ARASTIRMALAR
AMELlY AT ONCESllNTRA VENOZ DlKLOFENAKSODYUM lLE SUKSiNlLKOLlN'E BAGLI OLUSAN MlY ALJl VE B1YOK1MYASAL
DEG1S1KL1KLER1N 6NLENMES1
.Prevention of myalgias and biochemical changes following suxamethonium administration: using preoperative intravenous diclofenac sodium
Adem Boyad, Ozcan Ersoy1, Nihat Ozkan2, Aliyc Esmaoglu2
tizet: lntravenoz diklofenak sodyum'un, sii.ksinilkolin'e bagl1 kas agns1 ve serum elektrolitleri ilzerine olan etkileri araJILrildi.
Premedikasyon uygulanmamJ§, elektif inguinal hemi onannu uygulanacak ASA Sllllflamast I-ll olan 40 hasta rastgele iki gruba aynlarak. gene!
anestezi yontemi uyguland1. Grup f'e hif: bir ontedavi )'OIItemi uygulanmadJ. Grup ll'ye indiiksiyondan hemen once I mglkg iv diklofenak sodyum uyguland1. lntravenoz diklofenak sodyum;
postoperatif 24. saatteki serum kreatinin fosfokinaz aru;mda ve postoperatif adale agnlannlll azalmas111da etkili olurken, serum K+ ve Ca++
degerlerinde helirgin bir degi!)·iklik olu§turmacli.
Sonur; olarak. preoperatif iv diklofenak sodyum uygulanmaS/11111 siiksinilko/in'e baglt postoperatif adale agnsmt azaltan alternatif bir ilar;
olabilecegi kan/Sina vanlch
Anahtar Kelimeler: Diklofenak sodyum, Miyalji.
Siiksi nil kolin
Genet anestezi uygulanan hastalarda, siiksinilkolin (Sch) kullamldiglllda baz1 istenmeyen etkiler goriilmektedir. ~iddetli postoperatif kas agns1 (39), uygulamay1 takiben serum potasyum (13), myoglobin (22) vc ge~ donemde kreatinin fosfoki- naz (CPK) diizeylerinde artt§ goriilmesi (7) bu et- kilerin ba§ta gelenleridir.
Hasta a~tstndan biiyiik sorun te~kil eden postoperatif kas agnsuun l950'lerde Sch'in klinik kullamma girmesindcn hemen sonra tammlanmast ve rapor edilmesinden bu yana, ctyolojisi hakkinda r;e§itli varsayunlar ortaya atilml§ ve bunlann Onlenmesi i~in ~e~itli se~enekler ara§llnlmt§llr (13.31).
Erciyes Oni versilesi Ttp Fokiiltesi 38039 KA YSERI Anestc:iyoloji. Y.Do~·.Dr.l, Uzm. Dr.2.
Summary: The effect of intravenous diclofenac sodium pretreatment in decreasing succinylcholine-induced myalgia and serum electrolytes levels were studied. Forty patients whose ASA grade is 1-11, where elective inguinal hernia repair will be pe1jormed, are randomly dil'ided into two groups and general anaesthesia technique is used withouth any premedication. Group !I received 1 mglkg intravenous diclofenac sodium before induction of anaesthesia.
Intravenous diclofeHac sodium pretreatment produced a significall.t reduction of succinylcholine - induced myalgia and causality elevated serum creatinine kinase le1•el at the postoperative 24 hours. On the contrary, serum K+ and Ca++ levels were not changed. It is.
concluded that, preoperative intravenous diclofenac sodium can be an alternative agent for to reduce postoperative myalgia induced- succinylcholine .
Key Words: Diclofenac sodium, Myalgia, Succi nyl choline
Bu amar;la; subparalitik dozda non-depolarizan kas gev§eticilerin (d-tubokiirarin, gallamin.
pankuronyum, fazadinyum, vekuronyum, atrakuryum) Sch'den once verilmesi (prckiirarizasyon) (12, 30), diazepam (40), self- taming ( 24 ), lidokain (16, 17, 27, 38), vitamin C (18), dantrolen sodyum (11). fentanil (23) gibi on tedavi yontemleri iizerinde ~ah§tlml§, bir ktstm
~ah§malarm ofumlu sonu~lar vermesine kar§m, etkinlik a~Jsmdan aralannda istatistiksel olarak anlamlt bir farkhhk saptanmad1g1 gibi, hi~ bir teknigin de postoperatif kas agnsuu onlemede yeterli oldugu gosterilcmemi§tir (31).
