Bu rapor, değiştirilmiş şekli ile18/1978 sayılı Sayıştay Yasası'nın 3. maddesi uyarınca hazırlanmıştır.
14 Mart 2018
Raporu Hazırlayanlar
Kıdemli Denetçi
Dr. Feray TÜRKER YÜKSEKBAŞ
Denetçi Selen EFE
KKTC Sayıştay Başkanlığı, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası uyarınca, mali denetim yapmaya yetkili olduğu alanlarda kamu gelir, gider ve işlemlerini denetleyen,
sonucu bir raporla KKTC Cumhuriyet Meclisine, Bakanlar Kuruluna ve gerekmesi halinde Hukuk Dairesine bildiren Anayasal bir organdır. Sayıştay Başkanlığı, mali denetim yapmaya
yetkili olduğu alanlarda hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, kamu kaynaklarının; etkin, verimli ve tutumlu kullanılıp kullanılmadığını da denetlemekte ve sonucu KKTC Cumhuriyet Meclisine sunmaktadır. Sayıştay Başkanı Osman Korahan Sayıştayın en üst amiri olup; 2 Üye, 38 Denetçi, 23 de diğer personelden ve Kurumun çalışmasından sorumludur.
İçindekiler
1. Giriş ... 1
2. Piyangolar Birimi Hakkında Genel Bilgi ... 1
2.1 Piyangolar Birimi’nin Kuruluş Amacı ve Faaliyetleri ... 1
2.2 Piyangolar Biriminde İkramiye ve Prim Ödeme İşlemlerindeki Sistematik Uygulama .. 2
3. Bulgular ... 2
3.1. Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan İkramiye ve Prim Ödemelerine İlişkin Bulgular ... 2
3.1.1.Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Piyangolar Birimi Devlet Piyangosu Banka ve Kasa Hesaplarından Yapılan İkramiye ve Prim Ödemeleri ... 3
3.1.2. Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan İkramiye ve Prim Ödeme İşlemlerine İlişkin Evraklardaki Kontrol Sistemi Hususundaki Bulgular ... 4
3.2 Bulgulara İlişkin Sorulan Sorular ve Gelen Cevaplar ... 6
3.3 Diğer Hususlar ... 20
4. Öneriler ve Sonuç ... 22
4.1. Öneriler ... 22
4.2 Sonuç ... 22
Rapor toplam 24 sayfa ve 24 Ek’ten oluşmaktadır.
1. Giriş
1.1 Spor Dairesi Müdürlüğü Piyangolar Birimi’nde, 2011 mali yılında “kasa” ve “banka”
hesaplarından devlet piyangosu ikramiye ve prim ödemesi olarak yapılan ödemelere ilişkin, Sayıştay Başkanlığı tarafından tevdi edilen göreve istinaden yapılan araştırma tamamlanmış ve nihai rapor hazırlanmıştır.
Denetim; tarafımıza ibraz edilen tüm evraklar, kayıt, bilgi ve belgeler ışığında denetlenerek, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir.
1.2 Bu rapor, Spor Dairesi Müdürlüğü’ne bağlı olan Piyangolar Birimi Devlet Piyangosu kasa ve banka hesaplarından 2011 mali yılında yapılan ikramiye ve prim ödemelerini kapsamaktadır.
Sayıştay Başkanlığı’nın 30 Ocak 2018 tarih ve SAY.0.00-B.8.14.000-18/52 sayılı yazısı ile taslak rapor, Piyangolar Birimi’nin Spor Dairesi Müdürlüğü’ne bağlı alt bir birim olması nedeniyle, Spor Dairesi Müdürlüğü’ne gönderilmiş ve rapordaki denetim sonuçları hakkındaki yorumların, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 27. maddesi uyarınca en geç 19 Şubat 2018 tarihine kadar Başkanlığımıza sunulması talep edilmiştir.
Verilen süre dolmuş olmasına rağmen, raporun yayınlandığı tarih itibarı ile Spor Dairesi Müdürlüğü’nden Başkanlığımıza konuya ilişkin yazılı bir cevap gelmemiştir.
2. Piyangolar Birimi Hakkında Genel Bilgi
2.1 Piyangolar Birimi’nin Kuruluş Amacı ve Faaliyetleri
Piyangolar Birimi’nin faaliyetleri; Türkiye Cumhuriyeti Milli Piyango İdaresince düzenlenen piyango çekilişlerinin biletlerinin satışını KKTC sınırları içerisinde yapmak veya bayi veya
“ajan”lar aracılığıyla yaptırmak bunun yanında Devlet Piyangosuna ve şans oyunlarına ilişkin biletlerin KKTC sınırları içinde basımını, satışını yapmak veya bayi veya “ajan”lar aracılığıyla yaptırmak, ikramiye ödeme ve önceden belirlenmiş olan ikramiyeleri kazanacak numaraların tespitine ilişkin usul ve esasları düzenlemek, müşterek bahislerle ilgili işlemleri yapmak şeklinde özetlenebilir.
Piyangolar Birimi muhasebesi kendi içerisinde, Milli Piyango, Devlet Piyangosu, Sayısal Loto, Hemen - Kazan, At Yarışları ve Müşterek Bahisler bölümlerine ayrılmıştır. Her bölümde aktif çalışan kasa bulunmakta olup bölümler, konularına ilişkin işlemleri ve hesapları uyuşturmakla yükümlüdürler.
2.2 Piyangolar Biriminde İkramiye ve Prim Ödeme İşlemlerindeki Sistematik Uygulama Devlet Piyangosu İkramiye Kazanan Numaraların Belirlenmesi ve İkramiye Ödeme Yönetmeliği’nin 22. maddesine istinaden, Devlet Piyangoları ikramiye ödemesi yapan “ajan”, öncelikle ikramiye kazanan numaranın ikramiye kazanıp kazanmadığını çekiliş tarihine göre
‘Devlet Piyangosu Çekiliş İkramiye Listesi’nden kontrol etmek suretiyle teyit eder ve bileti ibraz eden kişiye ikramiye ödemesini yapar. İkramiye kazanan biletler, çekiliş tarihi, kaç adet olduğu ile ödenen ikramiye tutarları bilgilerini içerecek şekilde “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu”na “ajan” tarafından iki nüsha olacak şekilde yazılır, ödemeyi yapan Piyangolar Birimi’ndeki görevli kişiye (Piyangolar Birimi’ndeki ifadesi ile
“amortici” kişiye) ibraz edilir. İkramiye bordrosunun ikinci nüshası ile buna ilişkin ikramiye kazanan biletler kasada muhafaza edilir. Görevli kişi (amortici) birinci nüsha ikramiye bordrosu ile ikinci nüsha ikramiye bordrosunun birebir aynı olup olmadığı, biletlerin adet sayısının bilet ikramiye bordrolarına yazılan adet sayısı ile uyuşup uyuşmadığı, çekiliş tarihine göre ikramiye kazanıp kazanmadığı ve kazandığı ikramiye tutarlarının doğru tutar olup olmadığı hususunda ilk kontrolü yapar ve anılan yönetmelik gereği %2 prim tutarını da ikramiye tutarına ilave ederek “ajan”a öder. Ödeme, “ajan”ın talebi doğrultusunda kasadan nakit olarak, kasada yeterli nakit tutarın olmaması durumunda çek veya bazen de “ajan”ın kurumdan alacağına karşılık
tutarda milli piyango bileti, devlet piyangosu bileti, kazı - kazan veya şans oyunları bileti (at yarışları, sayısal loto, süper loto, v.b.) alınarak ve alınan kasalardan mahsuplaştırılarak
gerçekleştirilir.
3. Bulgular
3.1. Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan İkramiye ve Prim Ödemelerine İlişkin Bulgular
1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Piyangolar Tüzüğü’nün “Biletlere isabet eden
ikramiyelerin ödenmesi, ödeme süresi ve talep edilmeyen ikramiyeler” yan başlıklı 17. maddesi;
“Devlet Piyangosu, hamiline aittir. İkramiye veya amorti ödenmesi için biletlerin ibrazı şarttır. Çekilişten önce veya sonra her ne suretle olursa olsun zayi olduğu bildirilen biletlerin sahipleri için bilet ibraz edilmedikçe ikramiye veya amorti verilemez…” demektedir.
