Sorumluluğu Toplumsal Bölüm 12. Okulların

Bölüm 12. Okulların Toplumsal

Sorumluluğu

Doç. Dr. Arzu Taşdelen Karçkay

Geçen Hafta



Veli Sorumlulukları



Velilerin Hakları

Bu Hafta



Toplumsal Sorumluluk Kavramı



Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

Giriş

 Çağdaş toplum düzeninde tek başına gereksinmelerini karşılama olanağı olmayan insanın, başkalarıyla belirli ilişkiler içerisinde işbirliği ve işbölümü yapması zorunlu görülmektedir. İnsan, toplum içerisinde belli grupların

üyesi olarak yaşamak zorundadır. İnsan, bir ailenin, bir arkadaş grubunun, bir derneğin, işyerinde bir çalışma grubunun üyesi olarak yaşamını

sürdürür. Üyeler arasında ortak amaçlar, çıkarlar ve bunları gerçekleştirme çabaları bulunur.

 Toplumsal yaşamın giderek karmaşıklaşması bir işbölümü gereğini de ortaya çıkarmıştır. Bu işbölümü içerisinde tek tek bireylerin üstesinden gelemeyeceği karmaşıklıkta görevler ortaya çıkmış ve bu karmaşık görevlerin daha iyi yerine getirilmesi için kurumsallaşma gerekliliği

artmıştır. Bir kişinin başaramayacağı işler için birden fazla kişinin bir araya gelerek ortak amaçlar doğrultusunda birleşmeleri gerekmiş ve

oluşturulan bu yapıya da örgüt denmiştir.

Toplumsal Sorumluluk

 Toplum, kendi varlığını korumak ve sürdürmek üzere, ortak amaç ve çıkarlarını gerçekleştirmek için, düzenlenmiş, etkinlikleri, üyeleri arasında işbirliği, işbölümü ve dayanışma bulunan, ortak kültürü, coğrafi bir yeri ve sürekliliği olan, kurumlaşmış karmaşık ilişkiler bütünü olarak ifade

edilmektedir.

 Örgütler toplumun gereksinimlerini karşılamak ve topluma yararlı olmak için kurulan sistemlerdir. Örgütlerin işlevlerini bekleyen en temel unsur ise kuruluş amaçlarıdır.

 Toplumsal sorumluluk kamu sektörü, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarını bir araya getiren bir amaç için birlikte çalışmaya yönlendiren, olumlu

amaçlarının toplumca paylaşıldığı çok önemli bir kavram olarak

karşımıza çıkmaktadır. Kurumların en önemli görevlerinden biri içinde yaşadıkları topluma zarar vermemek ve yararı olmaktır.

Toplumsal İşbölümü

 İşbölümü, insanlık tarihi kadar eskidir. İnsanın varoluşu ile nüfus ve verimlilikteki artışlar sonucu, aralarındaki dayanışma ve işbölümü de kendiliğinden oluşmuştur. İnsanlar belki de farkına varmadan etkisi altında kaldıkları bu yasanın bilincine, toplum bilimlerinin gelişmesiyle varmışlardır.

 Toplumsal yaşamın amacı, insanların güvenliğini sağlamak, refahını artırmak ve onları mutlu kılmaktır. Bu amaca ulaşmak için toplumda çatışma ve savaşma yerine uzlaşma ve paylaşmayı egemen kılmak gerekir. Eşitliğe, kardeşliğe ve özgürlüğe dayanan çağdaş toplum düzeninde hızla değişen ve gelişen teknoloji, benzer yaşam biçimleri yaratarak işbölümü ile bireyin daha başarılı ve verimli olmasını

gerektirmiştir.

Toplumsal Sorumluluk

 Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde devletin yeterince kaynak ayıramadığı konularda kurum ve kuruluşların sorumluluk üstlenerek halka hizmet götürmesi bir anlamda «bu topraktan kazandığını bu toprağın insanlarına geri vermesi» toplumsal sorumluluğun en önemli işlevidir.

 Kurumların temel etik değerlerinden biri de «toplumsal sorumluluk» tur. Bir kurumun toplumsal sorumlulukları çok geniş bir yelpaze içinde ele

alınabilir. Toplumsal sorumluluk kavramının özünde, topluma zarar vermemek ve toplumun yararına çalışmak yatar. Bir kurum temel politikaları, ürünleri, etkinlikleri ve çalışanlarının davranışları ile bu

toplumsal sorumluluğu topluma yansıtır. Kurumların toplumsal sorumluluk çerçevesinde destek verdikleri temel etkinlik alanları şunlardır: toplumsal yardım, dezavantajlı kesimlerin desteklenmesi, işgören ilişkileri, çevre

koruma, ürün kalitesi.

Kurumların toplumsal sorumluluk kapsamında destek verdikleri temel etkinlikler:

 1. Toplumsal yardım: Yeniliklerin uygulanması, konut yardımı ve eğitim çalışmalarının desteklenmesi

 2.Dezavantajlı kesimlerin desteklenmesi: Özel gereksinimli bireylerin istihdamınının sağlanması, ayırımcı politikalardan kaçınma.

