğrenmiştir.
C) İlk eğitimini babası Bahauddin Veled’den almıştır.
D) 1207 yılında Horasan’ın Belh şehrinde doğmuştur.
E) Tefsir, hadis, fıkıh gibi İslami ilimleri tahsil etmiştir.
25.
Semerkant ilim çevresinde yetişmiş, kelam, mezhepler, tefsir ve fıkıh alanında birçok eser vermiştir. “Te’vilatu’l- Kur’an”
isimli tefsir kitabı önemli bir kaynak kabul edilmiştir. Onun dini anlama ve yorumlama tarzı, yeni Müslüman olmuş Türk dünyasının büyük bir kesimi üzerinde etkili olmuştur.
Bu parçada sözü edilen âlim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vasıl b. Ata B) Maturidi C) Hasan Basri D) Eş’ari E) Zemahşeri
26.
I. Ebu Hanife II. İmam Eş’ari III. İmam Maturidi
Numaralanmış âlimlerden hangileri Türklerin İslam anlayışının oluşmasında etkili olmuştur?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve II. D) II ve III.
E) I, II ve III.
27.
Gazze’de doğmuş, Bağdat’ta vefat etmiştir. Mekke, Medine, Yemen, Mısır ve Bağdat’ta ilim tahsil etmiştir ve pek çok âlimden ders almıştır. “Kitabu'l-Umm” adıyla kaleme aldığı eser önemli kitaplarından biridir. İslam dünyasındaki en yaygın mezheplerden biri onun adıyla anılır.
Usul sahibi bu âlimin adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İmam Malik B) Ahi Evran
C) Ebu Hanife D) İmam Şafii
E) Cafer-i Sadık 28.
İmam Şafiî usul konularını ele almış ve hukuk metodolojisiyle ilgili bir eser kaleme almıştır.
Şafii mezhebinin temellerini oluşturan bu meşhur kitabın adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Makalat B) Mesnevi
C) er-Risale D) Fıkh-ı Ekber
E) Divan-ı Hikmet
Dikkatli ve ince anlayışlı, ayrıntılı bir şekilde bilen âlim; fıkıh âlimi, İslam hukukçusu demektir.
Bu anlam aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?
A) Âlim B) Veli
C) Fakih D) Kelam
E) Tasavvuf 30.
I. Kitabu’t-Tevhid ve Te’vîlâtü’l-Kur’an adlı eserleri kaleme almıştır.
II. Türklerin İslam anlayışlarında en etkili olan âlimlerden biridir.
III. Devrinin seçkin âlimlerinden özellikle Hammâd b. Ebu Süleyman’dan ders almıştır.
Numaralanmış bilgilerden hangileri Ebu Hanife’yle ilgili değildir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve II. D) II ve III.
E) I, II ve III.
31.
I. Şiilere göre on iki imamdan biridir.
II. Eşarilik mezhebi onun adıyla anılmaktadır.
III. Siyasetten uzak durmuş ve ilimle uğraşmıştır.
Numaralanmış bilgilerden hangileri Cafer-i Sadık hakkındadır?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve II. D) I ve III.
E) II ve III.
32.
Aşağıdaki bilgilerin hangisi İmam Eş’ari’yle ilgili değildir?
A) Kelam ve itikadi mezhepler alanında çalışmalar yapmıştır.
B) Kendini ilme vermiş, mütevazı ve dindar bir hayat yaşamıştır.
C) İnançla ilgili iki yaygın mezhepten biri onun adıyla anılmaktadır.
D) Bir ara Basra’da yaygın olan mutezile mezhebini benimsemiştir.
E) Kitabu’t-Tevhid ve Te’vîlâtü’l-Kur’an adlı kitaplar kaleme almıştır.
33.
Yunus Emre sanat yaşamında halka, onların diliyle seslenmiş ve Türkçeyi çok iyi kullanmıştır. Öz Türkçe ile verdiği eserleri de, onun her zaman okunup anlaşılmasını sağlamıştır. Onun şiirlerinde genelde Allah sevgisi ve bu sevgi uğrunda bir ömür nasıl çaba gösterileceği gibi konular yer alır. Yunus Emre halkın şairi olduğu için öylesine çok sevilir ki, Anadolu’nun birçok yerinde onun adına anıt mezarlar yaptırılmıştır. Yunus Emre’nin “Risaletü’n- Nushiyye” ve “Divan” olmak üzere iki eseri vardır.
Verilen metinde Yunus Emre ile ilgili, I. Halkla buluşmayı başarmıştır.
II. İslam’ın benimsenmesinde katkıları olmuştur.
III. Eserleri, Tasavvuf edebiyatının en önemlileri arasında kabul edilmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve II. D) I ve III.
E) I, II ve III.
Aşağıdaki âlimlerden hangisi daha çok mutasavvıf yönüyle tanınmaktadır?
A) Ebu Hanife B) Maturidi
C) Eş’ari D) Şafii
E) Sarı Saltuk 35.
Aşağıdakilerden hangisi, İslamiyet'in Anadolu'ya yayılmasında, özellikle göçebe Türklerin
İslamlaşmasında etkili rol oynamışlardır.
A) Muhaddisler B) Fakihler C) Müfessirler D) Mutasavvıflar E) Mütekellimler
36.
(Hoca Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet) Verilen görseldeki söz ile aşağıdaki hadislerin hangisi anlamca örtüşür?
A) “Nerede olursan ol Allah’a karşı gelmekten sakın; yaptığın kötülüğün arkasından bir iyilik yap ki bu onu yok etsin.”