Siiksinilkolin, k1sa etkili ve htzh ctki ba§langtct olan (13). klinikte kullan!lan tek depolarizan sinir- kas bloke edici ila~ttr ( 15). Bu Ozellikleri, istenmeyen c;:e§itli yan ctkilcrine ragmen, onu
42 - - - -- - - - -- - - -- - - Erciyes Ttp Dergisi 15 (1) 42-49, 1993
ozellikle htzh entiibasyon gereken durumlarda hal en vazge~ilmez· k!lmakta ve yan etkilcri tolere edilmektedir. Ancak son zamanlarda rutin entiibasyon i~in. Sch'in yan etkilerini ta§tmayan non-depolarizan kas gev§eticilerin kullantlma
e~ilimi artmaktadn. Bu amac;Ia §imdilik vekuronyum ve atrakuryum yaygtn olarak kullantlmakta isc de, Sch kadar htzlt etkili olmadtklanndan entiibasyon i~in gereken sure uzamakta, bu da ozcllikle dolu mideli acil vakalarda aspirasyon riskini berabcrinde ta§tmaktadtr.
Siklooksijenaz inhibitorlerinin prostaglandin (PG) tiretimini azallarak kas dokusunda Ca++ ve K+
miktarlanna ba~lt olarak olu§an protein ytktmuH onledigi gosterilmi§tir (34). Diklofenak sodyum etkin bir siklooksijenaz inhibitoriidiir (35). Bu c;alt§mada diklofcnak sodyum'un preoperatif iv uygulamasmm Sch'e bagh kas harabiyetini gostcren biyokimyasal degi§iklikler ve postopcratif kas agnsun onlemedeki ctkinliginin ara~tmlmast
amac;lantnt§ttr.
METODLAR
Bu c;ah§mada. ASA I-II grubuna giren, gene!
anestezi altmda elektif olarak inguinal herni onanmt uygulanan 20-65 ya§ .~ast,l7'si kadtn, 23'ii erkek 40 hasta incelendi. Oyktisiinde yamk, kas atrofisi, gogiis, omuz, ense agnst olanlar ile antikoagiilan tedavi goren, peptik iilser hikayesi olan veya diklofenak sodyum'a kar§t duyarhhgt bilinen hastalar c;ah§ma kapsamma alnmadJ.
Operasyon gecesi saat 24.00'ten itibaren a~
btraktlan ve idame stvtst olarak 2 ml/kg/saat %5 dekstroz almakta olan hastalar, ameliyat masasma ahnarak EKG monitOrizasyanu uygulandt.
Sistolik, diyastalik kan basmct ve kalp htzlart kaydedildi. Rastgele iki gruba aynlan hastalardan kontrol grubuna hic;bir premedikasyon uygulanmadt. Di~er gruba, 3 ml.'lik diklofenak sodyum serum fizyalojik ile 20 ml'ye sulandinlarak indiiksiyondan hemen once I mg/kg, maksimum 75 mg iv lml/sn htzda verildi.
Anestezi indiiksiyonu, hastalara maske ile 6-8 1/dk vohimde %100 02 salutularak 3 dk.
preoksijenasyon uygulandtktaQ sonra, 5-6mg/kg tiyopental ve 1.5 mg/kg Sch iv verilerek saglandt.
Tiim hastalar 1,5 dk. %100 ~ ile ventilasyondan sonra cnttibe cdildi. Anestezinin idamesi; %67 N20. %33 02 kan~um ic;erisinde %0,5-1,5
Boyac1, Ersoy, Ozkan ve ark.
konsantrasyonda halotan ile sa~landt. Spontan solunum ba§ladigmda 0.06 mg/kg vekuranyum uygulanarak, sal unum, ameliyat boyunca kontrollii olarak stirdiiriildii. Ameliyat bitiminde, vekuranyum kullamlan hastalar 0,02 mg/kg atropin+0,05 mg/kg neastigmin iv uygulanarak sinir-kas blogu reverse edildi.
Sch'den hem en once ve 1,5-2 dk. sonra hastadan altnan kan orneklerinde plazma K+ ve Ca++
diizeyleri ol~iildii. CPK diizeyi isc Sch'den once vc operasyondan 24 saat sanra olc;iildii. Her iki grupta da indiiksiyondaki goriiliir fasikiilasyonlann
§iddeti tablo I 'deki degerlendirmc §emasma g<>re yaptldi(23). Btitiin hastalar 24 saat sonra ziyarct edilerek tabla 2'dcki dcgcrlendirme §Ctnasma gore agn ~iddeti tespit edildi(42). Sch'e baglt postapcratif agn olarak sadece gogiis. omuz ve ensede beliren agnlar degerlendirildi. Agnmn yeri ve mobilizasyon zamanlan kaydedildi. Gruplarda inceledigimiz parametrelcr arasmdaki farkhhgtn istatistiksel dcgerlendirmesi Student'-t testi, iki yiizde arasmdaki farkm anlamlthk tcsti vc Khi- squarc testine gore yaptldi. p<0.05 anlamh, p<0.01 ileri diizeyde anlamh alarak kabul edildi.