 3. İşgören İlişkileri: Sendika ilişkileri, çalışanlarla kazancın paylaşılması, çalışanların yönetime katılmasının sağlanması, emeklilikte sağlanacak yararların arttırılması.

 4. Çevre koruma: Çevresel kirlenmenin önlenmesi, atıkların yeniden dönüşümünün sağlanması, alternatif yakıtların kullanılması.

 5. Ürün kalitesi: Ürünün kalitesinin en üst düzeyde tutulması, müşteri haklarına saygı ve ekonomik olarak dezavantajlı olanların korunması.

Bu anlamda okullar da toplumun yararı için hizmet vermesi beklenen kurumlar arasındadır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

Carroll dört tür toplumsal sorumluluk olduğunu vurgular. Bir kurum yöneticisi, kurumsal sosyal sorumluluğu kabul etmeden önce, sorumluluğun hangi alanlarda söz konusu olduğunu

belirlemesi gerekmektedir. En genel anlamıyla kurumsal sosyal sorumluluk dört temel

sorumluluk alanından oluşmaktadır. Bunlar, ekonomik sorumluluklar, yasal sorumluluklar, etik sorumlulukları ve yardımseverlik sorumluluklarıdır. Kurumsal sosyal sorumluluğu oluşturan bu dört ana unsur Carroll tarafından bir piramit biçiminde değerlendirilmiştir.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Ekonomik Boyut: (Gerekli) Ekonomik boyut bir kurumun en önemli

sorumluluk basamağı kabul edilir, ilk basamaktır. Caroll’un piramiti (Şekil 1)’de görüleceği üzere piramidin tabanında bulunur. Hedef pazardaki tüketicilerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmet üretimi için kaynakların sosyal sistem içerisinde nasıl dağıtıldığından ve genel olarak kurumun karlılığından sorumludur. Kurumların ekonomik sorumlulukları, her hissenin kazancını maksimize edecek biçimde çalışmaları, mümkün olduğunca yüksek karı gerçekleştirmeye kendilerini adamaları, rekabetçi konumlarını korumaları, yüksek düzeyde organizasyonel etkinliği sürdürmeleri ve

karlılıkta sürekliliği sağlamalarıdır. Günümüzde kurumların sebep olduğu sorunların temelinde bu anlayışı görebiliriz. En önemli sorumluluğunun kar maksimizasyonu olduğu bir işletmecilik anlayışı kabul görmekte,

önerilmektedir. Carroll’un modelinde de bu açıkça görülmektedir.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Ekonomik Boyut: Bir toplumsal sistem olarak kurum içinde hizmet ve mal üretmek için gerekli kaynakların nasıl dağıtıldığı ile ilgilidir. Ayrıca bir kurumun ekonomik toplumsal sorumluluğu üç boyutta ele alınmalıdır: ekonomiye etki, kurumun benzerleri ile olan rekabet ve kurumun performansında rol oynayan teknolojik konular.

 Bir okulun ekonomik toplumsal sorumluluğu incelendiğinde şu etkinlikler göze çarpar:

1.İşgören çalışma saatleri makul düzeyde tutulmalıdır. Hizmetin yoğun olarak talep edildiği zamanlarda eğitim kurumları işgörenini aşırı derecede çalışmaya zorlayacak politikalardan uzak durulmalıdır.

2.Maliyetleri azaltmak için kaliteden ödün verilmemelidir. Eğitim alanı,

maliyetlerin oldukça yüksek olduğu bir alan olmakla birlikte kar gözetilerek insana zararlı etkileri olabilecek ikame girişimlerde bulunmamalıdır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları



Ekonomik Boyut:

3. Çalışanların işe alınması ve işten çıkarılması yasal ve objektif kararlara

dayanmalıdır. Kurumlar toplum için istihdam yaratan sistemlerdir. Bu açıdan bakıldığında bireylere çalışma alanlarının yaratılmasında kurumlar vazgeçilmez bir önem taşımaktadır. Kimlerin işe alınacağı ya da kimlerin işten çıkarılacağı kararları verilirken keyfi kararlar değil, objektif ve yasal kararlar verilmelidir.

4. Haksız rekabet yaratacak girişimlerden kaçınılmalıdır. Okullar arasındaki rekabet hizmetin niteliği ölçüsünde olmalı ve haksız rekabete yol açabilecek girişimler engellenmelidir.

5.Başka kurumlara ait sırlara ulaşmak için yasadışı uygulamalardan uzak

durulmalıdır. Okullar arasında rekabette öne geçmek için hiçbir kurum, diğer okulun çalışanlarından etik dışı yollarla bilgi sızdırmaya çalışmamalıdır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları



Ekonomik Boyut:

6. Eğitimle ilgili gelişmeler pek çok yeni çalışma alanı yaratmaktadır ve bu yan alanlar da sorumluluklarına sahip çıkmalıdır. Eğitimdeki gelişmelerin yarattığı dershaneler, yayınevleri, eğitim araç-gereci üreticileri, taşımacılık sektöründe yer alan kurumlar da yalnızca para kazanmayı değil aynı zamanda toplumsal sorumluluk içinde davranmaya yönelmelidir.