B) “Kim kötü ve çirkin bir iş görürse onu eliyle düzeltsin; eğer buna gücü yetmiyorsa diliyle düzeltsin; buna da gücü
yetmezse, kalben karşı koysun.”
C) “Gözleri görmeyene rehberlik etmen bir sadakadır. Sağır ve dilsize anlayacakları bir şekilde anlatman, ihtiyacını gidermesi için ona rehberlik etmen sadakadır.”
D) “Allah sizin ne dış görünüşünüze ne de mallarınıza bakar.
Ama o sizin kalplerinize ve işlerinize bakar.”
E) “Söz taşıyanlar (cezalarını çekmeden ya da affedilmedikçe) cennete giremezler.”
37.
Aşağıdaki tabloda Anadolu’da İslam anlayışının oluşmasında etkili olan bazı kişiler ile eserleri eşleştirilmek istenmiştir.
Kişiler Eserleri Mevlana Divan-ı Hikmet İmam Şafii Er-Risale Matüridi Kitabü’t-Tevhid Ahmet Yesevi Mesnevi Hacı Bektaş-ı Veli Makalat
Buna göre hangi kişilerin yeri değiştirildiğinde eşleştirme doğru yapılmış olur?
A) Maturidi - Mevlana
B) Mevlana - Hacı Bektaş-ı Veli C) İmam Şafii - Ahmet Yesevi D) Ahmet Yesevi - Hacı Bektaş-ı Veli E) Mevlana - Ahmet Yesevi
38.
“Ölümü düğün gecesi (şeb-i arus) olarak anlayan insana tesir edecek hangi güç vardır.”
Sezai Karakoç bu sözünde aşağıdaki mutasavvıflardan hangisini işaret etmektedir?
A) Hacı Bektaş-ı Veli
B) Mevlana Celaleddin-i Rûmi C) Hoca Ahmet Yesevi D) Yunus Emre E) Ahi Evran
Sular hep aktı geçti.
Kurudu vakti geçti.
Nice han, nice sultan, Tahtı bıraktı geçti.
Dünya bir penceredir, Her gelen baktı geçti.
Yunus Emre’nin bu dörtlüğü aşağıdaki ayetlerden hangisini açıklar niteliktedir?
A) “Allah’ın sana verdiği şeylerde ahiret yurdunu ara.
Dünyadan da nasibini unutma. Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap ve yeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Allah, bozguncuları sevmez.”(Kasas suresi, 77. ayet)
B) “De ki: ‘Sizin kendisinden kaçıp durduğunuz ölüm var ya, o mutlaka size ulaşacaktır. Sonra gaybı da, görünen âlemi de bilen Allah’a döndürüleceksiniz de, O size yapmakta olduklarınızı haber verecektir.’”(Cuma suresi, 8. ayet) C) “Allah, rüzgârları gönderendir. Onlar da bulutları harekete geçirir. Allah, onları dilediği gibi, (bazen) yayar ve
(bazen) yoğunlaştırır. Nihayet yağmurun onların arasından çıktığını görürsün. Onu kullarından dilediklerine uğrattığı zaman bir de bakarsın sevinirler.”(Rûm suresi, 48. ayet) D) “Yoksa siz, sizden öncekilerin başına gelenler, sizin de başınıza gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız?
Peygamber ve onunla beraber müminler, ‘Allah’ın yardımı ne zaman?’ diyecek kadar darlığa ve zorluğa uğramışlar ve sarsılmışlardı. İyi bilin ki, Allah’ın yardımı pek yakındır.”
(Bakara suresi, 214. ayet)
E) “Şüphesiz dünya hayatı ancak bir oyun ve eğlencedir. Eğer inanır ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsanız, o size
mükâfatınızı verir ve sizden mallarınızı (tamamen sarf etmenizi) istemez.”(Muhammed suresi, 36. ayet) 40.
Yeşim’in okuduğu gazetenin kültür ekinde her hafta ilmi bir şahsiyet tanıtılmaktadır. Bu hafta yayınlanan bölümde: “On iki imama inanmayı inanç konuları kapsamında değerlendiren bir mezheptir. Bu ekole göre; Kur’an-ı Kerim, ilk ve en önemli kaynaktır. Fakat sünnet konusunda diğer mezheplerden farklı olarak Hz. Peygamber’in sünnetinin yanı sıra, masum (günahsız) olarak kabul ettikleri on iki imamın söz ve fiillerini de sünnet olarak değerlendirirler.” ifadelerine yer verilmiştir.
Buna göre gazetenin bu ekinde aşağıdaki
şahsiyetlerden hangisinin tanıtıldığı söylenebilir?
A) İmam-ı Şafii B) Yunus Emre C) Cafer-i Sadık D) Ahmet Yesevi E) Mevlana Celaleddin-i Rûmi
41.
Türkler İslamiyet öncesi inançlarında tek bir tanırının varlığını kabul ediyor, öldükten sonra yeniden diriltileceklerine inanıyor, töreyi ve ahlaki değerleri korumak uğruna verilen mücadelenin kutsal olduğunu düşünüyorlardı. Buna benzer nedenlerle Türklerin İslamiyet’i benimsemesi kolay olmuş, İslam dini Türk toplulukları arasında hızlı ve bütüncül bir şekilde yayılmıştır.
Bu metinden Türkler ile ilgili, I. Tevhit inancına yakındırlar.