Anılan Tüzüğün 32. maddesi altında yapılan “Devlet Piyangosu İkramiye Kazanan Numaraların Belirlenmesi ve İkramiye Ödeme Yönetmeliği”nin “Bilet ibraz zorunluluğu” yan başlıklı 17. maddesi;
“ Biletler hamiline ait olup, bir bilete isabet eden ikramiye, bileti ibraz edene ödenir…” demektedir.
Anılan yönetmeliğin “İkramiye ödeme primleri” yan başlıklı 22. maddesi ise;
“Bayi ve “ajan”1 ödeme yetkisinde olup, bayi ve “ajan”lar tarafından talihlilere ödenen ikramiyeler, bayilere ilgili evrakı düzenlemek suretiyle bayi ve
“ajan”lara (% 2 prim ilave etmek suretiyle) ikramiye son üç rakamına kadar ödenen ikramiye toplamları tutarları ödenir.”
şeklindedir.
Spor Dairesi Müdürlüğü Piyangolar Birimi’nde 2011 mali yılı ikramiye ve prim ödemelerine ilişkin yapılan denetimde, 51 “ajan” adına “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve
amorti biletler bordroları”nın üzerine yazılan, 12.108 adet bilet karşılığı toplam 136.938,14 TL(EK 1) tutarın yukarıda açıklanan yasal mevzuat hilafına, bilet ibrazı
olmamasına rağmen ve/veya hesaplama hatası sonucu ikramiye ve prim olarak, Piyangolar
Birimi’nin devlet piyangosu kasa ve/veya banka hesaplarından ödendiği tespit edilmiştir. EK 12
3.1.1.Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Piyangolar Birimi Devlet Piyangosu Banka ve Kasa Hesaplarından Yapılan İkramiye ve Prim Ödemeleri
1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Piyangolar Tüzüğü’nün 17. maddesi ile Devlet Piyangosu İkramiye Kazanan Numaraların Belirlenmesi ve İkramiye Ödeme Yönetmeliği’nin 17. maddesi hilafına, bilet ibrazı olmamasına rağmen ve/veya hesaplama hatası sonucu ikramiye ve prim olarak ödeme işlemi yapıldığı tespit edilen toplam 136.938,14 TL tutarın 31.877,97 TL kısmının, Piyangolar Birimi devlet piyangosu banka hesaplarından ödendiği saptanmıştır (EK 2).
1 “ajan”: Hemen-Kazan biletlerini idareden veya bağlı bulunduğu Bayiden toptan veya perakende olarak satmak, idarece belirlenecek şart ve esaslar içinde ikramiye ödemek ve sabit ya da geçici olarak faaliyet göstermek üzere idarece “ajan”lık ruhsatı verilen gerçek kişiyi anlatır.(Bkz. Kuzey KıbrısTürk Cumhuriyeti Hemen - Kazan Oyunu Tüzüğü)
“ajan” ifadesi devlet piyangosu ve milli piyango biletlerini satan kişi için de kullanılmaktadır.
12Denetimin özeti olan konuya ilişkin rakamsal analiz Ek 1’deki liste ve ekindeki tablolarda verilmiştir. Ek 1’deki listenin detaylı ayrıntıları ise Ek 1’in ekinde dijital ortamda “CD” olarak verilmiştir.
Piyangolar Birimi devlet piyangosu banka hesaplarından ikramiye ve prim olarak ödenen toplam 31.877,97 TL tutarın; (Bkz. EK 2)
8.115,63 TL kısmındaki çeklerin üzerinde dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in birlikte imzalarının olduğu,
5.395,80 TL kısmındaki çeklerin üzerinde dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü’nün birlikte imzalarının olduğu,
3.493,40 TL kısmındaki çeklerin üzerinde dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’ın birlikte imzalarının olduğu,
1.244,40 TL kısmındaki çeklerin üzerinde Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’ın birlikte imzalarının olduğu,
10.701,34 TL kısmındaki çeklerin üzerinde Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü ile Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in birlikte imzalarının olduğu,
2.927,40 TL kısmındaki çeklerin üzerinde Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in imzasının olduğu,
tespit edilmiştir.
Bilet ibrazı olmamasına rağmen ve/veya hesaplama hatası sonucu yasal mevzuata aykırı ikramiye ve prim olarak ödeme işlemi yapıldığı tespit edilen toplam 136.938,14 TL tutarın 105.060,17 TL kısmının ise, Piyangolar Birimi devlet piyangosu kasa hesaplarından ödendiği saptanmıştır. Anılan yasa hilafına Kurum kasalarından ödemesi yapılan bu tutarın, kasa görevlilerinin kasa zimmetine ve kasa devrine ilişkin yazılı belgelerinin olmaması, evraklar üzerinde işlemleri yapanların kimler olduğunu ortaya koyacak imzaların atılmamış olması nedenleriyle hangi kasa ve/veya kasalardan kim ve /veya kimler tarafından ödendiği saptanamamıştır.
3.1.2. Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan İkramiye ve Prim Ödeme İşlemlerine İlişkin Evraklardaki Kontrol Sistemi Hususundaki Bulgular
Denetimde, yasal mevzuata aykırı olarak 51 “ajan” adına “muhtelif çekilişlerde ödenen
ikramiye ve amorti biletler bordroları”nın üzerine yazılan 12.108 adet bilet karşılığı toplam 136.938,14 TL tutarın;
Dökümünü içeren “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordroları”nın birinci nüshaları yazılmış olmasına rağmen ikinci nüsha ikramiye bordrolarının hazırlanmadığı,
Birinci nüsha bordroda dökümü olan biletlerin mevcut olmadığı veya eksik olduğu,
Bordroların çok büyük bir kısmında, kimin tarafından hazırlandığını gösteren isim veya herhangi bir imza ile kontrol edildiğine ilişkin onayın bulunmamasına rağmen ikramiye ve prim ödeme işlemlerinin yapıldığı,
tespit edilmiştir (Bkz. EK 1 ekindeki CD).
Uygulamada “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordro” larının iki nüsha olacak şekilde “ajan” tarafından hazırlanması ve imzalanması gerekmektedir. Fakat bordroların çok büyük bir kısmının ajanlar tarafından imzalanmadığı saptanmıştır. Tek nüsha olarak hazırlanan ikramiye bordrolarının sahte evrak olarak düzenlenmiş olabilmesi şüphesini uyandırması ve yazı stiline göre kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının tespitinin Sayıştay Başkanlığının uzmanlık alanına girmediği cihetle, hazırlanan bordrolardaki yazı stili analizlerinin KKTC Polis Genel Müdürlüğündeki ilgili birimler tarafından yapılmasının daha sağlıklı sonuçlar doğuracağı kanısına varılmıştır. “Ajan” tarafından hazırlanan ikramiye ödeme bordrolarına ikramiye kazanan biletlerin seri numaralarının tek tek yazılmasının adet olarak çok yoğun miktarda bilet sayısı olması nedeniyle (yüzlerce bilet olabildiği cihetle) zor olduğu, bu sebeple ikramiyenin hangi numaralı biletin karşılığı olarak ödendiği hususundaki kontrolü (ilk kontrol) sadece amortici olarak nitelendirilen görevli yapmakta bu husus da kontrollerde yetersizlik oluşturmaktadır. Raporun 3.1 bölümünde yazılan yasal mevzuatta da belirtildiği üzere, ikramiye ödemesinde bilet ibrazının olması şarttır. Bu husustan hareket edildiğinde, tek nüsha halinde yazılan ve ikramiye kazanan biletlerin seri numaralarının açık açık belirtilmesi gerekirken belirtilmediği cihetle, ikramiye ödeme bordrolarında kontrol sistemindeki eksiklikten faydalanılarak ikramiye kazanan biletlerin bir defadan fazla ibraz edilmiş olabileceği, böylelikle aynı biletlere bir defadan fazla ikramiye ve prim ödeme işlemi yapılmış olabileceği şüphesi oluşmaktadır.