7. Okulda kullanılan teknolojinin etkin kullanımında eğitim sektörü hızlı bir teknolojik gelişmeyi de gerekli kılmaktadır. Bu teknolojiden yararlanmak

öğrenciler için oldukça büyük bir maliyet kullanmayı da gerektirmektedir. Bu nedenle teknoloji kullanımı hem okul kaynakları hem de öğrenci ve velilerin kişisel kaynakları açısından etkin ve verimli olmalıdır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Yasal Boyut: (Gerekli) Kurumun kanunlar çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmesini ifade eder. Şekil 1’deki piramide bakıldığında yasal sorumluluklar, kurumlara bazı hedefler gösterir: “kanunlara uy, kanunlar doğru ve yanlışın toplum tarafından kodlanmış halidir, oyunu kurallarına göre oyna” Ekonomik/sosyal kalkınmaya, uluslararası barış ve

güvenliğin gelişimine, katkıda bulunan uluslararası kanunlar bulunmaktadır. Birçok anlaşma, teamüller, standartlar, ülkeler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukukun temellerini oluşturmaktadır. Özellikle uluslararası kurumlar, kendi sektörlerindeki

uluslararası kanunlara da uymak zorundadırlar. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, birçok akademisyen tarafından uluslararası hukuk anlamında kabul görür ve ülkelerin işleyişinin ölçüsü olarak kullanılmaktadır. Beyannamenin ilk maddesinde şöyle

denilmektedir: -Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar. 148 devletin taraf olduğu Ekonomik ve Sosyal Haklar Uluslararası Sözleşmesi 1976’da yürürlüğe girdi.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Yasal Boyut: -Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar. 148 devletin taraf olduğu Ekonomik ve Sosyal Haklar Uluslararası Sözleşmesi 1976’da yürürlüğe girdi. Sözleşmede teşviki ve korunması amaçlanan insan hakları

şunlardır: Adil ve elverişli koşullarda çalışma hakkı, sosyal korunma hakkı, uygun hayat standardı ve ulaşılabilir en yüksek fiziksel ve zihinsel iyilik standartları hakkı.

 Evrensel Beyanname, İnsan Hakları Uluslararası Sözleşmesi ve Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’ne ek Protokoller ile birlikte Uluslararası İnsan Hakları Kanunu’nu oluşturmaktadır. Uluslararası kanun koyucular, insan hakları bildirgesi kapsamında, en temel insan hakları olan özgürlük, eşitlik gibi kavramları esas

almaktadır. Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır. Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde

yasaktır. Görüldüğü üzere dünya üzerinde hangi ülkede olursa olsun her insanın insan gibi yaşamak ve çalışmak hakkı vardır ki bu hak bütün kurumların,

devletlerin ekonomik çıkarlarının üzerinde bulunmaktadır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Yasal Boyut: Kurumların faaliyetleri sırasında kanunları çiğnemesinin; kurumları, kurumların sahiplerini bazı durumlarda çalışanları da bağlayan cezaları vardır. Cezalara rağmen

kurumların yasal sorumluluklarını yerine getirmemesine sıklıkla rastlanmaktadır. Kurumun yasal sorumluluklarını yerine getirmemesi çok farklı şekillerde kuruma, çalışanlara, o kurumun

ürünlerini kullananlara hatta bazen ülke halkına çok farklı şekillerde zarar verebilmektedir.

Örneğin yasal koşulları sağlamadan faaliyet gösteren bir kurumun çalışanlarının hayatı,

tehlikeye girebilmektedir. Üretimde dahil olmak üzere pazarlamanın her aşamasında önemli bir yasal konu da iş güvenliğidir. Sağlıklı yaşamak, sağlıklı koşullarda çalışmak iş güvenliğinin konusudur. İş güvenliği, çalışanların her türlü üretim aşamasında sağlığının korunması

amacıyla güvenli çalışma ortamını oluşturmak için alınması gereken önlemler bütününü ifade eder. İş güvenliğinin amaçları şöyle sıralanabilir; çalışanlara sağlıklı ortam sunmak, çalışma koşullarının olumsuz etkilerinden onları korumak, iş ve işçi arasında mümkün olan en iyi uyumu sağlamak, iş yerlerindeki riskleri tamamen ortadan kaldırmak ya da zararları en aza indirebilmek, oluşabilecek maddi ve manevi zararları ortadan kaldırmaktır. Bir kurumun

uyması gereken, ulusal ve uluslararası pek çok yasa bulunmaktadır. Ancak yasal boyut kapsamında, bu bölümde bahsi geçen tüm yasalar dahilinde en temel insan hakları, çalışanların iş güvenliği esas alınacaktır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları



Yasal Boyut:

1.Okullar yasa ve düzenlemelere uygun davranmalıdır. Okullar bazı hizmetlerde tekelleşme, adil olmayan fiyatlandırma politikaları ya da okullar arasındaki

yarışmanın kısıtlanması ya da azaltılması gibi yasal düzenlemelere uymalıdır.