II. İslam’ı geç bir dönemde tanımışlardır.
III. İslamiyet düşünce dünyalarına uygun bir dindir.
IV. Müslüman tüccarlarların ahlakından etkilenmişlerdir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II. B) I ve III.
C) II ve III. D) II ve IV.
E) III ve IV.
İmam Şafii ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Er-Risale adlı eseri hukuk metodolojisinin ilk kitabı olarak bilinmektedir.
B) Şafii mezhebinin temellerini oluşturduğu meşhur eseri Fıkh- ı Ekber’dir.
C) İmam Malik’e talebe olmuş ve o vefat edene kadar yanında kalmıştır.
D) İmam Malik ve Ebu Hanife’den farklı bir fıkıh metodu geliştirmiştir.
E) Ebu Hanife’nin talebesi Muhammed Şeybani’den ders almıştır.
43.
“Anadolu’da Dinî Anlayış ve Kültürün Oluşmasında Etkili Olan Şahsiyetler” konulu bir panele konuşmacı olarak davet edilen İlahiyatçı Yazar Mehmet Bey, hazırlıklarını yaparken temel olarak konuşmasında anlatacağı kişilerin eserlerinden faydalanma yoluna gitmiş ve sunumunu bu eserlerin tanıtımı üzerine dizayn etmiştir.
Buna göre Mehmet Bey’in sunumunda aşağıdaki eserlerden hangisinin yer alması beklenmez?
A) Kitabü’t-Tevhid B) Divan-ı Hikmet
C) El-Muvatta D) Mesnevi
E) Makâlât 44.
Hacı Bektaş-ı Veli insan eğitimi ve nefis terbiyesine dair en önemli kabul edilen öğretisi “Eline, diline, beline sahip ol!”
düsturudur. Bu düstur Anadolu’da geniş kitlelerce benimsenmiştir.
Hacı Bektaş-ı Veli’nin metinde sözü edilen öğretisiyle aşağıdaki ayetlerin hangisi ilişkilendirilemez?
A) “Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret olması hali müstesna, mallarınızı, bâtıl (haksız ve haram yollar) ile aranızda (alıp vererek) yemeyin. Ve kendinizi öldürmeyin.
Şüphesiz Allah, sizi esirgeyecektir.” (Nisâ suresi, 29. ayet) B) “Kullarıma söyle, sözün en güzelini söylesinler. Sonra şeytan aralarını bozar. Çünkü şeytan insanın apaçık düşmanıdır.” (İsrâ suresi, 53. ayet)
C) “Allah kötü sözün açıkça söylenmesini sevmez; ancak haksızlığa uğrayan başka. Allah her şeyi işitici ve bilicidir.”
(Nisâ suresi, 148. ayet)
D) “Zinaya yaklaşmayın gerçekten o ‘çirkin bir hayasızlık’ ve kötü bir yoldur.” (İsrâ suresi, 32. ayet)
E) “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Allah onu bilir.” (Âl-i İmrân suresi, 92. ayet)
45.
Mevlana’nın Yedi Öğüdü
• Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.
• Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
• Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.
• Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
• Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
• Hoşgörülükte deniz gibi ol.
• Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.
Bu öğütler İslam dininde yerilen aşağıdaki olumsuz tutum ve davranışların hangisiyle doğrudan
ilişkilendirilemez?
A) Irkçılık B) Kibir
C) Zulüm D) Riya
E) Cimrilik
İmam Matüridi, Ebu Hanife, Cafer-i Sadık, Hacı Bektaş-ı Veli, Ahi Evran, Yunus Emre gibi isimler Türklerin İslam anlayışının oluşmasında ve bir İslam medeniyeti inşa etmelerinde etkili olmuştur. İtikadi konulardan fıkhi konulara, tasavvufi anlayıştan ahilik teşkilatına, fütüvvet anlayışından kardeşlik hukukuna kadar etkili olan bu kimseler, İslam dininin tavsiye ettiği sosyal hayata yönelik ahlaki değerleri insanlara ulaştırmayı başarmış ve toplumun geneli tarafından benimsenmiştir.
Bu parçadan Türklerin İslam anlayışının oluşmasında etkili olan ilim adamlarıyla ilgili,
I. Evrensel ilkelerin yayılmasına katkı sağlamışlardır.
II. Toplumun ortak değerleri olarak kabul edilmişlerdir.
III. Görüş ve düşünceleri günümüzde etkisini devam ettirmektedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II.
C) I ve III. D) II ve III.
E) I, II ve III.
47.
VII. yüzyılın sonunda Kûfe’de doğan ve asıl adı Numan b.
Sabit olan Ebu Hanife, İslam toplumunda hukuki düşüncenin ve içtihat anlayışının gelişmesinde önemli bir paya sahiptir. Bu nedenle İmam-ı Âzam namıyla şöhret bulmuştur. İlim öğrenmeye akaid ve kelamla başlamış daha sonra fıkıh alanında derinleşmiştir. Ebu Hanife küçük yaşlardan itibaren çok iyi bir eğitim görmüştür. Devrinin seçkin âlimlerinin pek çoğu ile görüşme ve onlardan ilim öğrenme imkânı bulmuştur.
Bununla birlikte ticaret hayatına da devam eden ünlü âlim çözüm merkezli bir fıkıh anlayışıyla döneminin en önemli fakihi olmuştur.
Bu parçada Ebu Hanife ile ilgili olarak aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Geçimini nasıl temin etmiştir?
B) Uzmanlaştığı ilim alanı hangisidir?
C) İslam düşünce sistemine katkısı nedir?
D) İslam toplumunda hangi unvanla anılmaktadır?