Denetimde ayrıca;
İkramiye kazanan biletlerin dökümünü içeren “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu” şablonunda yer alan üç farklı imza ile yapılan ödeme işleminin doğruluğunu ilk ödemeyi yapan kişinin onayından sonra, ikinci kontrolü yapan kişinin onayının zorunlu kılındığı birbirine bağlantılı bir kontrol sistemi olduğu, fakat sistemin çok büyük boyutta uygulanmadığı veya eksik uygulandığı,
“Ajan” ismi bazında ödenen ikramiye tutarlarının toplu dökümünü içeren “ikramiye ödeme icmal cetveli”nin birçok mahsup fişinin ekinde oluşturulmadığı, oluşturulanların
ise çok büyük bir kısmında evrak üzerinde yer alan ikramiye ödeme memuru ile yetkilinin onayını zorunlu kılan imzaların, ilgili personel ve yetkili tarafından imzalanmadığı,
İkramiye ve prim ödeme işlemlerinin kasa veya banka hesaplarından yapıldığını belirten diğer bir ifade ile yapılan işlemi muhasebede mahsuplaştıran “mahsup fişi” evrağının üzerinde yer alan yetkili imzaların hiçbir mahsup fişinde imzalanmadığı, buna rağmen konu kontrol aşamaları gerçek anlamda gerçekleşmeden ikramiye ve prim ödeme işlemleri yapıldığı saptanmıştır (Bkz. EK 1’in ekindeki CD).
3.2 Bulgulara İlişkin Sorulan Sorular ve Gelen Cevaplar
3.1 bölümünde açıklanan bulgular kapsamında Piyangolar Birimi’nde denetim yılında konuyla ilgili görev yapan kişilerden yasal mevzuat hilafına yapılan ikramiye ve prim ödemelerine ilişkin izahatları değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26.
maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir.
Bu bağlamda:
1- Piyangolar Biriminde 2 Temmuz 2009 – 27 Mart 2014 tarihleri arasında Birim Sorumlusu olarak görev yapan ve Milli Piyangolar ve Spor Toto Hizmet Birimi Yönetmeliğinin
‘Sorumluluk’ yan başlıklı 10. maddesinde Spor Dairesi Müdürü ile Genel Yönetim Kuruluna Hizmet Birimi Sorumlu Muhasibi olarak sorumlu olan dönemin Piyangolar Birim Sorumlusu Sn. Mustafa Piro’ya hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/916 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, talep edilmiştir (EK 3).
Sn. Mustafa Piro’dan cevaben gelen 4 Ocak 2018 tarihli yazıda özetle; (EK 4).
Kendisine verilen yetkilerin tüzüğe göre değil, Spor Dairesi Müdürünün talimatları ile onun yönetimi, denetimi ve gözetimi ile yerine getirildiği,
Yetkisinin personelin geliş gidiş saatlerini kontrol etmek, kazanan ikramiyelerin ödenmesine onay vermek, personelin aylık maaşlarının ödenmesine onay vermek ve devlet piyangosu çekilişlerinin yapılmasını organize etmek ile sınırlandırıldığı,
Birimde ödemelerin ve işleyişin usulüne uygun olarak yapılmasının sağlandığı,
Birim Sorumlusu ve/veya Spor Dairesi Müdürüne “A” imza atma yetkisinin verildiği, bu sayede gerek ikramiye gerekse cari harcamaların ödenmesinin sağlandığı,
“Ajan”ın elinde bulunan amorti ve/veya küçük ikramiye kazanan biletlerle ilgili olarak iki suret bordro hazırladığı, “ajan” tarafından imzalandıktan sonra kazanan biletlerin üzerine kazandı mührü vurulduğu ve bordronun ekinde biletler ile birlikte amorti işlerinden sorumlu olan Sn. Narin Haliloğlu ile Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’na kontrol için sunulduğu,
Bordro ile ekindeki biletleri alan amortiden sorumlu personel, biletlerin kazanıp kazanmadığını kontrol ettikten sonra, bordroya kendi imzasını atmak ve daireye ait mührü vurmanın zorunlu olduğu ve bu işlemin biletlerin eksizsiz ve bir tamam alındığının göstergesi olduğu,
Sorumlu personelin (amortici) kendisine “ajan” tarafından ibraz edilen biletlerin amorti veya ikramiye kazanıp kazanmadığını kontrol ettiği ve “ajan” tarafından hazırlanan listenin aslını “ajan”a verdiği, suretinin ise kazanan biletler ile birlikte muhasebe görevlisine teslim edilmek üzere “amortici” personel tarafından muhafaza edildiği,
Piyangolar Biriminde Milli Piyangolar, Devlet Piyangosu, Sayısal Loto ve Hemen Kazan (kazı kazan) olmak üzere dört ana kasanın bulunduğu, sorumlunun izinde olması durumunda yerine aynı kasada görevli diğer personelin baktığı,
“Ajan”ın kendisine ödenmesi gereken miktar için, onaylanmış belgeyi bilet alacağı kasalara ibraz ederek, ödenecek miktar karşılığını farklı kasalardan bilet şeklinde alabileceği gibi alacağının tümünü nakit veya çek olarak da alabileceği,
Kasalarda sorumlu olanların ödediği ikramiye veya amorti bordrolarını kendi aralarında takas ettikleri ve ödemelerden kaynaklanan farklar konusunda mahsuplaştıkları, her kasacının kendi hesabına ait bilet karşılıklarını günlük olarak yaptığı ikramiye veya harcamalardan (ödemelerden) düşerek hesabı kapattığı, bilet satışlarından ödenen ikramiyeler düşüldükten sonra geriye kalan paranın birimin banka hesabına yatırıldığı ve hesapların kapatılarak evrakların muhasebeciye teslim edildiği,
Muhasebecinin amorti sorumlusundan delinmiş şekilde aldığı biletleri ilerideki denetimlerde kontrolü yapılmak üzere arşivlediği, akabinde muhasebeden sorumlu personelin banka uyuşmalarını yaptıktan sonra genel gider hesapları ve aylık mizanların hazırlandığı,
İkramiye kazanan biletlerin aynı biletlere ikinci kez ödeme yapılmaması nedeniyle delinerek tedbir alındığı,
Kasalarda nakit paranın olmadığı durumlarda “ajan”a ödemenin çek olarak muhasebe tarafından yapıldığı,
Çekle ödemelerde çek miktarının bordro tutarına göre muhasebe tarafından hazırlandığı ve çeklerin muhasebe görevlisi tarafından imzalandıktan sonra Piyangolar Birim sorumlusu veya Spor Dairesi Müdürü tarafından imzalandığı, muhasebeci tarafından
imzaya getirilen çeklerin öncesinde yapılan tüm işlemlerin “amorticiler” ve muhasebe görevlisi tarafından kontrol edilip onaylanarak tamam bulunduğu anlamını taşıdığını düşündüğü,
Piyangolar Birim sorumlusu tarafından imzalanmak üzere getirilen çekler ile ilgili bordro detaylarının görülmediği,
Biletlerin ödenmesinin devlet garantisi altında olması sebebiyle, biletin ibrazı halinde derhal ödenmesinin yasal zorunluluk olduğu bu sebeple çekleri imzalayarak “ajan”lara ödemenin yapılmasını sağladığı,
Çekler bayiler adına çıktığından ve muhasebeci tarafından ilk imzaları atılarak kendisine veya müdüre getirildiğinden usulsüzlük veya yolsuzluk olabileceğinden şüphelenilmediği,
Dairenin tadilat nedeniyle birçok kez taşınmaya maruz kalmasından ötürü birtakım evrak ve dokümanın kayıp olabileceği,
“Sn. Hüseyin Sporcuoğlu tarafından hazırlanan listeler çalmak amacı güdülerek hayali olarak hazırlandığından dolayı ekinde olması gereken biletler de muhtemelen ibraz edilememiştir …” şeklinde düşündüğü,
belirtilmiştir.