Tablo 1. Fasiki.ilasyon §iddeti Yok Fasiki.ilasyon yok.
Hafif Goz kapaklan, platizma ve omuz kaslarmda gori.ilen fasiki.ilasyonlar.
Orta En az iki vi.icut k1smmda aym anda gori.ilen fasiki.ilasyonlar.
~iddetli : Bi.iti.in vi.iculta, kuvvctli, yaygm kas hareketleri
Tablo 2. Agnnm §iddeti
Yok Agnyok
Hafif Soruldugunda boyun vc omuzda agn Orta Kas tutulmas1 tarzmda birden fazla bolgeyi
et.kileyen, fakat analjezik gereksinimi duyulmayan agn
~iddetli : Mobilizasyonu engclleyccek §ekilde yaygm, analjezik gereksinimi gosleren kas agr1s1.
BULGULAR
Gruplann cins, agrrhk ve ya§la.nnm dagdtmt tabla 3' de goriildiigti gibi alup parametreler arasmda istatistikscl farkhhk yoktu. Operasyon siireleri bakimtndan iki grup arasmda standardizasyonu bazacak onemli farkhltk yoktu (Tabla 4) (p>0.05).
Erciyes T1p Dergisi 15 (1) 42-49, 1993 - -- -- -- - - - - - - -- - - -- - - - 43
Ameliyat oncesi intravenoz diklo.fenak sodyrm1 ile siiksinilkolin'e baglr olu§an miyalji ve biyokimyasal degi§ikliklerin onlerrmesi
Tahlo 3. Uygulamadaki gruplann ge11cl ozellikleri
Grup
Ko11trol (11=20) Diklofenak (11=:!0)
Ci11s K/E 8/12 9/11
Tablo 4. Uygulamadaki grup1arm amcliyat siireleri ortalamalan (dk)
Gruplar Ko11trol grubu Diklofe11ak grubu
11 20 20 1=1.060
X ± SD 64.00 ± 24.80 73.20 ± 30.10 p>0.05
Tablo 5. Si.iksi11ilkoli11 oncesi ve sonras1 plazma K+
degerleri (mmol/L)
Gruplar 11 Kontrol 20 Diklofe11ak 20 Kontrol grubu Diklofcnak grubu
20 18 16 14 '!! 12
....
: lO
::.::: ~ 8
Kontrol Once
X ± SD 4.20 ± 0.41 4.28 ± 0.42
l= 1.025 l= 1.654
Diklofenak
Sonra X ±
4.34 ± 4,50 ±
p> 0.05 p> 0.05
I Yok Ea Hafif
m
Orta SD 0.42 0.45Ill ~idoctti
Sekill. Fasiki.ilasyonun ~iddete ve gruplara gore da,ihlum
44
Vi.icut ag1hMkg) X ± SD 66.45 ± 9.06 67.25 ± 8.65
p>0.05
20
;;:;
""' :::
"'
~
:I:
44.45 ± 3.63 38.75 ± 11.75
p>0.05
I Yok rl! Hafif 0 Orta
0 ~iddetli
Kontrol Diklofenak
Sekil 2. Agnnm §idd~te ve gruplara gore dag!IIITIJ Tablo 6. Si.iksinilkolin oncesi ve sonras1 plazma Ca++
degerlcri (mmol/L)
Once
Gruplar n X ± SD
Kontrol 20
Dik!ofe11ak 20 Ko11trol grubu Diklofenak grubu
10.28 ± 10.08 ± l= 0.952
I= 0.898 0.48 0.45
Sonra X± SD 10.13 ± 0.54
9.95 ± 0.46 p> 0.05
p> 0.05 Tablo 7. Sliksinilkolin oncesi ve postoperatif 24.
saatteki CPK degerleri (UIL)
Once Sonra
Gruplar 11 X ± SD X ± SD
Ko11trol 20 30.05 ± 8.54 92.85 ± 13.20 Diklofc11ak 20 32.40 ± 8.11 55.15 ± 20.01 Kontrol grubu t= 17.577 p<O.Ol Diklofe11ak grubu t= 4.919 p<O.Ol
Erciyes Trp Dergisi 15 (1) 42-49, 1993
Suksinilkoline bagh fasikulasyonlar, kontrol grubunda 16 (%80), diklofenak grubunda 17 hastada (%85) gorUidu. lki grup arasmda %5' lik fark istatistiksel olarak anlamh degildi (~ekil 1).