E) Yetişmesinde etkili olan ilim adamları kimlerdir?
48.
Verilen görseldeki başlığa sahip bir kitapta İslam dünyasında etkili olan;
I. Eş’ari, II. Buhari, III. Matüridi, IV. Gazali
ilim adamlarından hangilerinin müstakil olarak yer alması beklenir?
A) I ve II. B) I ve III.
C) II ve III. D) II ve IV.
E) I, III ve IV.
Fütüvvetnamelerde geçen ilkeler:
1- Ahinin eli, kapısı ve sofrası açık olmalı; yoksulara, düşkünlere, konuklara yemek yedirmeli ve yardım etmelidir.
2- Ahinin gözü, dili ve beli bağlı olmalı, haramlardan sakınmalıdır.
3- Ahi başkasının ayıbını görmemeli, ayıbı yüze vurmamalı ve alçak gönüllü olmalıdır.
4- Ahi kendisine verilen sırları saklamalıdır.
5- Ahinin emeğini değerlendirecek bir işi, özellikle bir sanatı olmalıdır.
6- Ahi birçok işle veya sanatla değil, yeteneklerine en uygun olanla uğraşmalıdır.
Verilen ilkeler ile aşağıdaki hadislerden hangisi ilişkilendirilemez?
A) “Sizden birisi bir iş yaptığı zaman en iyisini yapsın.”
B) “Ey âdemoğlu! (Allah için) infak et ki, sana da infak olunsun!”
C) “Bir kimse bir şey konuşur, sonrada etrafına bakınırsa bu emanettir.”
D) “Bir mümin, arkadaşının ayıbını görmez, onu gizlerse, şüphesiz Allah bu hareketi sebebiyle onu cennete koyar.”
E) “Dikkat edin! Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Gönül rızası olmadan kardeşinin malı helal değildir.”
50.
(I) İmam Matüridi; kelam, tefsir, fıkıh ve mezhepler tarihi alanlarındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır. (II) İtikadi konularda görüşlerini açıkladığı eseri Kitabü’t-Tevhid, kelam ilminin klasiklerinden biri hâline gelmiştir. (III) Bu eserden İmam Matüridi’nin döneminde var olan yanlış inanç ve düşüncelere karşı akli önermeler ve mantıki delillendirmeleri çokça kullanarak mücadele ettiği anlaşılmaktadır. (IV) Dinî meselelerde yalnızca nakille yetinip akla yeteri kadar yer vermeyen Selefiyye ile aklı öne çıkaran ancak sınırlarını tayin etmeyen Mutezile mezhebinin hâkim olduğu dönemde Matüridi, nakille aklı uzlaştırmaya çalışmıştır. (V) Onun bu düşünce tarzı geniş kitlelerce kabul görmüştür.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangilerinde İmam Matüridi’nin ilmi çalışmalarda kullandığı yöntemden söz edilmektedir?
A) I ve II. B) II ve III.
C) III ve IV. D) III ve V.
E) IV ve V.
51.
Emevi Devleti döneminde İslam dini ile tanışan Türk topluluklarının Müslüman olması üç asrı geçen bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. Emeviler zamanında, yönetim mekanizmalarında Arap olmayanlara görev verilmemesi gibi ayrımcılıklar yapılıyordu. Yönetimin uyguladığı bu siyaset, Türklerin millet olarak İslam’a girmelerini yavaşlattı. Ömer b.
Abdulaziz Devri bu konuda istisna kabul edilebilir. Zira bu dönemde İslam’ın sadece Arapların değil, tüm insanlığın kurtuluşu için gönderilen bir din olduğu vurgulandı. Uygulanan barış ve etkili irşat faaliyetleri kısa sürede meyvesini verdi.
Türkler İslam’ı kabul etmeye ve gönüllü olarak tebliğ faaliyetlerinde görev almaya başladılar.
Bu parçada Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinin gecikmesinde aşağıdaki olumsuz tutumlardan hangisinin etkisinden söz edilmektedir?
A) Irkçı politikaların B) Ekonomik dengesizliğin
C) İnanç konusundaki baskı ve zorlamanın D) Kişisel hak ve hürriyetlerin kısıtlanmasının E) Güçlü ve zenginlerin ayrıcalıklı konumunun
Yalancı dünyaya konup göçenler, Ne söylerler ne bir haber verirler.
Üzerinde türlü otlar bitenler, Ne söylerler ne bir haber verirler.
Kimisinin biter üstünde otlar, Kiminin başında sıra serviler, Kimi masum, kimi güzel yiğitler, Ne söylerler, ne bir haber verirler.
Yunus Emre’ye ait bu dizeler aşağıdaki ayetlerden hangisinin mesajıyla benzeşmektedir?
A) “Hiçbir günahkâr başkasının günahını yüklenmez.” (Necm suresi, 38. ayet)
B) “Allah esenlik yurduna çağırıyor ve dilediğini doğru yola iletiyor.” (Yûnus suresi, 25. ayet)
C) “Dirilerle ölüler de bir değildir. Allah dilediğine elbette işittirir; ama sen kabirlerdekilere de işittirecek değilsin!” (Fâtır suresi, 22. ayet)
D) “Kur’an gerçekten değerli, güçlü ve arşın sahibi katında itibarlı, bir elçinin sözüdür.” (Tekvîr suresi, 19 ve 20. ayetler) E) “(Onlar) gayba iman ederler, namazı kılarlar, kendilerine verdiklerimizden hayra harcarlar.” (Bakara suresi, 3. ayet) 53.