2.Okullar, öğrenci, öğretmen ve veli haklarına uygun politikalar

uygulamalıdırlar. Okullarda öğrencilere sunulan hizmet ve prosedür konusunda açık bilgiler sunulmalıdır. Öğrencinin sağlığı ve güvenliği korunmalıdır.

3. Okullar çevreye zarar verecek etkinliklerden kaçınmalıdırlar. Okullar özellikle atıklar konusunda özel bir özen ve çaba göstermelidir. Bir yandan topluma yararlı olmaya çalışırken bu tür atıkların topluma verebileceği zararları

düşünmeden yapılabilecek her türlü girişim okul ile toplumu karşı karşıya getirir.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Yasal Boyut:

4. Okul etkinlikleri ile doğaya ve doğadaki canlılara zarar vermemelidir. Çevresini ve doğayı koruyucu politikalar izlemelidir. Çevredeki canlıların yaşam hakkına saygı duyulmalı ve onlara zarar verebilecek her türlü etkinlikte kaçınmalıdır.

5. Okullar atıkların dönüşümünü sağlamak için gereken önlemleri almalıdırlar. Okullar büyük sayılardaki insanların bir arada bulunduğu ve geri dönüşüm sağlanabilecek pek çok atığın bulunduğu ortamlardır. Bunlar için gereken önlemleri almalıdırlar.

6. Okullar bireyleri her türlü ayrımcılıktan uzak ve eşit biçimde davranmalıdır. Okul hizmetlerinden yararlanan ya da istihdamı söz konusu olan kişiler, okullardan en üst düzeyde yararlanmalıdır. Hakkaniyet ilkesi çerçevesinde ve ayrımcılıktan uzak bir tutum görmek her insanın hakkıdır. Bu hakları ihlal edilen kişiler haklarını yasal

yollardan arayacaklardır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları



Yasal Boyut:

7.Okullar kişilerin sağlık ve güvenliklerini koruyucu önlemler almalıdırlar. Okullar kalabalık ortamlar olmaları nedeniyle bireylerin sağlık ve güvenliklerinin tehdit altına alınabileceği ortamlardır.

Haber Giriş: 08.08.2020 - 07:00,Son Güncelleme:08.08.2020 - 09:27 Okullarda yeni dönem hazırlığı: Pandemi sınıfı Esra ÜLKAR -Hürriyet

Yeni eğitim dönemine farklı pandemi senaryoları

Öğrenciler tatilde, ancak yeni eğitim öğretim yılı için Milli Eğitim Bakanlığı'nda hummalı bir çalışma var. Bakanlık, pandemi nedeniyle Eylül ayında okulların açılamaması ihtimaline karşı farklı senaryolar üzerinde çalışıyor.

Yeni eğitim dönemine farklı pandemi senaryoları

NTV Haber 30.06.2020 - 11:29

Corona virüs salgını bitmezse, Türkiye yeni bir eğitim modeli ile tanışabilir.

Milli Eğitim Bakanlığı'nda yeni eğitim öğretim yılına ilişkin farklı senaryolar gündemde yer alıyor. Bu konuyla ilgili olarak bakanlık, yaz boyunca her ihtimale karşı pandemi mesaisi yapacak.

TERS YÜZ SINIF MODELİ

Edinilen bilgilere göre üzerinde çalışılan pandemi senaryolarından ilki eğitimde "Ters yüz sınıf modeli" Bu modelde, eğitimin bir kısmı yüz yüze bir kısmı uzaktan yapılacak. Bazı derslerin tamamı uzaktan verilebileceği gibi, bazı derslerde teorik eğitim okulda pratik eğitim evlerde yapılacak. Öğrenciler okullarında derslerini dinledikten sonra verilen proje ve ödevlerle

konuyu evlerinde pekiştirecek. Öğretmenler sürecin her aşamasında öğrencileriyle iletişimde olacak.

SEYRELTME SINIF

Bir diğer senaryo ise öğrencilerin kendi okullarında ikili eğitime geçmesi. Bu plana ilişkin fizibilite çalışmaları başlatıldı. Sınıflar için "seyreltme çalışması" yapılıyor. Senaryo uygulanırsa 40 öğrencilik bir sınıf yarı yarıya seyretilecek. 20 öğrenciye sabah, 20 öğrenciye ise öğlen yüz yüze eğitim verilecek. Okulların hiç açılmaması veya açıldıktan sonra tekrar ara verilmesi ihitmaline karşı da tam zamanlı uzaktan eğitim planı çalışılıyor. Çalışmanın içerik planlaması tamamlandı. Öğretmenlerin anlattığı dijital derslerin çekimleri başladı.