Kontrol grubuncla 8 kadmdan 5' inde(% 62.5), 12 erkekden 11' in de (%91.6), diklofenak grubunda 9 kadmdan 7' sinde (%77.7), 11 erkekden lO'unda (% 90.9) fasikiilasyon goriildu. Fasikiilasyon gbrU!me oram her iki grupta da erkeklerde daha fazla idi.
Sch sonras1 plazma potasyum clegerleri her iki grupta da hafif bir arti§ gosterdi. Bu arti§
istatistiksel olarak anlamh bulunmadx (Tabla 5).
Her iki grupta fasikulasyonun §iddete gore dagtlum §ekil 1 de gorulmekte olup, diklofenak sodyum fasikiilasyonlar uzerine etkisizdi. Agnnm
§iddete gore dagllum ise kontro1 ve dik1ofenak gruplannda §ekil 2' de gbliildugu gibi idi.
Plazma kalsiyum degerleri suksinilkolin sonras1 bir miktar dii§ii§ gostermesine ragmen, bu dii§ii§
istatistiksel olarak anlamh degildi (Tabla' 6).
Plazma CPK degerleri her iki grupta da posloperatif 24. saatte o1duk~a belirgin, istatistiksel olarak ileri duzeyde anlamh bir arl!§
gosterdi. CPK dcgerlerindeki bu yukselme kontrol grubunda, diklofenak grubuna gore daha fazla idi (Tablo 7).
Gruplar, Sch bagh postoperatif agn yonunden degerlendirildiginde, 24. saalte kontol grubunda 16 (%80), diklofenak grubunda 7 hastada (%35) agn tespit edildi. Bu sonuca gore, diklofenak sodyum uygulanan hastalardaki agn Sikhgt, kontrol grubundaki hastalara gore ileri derecede anlamh bir §Ckilde azalmi§tl (~ekil 2).
Kontrol grubunda 8 kadmdan 7'sinde (%87,5) , 12 erkekden 9'unda (%75) diklofenak grubunda 9 kadmdan 4'unde (%44,5) , 11 erkekden 3'unde (%27 ,3) agn goruldu. Her iki grupta da postoperatif agn olu§ oram ,kadmlarda erkeklerden fazla idi.
Kontrol grubunda agnst alan 16 hastadan lO'u (%
60,2) , diklofenak grubunda 7 hastadan 5'i (%7 I .4) agnlannm ayaga kalkllktan sonra ba§ladigllli ifade ettiler. Yani dola§an hastalarda agn gorulme yuz- desi, yatan hastalara gore yuksekti.
BoyaCI, Ersoy, Ozkan ve ark.
TARTISMA
Depolarizan bir kas gev§etici olan suksinilkolin, hizh ve iyi bir kas gev§emesi saglamasi, etkisinin k1sa sureli olmas1 nedeniyle, genet anestezi uygulamasmda halen yaygm olarak kullamlmakta ve Sch kullanumna bagh olarak meydana gelen postoperatif kas agns1, daima sorun olarak ka.r§tmiza ~Ikmaktadir (13).
Henuz tam olarak etyolojisi aydmlaulmami§ olan bu agnlar, literatiirde %0,2 - 89 arasmda degi§mekte olup (3), antrenmanstz kaslarda, ah§tlmamt§ clerecedeki egzersiz sonras1 agnlan andirmakta ve genellikle boyun, omuz-strt, gogus kaslannda gbriilmektedir (33 ).Agnlann ya§, cinsiyet ve operasyondan sonra ayaga kalkt§
suresiyle ili§kili oldugu, kadmlarda ve postoperatif erken ayaga kalkan hastalarda daha sxk, 10 ya§
altmdaki <;:ocuklarda nadiren goruldligu bildirilmektedir (28 ).Aynca, operasyonun tipi, cerrahi ekip, premedikasyon ve induksiyon ajanlan, anestezi suresi, intraoperatif pozisyon, anestezik teknik ve postoperatif uygulamalann da agn sxkhgm1 etkileyebilecek faktbrler oldugu bildirilmektedir(3, 25).Postoperatif kas agnlannm nedeni olarak kas igciklerinde irreversibl degi§meler, laktik asit uretimi, potasyum ru1t§l, kas liflerinin asenkronize kontraksiyonlan sonucu konnektif dokunun zedelenmesi, elektrolit degi§meleri gibi nedenler ileri suriilmu§tiir (13).
Yapilan r;ah§malarda, depolarizan sinir-kas bloke edici ila<;:lann verilmesinden sonra plazma K+
seviyesinin yukseldigi uzun zamandan beri bilinmektedir. Weintraub ve ark.(41) ise Sch ve dekametonyum ile yapt1klan ~ah§malarda,
fasikulasyonlann §iddeti ile hiperpotasemi arasmda direkt olarak ili§ki bulamamt§lardir.