XIV. yüzyılın başında yaşayan, ünlü Türk mutasavvıf Hacı Bektaş-ı Veli insan sevgisine büyük önem vermiştir. Din ve vatan sevgisi üzerinde durmuş, Allah için can vermenin manevi değerinden övgüyle bahsetmiştir. Türk töresinin devamı için elinden geleni yapmış, İslamiyet’i eski Türk töreleriyle bağdaştırarak sunmaya çalışmıştır. Düzenlediği sohbetlerde küçüklerin büyüklere saygı göstermesini öğütlemiş,
misafirperverlik üzerinde önemle durmuş, başkalarının kalbini kırmanın sakıncalarına dikkat çekmiştir. Kolay, anlaşılır, duru bir Türkçeyle “nefes” denilen ilahiler söyleyerek insanlara İslam dinini öğretmeye ve sevdirmeye çalışmıştır. Tüm bu çabaları İslamiyet’in toplum tarafından benimsenmesinde etkili olmuştur.
Bu parçadan Hacı Bektaş-ı Veli ile ilgili olarak aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?
A) Toplumsal dayanışmaya katkı sağlamayı amaçlamıştır.
B) Halka önce vatandaş olma bilincini kazandırmaya çalışmıştır.
C) İslam’ı Türk toplumunun kültürüne uygun bir metotla aktarmıştır.
D) Anadolu’da Türk-İslam düşüncesinin yayılmasında etkili olmuştur.
E) Kur’an ve sünnete uygun olmayan geleneklerin terk edilmesini öğütlemiştir.
54 ve 55. soruları aşağıdaki ayete göre cevaplayınız.
“Kim Allah’a ve peygambere itaat ederse işte onlar, Allah’ın kendilerine lütuflarda bulunduğu peygamberler, sıddıklar, şehitler ve sâlih kişilerle beraberdirler; bunlar ne güzel arkadaşlardır!” (Nisâ suresi; 69. ayet)
54.
Aşağıdakilerden hangisi ayette sözü edilen kişilerin özelliklerinden biri değildir?
A) Allah’ın emirlerine uygun davranan, iyi amel sâhibi ve günah işlemekten kaçınırlar.
B) Allah yolunda canlarını, mallarını çekinmeden verirler.
C) İnancında, yaşayışında ve sözlerinde doğrudurlar.
D) Ahirette hesap sorulmaktan muaftırlar.
E) Allah’ın vahyine muhatap olurlar.
Bu ayetteki altı çizili bölüm ile aşağıdaki ayetlerden hangisinin mesajı örtüşmektedir?
A) “Elbette kendilerine peygamber gönderilen kimseleri de, gönderilen peygamberleri de mutlaka sorgulayacağız.” (A’râf suresi, 6. ayet)
B) “Yetimlere mallarını verin, temizi pis olanla değişmeyin, onların mallarını kendi mallarınıza katarak yemeyin; zira bu büyük bir günahtır.” (Nisâ suresi, 2. ayet)
C) “Müminler o kimselerdir ki, Allah’ın adı anıldığında yürekleri titrer, kendilerine Allah’ın ayetleri okunduğunda bu onların imanlarını arttırır. Onlar yalnızca Rabb’lerine güvenirler.” (Enfâl suresi, 2. ayet)
D) “Aralarındaki anlaşmazlıkları çözüme bağlasın diye Allah’a ve Resul’üne çağrıldıklarında müminlerin sözü, “Dinledik ve boyun eğdik.” demekten ibarettir. İşte kurtuluşa erenler de bunlardır!” (Nûr suresi, 51. ayet)
E) “Allah’ın emri yerine gelecektir; artık onun bir an önce gelmesini isteyip durmayın. Allah, onların ortak koştukları her şeyden uzaktır ve yücedir.” (Nahl suresi, 1. ayet)
56.
İmam Matüridi’nin Kitabu’t-Tevhid ve Te’vîlât adlı eserleri incelendiğinde, kendinden önceki kelamcıların ele almadığı felsefi konuları tartıştığı, Müslümanlar arasında var olan yanlış inanç ve düşüncelere karşı akli önermeler ve mantıki
delillendirmeleri kullanarak mücadele ettiği ve böylece kelama gerçek anlamda bir bilim hüviyeti kazandırdığı açıkça
görülecektir. Matüridi’nin kelam ilmine kazandırdığı en önemli yeniliklerden biri de bilgi kuramıdır. O, bu kuramıyla reel bir kozmolojiyi gündeme getirmiştir. Önemli olanın bilgi olduğunu, bilginin varlıktan önce geldiğini bu nedenle ilham ve keşfin bilgi kaynağı olamayacağını savunmuştur.
Bu metinden İmam Matüridi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Halkın gündemindeki fikri tartışmalarla ilgilenmiştir.
B) Aklı mükellef tutulmanın temel şartı olarak görmüştür.
C) Subjektif tecrübeleri bilgi kaynağı olarak kabul etmemiştir.
D) Kelam ilminin gelişmesine katkı sağlamıştır.
E) Aklı etkin bir şekilde kullanmıştır 57.
İslam düşünce tarihi boyunca hukuk, kelam, felsefe ve tasavvuf gibi alanlarda birçok âlim öne çıkmıştır. Bu âlimlerden bazıları Türklerde İslam anlayışının oluşumunda oldukça etkili olmuştur.
Buna göre aşağıdaki âlimlerden hangisinin etkisi diğerlerinden farklı bir alandadır?