UZAKTAN EĞİTİM

Söz konusu içerikler, yüz yüze eğitime geçilse dahi EBA TV ve EBA uygulaması üzerinden öğrencilere sunulmaya devam edilecek. Öğrencilere uzaktan eğitim verilen ikinci dönem boyunca ölçme değerlendirme yapılmadı. Bakanlık bu konuda da alternatif bir model arayışı içinde. Bu kapsamda, e-sınav merkezlerinin kullanılması da gündemde. Farklı senaryolara göre, kantin, yemekhane ve ulaşım hizmetlerinin nasıl düzenleneceği üzerinde de çalışılıyor.

.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Yasal Boyut: Sonuç olarak, pek çok hastalığın bulaşma riski, güvenliği ortadan kaldıracak koşullar nedeniyle okullar bireylere en üst düzeyde sağlık ve

güvenlik önlemleri almakla yükümlüdürler.

8. Okullar profesyonel personel ile çalışmalıdır. Hizmetin kalitesi, çalışanların

uzmanlığını bağlıdır. Bu nedenle okullar bir kurum olarak kusursuz hizmet üretme idealini benimsemelidir. Bu idealin başarılmasında en nitelikli kişilerin istihdamına özen gösterilmelidir.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Etik (Ahlaki) Boyut: (Beklenen) Kurumun yaşam alanı bulduğu toplumun örf, adet, inanış ve etik değerleri doğrultusunda iş yapmaya özen göstermesini içermektedir (Caroll, 1991: 4) Şekil 1’deki piramit etik boyutlar için şöyle yazmaktadır: “Dürüst ol, doğru olanı yapmaya kendini mecbur hisset, doğru ve adil ol, zarar vermekten kaçın.” Kurumların yaşaması ve başarısı için anahtar faktör olan iş etiği, iş dünyasında birbirinden bağımsız olmayan dört düzeyde ele alınır.

 -Kurumlar farklı noktalarda etik sorumluluklarını yerine getirmelidirler. Toplumdaki temel etik sorunlar kurumları da etkiler. Örneğin Güney Afrika'daki ırk ayırımı toplumsal bir sorundur. Sosyal bir sistemde belirli grupların temel haklarının sistematik biçimde yok sayılması etik açıdan doğru değildir. Kurumlar sınıf, ırk, cinsiyet ayrımı yapmaksızın tüm çalışanlarına eşit davranmalıdır.

 -Kurumun kararlarından etkilenen dış gruplarla nasıl ilişkiler kurulacağı önemlidir. Her bir grubun belirli çıkarları vardır ve her biri yönetim üzerinde belirli baskılar uygular. Örneğin; müşteriler, kurumun

ürünlerinin güvenilir, sağlıklı ve değerinde fiyatlanmış olmasını isterler. Etik açıdan kurumlar bu beklentileri yerine getirmekle yükümlüdür.

 -Bir kurumun çalışanları ile olan ilişkileri kanuni olduğu kadar etik olarak da değerlendirilir. Çalışanlar ne gibi haklara sahiptir? İşyerinde özgürce fikirlerini söyleyebilirler mi? Çalıştığı işletmede yönetime katılım hakkı var mı? vb. Kurumlar, çalışanlarının yaşam ve çalışma haklarına karşı etik olarak duyarlı olmalıdırlar.

 -Kurumda kişilerin birbirlerine nasıl davranmaları gerektiği konusunda sorular sorulur. Sonuçları ne

olursa olsun, kişiler birbirlerine dürüst, sorumlu, haklarına saygılı davranmalıdır. Bu açıdan bakıldığında etik sorumluluklar kurumun varlığı ve sürdürülebilirliği açısından önemlidir diyebiliriz.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Etik Boyut: Bir kurum olarak okulların örgütsel etik ilkelerini belirlemiş ve benimsemiş olmaları gerekir. Örgütsel etik, yasal bir çerçevede

personelde aynı tür davranışların yerleştirilmesini sağlayan, örgütün topluma karşı yerine getirmeyi üstlendiği hizmetleri sağlarken, bazı toplumsal sorumlulukların da üstlenildiğini gösteren ilkeler dizisi olarak tanımlanabilir. Eğitim hizmeti almak üzere gittiğimiz her okulda

aşağıdakine benzer bir «örgütsel etik» dizisinin duvarda yazılı olmasını ve tüm çalışanların da bu ilkelere uygun davranmasını bekleme hakkımız olmalıdır. Aşağıda bir okulun örgütsel etik ilkelerinin neler olabileceğine ilişkin bir örnek yer almıştır.