Bizim yapttgtmiz <;:ah§mada her iki hasta grubunun fasikiilasyon §iddeti benzerdi ve plazma K+
degerleri, her iki grupta da hafif bir arti§ gosterdi.
Collier (9), 1975'te yap!Igi <;:ah§mada depolarizan kas gev§eticilerin, muhtemelen fasikiilasyonlann asenkronizasyonu sonucu kas igciklerinde hasara yol a<;:txklar11u kamtlamt§, ancak fasikiilasyonlar ile postoperatif agn arasmda bir ili§ki bulamami§Lir.
Uyamk hastalru·da neostigmin ve edrofonyum uygulanmasi sonucu olu§an §iddetli fasikulasyonlann agnya yo! a<;:mamast bu gorii§u desteklemektedir (15). Yapilan bir<;:ok <;:ah§mada
Erciyes Ttp Dergisi 15 ( 1) 42·49, 1993 - - -- - - - -- -- - - -- - - -- - - - 45
1\mc/iyar oncesi intraveno; diklofenak sodyum ile siiksinilko/in'e baj!/1 olll§(m miyalji vc biyokimyasal degi§ikliklerin onlenmesi
oldugu gibi ( 1.2,30), bizim c;:ali~mamtzda dn fasiktilasyonlar ile postoperatif agn arasmdn dirckt bir ili§ki hulunamntm~tJr.
Sch uygulamnsu11 takiben postopcratif plazmn CPK cliizcyindeki art!§, ozellikle halotan anestezisi alt111dn kan vc idrarda myoglobin varhg1, fasiktilasyonlar sonucu kas dokusundn hasar
olu~tugunun iyi bir gostergesi olnrak kabul cdilmektcdir (7,14,21). Bu nedenle Sch kullatulmasuH takiben postoperatif donemde goriilen agndan, kas hasan sorumlu tutulmu~,
fakat yaptlnn c;:ah~malarda agn ~iddeti ile CPK scviyesi arasmda bir ili§ki bulunamrum§trr (14).
FasikUiasyonlann kas hasanna neden olduklan kallltlanmt§llr. Ancak, yukardaki sonuc;:lardan yola
<;tkarak, Sch'e bagh agnnm nedeninin bu hasar olmadtgJ, fasiktilasyonlann kasta olu§an digcr bir taklm degi~ikliklerin belirtisi olabilecegi ileri siiri.ilmckteclir (9).
Collier (I 0), 1978'cle yapt1gt bir 9ah§mada.
postoperatif agnst olan hastalarda, ba~langtc;:taki
depolarizasyonu vc potasyum sahmmmt takiben, soclyum vc nispcten daha c;:ok saytda kalsiyum iyonunun hi.icre ic,;ine girdigini, yani plazma kalsiyumunun dii~tiigiinli gostermi~tir. Hiicre ic;:ine
a~m kalsiyum giri~inin ise kas lit1erindeki kontraksiyonu ve fasiki.ilasyonu nrttrarak kns igciklcrinde hasarn ve agnya yo! ac;:llgmt ileri
siinnli~tlir. <;ah~matmzda da, Sch'den sonra 2. dakikada ahnan kan omeklerinde plazma kalsiyum seviyesi Sch oncesine gore her iki grupta da anlamlJ olmayan dti§li§ gosterdi.
ln vitro yaptlan c;:ah§malarda, iskelet kasmm a§m aktivitesi sonucu, hiicre ic;:ine difUze olan kalsiyumun. kalmodulin ile kompleks olu~turarak
fosfolipaz A2' yi aktive ettigi, ara~idonik asit ve siklooksijenaz yolu ile prostaglandin E2 (PGE2)
~~ntezinde artJ§a yol acyt1gt gosterilmi§tir (34).
Ozellikle kas1n arahkh mekanik gerilmesi ve travmaya bagh doku hasan. PG sentczini uyarmaktadu (36). Prostaglandin E2 vc preki.irsorlerinin lizozomal enzimlere etkisinden dolayJ. protein yJkltnllll uyardiklan onccden gosterilmi§tir. Siklooksijenaz inhibitorlerinin de PG scntezini azaltarak. kas dokusunda Ca++ vc K+
miktarlanna bagh olarak olu~an protein ytkunJill onledigi kamtlanmi~tlr (34). Bu da, doku hasannm onlenmesi amac1yla PG inhibitOrlerinin kullamlabileceginin bir gostergesidir.