Sn. Mustafa Piro’ya tarafımızca yazılan yazıda kontrol aşamalarının eksik uygulanmasına ilişkin izahat istenmiş ve gelen cevap yazısında kontrol aşamalarının uygulanmaması veya
eksik uygulanması ile ilgili olarak Sn. Hüseyin Sporcuoğlu, Sn. Narin Haliloğlu ve Sn. Cüneyt Medih’in sorumlu olduğunu belirtmiştir. Fakat mahsup fişlerinde yer alan
“yetkili” imzalarındaki eksikliklerin nedenlerine ilişkin ise bir izahat yapılmamıştır.
Değiştirilmiş şekliyle Piyangolar Yasası’nda (Fasıl 74, 23/81 ve 23/95 sayılı yasalarla değiştirilmiş şekliyle) Piyangolar Birim Sorumlusunun yetkileri hususunda herhangi bir ifade yer almamasına rağmen, anılan yasanın tahtında yer alan “Milli Piyango ve Spor Toto Tüzüğü”nün 4(6) maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yapılan “Milli Piyango ve Spor Toto Hizmet Birimi Yönetmeliği”nin sorumluluk yan başlıklı 10. maddesi;
“Hizmet Birimi sorumlu muhasibi, Spor Dairesi Müdürü ile Genel Yönetim Kuruluna, diğer personel sorumlu muhasibe karşı sorumludur” şeklindedir.
Yönetmeliğin 10. maddesinden anlaşılacağı üzere, Piyangolar Birim sorumlusu aynı zamanda
Birimin “sorumlu muhasibi” olmaktadır. Sn. Mustafa Piro Başkanlığımıza cevaben yazdığı 4 Ocak 2018 tarihli yazısında da, kazanan ikramiyelerin ve harcamaların ödenmesine onay
vermenin yetkilerinin arasında olduğunu belirtmiştir.
Bu açıdan bakıldığında Sn. Mustafa Piro, muhasebe bölümü kontrol sistemindeki eksik ve/veya yetersiz uygulamalardan ve evrakların imzalanmamasının göz ardı edilmesi ile oluşan işlemlerdeki iç kontrolün sağlanamamasından idari anlamda sorumludur.
Banka hesaplarından ödenen 17.004,83 TL tutarın,
• 8.115,63 TL’lik kısmını Sn. Cüneyt Medih,
• 3.493,40 TL’lik kısmını Sn. Muhittin Kalkan,
• 5.395,80 TL’lik kısmını Sn. Emine Sözcü,
ile birlikte çekleri imzalayarak ödenmesine onay vermeleri nedeniyle, ayrıca konu bordroları kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının Polis Genel Müdürlüğünde görevli
yazı uzmanları tarafından saptanmasından sonra bordroları hazırlayan kişilerle birlikte Sn. Mustafa Piro’nun müştereken sorumlu tutulması gerekmektedir.
2- Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü’ye hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/917 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26.
maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 5).
Sn. Emine Sözcü’den gelen 20 Aralık 2017 tarihli cevap yazısında, 23 Mayıs 2016 tarihinde Başkanlığımıza sunulan yazıdaki hususların geçerli olduğu belirtilmiştir. Konu yazılarda özetle:(EK 6).
2009 yılında sorumlu yardımcılığı görevine getirildiğinin sözlü olarak söylendiği,
“Ajan”lar tarafından doldurulması gereken “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu”nun bazen “ajan”ın talebi üzerine amortiyi kontrol eden memur tarafından iki nüsha olarak doldurulduğu ve ikramiye kazanan biletlerle birlikte bordroyu kontrol eden memur tarafından teslim alındığı, ilk kontrolü yapanın bordroyu ve ikramiye kazanan biletleri teslim alan memurun olduğu,
İmzalanmak üzere kendisine getirilen çeklere ilişkin ön kontrolün amortiyi teslim alan memur ve muhasebe memuru tarafından yapıldığı,
Bordro üzerindeki rakamı içeren çekin muhasebe memuru tarafından hazırlanıp birinci imza muhasebe memuru tarafından atıldıktan sonra çekin üzerindeki ikinci imzanın kurum müdürü, birim sorumlusu veya kendisi tarafından atıldığı,
Kasalardan gerçekleştirilen ödemelerde ise ödemenin konusuna göre (sayısal loto, milli piyango veya devlet piyangosu) ilgili kasadan yapıldığı, ilgili kasada nakit eksikliğinin
olması durumunda konusu dışında olan kasalardan da ödeme yapıldığı ve daha sonra kasalar arasında takas yapılarak hesapların uyuşturulduğu, kasalarda görevli memurlara
“sen burada görevlisin”, “bu kasadan sen sorumlusun” şeklinde sözlü ifadelerle görev verildiği, bu konuda yazılı evrak olmadığı,
belirtilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalarda yapılan işlemlerin memurlar tarafından kontrol edildiği belirtilmiş olmasına rağmen, kontrolün kimin tarafından yapıldığını tevsik eden imzanın evraklarda olmaması, kontrolün yapıldığı hususunda şüphe uyandırmaktadır. Evrakların üzerinde gerekli kontrol aşamalarının gerçekleştirildiğine ilişkin imzalı onay olmamasına rağmen, yapılan işlemlerin doğru olduğu varsayılarak konu ödemelerin yapılmasına çeki imzalayarak onay vermek çok dikkat çekici ve çelişkili bir durumdur.
Sn. Emine Sözcü 17.341,54 TL tutarın bankadan ödenmesine,
• 5.395,80 TL’lik kısmından Sn. Mustafa Piro,
• 10.701,34 TL’lik kısmından Sn. Cüneyt Medih,
• 1.244,40 TL’lik kısmından Sn. Muhittin Kalkan,
ile birlikte çekleri imzalayarak onay verdiğinden, konu bordroları kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının Polis Genel Müdürlüğünde görevli yazı uzmanları tarafından saptanmasından sonra, bordroları hazırlayan kişilerle ve yukarıda ismi geçen şahıslarla birlikte müştereken sorumlu tutulması gerekmektedir.
3- Piyangolar Birimi personeli Sn. Cüneyt Medih’e (devlet piyangosu muhasebe görevlisi) hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/918 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 7).
Sn. Cüneyt Medih’den cevaben gelen 22.12.2017 tarihli yazıda özetle: (EK 8)
Çok uzun yıllardan beri Birimde devlet piyangosu muhasebe görevlisi olarak görev yaptığı, çekleri imzaladığı, amorti ve bilet satışı ile hiçbir ilgisinin olmadığı,
Yaptığı işin en son halkası olan amortilerin teslimi sırasında karşılığı görülmeyen amorti ödemelerinin olduğunu tespit ettiği,
Amortilerin tesliminin amorticinin yönlendirmesi ile “kasada yer kalmadı” şeklindeki söylemler ile beş altı çekilişte bir teslim alınarak işlemin sonlandırıldığı,
Geçmişte devlet piyangosunun amorti sorumlusunun şu an emekli olan Sevcan Bozkan olduğu, sonrasında Hatice Özdemir olup Ramadan Toz ile devam ettiği ve sonrasında Hüseyin Sporcuoğlu ve Narin Haliloğlu’nun amortici personel olarak göreve devam ettiği,
Amortilerin aralık ayının başında teslim alındığı, amortilerdeki eksiklikleri ilk olarak 2011 yılında fark ettiği,
Sadece 4 çekiliş teslim aldığı, amortileri teslim etmek isteyen kişinin Hüseyin Sporcuoğlu olduğu,
Karşılığı görülmeyen amortileri ilk çekiliş olan 19 Ocak 2011 çekilişinde gördüğü, Hüseyin Sporcuoğlu ve Narin Haliloğlu’ndan bu eksikliklerin giderilmesini istediği, bu eksikliklerin giderilmemesi üzerine şubat çekilişine geçtiği ve eksikliklerin artarak devam ettiğini görmesi üzerine karışıklık olabileceğini düşündüğünden mart çekilişine baktığını ve mart ayında tüm ödemelerin karşılığını gördüğü ancak daha sonraki çekilişte eksiklik görünce Narin Haliloğlu ve Hüseyin Sporcuoğlu’na durumu bildirdiği, Osman Yıldızev’in ve Emine Sözcü’nün de şahit olduğu,
Eksikliklerin giderilememesi üzerine amortileri ambara koydurarak kapıyı kilitlediği, bu konuda Mustafa Piro’yu bilgilendirdiği,
2010 yılına ait amorti ödemelerinde de sorun olduğunu düşündüğü ve o dönemde amorticinin Ramadan Toz olduğu,
Amortilerin tespiti sırasında “Kamile Sarıkaya’nın da bazı izlerini” tespit ettiği,
1997 yılından 2015 yılına kadar muhtelif çekilişlere ait ödenen ikramiye ve amorti bilet bordrolarının üzerinde hiçbir zaman bayi ve amorti memuru imzası olmadığı,
İkramiye ödeme cetvellerinin oluşturulmadığı, bunun yerine mahsup fişi açıklama kısmına bilgilerin yazıldığı,
Milli piyangoya ait amorti ödemelerinin devlet piyangosu hesapları içerisinde yer almasının açıklaması ise kendisinin bu konuda milli piyango memuru tarafından uyarılmadığı ve eksikliklerden dolayı hesapları teslim almadığından dolayı tespit edilemediği,
Amorti hesaplarındaki eksiklikler ile ilgili olarak Sn. Hüseyin Sporcuoğlu ile birlikte başka şahısların da işbirliği yaptığına inandığı,
belirtilmiştir.