 Biz Z okulunun çalışanları, eğitim hizmetlerini sağlarken, bu hizmetlerden yararlanan herkese güven ve inanç telkin etmek için, yetkinlik, dürüstlük, yüksek standartlar ve kişisel doğruluk ilkelerine bağlıyız. Bu amaçla

aşağıdaki ilkelere uygun davranacağımıza söz veriyoruz:

Haber Giriş: 05.12.2018 - 10:10 | Son Güncelleme: 05.12.2018 - 11:05 Lisede 'etik' skandalı! Okula ambulans çağırmadılar…

Bursa’da bir sağlık lisesinde parmağını sıraya sıkıştıran öğrenci yaralandı, öğretmenler

"bunun için 112 çağırmak etik olmaz" dedi. Parmağında kırık teşhis edilen öğrenci

saatler sonra ameliyata alındı. Kaymakamlık etik tartışmasının yaşandığı okul idarecileri ve nöbetçi öğretmen hakkında soruşturma başlattı.

Bursa'nın Yenişehir ilçesindeki bir sağlık lisesinde öğrenim gören öğrenci teneffüs

arasında parmağını sıraya sıkıştırınca yaralandı. Öğrencinin parmağında önemli bir şey olmadığını iddia eden okul idaresi "bu sebeple okula 112

çağırmanın etik olmayacağına" kanaat getirdi. Parmağında kırık olduğu belirlenen öğrenci saatler sonra ameliyata alındı. Kaymakamlık etik tartışmasının yaşandığı sağlık lisesinin idarecileri ve nöbetçi öğretmen hakkında inceleme başlattı.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları- Etik Boyut

 1. Bütün yurttaşlara eşit, sorumlu ve saygılı hizmet sunmak,

 2.Şeffaf ve kolaylıkla ulaşılabilir bir yönetim sağlamak.

 3. Yalnızca görevimizin yasal karşılığı olan ücreti kabul etmek, hizmet

sunduğumuz bireylerin hediye veya bahşiş gibi her türlü önerilerini saygılı biçimde reddetmek.

 4. Okulumuzdaki etik dışı çıkar ilişkilerini açıklamak ve ilgililere bildirmek.

 5. Okul yönetimince kabul edilmiş tüm yasa ve düzenlemelere uymak ve bunları herkese tarafsız olarak uygulamak.

 6.Kayırma, taraflı davranma, korumacılık gibi uygunsuz her türlü etki ve baskıları reddetmek.

 7.Zaman, ekipman ve materyali de içeren okul kaynaklarını ve parasını etkili biçimde kullanmak.

Ortopedik engelli Selen sorun oldu

Antalya'da sınıf arkadaşlarına zarar verdiği iddia edilen 7 yaşındaki ortopedik

engelli S., diğer öğrencilerin velileri tarafından istenmiyor. Milli Eğitim soruna çözüm bulmaya çalışıyor

Giriş Tarihi: 22.10.2014

 Otizmli çocuk 12 yaşına kadar 8 okul değiştirmiş

 Aksaray'da bulunan Mehmetçik İlkokulu’nda otizmli öğrencilerin diğer

öğrencilerin velileri tarafından "yuhalandığı" iddiası üzerine Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından müfettiş görevlendirildi ve okul müdürü açığa alındı. Okula alınmaması nedeniyle 12 yaşına kadar 8 okul değiştirmek zorunda kalan otizmli Rüzgar’ın annesi Banu Boralı, eğitimde karşılaştıkları sıkıntıları anlattı.

YAŞAM 09.11.2019, 09:56 09.11.2019, 10:18

 21.10.2014 - 13:34 | Son Güncellenme: 21.10.2014 - 14:00

 (ÖZEL) OKULDA ENGELLİ ÖĞRENCİ TARTIŞMASI

 A. M .ilçesi PR İlköğretim Okulu’nda öğrenci velileri arasında engelli öğrenci tartışması yaşandı.

S. çifti 6 sene önce Uşak’ta trafik kazası geçirdi. Kazada çiftin 6.5 aylık bebekleri S.S. (7) ortopedik engelli kaldı. Aile çocuklarının okul çağına gelmesiyle birlikte sorun yaşamaya başladıklarını iddia etti.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları

 Gönüllü Sosyal Sorumluluklar –Yardımseverlik Boyutu (Arzu edilen):Toplumun yaşam kalitesini arttırmak, toplumun refahı için kaynak yaratmak gibi hedefleri olan gönüllü olarak gerçekleştirilen sorumluluklardır (Caroll, 1991: 5). Şekil 1’de piramitinin en üstündeki basamağa bakıldığında model kurumlara gönüllü

faaliyetleri açısından şunu önermektedir: İyi bir kurumsal vatandaş ol, kaynaklarını topluma aktar, yaşam kalitesini arttır. Sosyal sorumluluklar, kurumun toplumda oluşturduğu iyi niyeti güçlendirmesi veya kurumun içinde bulunduğu sosyal

çevrede iyi bir vatandaş olarak algılanmasına neden olacak faaliyetlerini içerir.

Kurumun; kaynaklarından bir kısmını toplumsal destek amaçlı sanat, eğitim, sağlık vb. için ayırması ya da toplumsal, çevresel sorunları çözmeyi amaçlayan kurumsal sosyal sorumluluk projelerine destek olmasıdır.