Non-steroid antiintlamatuar iluc;:lann (NSAU)
degi~ik derecelerde PG inhibitOr etkileri vardu (35). Bu ilac;:lar postoperatif agnyt azaltmak amaciyla tek ba~lanna, diger analjeziklerle birlikte veyu opioidlerle kombine .. edilerck daha once kullamhnt§lard•r (8,20,26.). Ozelliklc hcntiz klinik ara~urma safhasmda olan ketoralak'm IM. 30 mg.
hk dozunun postoperatif agn tedavisindc 10 mg.
oral morfine e§ analjezi saglad1g1 ve yan etkilerinin minimal oldugu iddia edilmektedir (32). IV lysine asetil salisilat ve oral aspirin ile yapllan 9ah~malar,
PG sentez inhibitorlerinin Sch'e bagb kas agnsm1 onlemede en az non-depolarizan kas gev~eticiler kadar etkili olduklannt, Ustelik gorlintir fasiktilasyonlan azaltmamakla beraber kas gev§ekligini de etkilemediklerini gostermektedir (26,29).
Diklofenak sodyum, siklooksijenaZI inhibe ederek PG sentezini engelleyen etkin bir NSAJI'Ilr (35).
Diger NSA11'1ardan daha gti<,:lti bir etki saglamas1, yan etkilerinin daha az olu§u ve parenteral uygulanabilmesi nedeniyle, ozellikle h1zh ve pbuk entiibasyon amactyla Sch kullamlan durumlarda, diklofenak tercih nedeni olmaktadu (6).
Yakm zamanlarda Sch'e baglt postoperatif kas agnstm onlemek amaCJyla diklofenak sodyum 1M olarak kullamlmi~ ve ba§arth sonuc;:lar elde edildjgi bildirilmi~tir (19). Diklofenak sodyum, 1M uygulandtgmda maksimum plazma seviyesine 20- 30 dk. da ula~maktadtr. Oysa IM form, 5-6 katt serum fizyolojik ilc sulandmlarak lV yoldan verildiginde, bir kac;: dakika ic;:inde ayn1 kan dtizeyinin elde edildigi ve postoperatif daha iyi bir analjezi saglandigi bildirilmektedir (6).
Suland1rmakla, ihtiva ettigi propilen glikol'e bagh
olu~abilecck venoz tromboz olu~ma riskinin en aza indirilmesi amac;:lanmaktadtr (5).
Trombosit aktivitcsini degi~tirebileceginden dolay1 Cumpbell ve ark. (6)
tv
diklofenak sodyumun operasyon oncesi ve sonrast kanama zamam iizerine etkisini ara§tu·m,~lar, anlamh bir degi§iklik olmadagmt bildirmi§lerdir. Diger ara~tmctlar da parenteral tek doz uygulamumn intraoperatif kanamay1 etkilemedigini belirtmi~lerdir (32).Nitckim, bizim
tv
diklofenak sodyum kullanurak yaptJgJmiz bu c;:al!~mada iki hastada goriilen venoz tromboz dJ~mda herhungi bir yan etki vc komplikasyon gortilmedi. Entiibasyon ko§ullan tum hastalarda yeterli idi.46 - - - -- - - -- - - - -- - - -- - - Erciyes T1p Dergisi 15 (1) 42-49, 1993
Diger on tedavi y6ntemlerinden farkh olarak dik1ofenak sodyum fasiktilasyon1ar tizerine elkisizdi. Kontrol grubunda %80, diklofenak grubunda %85 oranmda fasiktilas¥on gozlendi.
Sch tincesi ve sonrast plazma ca+ degerlerinde her iki grupta da anlamh olmayan bir dti§ii§
g6zlendi. Plazma K+ deger1eri her iki grupta da istatiksel o1arak anlamstz hafif bir arlt§ g6sterdi.
K+ artt§I kontrol grubunda ortalama 0,21 mmol/L, diklofenak sodyum grubunda 0,14 mmol/L o1arak gen;eklqti ve litcr<Jttirdeki verilerle paralellik g6steriyordu ( 4. 21. 41). Hi~bir hastada 0.5 mmol/L iizerinde artt§ g6riilmedi. P1azma Ca++
degerleri ise Sch sonrast bir miktar dii§ii§
g6stermesine ragmen anlamlt bulunmadL Postoperatif 24. saaltcki CPK degerleri her iki grupta da ileri dcrecede anlamh olarak artmasma ragmen diklofenak grubundaki artt§, kontrol grubuna g6re daha dli§tiktti. Bundan da diklofenak sodyumun. Sch'e hagh kas hasanm aza1ttigt sonucuna vanld1 (p<0.05).
Postoperatif 24. saatteki agn, kontrol grubunda KAYNAKLAR
1. Bennets FE, Khalil Kl: Reduction of post- suxamerhoniu.m pain by pretreatment with four non-depolarizing agents. Br J Anaesth 53:531-536,1981.