Evrakların üzerinde gerekli kontrol aşamalarının gerçekleştirildiğine ilişkin imzalı onay olmamasına rağmen yapılan işlemlerin doğru olduğu varsayılarak konu ödemelerin yapılmasına çeki imzalayarak onay vermek çok dikkat çekici ve çelişkili bir durumdur.
Sn. Cüneyt Medih 21.744,37 TL tutarın bankadan ödenmesine;
• 8.115,63 TL’lik kısmından Sn. Mustafa Piro,
• 10.701,34 TL’lik kısmından Sn. Emine Sözcü,
ile birlikte çekleri imzalayarak onay verdiğinden, konu bordroları kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının Polis Genel Müdürlüğünde görevli yazı uzmanları tarafından saptanmasından sonra, bordroları hazırlayan kişilerle ve yukarıda ismi geçen şahıslarla birlikte müştereken sorumlu tutulması,
• 2.927,40 TL’lik kısmında çeklerin üzerinde tek imza olarak sadece Sn. Cüneyt Medih’in imzası bulunduğundan müteselsilen sorumlu ve bu miktara ilişkin konu bordroları kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının Polis Genel Müdürlüğünde görevli yazı uzmanları tarafından saptanmasından sonra, bordroları hazırlayan kişilerle birlikte müştereken sorumlu tutulması,
gerekmektedir.
4- Piyangolar Birimi personeli Sn. Feriha Adıgüzel’e hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/920 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 9).
Sn. Feriha Adıgüzel’den cevaben gelen 03.01.2018 tarihli yazıda özetle: (EK 10).
2011 yılında TC Milli Piyango biletlerinin satışından sorumlu olduğu,
Milli Piyangolara ait hesapların, amorti bordroların ve karşılığı olan biletlerin TC Milli Piyangolar İdaresi tarafından denetlendiği,
Devlet piyangosu muhasebesi ve amorti biletler ile ilgili kendisinin bilgisinin olmadığı belirtilmiştir.
5- Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’a hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/919 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26.
maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 11).
Sn. Muhittin Kalkan’dan gelen 21 Aralık 2017 tarihli cevap yazısında, 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin Başkanlığımıza sunulan yazılardaki hususların geçerli olduğu belirtilmiştir. Konu yazılarda özetle: (EK 12).
Piyangolar Birimi at yarışları muhasebe bölümünde görevli olduğu ve Birimin diğer bölümlerine ait çek defterlerine ilgili muhasibin bulunmadığı zamanlarda “B” imza atma yetkisine sahip olduğu,
2012 yılına ait çekleri işlerin devamlılığı açısından sadece “B” imza atma yetkisinden dolayı imzaladığı,
Üzerinde imzası bulunan çeklere ilişkin olan bordrolarda dökümü olan biletlerin ibraz kontrolünün kendisi tarafından yapılmadığı, görevli amorticinin yaptığı ve kendisinin sadece işin devamı ve sürekliliği için muhasibin olmadığı zamanlarda çekleri imzaladığı,
İmzası bulunan çeklerin büyük bir çoğunluğunu kendisinin yazmadığı, işlerin devamlılığı için imzaladığı,
Amorti bordroları ve biletlerin karşılıklı uyuşmasını bu bölümde çalışanların yaptığı kendisinin yapmadığı, bu nedenle hesaplardaki uyuşmazlıkları tespit etmesinin imkansız olduğu,
Eksik biletler ile ilgili olarak cevap vermesi gerekenin kendisi değil ilgili birimin bilet kontrolünü yapan, bu biletler ile birlikte ikinci nüsha bordroların muhafazasını yapan memurlar ile birlikte birinci nüsha bordroların muhasebeleştirmesini yapan ilgili birimin sorumlu olduğunu düşündüğü,
belirtilmiştir.
Evrakların üzerinde gerekli kontrol aşamalarının gerçekleştirildiğine ilişkin imzalı onay olmamasına rağmen yapılan işlemlerin doğru olduğu varsayılarak konu ödemelerin yapılmasına çeki imzalayarak onay vermek çok dikkat çekici ve çelişkili bir durumdur.
Sn. Muhittin Kalkan 4.737,80 TL tutarın bankadan ödenmesine;
• 3.493,40 TL’lik kısmından Sn. Mustafa Piro,
• 1.244,40 TL’lik kısmından Sn. Emine Sözcü,
ile birlikte çekleri imzalayarak onay verdiğinden, konu bordroları kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının Polis Genel Müdürlüğünde görevli yazı uzmanları tarafından saptanmasından sonra, bordroları hazırlayan kişilerle ve yukarıda ismi geçen şahıslarla birlikte müştereken sorumlu tutulması gerekmektedir.
6- Piyangolar Birimi personeli Sn. Narin Haliloğlu’na hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/921 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26.
maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 13).
Sn. Narin Haliloğlu’dan cevaben gelen 15.01.2018 tarihli yazıda özetle;(EK 14)
Devlet Piyangolarında 2007 yılında bet ofislerin denetimini yapmak üzere göreve başladığı, 2010 yılında kısa süreliğine milli piyangoların amorti kontrolünü yaptığı,
2011 yılından beri Devlet Piyangosu amorti bölümünde görev yaptığı,
Birime gelen “ajan” ve bayilerin ibraz etiği biletleri tek tek ikramiye kazanıp kazanmadığı, adet sayısı ve tutarları açısından kontrol ettiği ve doğru olduğunu teyit ettikten sonra ilk kontrolör olarak imza attığı,
Amorti bordrolarının “ajan” veya bayi tarafından iki nüsha olarak hazırlandığı orijinal olanın kontrolden sonra bayiye verildiği, diğer kopyanın içine ikramiye kazanan biletlerin sarıldığı,
“Ajan” kendisinden orijinal bordroyu aldıktan sonra birimde aktif olarak çalışan devlet bileti satış kasası, milli piyango satış kasası, kazı kazan satış kasası ve şans oyunları satış kasası olmak üzere hizmet veren kasalardan ihtiyacına göre bilet almak için bordroları ibraz ettiği,
Bilet alınmaması durumunda “ajan”ların bordrolardaki tutarın karşılığını nakit veya muhasebeden çek olarak temin ettiği,
Kasalarda yapılan işlevlerle ilgili hiçbir bilgisinin olmadığı,
İkinci nüsha bordroya sarılı biletlerin kasada muhafazasını, Piyangolar Birimi personellerinden Sn. Hüseyin Sporcuoğlu ile birlikte yaptığını ve her çekiliş sonucu ikramiye kazanan biletleri çekiliş tarihine göre muhasebeye teslim etmesi için kasasına alması suretiyle Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’na eksiksiz teslim ettiği ve Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’nun bu biletleri kasasında muhafaza ettiği,
Görevini yaparken “ajan” ve/veya bayilerle muhatap olduğu için biletlerin muhasebeye teslim işinin Sn. Hüseyin Sporcuoğlu tarafından yapıldığı fakat biletleri Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’na teslim ettikten sonra nasıl bir prosedür izlediğini bilmediği,
Bayi veya “ajan”ın kontrolden geçip doğruluğu onaylanan orijinal bordroyu aldıktan sonra Birimden alacağı tutarı kendi isteğine göre birimde aktif olan kasalardan bilet veya kazı kazan olarak, biletin alınmaması durumunda da tutarın karşılığını çek veya nakit olarak aldığı,
Geçmişte milli piyango amortilerini yapan memurlar hasta veya izinli olduğu dönemde, milli piyangolar amortilerinin kontrolünü de yaptığı ve imza attığı,
Amorti biletlere ilişkin bordronun ekinde biletleri görmeden hiçbir bordroya imza atmadığı,
Devlet piyangosuna ait ikramiye kazanan biletlerin ayrı bir kasada muhafaza edildiği ve kasanın anahtarının kendisinde olmadığı,
Kasa anahtarını tutan personelin kontrol edilmemesi sonucunda usulsüzlüklerin meydana geldiği,
belirtilmiştir.
