2. konu
Nesneleş(tir)me
Teorisi ve Tüketim
4. hafta
• Dersin dördüncü haftası, tüketime bakışta
neredeyse tüm kavramsal haritamızı biçimlendiren Marksist paradigmaya ayrıldı. Tüketim ve
antropoloji bağlantısına ayrılan üçüncü konunun zemini için bu paradigmatik yaklaşımın
köşetaşlarını ele almalı ve kurduğu insan ve kollektivite modeli üzerinde durmalıyız. Bu uğraşımız üç hafta sürecektir.
• İlk konumuzun içine işlemiş bulunan kapitalizm ve kapitalizmin işleyişi başlıkları, Marksist
paradigmanın incelikli değerlendirmeleri ile bu ders konusunda kodlanacaktır.
4. hafta
• Yabancılaşmanın ilk iki türünden insanın insana düşman olduğu, insani ilişkilerde rekabetin esas olduğu, kollektif bilinç ve çıkar yerine bireyselleşmenin değerli bulunduğu ve bireysel değerin piyasada tedavüle sokulabilir bir
terimlerle ifade edildiği bir insan profili çizilir. Her şeyden önce bu insanın nesneleşmesi sürecidir.
• Yabancılaşmanın son türü ise insanın doğaya
yabancılaşmasıdır. Bu bir yanıyla doğa ile doğayı kendisi için bir yaşam kaynağı olarak gördüğünden kısmen
dolaysız yani doğrudan iletişime geçen doğadaki insandan doğayı her şeyden önce üretim için bir kaynak olarak gören doğanın üstündeki insana bir geçiştir. Doğanın kaynağa
dönüşüm sürecinde amansızca sömürüldüğü bir süreçtir bu.
4. hafta
• İnsanın doğaya yabancılaşmasının bir diğer
boyutu da doğayı alınabilir satılabilir bir piyasa işleyişi içerisinde görmekten kaynaklanan
çevrenin ve doğanın nesneleşmesi, insanın nesnelerden mürekkep bir dünya okumasının dışına çıkamamasıdır.
• Duygulara yapılan sanatsal vurgu, şehir
hayatından uzaklaşma ve kırlara, yeşile yönelen gündelik tutku veya arzu, arkasında doğanın
nesneleştiği ve insanın bir düzeyde bunun
farkında olduğu nostaljik bir kayıp ifadesi gibidir.
4. hafta
• Zorunlu okumalar:
• Karl Marx. 1844 El Yazmaları (Yabancılaşmış Emek bölümü-ss. 73-89). Birikim Yayınları (özellikle
Yabancılaşma ve Nesneleşme kısımları)
• Önerilen okumalar:
• Georg Lukacs. Tarih ve Sınıf Bilinci. Belge Yayınları (Şeyleştirme ve Proleteryanın Bilinci).
• Karl Marx. Kapital. (Pek çok yayınevi) (1. Cilt 1.
Bölüm).