2. Brodsky JB, Brock-Utne JG: Does "self taming" with succinylcholine pre1•ent postoperative myalgia? Anesthesiology 50:265-267, 1979.
3. Brodsky JB, Brock-Utne JG, Samuels Sf:
Pancuranium pretreatment and postsuccinyl- choline myalgias. Anesthesiology 51:259-261, 1979.
4. Budd A, Scott RFP, Blogg CE: Adverse effects of suxamethonium. Anaesthesia 40:642-646, 1985.
5. Campbell WI, Watters CH: Venous sequelae following iv. administration of diclofenac. Br J Anaesth 62: 545-547, 1989.
6. Campbell WI, kendrick R: Intravenous diclofenac sodium (does its adanzinistration before operation suppress posroperative pain?) Anaesthesia 45:763-766, 1990.
7. Charak DS, Dhar Cl: Suxamethonium- induced changes in serum creatine phosphokinase. Br J Anaesth 53:955-957, 1981.
BoyaCl, Ersoy, Ozkan ve ark.
%80, diklofenak kullandtgtmtz gmpta %35 oranmda tespit edildi . Agn, diklofenak kullandtgtmtz grupta ileri derecede mllamlt bir
~ekilde azalmt§tt (p<O.O l ). Herhangi b1r kas gev§ctici verilmeden yapJlan ameliyatlarda postoperatif kas agns1 orammn %20.8 o1dugu (24) ve Sch kullamldigmda bu oranm %0.2-89 arasmda dcgi§tigi (3) bi1diri1mektedir. <;:e§itli c;:ah§malarda postoperatif kas agns1 insidansmm %90'lardan
%20-40'lara dli§tiigii (27 ,30,3 7) gbz online almdtgmda c;:ah~mam1zda kas agnst oramnm 24.
saatte %80'den %35'e indirilmesinin dikkat ~ekici
oldugu anla§tlmaktadJr.
Sonu~ olarak, bulgulanmiz ve tarti§mamiz ic;:eriginde yer alan c;:e~itli c;:ah§malar goz ontine a!tn(hgmda,
tv
diklofenak sodyumun, Sch'e bagh kas hasan g6steren CPK artt§llH azaltan, fasikiilasyonlan ve entiibasyon ko§ullanm etkilemeksizin postoperatif kas agns1 insidansuu dli§tiren, alternatif bir ila~ olabilecegi kamsma vartld!.8. Claeys MA, Camu F, Maes V: Prophylactic diclofenac infusions in major orthopedic surgery: effects on analgesia and acute phase proteins. Acta Anaesthesiol Scand 36:270- 275, 1992.
9. Collier C: Suxamethonium pains and fasciculations. Proc Roy Soc Med 68:105-
108,1975.
10. Collier CB: Suxamerhonium pains and early electrolyte changes. Anaesthesia 33:454-461, 1978.
11. Collier BC: Dantrolene and suxamethonium. Anaesthesia 34:152-154, 1979.
12. Cook Wp, Schultetus RR, eaton D: A comparison of d-tubocurarine pretreatment and no pretreatment in obstetric patient.
Anesth Analg 66:756-760, 1987.
13. Durant NN, Katz RL: Suxamethonium. Br J Anaesth 54: 195-208, 1082.
14. Eisenberg M, Balsley S, Katz RL: Effects of diazepam on succinylcholine-induced myal- gia, postassium increase, creatine phosphokinase elevation, and relaxation.
Anesth Analg 58:314-317, 1979.
15. Esener Z: Sinir-kas iletimi ve kas gevgeticiler.
Klinik Anestezi. Logos yaymctltk, istanbul
Erciyes Ttp Dergisi 15 ( 1) 42-49, 1993 - - - - -- -- - - -- - - - - 47
Ameliyat oncesi intrm·enoz diklofenak sodyum ile siiksinilkolin'e bagh olujan miyalji ve biyokimyasal degijikliklerin onlenmesi
1991' ss 103-126.
16. Fassoulaki A, Kaniaris P: Use of lignocaine throat spray 10 reduce suxamelhonium muscle pains. Br J Anaesth 53:1087-1088,1981.
17. Fry ENS:Th.e use of propanidide and lignocaine lop reduce suxamethonium fasciculations. Br J Anaesth 47:723-724,
1975.
18. Gupte SR, Savant NS: Posl su.xamethonium pains and 1•itamin C AJUJesthesia 26:436-440, 1971.
19. Kahraman S, Erdemli M, Ba§giil E, Aypar
0 :
Preoperatif IM Diclofenac uygulanzas1ntn siiksinilkoli11 nedenli kas hasan ve miyalji ii.zeri ne elkisi. Tiirk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Cemiyeti Mecmuast 20:161- 165, 1992.