 Yardımseverlik boyutu kurumların toplumun genel refah düzeyinin yükseltilmesinde sorumluluk üstlenmelerini içerir. Pek çok kurum, kendi toplumlarının insanlar için yaşamak ve çalışmak için daha iyi bir yer haline gelmesini ister. Bu amaçla yapılabilecek pek çok çalışma vardır.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları



Gönüllü Sosyal Sorumluluklar –Yardımseverlik Boyutu:

Aşağıda bir okulun yardımseverlik boyutunda ne gibi toplumsal sorumluluk etkinliklerine katılabileceği açıklanmıştır:

1.Okullar yerel ve ulusal düzeyde yapılandırılmış hayır kurumlarına bağışlarda bulunabilirler.

2. Okullar yoksul öğrencilerin eğitim masraflarının karşılanması için gönüllü kuruluşlarla işbirliği yaparlar.

3. Okullar toplumun daha eğitimli olmasını sağlamaya yönelik olarak sürekli eğitimler yolu ile toplumda yaşam boyunca eğitim bilinci geliştirirler.

Toplumsal Sorumluluğun Boyutları



Gönüllü Sosyal Sorumluluklar –Yardımseverlik Boyutu:

4. Okulların kalitesinin arttırılması için para, ekipman, projeler gibi kaynak

sağlayıcı çalışmalar yapmalıdırlar. Yine okullar ülke çocuklarının eğitim kalitesini arttırmak amacıyla kimsesiz çocuklara burs vermek, öğretmen desteği

sağlamak, bilgisayar almak, gençlerin eğitime motivasyonunu sağlamak amacıyla rehberlik yapmak gibi yardımlarda da bulunabilirler.

5.Okullar sanat ve kültür çalışmalarını desteklerler.

Kardeş okullar bir sürü etkinlik yaptı Kardeş okul projesi kapsamında aralık ayı dolu dolu geçti İHA15 Ocak 2020 Çarşamba, 15:42Güncelleme: 15 Ocak 2020 Çarşamba, 16:00

– Düzce Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğe tarafından hayata geçirilen Kardeş Okul Projesi kapmasında aralık ayında bir sürü etkinlik düzenlendi. Öğrenciler arasında işbirliği ve kaynaşmaya destek oldu.

 – Düzce Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğe tarafından hayata geçirilen Kardeş Okul Projesi kapmasında aralık ayında bir sürü etkinlik düzenlendi. Öğrenciler arasında işbirliği ve kaynaşmaya destek oldu.

Okullar arasında işbirliği ve desteği artırarak eğitim öğretim sürecine katkı sağlamak amacıyla Düzce’de uygulanmakta olan "Kardeş Okul" Projesi kapsamında okullar, sene başında yaptıkları planlama doğrultusunda Aralık ayını dolu dolu geçirdiler.

Okullar arası tanışma, kaynaşma, ortak sosyal etkinlikler, sportif faaliyetler, değerler eğitimi, veli kaynaşması, doğa projeleri, gıda atölye çalışmaları, önemli gün ve hafta çalışmaları kardeş okullar tarafından yapıldı.

Okullarımız arasında yapılan etkinlikler, öğrencilerin sosyal yönden gelişmelerine, kardeş kurum kültürünün oluşmasına büyük katkı sağladı.

Öğretmenlerin 'iyilik bahçesi' ihtiyaç sahiplerine destek oluyor

Aydın'da Umurlu Çok Programlı Anadolu Lisesi öğretmenleri, okulun bahçesinde yetiştirdikleri sebze ve meyveleri, mahalledeki ihtiyaç sahibi vatandaşlara dağıtıyor. Ferdi Uzun,Necip Uyanık |18.08.2020

 Aydın'ın Efeler ilçesinde bir lisenin bahçesinde 3 dönümlük alanda öğretmenler tarafından yetiştirilen sebze ve meyveler, muhtar aracılığıyla mahalledeki ihtiyaç sahibi vatandaşlara dağıtılıyor.

 "Bu işi gönülden yapıyoruz"

 Okulun İngilizce öğretmeni Özcan Kaplan da böyle bir projede yer aldığı için gururlu olduğunu vurgulayarak, "Öğretmenliğin sadece sınıfta değil aynı zamanda sosyal sorumluluk alanında da olduğunu göstermek istedik. Bu bizim için çok haz verici bir durum. Öğretmenin sadece dört duvar arasında değil toplumun içinde de olduğunu biliyoruz ve öyle de hareket ettik. Bu işi gönülden yapıyoruz. Sanırım en büyük mutluluk da bu olmalı." ifadelerini kullandı.

Eğitimin Toplumsal İşlevi

Çağdaş toplumlarda eğitim, yalnız bireylerin yükümlülüğü değil, aynı zamanda toplumun da görevidir.