A) Yunus Emre B) Hacı Bektaş Veli C) Ahmet Yesevi D) İmam Matüridi E) Hacı Bayram Veli
58.
XIII. yüzyıldan itibaren sanatkâr ve esnaf grupları arasında ortaya çıkıp yayılan ve Türklerin Anadolu’daki sosyal hayatının düzenlenmesinde büyük rol oynayan, sosyo-ekonomik özelliği ağır basan bir teşkilat olarak bilinir. Bu kuruluş esnaf ve sanatkârları birlik altında toplayarak sanat ve ticaret ahlakını, üretici ve tüketicilerin haklarını güvence altına almıştır.
Paragrafta sözü edilen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahilik B) Bâcıyân-ı Rum
C) Fütüvvet D) Ribat
E) Tarikat
İslam dünyasında pek çok tasavvufi yorum ortaya çıkmıştır.
Bunlardan bazıları Anadolu’da İslam’ın yayılması için çalışmışlardır.
Buna göre aşağıdaki tasavvufi yorumların hangisi metinde anlatılan duruma örnek olarak gösterilemez?
A) Nakşibendilik B) Yesevilik
C) Mevlevilik D) Senusilik
E) Kadirilik 60.
Türklerin İslam’ı benimsemesinde pek çok unsur etkili olmuştur. Bunların başında, İslam dininin karakterlerine, düşünce ve ideallerine uygun olması gelir. Bununla beraber ahiret inancına sahip olmaları ile İslamiyet’teki cihat ve cihadın ahirette sağlayacağı mükâfat, onların alplik ülküsüne ve gaza ruhuna uygundu. Bu nedenle Türkler İslamiyet’i benimsemekte çok zorlanmamışlardır.
Bu metinde Türklerin İslam’ı seçmelerinde hangi durumun etkili olduğundan söz edilmektedir?
A) Müslümanlarla kurulan olumlu ilişkilerin B) Müslüman din adamlarının tebliğ faaliyetlerinin C) İslam’ın yaşam tarzlarına uygun olmasının D) Derviş ve erenlerin ahlakından etkilenmelerinin E) Abbasilerin hoş görülü politikasının
61.
Aşağıdakilerden hangisi Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinin sonuçlarından biri değildir?
A) Anadolu’nun İslam yurdu haline gelmesi B) İslam dünyasının askerî açıdan güçlenmesi C) İslamiyet'in uzak doğu ülkelerine ulaşması D) İslam'ın İspanya üzerinden Avrupa’ya yayılması E) Türk-İslam sanat anlayışının oluşması
62.
Anadolu’da İslam’ın yayılmasında etkisi olan yapılardan biri de Ahilik teşkilatıdır. Bir tür meslek örgütlenmesi olan bu teşkilat toplumsal açıdan da son derece önemli katkılar sağlamıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu toplumsal katkılardan biri değildir?
A) Göçebe olan Türk boylarının yerleşik hayata ve şehir yaşamına uyumlarının sağlanması
B) Anadolu’nun yerli halkına karşı göçmen Türklerin ve onlarını haklarının korunması
C) Asya’dan gelen sanatkâr ve tüccar Türklerin yerli esnafla yarışabilecek düzeye ulaşmaları
D) Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında çok katkısı olan fütüvvet fikrinin yaygınlaşması
E) Yeniçeri Ocağı'nın teşkilatlanarak güçlenmesi ve asker ile halkın kaynaşması
63.
Büyük bir mutasavvıf ve şairdir. Ancak tarikatının ne olduğu net değildir. 1240 yılında Sivrihisar'da doğmuş, 1320 yılında vefat etmiştir. Şiirleri eski Anadolu Türkçesinin oluşumunda çok önemli rol oynamıştır. Risaletü’n- Nushiyye ve Divan adlı eserleri meşhurdur. Anadolu’da ve Türklerin yaşadığı diğer coğrafyalarda büyük bir iz bırakmıştır.
Hakkında bilgi verilen mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hacı Bektaş-ı Veli B) Hacı Bayram-ı Veli C) Mevlana Celaleddin Rumî D) Sarı Saltuk E) Yunus Emre
Aşağıdaki tabloda, Türkler arasında İslam’ın yayılmasına katkıda bulunan yapılarla ilgili bazı kavramlar ve bunların tanımları verilmiştir.
Kavramlar Tanımlar
* Sufi
* Ahilik
* Fütüvvet
* Tasavvuf
* Ribat
* Bir çeşit fedakârlık, mertlik, yiğitlik teşkilatı
* Sınır boylarında ve stratejik mevkilerde sağlam yapılar
* Tasavvuf eksenli esnaf birlikleri
Verilen kavramlarla tanımlar eşleştirildiğinde hangi kavramlar dışarıda kalır?
A) Ribat, Ahilik B) Tasavvuf, Fütüvvet C) Tasavvuf, Sufi D) Fütüvvet, Sufi E) Tasavvuf, Ahilik
65.
Orta Asya Türklerinin din ve tasavvuf anlayışı üzerinde derin etkiler bırakan büyük bir mutasavvıftır. Kazakistan'da doğmuştur. İlk eğitimini Arslan Baba’dan aldıktan sonra Buhara’ya gitmiş, Yusuf Hemedani’den ders almıştır. Birçok büyük mutasavvıf ve tarikat kurucusu onun görüşlerinden etkilenmiştir. Çok iyi derecede Arapça ve Farsça bilmesine rağmen eserlerini ve sohbetlerini Türkçe yapmıştır. Divan-ı Hikmet adlı eserinde yer verdiği dinî ve tasavvufi içerikli, kolay anlaşılır şiirleri Türkler arasında İslam’ın ve tasavvufun yayılmasında etkili olmuştur.