Sn. Narin Haliloğlu’na hitaben Başkanlığımızca yazılan yazıda hak edilenden fazla ve/veya eksik ibraz edilen bilet karşılığı toplam 14.052,03 TL tutarındaki miktarın ödenmesinde,
“muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordroları”nın üzerinde, “muhtelif çekilişlerde ilk kontrolü yapan” memur sıfatıyla imzası bulunması sebebiyle kontrolün ne şekilde yapıldığının izahatı sorulmuştur. Konuya ilişkin cevaben gelen yazıda amorti biletler bordrosuna ekli amorti biletlerini görmeden hiçbir bordroya imza atmadığını dolayısıyla konu bordroya ilişkin biletleri gördüğünden ilk kontrolör olarak imza attığını, ayrıca biletleri kontrol ettikten sonra Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’na eksiksiz teslim ettiğini belirtmiştir.
7- Piyangolar Birimi personeli Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’na hitaben yazılan 08 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/924 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan
uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 15).
Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’ndan cevaben gelen 26.12.2017 tarihinde arşive intikal eden yazıda özetle;(EK 16)
Hesap kapamalarında ilgili muhasibin ödeme bordroları ve biletleri kontrol ederek hesapları kendilerinden aldığı,
Hesapların ve biletlerin muhafazasının sorumluluğunun muhasebe elemanına ait olduğu,
Eksik olan hesapların muhasebe elemanı tarafından teslim alınmasına imkan olmadığı, teslim alındıktan sonra Sayıştay kontrolüne kadar olan sürede sorumluluğun muhasebe elemanı ve Birim sorumlusuna ait olduğu,
belirtilmiştir.
Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’na hitaben Başkanlığımızca yazılan yazıda hak edilenden fazla ve/veya eksik ibraz edilen bilet karşılığı toplam 826,20 TL tutarındaki miktarın ödenmesinde,
“muhtelif çekilişlerde ilk kontrolü yapan” memur sıfatıyla imzası bulunması sebebiyle kontrolün ne şekilde yapıldığının izahatı sorulmuştur. Konuya ilişkin cevaben gelen yazıda 826,20 TL tutarındaki ödemenin kontrolüne ilişkin herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
8- Piyangolar Birimi personeli Sn. Kamile Özer’e (Sarıkaya) hitaben yazılan 08 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/922 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 17).
Sn. Kamile Özer’den (Sarıkaya) cevaben gelen 27.12.2017 tarihinde arşive intikal eden yazıda 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin Başkanlığımıza sunulan yazılardaki hususların geçerli olduğu belirtilmiştir. Konu yazılarda özetle;(EK 18)
Devlet piyangosu satış görevlisi olduğu,
Bayi ve “ajan”lara bilet satışları karşılığı yapılan ödemelerin amorti ödemesi şeklinde çek, nakit veya şans oyunları biletleri ( kazı - kazan, piyango bileti, sayısal loto v.b.) karşılığı olarak yapıldığı,
Birimde kazı - kazan, devlet piyangosu, sayısal loto ve milli piyango olmak üzere dört adet kasanın olduğu, tüm kasalarda yapılan satışların karşılığı olarak bayi veya “ajan”ın doldurduğu orijinal kopya olan amorti bordrolarının kullanıldığı, hangi kasadan ödeme yapıldıysa hesap kapatılacağında devlet piyangosu kasasına takas yapılarak hesapların kapatıldığı,
Kaybolan bilet, yanlış hesap veya bilinmeyen bir sebepten dolayı kasada çıkan eksikliklerden ve evraklardan sorumlu olduğu,
Karşılığı olmayan veya yanlış hesaplanan amortilerden kontrolü yapan amorti memuru ile devlet piyangosu muhasebe memurunun sorumlu olduğu,
İkramiye kazanan biletler ile ilişkili olduğu amorti bordrolarının kontrolü, muhasebe uyuşması ve biletlerin muhafazasının amorti kontrol memurları tarafından yapıldığı,
Kasalardan yapılan ödemelerin, hesap kapama günü devlet piyangosu kasasına takas yapılarak hesaplaşıldığı ve icmal cetveli oluşturularak devlet piyangosu muhasebesine teslim edildiği,
Devlet piyangosu kasasına hesap kapama için takasta gelen amortilerin hangi kasadan geldiğinin tespit edilemediği,
Senelik izinlerde kasanın tamamen, kısa süreli izinlerde ise içindeki bilet adeti olarak teslim edildiği ve kasa devrine ilişkin yazılı bir evrak olmadığı,
Sorumlunun istediği doğrultuda iş yapıldığı,
Ortaya çıkan durumdan sonra değişen bir şey olmadığı ve önlem alınmadığı,
2011 yılına ait amortilerin amortici ve muhasebeci tarafından uyuşulup kontrol edilip Yudum Mişon tarafından spor salonuna gönderildiği,
belirtilmiştir.
9- Piyangolar Birimi personeli Sn. Nilüfer Feyiz’e hitaben yazılan 08 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/923 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26.
maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 19).
Sn. Nilüfer Feyiz’den cevaben gelen 21.12.2017 tarihinde arşive intikal eden yazıda özetle;(EK 20)
Kendisinin amorti yaptığı dönemde kapattığı hesaplarda bir sorun çıkmadığı,
Herhangi bir karışıklık olması durumunda devlet piyangosu muhasebe memurunun kendilerini uyardığı ve düzeltmelerin yapıldığı,
Kendilerinde fazladan bilet veya bordro bulunmadığı belirtilmiştir.
Sn. Nilüfer Feyiz’e hitaben Başkanlığımızca yazılan yazıda hak edilenden fazla ve/veya eksik ibraz edilen bilet karşılığı toplam 1.212,78 TL tutarındaki miktarın ödenmesinde, “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordroları”nın üzerinde, “muhtelif çekilişlerde ilk kontrolü yapan” memur sıfatıyla imzası bulunması sebebiyle kontrolün ne şekilde yapıldığının izahatı sorulmuştur. Konuya ilişkin cevaben gelen yazıda 1.212,78 TL tutarın ödenmesinde kontrolün ne şekilde yapıldığına ilişkin herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
10- Piyangolar Birimi personeli Sn. Halide Köftecioğlu’na hitaben yazılan 08 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/925 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 21).
Sn. Halide Köftecioğlu’ndan cevaben gelen 19.12.2017 tarihli yazıda özetle;(EK 22)
2014 kasım ayından beri Piyangolar Birimi Girne şubesinde devlet piyangosu satışı yaptığı,
Bayiler tarafından kendisine verilen amortilerin (biletlerin) kontrolü yapıldıktan sonra çekiliş kapatmalarının içerisine bordrolara yazılarak Lefkoşa Merkez Piyangolar Birimine gönderdiği,
Merkez Piyangolar Birimindeki memurlar tarafından gönderdiği hesaplar ve amortilerin kontrol edilip tespit edilen yanlış amortilerin kendisine bildirildiği,
Hata yapılan amortilerle ilgili bayiye amorti ve bordroyu göstererek yerine geçerli amorti bileti alarak hesabın kapatıldığı,
Hesapların tam olarak gönderilmesi dışında, içerisinde eksik amorti bulunan hiçbir bordroyu merkeze göndermediği,
belirtilmiştir.
