ÇEVRE POLİTİKALARI 12. Hafta

(1)

Prof.Dr.Kıvılcım ERTAN

(2)

Çevre

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 56. maddesine göre:

“Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevre hakkına sahiptir.

«Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre

kirlenmesini önlemek, devletin ve vatandaşların görevidir.”

Anayasa hükmü çerçevesinde bireyler, çevre hakkının yararlanıcısı olmakla birlikte, bu hakkın gerçekleşmesi konusunda ödevli

kılınmışlardır.

(3)

Çevre

 Bu çerçevede çevre hukukunun amacı, insan eylemleri tarafından tahrip edilen çevrenin bozulmasını önlemek, bozulan çevrenin eski haline getirilmesini sağlamak ve çevrenin

geliştirilmesi için insan eylemlerini sınırlamak ya da engellemektir.

(4)

Çevre

 Çevre hukukunun bağımsız bir hukuk dalı olarak ortaya çıkması yeni olsa da, çevrenin hukuksal yollarla korunmasına ilişkin kurallara eski

zamanlarda da rastlanmaktadır.

(5)

Çevre

 Roma hukukunda “birisinin komşusunun

havasını kirletmesine ilişkin olarak geliştirilmiş özel kurallar” ya da İngiltere’de kömürün açık ocaklarda yakılmasının yasaklanmasına ilişkin 1306 yılındaki Kral Fermanı gibi, çevrenin hukuk yoluyla korunmasına ilişkin örnekler bulma

olanağı vardır. 1306 ‘da çıkarılan Kral

Fermanı’na aykırı hareket edenler, önce para cezasına çarptırılmakta, tekrar aynı fiili

işleyenlerin fırını yıktırılmaktaydı.

(6)

 Bütün bu önlemlere karşın açık ocaklarda kömür yakılması durumunda ilgililer idam

cezası ile cezalandırılmaktaydı. 19. yüzyıldan başlayarak birçok Avrupa ülkesinde doğal

kaynak kullanımı konusunda çeşitli hukuksal düzenlemelerin yapıldığı da bilinmektedir.

(7)

Kaynakça

 Aydın AYBAY, “Çevre ve Hukuk”, İnsan Çevre Toplum, Yayına Hazırlayan: Ruşen KELEŞ, İmge Kitabevi, Ankara, 1992, s. 219.

 Keleş, Ruşen (2013), 100 Soruda Çevre, Yakın Kitabevi Yayınları, İzmir.

 Bo Johnson THEUTENBERG, “The International Law of the Environment”, The Future of International Law of the

Environment, ED. René Jean DUPUY, Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht/Boston, 1985, s. 233.

 Fehmi YAVUZ & Ruşen KELEŞ, Çevre Sorunları, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1985, s. 52.