Eğitimin amaçlarını şöyle özetlemek olanağı bulunmaktadır.



1. Eğitim, bireylere bilgi, beceri ve davranış kazandırarak meslek sahibi olmalarını sağlar.



2. Eğitim, bireylere demokratik, laik değerleri ve toplumsal yaşamda üstlenecekleri görevleri öğretir.



3. Bireylere, akılcı düşünme alışkanlığı kazandırarak yeniliklere açık, hoşgörülü bir düşünce ve davranış yapısı yerleştirmeye çalışır.



4. Bilimi, sanatı ve teknolojiyi geliştirir.



5. İşgücü için gerekli potansiyeli sağlar.



6. Yeni teknik buluşların çabuk ve kolay uygulanmasını sağlar.

Eğitimin Toplumsal İşlevi



7. Ülke içinde ve uluslararası alanda girişimci işgücü potansiyeli geliştirir.



8. Teknik, ekonomik ve politik kararları verme durumunda olanlara gerekli bilgi ve beceri kazandırarak yanlış kararlar verilmemesini sağlar.

Bu amaçlar, eğitimin ekonomik, toplumsal, siyasal ve yönetimsel gelişmede ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Bu

bağlamda, eğitim düzeyinin çok yüksek olduğu toplumlarda, kişi başına düşen gelir ve gelişmişlik düzeyi de o derece yüksek

olmaktadır.

Eğitimin Toplumsal İşlevi

Okullar toplumsal açık sistemlerdir. Okulun girdisini içinde yaşadığı ve

amaçlarını gerçekleştirmek üzere kurulduğu toplumdan alması ve bu girdiyi işledikten sonra yine topluma çıktı olarak sunması ona açık sistem özelliği kazandırır. Bu

anlamda okulları toplumla birlikte düşünmek ve ele almak daha doğru bir yaklaşım olabilir. Ancak geleneksel bürokratik okul modelleri, okul ve ailenin ayrı ayrı

sorumlulukları olduğuna, aile ve okul arasında yapısal bir benzeşmezlik, rekabet ve çatışmaya vurgu yapmaktadır. Çağdaş yaklaşımlar ise okul ve ailelerin daha

paylaşılmış sorumlulukları olduğunu kabul etmektedir. Bu yaklaşımlar eşgüdüm, işbirliği ve okul ve ailenin birbirini tamamlayıcılığına ve iletişim ve işbirliğini teşvik etmeye vurgu yapmaktadır.

Günümüzde eğitimin ve okulların rolleri ve sorumlulukları sürekli farklılaşmakta ve artmaktadır. Buna karşılık okulların birçok sorunla karşı karşıya olduğu ve bunlara yanıt vermekte zorlandığı görülmektedir. Okulların içinde olduğu böyle bir durumda, toplum desteği ve iş birliğinin sağlanmasının, kaynak sorunu ve tüm diğer sorunların çözümlenebilmesi açısından önemli olduğu söylenebilir.

Sonuç

 Toplu halde yaşamak zorunda olan insanların yaşamlarını karşılıklı sevgi ve saygıya dayalı, güvenli, mutlu ve refah içinde sürdürebilmeleri, büyük ölçüde, aralarındaki dayanışma, eşgüdüm ve işbölümünün etkinliğine bağlıdır.

 Toplumda işbölümü arttıkça, toplumu oluşturan bireyler birbirlerine karşı duydukları sevgi, saygı ve gereksinimi daha şiddetli duyarak birbirlerine daha sıkı bağlanırlar.

 Carroll’un sosyal sorumluluk piramidi, kurumsal sosyal sorumlulukları, belirli bir öncelik sırasına göre vermiş ancak tüm bu sorumlulukların eşzamanlı olarak yapılmasının işletme başarısı artıracağını da belirtmiştir. Buna göre, belirtildiği gibi ekonomik yeterlilik, diğer sorumlulukların temel dayanağıdır. Aynı zamanda kurumlardan toplumun kabul edilebilir ve kabul edilemez davranışları kodları olan yasalara uymaları beklenmektedir. Sonra ise işletmelerden ahlaki sorumlulukları gereği en temel düzeyde doğruluk, adalet ve dürüstlük mükellefiyetlerini yerine getirmeleri ve paydaşlarına zarar vermekten kaçınmaları istenmektedir. Sonuç olarak;

kurumların, iyi bir kurumsal vatandaş olmaları ve hem finansal ve hem de beşeri kaynakları ile topluma ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olmaları umulmaktadır.

Teşekkürler

Gelecek Hafta



Etik Eğitimi

Kaynakça

Aydın (2018). Eğitimde ve Öğretimde Etik, Pegem A yayıncılık, Ankara.

Genç T. (1991).Toplumsal işbölümü - Eğitim ve Bilim.

Savaş A.T (2019). Carroll’ın kurumsal sosyal sorumluluk modeli’ne eleştirel bir bakış: elmas ticareti ve kanlı elmas örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları , 6,17. 59-95.