Sn. Halide Köftecioğlu’na hitaben Başkanlığımızca yazılan yazıda hak edilenden fazla ve/veya eksik ibraz edilen bilet karşılığı toplam 2.455,71 TL tutarındaki miktarın ödenmesinde,
“ikramiye ödeme icmal cetveli”nde “ikramiye ödeme memuru” sıfatıyla imzası bulunması sebebiyle kontrolün ne şekilde yapıldığının izahatı sorulmuştur. Konuya ilişkin cevaben gelen yazıda 2.455,71 TL tutarın ödenmesinde “ikramiye ödeme memuru” sıfatıyla kontrolün ne şekilde yapıldığına ilişkin herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
11- Piyangolar Birimi personeli Sn. Nazım Yapıcıoğlu’na hitaben yazılan 08 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/926 sayılı yazıda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerine atfen yazılı olarak talep edilmiştir (EK 23).
Sn. Nazım Yapıcıoğlu’ndan cevaben gelen 18.12.2017 tarihli yazıda özetle;(EK 24)
“Ajan”ların amorti biletlerini ikramiye ödeme icmal cetveli adı altındaki bordroya hazırlayıp kendisine verildiğini, ilk kontrolün kendisi tarafından yapıldığını, eksik veya
yanlış olan amortileri “ajan”a verip yerine başka bilet almak sureti ile ve/veya bordro üzerinde gerekli düzenleme yapılarak bayiye sözlü olarak söylendiği,
“Ajan”ların getirmiş olduğu amorti biletlerin “ajan”ların almış olduğu bilet miktarından çıkarılarak geri kalan meblağın temin edildiğini, amortilerin bilet miktarından fazla olması durumunda “ajan”a fazla tutar kadar nakit ödeme yapıldığı,
Bilet satış, amortiler, amorti bordroları ve bankaya yatırılan dekontun Lefkoşa merkeze gönderildiği,
Merkezde görevli amorti kontrol memurları ve satış memurlarının kazanmayan bilet, eksik bilet veya yanlış yatırım varsa kendisine bildirildiği ve eksik bilet adetinin tarafından tedarik edilerek tekrar merkeze gönderildiği,
Amortilerin ilk kontrolünün kendisi tarafından yapıldığı, amortilerin ve satış ile ilgili kontrollerin Lefkoşa merkezde yapılarak teslim alındığı ve hesabın kapandığı,
Amorti ve satış kasası adı altında bir adet kasa bulunduğu, kasayı sadece görevli memurun kullandığı, ilgili memurun izne çıkması durumunda kasaya yerine kimin bakacağının izin belgesinin alt tarafına yazılarak belirtildiği,
Kasanın zimmetinin Birim Sorumlusu ya da Spor Dairesi Müdürü tarafından yazılı olarak bildirildiği,
Devlet piyangosu arasında milli piyango amortileri olması durumunda ilgili amortilerin milli piyango hesabına verilip miktarı kadar çek veya nakit alınıp hesaba dahil edildiği, bu işlemin (çek yazma veya nakit ödeme) işlemlerinin sadece merkezden yapıldığı,
Hesaplar teslim edilip kontrolü yapıldıktan sonra tüm sorumluluğun hesap kapamaya ilişkin görevlendirilen kişilere ait olduğu,
belirtilmiştir.
Sn. Nazım Yapıcıoğlu’na hitaben Başkanlığımızca yazılan yazıda hak edilenden fazla ve/veya eksik ibraz edilen bilet karşılığı toplam 1.802,85 TL tutarındaki miktarın ödenmesinde,
“ikramiye ödeme icmal cetveli”nde “ikramiye ödeme memuru” sıfatıyla imzası bulunması sebebiyle kontrolün ne şekilde yapıldığının izahatı sorulmuştur. Konuya ilişkin cevaben gelen yazıda 1.802,85 TL tutarın ödenmesinde “ikramiye ödeme memuru” sıfatıyla kontrolün ne şekilde yapıldığına ilişkin herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
3.3 Diğer Hususlar
• Denetimde 291, 416, 672 ve 821 numaralı mahsup fişleri eklerinde bulunan bordroların
“ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu”nun milli piyangolara ait biletlerin bordrosu olmasına rağmen, devlet piyangoları hesabından ödendiği tespit edilmiştir. Birimin Muhasebe
görevlisi Sn. Cüneyt Medih’e hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/918 sayılı yazı, milli piyangolar hesaplarını tutan Sn. Feriha
Adıgüzel’e hitaben yazılan 8 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/920 sayılı ve Piyangolar Birimi personeli Sn. Kamile Özer’e (Sarıkaya) hitaben yazılan 08 Aralık 2017 tarih ve SAY.0.00-B.8.11.104-17/922 sayılı yazılarda özetle yasal mevzuat hilafına yapılan
uygulamalara ilişkin izahatları, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerine atfen konuya ilişkin açıklama istenmiştir.
Sn. Cüneyt Medih’ten gelen 22.12.2017 tarihli cevap yazısında konuya ilişkin olarak, 2011 yılında devlet piyangosu amortilerinde eksikliğin olduğunu saptadığı ve konuyu birim sorumlusuna iletmiş olmasına rağmen eksikliğin giderilmesinin sağlanmaması nedeniyle amortileri teslim almadığı, bu karışıklığın da bundan dolayı olduğu, ayrıca milli piyango amorticisinin de bir karışıklık olduğunu kendisine iletmediği belirtilmiştir.
Milli Piyangolar hesaplarını tutan Sn. Feriha Adıgüzel’den gelen 03.01.2018 tarihli cevap yazısında konuya ilişkin olarak milli piyangolar bordrolarının devlet piyangosu muhasebesinde kapanmış olmasının milli piyango amorti görevlisi ile devlet piyangosu muhasebe görevlisini ilgilendirdiği belirtilmiştir.
Sn. Kamile Özer’den (Sarıkaya) konuya cevaben gelen 27.12.2017 tarihinde arşive intikal eden cevap yazısında konuya ilişkin herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
Yukarıda açıklanan husus muhasebe hatası ve Piyangolar Birimindeki kontrol eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Devlet Piyangosu biletlerine ait ödemelerin Devlet Piyangosu hesabından, Milli Piyangolar biletlerine ait ödemelerin Milli Piyangolar hesabından ödenmesi gerekmektedir. Bu husus hazırlanan mali tabloların doğruluğu açısından büyük önem arz etmektedir.
• Denetimde Piyangolar Biriminde mevcut olan kasalardan “ajan”lara alacağı karşılığı yapılan çekle ödeme işlemlerinde, ödeme yapılan “ajan” ve/veya bayi bazında ve miktar olarak birebir uyuşacak şekilde mahsuplaşmanın yapılmadığı saptanmıştır.
• 1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Piyangolar Tüzüğü’nün “Bayilik ve ajanlık sözleşmeleri”
yan başlıklı 9(1) maddesi;
“Bayiliği onaylanan kişilerle Müdürlük arasında bu Tüzük kuralları ve Bakanlığın talimatları çerçevesinde bayilik sözleşmesi yapılır. Bayilik sözleşmelerini imzalama yetkisi müdüre aittir.” ;
Anılan Tüzüğün “Bayilik ve Ajanlık Ruhsatları ve Harçları” yan başlıklı 11(3) maddesi ise;
“Bayi ve ajan ruhsatları yıllık olarak düzenlenir ve bu süre içinde iptal edilmeyen ruhsatlar süre sonunda yenilenir…”
şeklindedir.