Hakkında bilgi verilen büyük mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mevlana Celaleddin Rumi B) Hacı Bektaş-ı Veli C) Hacı Bayram-ı Veli D) Ahmed Yesevi E) Yunus Emre
66.
Tefsir, fıkıh, hadis, tasavvuf, matematik, astronomi, felsefe, edebiyat ve dil dersleri tahsil etmiştir. Ankara’da Kara Medresede müderrislik (profesörlük) yapmıştır. Tasavvuf eğitimini Somuncu Baba’dan almıştır. Şeyhinin yanında on yıl kaldıktan sonra, kendini topluma adamıştır. Yoksullara, yetimlere, gariplere, yolda kalmışlara ve talebelere yardım etmiştir. Esnafın zekât ve sadakalarını toplayarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırmıştır.
Bu parçada sözü edilen âlim ve mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Yesevi B) Hacı Bektaş-ı Veli C) Sadrettin Konevi D) Abdulhakim Arvasi E) Hacı Bayram-ı Veli
67.
Kavram Tanım
Ribat Sınır boylarında ve stratejik mevkilerde bulunan askerî amaçlı sağlam yapılar
Tasavvuf Bir çeşit fedakârlık, mertlik, yiğitlik teşkilatı Ahilik Tasavvuf eksenli esnaf birlikleri
Fütüvvet Güzel ahlak ile kalbi ve ruhu temizleyerek Allah’a (c.c.) yakınlaşma yolu
Sufi Tasaavufi hayat tarzını benimseyen kişi Yukarıdaki tabloda Türkler arasında İslam’ın yayılmasına katkıda bulunan yapılarla ilgili bazı kavramlar ve bunların tanımları verilmiştir.
Hangi kavramların yeri değiştirilirse tablo doğru olur?
A) Ribat ile Ahilik B) Tasavvuf ile Fütüvvet C) Ahilik ile Sufi D) Ribat ile Sufi
E) Tasavvuf ile Ahilik
İslamiyet, Orta Asya’da yaşayan Türk toplulukları arasında 8.
yüzyıldan itibaren yayılmaya başlamıştır. İslam’la ilk karşılaşma Emevi ve Abbasi devletlerinin bölgeye gönderdiği askerî fetihler yoluyla olmuştur. Devamındaki süreçte Müslüman tüccarların, Hz. Muhammet’in soyundan gelenlerin ve mutasavvıfların faaliyetleri Türklerin Müslüman olma sürecine katkıda bulunmuştur.
Bu parçada, İslamiyet’in Türkler arasında yayılması ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin etkisine
değinilmemiştir?
A) İslam ordularının seferleri B) Ehl-i Beyt’in faaliyetleri C) Sufilerin faaliyetleri D) Ticari ilişkiler
E) Emevi-Abbasi çekişmesi 69.
Müslüman Türkler, hiçbir ayrım yapmadan bütün insanların yararlanabilecekleri çeşitli hayır kurumları tesis etmişlerdi.
Anadolu’da ticaret yolları üzerinde, her türlü insani ihtiyaç düşünülerek inşa edilen kervansaraylar bu tür hayır kurumlarının en güzel örneklerindendi. Kervansaraylarda yolcular, binekleri ile birlikte üç gün ücretsiz kalabiliyordu. Bu esnada onların yiyecek ve giyecek ihtiyaçları karşılanıyor, hastalıkları tedavi ediliyordu. Kervansarayların kuruluş talimatlarında Müslüman-Hristiyan, hür-köle ve zengin-fakir ayrımı yapılmaksızın bütün yolcuların eşit muameleye tabi tutulması şart koşulmaktaydı.
Bu parçaya göre, kervansaraylarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Din farkı gözetilmeksizin hizmet sunulan yerlerdir.
B) Ticaretin dinden bağımsız yürütüldüğü yapılardır.
C) Dinî ve kültürel hoşgörünün en açık örneklerindendir.
D) İşlevselliğin ön planda olduğu çok yönlü mekânlardır.
E) Toplumsal eşitliği destekleyen kurumlardır.
70.
Müslümanlığı kabul eden toplumlar, İslamiyet’i kendi kültürel değerleriyle ilişkilendirerek anlamaya ve yaşamaya başladılar.
Örneğin, Türkler arasında savaşçı kahramanlar için kullanılan alp ve alperen kavramları, İslamiyet’in kabulüyle birlikte
“Allah’ın yüce dinini yayma” ilkesiyle yeniden harmanlanarak gazilik ülküsüne dönüşmüştür.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A) İslamiyet’in Türklerin yapısına en uygun din olduğu B) İslami hükümlerle Türklere ait değerlerin kaynaştığı C) Türklerin İslamiyet’i kabul etmeleriyle yeni meziyetler kazandığı
D) Türklerin kimliklerini korumalarında İslamiyet’in etkili olduğu
E) Türklerin İslamiyet’in bayraktarlığını uzunca bir süre üstlendiği
71.
I. Ebu Hanife II. İmam Malik III. İmam Maturidi
Numaralanmış âlimlerden hangileri Türklerin İslam anlayışının oluşmasında etkili olmuştur?
A) Yalnız I. B) Yalnız II.
C) I ve II. D) I ve III.
E) II ve III.