20. Kalso E. Pertlunen K, Kaasinen S: Pain after thoracic surgery. Acta Anaesthesiol Scand 36:96-100,1992.
21. Laurence AS: Biochemical changes following su.xamethonium. Anaesthesia 40:854-859, 1985.
22. Laurence AS: Myalgia and biochemical changes following intermillenl su_wmelhonium adam.inislralion. Anaesthesia 42:503-510. 1987.
23. Lindgren L, Saamivaara L: Effecl of competitive myoneural blockade and fen/any/
on muscle fasciculations caused by suxamelhonium in children. Br J Anaesth 55:747-750, 1983.
24. Mahli A, 6:.er E, Oktem C: Siiksinilkolin so·nras1 m.iyaljinin profilaksisinde
"selftaming". Tiirk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Cemiyeti Mecmuast 17:289- 293,1989.
25. Manchikanti L, Grow 18, Colliver JA:. Atracurium pretreatment for succinylcholine - induced fasciculations and postoperative myalgia. Anesth Analg 64:1010-1014,1985.
26. Me Loughlin C, Nesbille GA, !lowe JP: Suxamethonium- induced myalgia and !he e./feel of pre-operalive administration of oral aspirin. Anaesthesia 43:565-567, 1988.
27. Melnick B, Chalasani .T, Lim NT: Decreasing post-succinylcholine m.yalgia in outpalients.
Can J Anaesth 34:238-241, 1987.
28. Miller RD. Sm•arese JJ: Pharmacology of
48
muscle relaxanls and !heir anragonisls.
Anesthesia (Ed): Miller RD, Churchill Livings/one, New York 1986, pp 889-943.
29. Naguib M, Faraf H. Magbagbeola AO: Effect of pre-trealm.ent wilh lysine acetyl salicylate on suxamethoniu.m - induced myalgia. Br J Anaest 59: 606-610, 1987.
30. O'Sullivan EP, Williams NE, Calvey TN: Differential effects of neuromuscular blocking agents on suxamethoniu.m - induced fasciculations and myalgia. Br J Anaesth
60:367-371,1988.
31. Pace NL: Prevenlion of succinylcholine myalgias: a meta-analysis. Anesth Analg 70:477-483,1990.
32. Power I, Noble DW, Douglas E: Comparison of IM ketorolac 1rometamol and morphine sulphale for pain relief after cholecystec/Omy.
Br J Anaesth 65:448-455, 1990.
33. Riding JE: Minor complicmions of general
anesthesia. Br J Anaesth 47:94-96, 1975.
34. Rodermann HP, Waxman L, Goldberg AL: The stimulation of protein degradation in mucsle by ca++ is mediated by proslaglandin E2 and does not require the calcium-activated pro/ease. J Bioi Chem 257:8716-8723,1981. 35. Scholer DW, Ku. EC. Boellcher 1:
Pharmacology of diclofenac sodium. American] Med80 (Suppl. 4B): 34-38,1986. 36. Smith Rli, Palmer RM, Reeds PJ: Protein
synlhesis in isolaled rabbit forelimb muscles.
A possible role of arachidonic acid in the response 10 intermillent slreching. Biochem J 214:153-161,1983.
37. Stoelling RK-Peterson C: Adverse effects of increase succinylcholine dose following d- tuborcurarine prelreatmenl. Anesth Analg 54:282-288, 1975.
38. Usibiaga LJ, Wikinski JA, Usibiaga LE:
In/ravenous lidocaine in the prevention of pos1operative musile pain caused by succinylcholine adminislralion. Aneslh Analg 46:225-230, 1967.
39. Verma RS-ChaliCJji S, Mathur N: Diazepam and succinylcholene-induced muscle pains. Anesth Analg 57:295-297, 1978.
40. Verma RS: Diazepam and suxamethoniu.m muscle pain (a dose response sludy).
Anaesthesia 37:688-690, 1982.
Erciycs Ttp Dcrgisi 15 ( 1) 42-49, 1993
41. Weintraub HD, lieisterkamp DV, Cooperman LH: Changes in pla:ma potassium concentration after depolarizing blockers in anaesthetised man. Br J Anaesth 41:1048-
BoyaCI, Ersoy, Ozkan ve ark.
1052, 1969.
42. White DC : Observations 011 prevention of muscle pains after suxamethonium. Br J Anaesth 34 : 332-335.1962.
Erciyes Ttp Dergisi 15 ( 1) 42-49, 1993 - -- - - -- -- - -- - -- - - -- - 49