Yukarıda belirtilen yasal mevzuat hilafına, 2011 mali yılında ajanlarla Müdürlük arasında imzalanan yasal geçerliliğe haiz herhangi bir ajanlık sözleşmesi tarafımıza sunulmamıştır.
• Denetimde ayrıca, orijinal (birinci) bordro ile eşleşmeyen, “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu”nun ikinci kopyası ile bunlara ilişkin biletler olduğu saptanmıştır. Konu bordrolara ilişkin mahsup fişleri hazırlanmamış olduğundan bunlara ilişkin tutarlar devlet piyangosu hesaplarına intikal ettirilmemiştir.
4. Öneriler ve Sonuç 4.1. Öneriler
Amorti ikramiyesi kazanan biletlerin adet sayısı olarak çok yüksek oranda olması nedeniyle “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu”na dökümün bilet numarası bazında yapılmaması ve/veya yapılamaması sonucunda aynı numaralı bilete birden fazla amorti ikramiyesi ödenmesi olasılığını oluşturabileceğinden, amorti ikramiyesi ödenen biletlerin numaralarına göre kayıt altına alınmasını sağlayacak bilgi-işlem sisteminin veya buna eşdeğer bir sistemin (örneğin barkot sistemi v.b.) kurulması,
Hesaplar arası mahsuplaşmanın her yönüyle birebir uyuşma olacak şekilde yapılması ve bunun evraklarda açık bir şekilde gösterilmesinin denetim esnasında işlemin anlaşılmasında kolaylık sağlayacağından bu husustaki düzenlemenin yapılması hususunda devlet piyangoları muhasebe görevlisinin bilgilendirilmesi,
Birimde kullanılan kasalarda görev yapan personele kasaların yazılı ve onaylı olarak zimmetlenmesi, izinli olunan dönemlerdeki kasa devirlerinin hangi tarihte, kime yapıldığının yazılı ve onaylı olarak kayıt altında tutulması,
Çekle ödenen ikramiye ve primlere ilişkin mahsup fişlerinin üzerindeki ajan isimleri ile bunlara ilişkin hazırlanan çeklerdeki isimlerin birebir uyuşacak şekilde yazılması,
Yapılan işlemlerdeki kontrol mekanizmasının gerçekleştiğini teyit eden evraklar üzerindeki imza yerlerinin, işlemi gerçekleştiren ilgili ajan, personel ve yetkili kişiler tarafından her aşamada imzalanması,
1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Piyangolar Tüzüğü’nün 9(1) maddesi ile 11(3) maddeleri gereği, ajanlar ile yapılan sözleşmelerin takibinin yapılarak süresi biten sözleşmelerin yasal geçerliliğe haiz olacak şekilde yenilenmesi,
önerilmektedir.
4.2 Sonuç
“Milli Piyango ve Spor Toto Hizmet Birimi Yönetmeliği”nin sorumluluk yan başlıklı 10. maddesine göre Piyangolar Biriminin sorumlu muhasibi Sn. Mustafa Piro’nun, muhasebe
bölümü kontrol sistemindeki eksik ve/veya yetersiz uygulamalardan, evrakların imzalanmamasının göz ardı edilmesi ile oluşan iç kontrol eksikliğinin sorumlu olarak giderilmesini sağlamamasından idari anlamda sorumludur.
1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Piyangolar Tüzüğü’nün 17. maddesi ile anılan tüzüğün 32. maddesi tahtında yapılan “Devlet Piyangosu İkramiye Kazanan Numaraların Belirlenmesi ve İkramiye Ödeme Yönetmeliği”nin 17. maddesi hilafına, bilet ibrazı olmamasına rağmen ve/veya hesaplama hatası sonucu “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu”na 51 “ajan” adına yazılan 12.108 adet bilet karşılığı toplam 136.938,14 TL tutarında, Spor Dairesi Müdürlüğü Piyangolar Birimi Devlet Piyangosu “kasa” ve “banka”
hesaplarından ikramiye ve prim olarak ödeme işleminin gerçekleştiği saptanmıştır.
Yukarıda belirtilen 136.938,14 TL tutarın 105.060,17 TL kısmının Piyangolar Birimi devlet piyangosu “kasa” hesaplarından, 31.877,97 TL kısmının ise Piyangolar Birimi devlet piyangosu “banka” hesaplarından ödendiği tespit edilmiştir.
Bu bağlamda raporun bulgular bölümünde de ayrıntılı olarak izah edildiği üzere;
8.115,63 TL kısmından dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe personeli Sn. Cüneyt Medih’in,
3.493,40 TL kısmından dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’ın,
1.244,40 TL kısmından Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’ın,
10.701,34 TL kısmından Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü ile Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in,
5.395,80 TL kısmından dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü’nün çek üzerlerinde müşterek imzalarının olduğu cihetle konu ödemelerin yapılmasına onay verdikleri,
2.927,40 TL kısmından Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in çek üzerlerinde sadece kendi imzası olduğu (tek imza) cihetle
konu ödemelerin yapılmasına onay verdiği, Yukarıdaki açıklamalar ışığında,
Banka hesaplarından ödemesi yapılan 31.877,97 TL tutarındaki miktarın;
• 8.502,41 TL kısmından dönemin Piyangolar Birim Sorumlusu Sn. Mustafa Piro’nun,
• 8.670,77 TL kısmından Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü’nün,
• 12.335,89 TL kısmından Piyangolar Birimi personeli Sn. Cüneyt Medih’in,
• 2.368,90 TL kısmından Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’ın,
“konu bordroları kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının Polis Genel Müdürlüğünde görevli yazı uzmanları tarafından saptanmasından sonra, bordroları hazırlayan şahıs ve/veya şahıslarla müştereken sorumlu tutulmalarının gerektiği,
Bilet ibrazı olmamasına rağmen yasal mevzuata aykırı ikramiye ve prim olarak Piyangolar Birimi devlet piyangosu kasa hesaplarından ödeme işlemi yapıldığı saptanan 105.060,17 TL tutarın, kasa görevlilerinin kasa zimmetine ve kasa devrine ilişkin yazılı belgelerinin olmaması, evraklar üzerinde işlemleri yapanların kimler olduğunu ortaya
koyacak imzaların atılmamış olması nedenleriyle hangi kasa ve/veya kasalardan kim ve /veya kimler tarafından ödendiği saptanamamıştır. Bu nedenle konu miktara ilişkin
“muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordro”larının iki nüsha olacak şekilde “ajan” tarafından hazırlanması gerektiği bilgisi ışığında, bordroların yazı stillerine göre kim ve /veya kimler tarafından hazırlandığının Polis Genel Müdürlüğü’nce saptanması ve tespit edilen kişi ve/veya kişilerin anılan miktardan sorumlu tutulmalarının gerektiği,
Raporun bulgular bölümünde ayrıntılı olarak açıklandığı ve Piyangolar Birimi personellerinin de konu ile ilgili olarak Başkanlığımıza cevaben gelen yazılarında belirtildiği üzere, ikramiye kazanan biletlerin çekiliş tarihine göre muhasebeye teslim etmesi için Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’na teslim edildiği, “Hüseyin Sporcuoğlu tarafından hazırlanan listeler çalmak amacı güdülerek hayali olarak hazırlandığından dolayı ekinde olması gereken biletler de muhtemelen ibraz edilmemiştir” şeklinde cevap yazısında iddia olduğu ve bunun da Sn. Hüseyin Sporcuoğlu’nun bu bordroları kendi el yazısı ile düzenlemiş olabileceği şüphesini oluşturduğundan Polis Genel Müdürlüğü’nce araştırılmasının gerektiği,
Başkanlığımıza cevaben gelen yazılarda, amorti kontrol memurlarının (amortici) Sn. Hüseyin Sporcuoğlu ile Sn. Narin Haliloğlu’nun olduğu ve adı geçen kişilerin Piyangolar Biriminde olmadığı zamanlarda ise amorti bilet kontrolleri ile bunlara ilişkin işlemleri “diğer personelin yaptığının” belirtildiği, bu nedenle konunun Polis Genel Müdürlüğünce yapılacak araştırmada dikkate alınmasının gerektiği,
sonucuna varılmıştır.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