Tasavvuf düşüncesinin ana konularını içeren ve İslam
kültürünün önemli eserleri arasında yer alan Mesnevi’yi kaleme almış, şiirleriyle ve hikmetli sözleriyle çevresini aydınlatmıştır.
Savunduğu insan sevgisi, anlayışlı olmak, alçak gönüllülük gibi görüşleriyle değişik din, mezhep ve düşüncelere mensup birçok insanı etkilemiştir. İnsanlarla iyi geçinmeyi, başkasına zarar vermemeyi vurgulayan öğütleri Anadolu’dan başlayarak geniş bir alana yayılmıştır.
Hakkında bilgi verilen bu ünlü mutasavvıf ve düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mevlana B) Ahi Evran
C) Yunus Emre D) Hacı Bektaş Veli E) Hacı Bayram-ı Veli
73.
Sınır boylarında İslam’ın ilk dönemlerinden itibaren güvenliği tesis etmek ve yeni fetihlere hazırlık yapmak amacıyla
saldırılara karşı korunaklı yapılar inşa edilmiştir. Buralara savaş için gerekli teçhizat ve belli sayıda asker yerleştirilmiştir. Sınır boylarında inşa edilen bu yapılar sınırların genişlemesiyle birlikte iç bölgelerde kalmış, bunların bir kısmı kervansaray olarak hizmet vermiş, birçoğu da tekke ve zaviyeye dönüşerek ilim ve zikir yapılan merkezler hâline gelmiştir. Selçuklulardan itibaren Anadolu ve Balkanlar’a da yayılan bu yapılar sayesinde İslam’ın yayılması hız kazanmıştır.
Bu parçada bahsedilen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dergâh B) Suffe
C) Ribat D) İmarethane
E) Külliye 74.
Bugün İslam dünyasında Maturidilik ile birlikte kabul edilen en yaygın iki itikadi mezhepten birinin kurucusudur. Asıl adı Ebu'l Hasan Ali olan büyük kelam âlimi, 873 yılında Basra’da doğmuş, 935 yılında Bağdat’ta vefat etmiştir. Önceleri Mu'tezile mezhebinin görüşlerini benimsemiş, elli yaşlarına doğru bu görüşleri terk ederek Ehl-i Sünnetin düşüncelerini kabul etmiştir. İnanç esaslarını aklın ilkeleriyle destekleyen bir yol benimsemiştir.
Hakkında bilgi verilen büyük kelam âlimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Maturidi B) Hasan Basri
C) Eş'ari D) Ebu Hanife
E) Cafer es Sadık 75.
Fıkıh alanındaki çalışmalarıyla tanınan âlimler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
A) Ebu Hanife, Şafiî, Cafer es Sadık B) Ebu Hanife, Maturidî, Şafiî C) Eş’arî, Maturidî, Cafer es Sadık D) Ebu Hanife, Şafiî, Sarı Saltuk, Eş’arî E) Ahi Evran, Sarı Saltuk, Eş’arî 76.
Kelam alanındaki çalışmalarıyla tanınan âlimler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
A) Şafiî, Cafer es Sadık B) Maturidî, Şafiî
C) Eş’arî, Maturidî D) Ebu Hanife, Şafiî E) Ahi Evran, Sarı Saltuk
Osmanlıların en önemli askerî gücü olan Yeniçerilerin neredeyse tamamı onun görüşleri etrafında oluşan tasavvufi akıma mensup idi.
Bu şahsiyet yukarıdakilerden hangisidir?
A) Hacı Bektaş-ı Veli B) Hacı Bayram-ı Veli C) Ahi Evran
D) Sarı Saltuk E) Yunus Emre 78.
Büyük müçtehid Muhammed b. İdris 767 yılında Gazze’de doğmuş, 819 yılında Fustat/Mısır’da vefat etmiştir. Soyu Hz.
Peygamber’e (s.a.s.) dayandığı için Kureyşli anlamına gelen Kureşî de denir. Ders aldığı hocaların en önemlisi Malik b.
Enes’tir. Kitabu'l-Umm en tanınmış kitabıdır.
Metinde hakkında bilgi verilen büyük fıkıh âlimi kimdir?
A) Eş’arî B) Ebu Hanife
C) Maturidî D) Cafer es Sadık
E) Şafiî
79.
Orta Asya’nın çeşitli bölgelerinde yaşayan Türkler'e İslamiyet’in ulaşmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?
A) Abbasilerin izlemiş olduğu politikalar.
B) Müslüman tüccarların ticari faaliyetleri.
C) Emevilerin Horasan ve Maveraünnehir'i fetihleri.
D) Hz. Ebu Bekir döneminde yapılan fetihler.
E) Sufilerin Türkler'e yönelik tebliğ faaliyetleri.
80.
Tasavvuf alanındaki çalışmaları ile tanınan büyük şahsiyetler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
A) Ahmed Yesevi, Sarı Saltuk, Eş’arî B) Ahmed Yesevi, Cafer es Sadık, Ahi Evran C) Ebu Hanife, Sarı Saltuk, Ahi Evran D) Ahmed Yesevi, Sarı Saltuk, Ahi Evran E) Maturidî, Eş’arî, Cafer es Sadık
MEHMET ERDEM KARTAL İMKB M. T. A. L.
KARTAL/ İSTANBUL mehmeterdem44@yahoo.com
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B D D C E C A B A D
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
D C A B E E C D A A
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
C E B A B E D C C A
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
D E C E D C E B B C
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
B B C E A E E B E C
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
A C E D D B D E D C
61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
D E E C D E B E B B
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
D A C C A C A E D D
