Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan İkramiye ve Prim Ödemelerine İlişkin Bulgular

1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Piyangolar Tüzüğü’nün “Biletlere isabet eden

ikramiyelerin ödenmesi, ödeme süresi ve talep edilmeyen ikramiyeler” yan başlıklı 17. maddesi;

“Devlet Piyangosu, hamiline aittir. İkramiye veya amorti ödenmesi için biletlerin ibrazı şarttır. Çekilişten önce veya sonra her ne suretle olursa olsun zayi olduğu bildirilen biletlerin sahipleri için bilet ibraz edilmedikçe ikramiye veya amorti verilemez…” demektedir.

Anılan Tüzüğün 32. maddesi altında yapılan “Devlet Piyangosu İkramiye Kazanan Numaraların Belirlenmesi ve İkramiye Ödeme Yönetmeliği”nin “Bilet ibraz zorunluluğu” yan başlıklı 17. maddesi;

“ Biletler hamiline ait olup, bir bilete isabet eden ikramiye, bileti ibraz edene ödenir…” demektedir.

Anılan yönetmeliğin “İkramiye ödeme primleri” yan başlıklı 22. maddesi ise;

“Bayi ve “ajan”¹ ödeme yetkisinde olup, bayi ve “ajan”lar tarafından talihlilere ödenen ikramiyeler, bayilere ilgili evrakı düzenlemek suretiyle bayi ve

“ajan”lara (% 2 prim ilave etmek suretiyle) ikramiye son üç rakamına kadar ödenen ikramiye toplamları tutarları ödenir.”

şeklindedir.

Spor Dairesi Müdürlüğü Piyangolar Birimi’nde 2011 mali yılı ikramiye ve prim ödemelerine ilişkin yapılan denetimde, 51 “ajan” adına “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve

amorti biletler bordroları”nın üzerine yazılan, 12.108 adet bilet karşılığı toplam 136.938,14 TL(EK 1) tutarın yukarıda açıklanan yasal mevzuat hilafına, bilet ibrazı

olmamasına rağmen ve/veya hesaplama hatası sonucu ikramiye ve prim olarak, Piyangolar

Birimi’nin devlet piyangosu kasa ve/veya banka hesaplarından ödendiği tespit edilmiştir. EK 1²

3.1.1.Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Piyangolar Birimi Devlet Piyangosu Banka ve Kasa Hesaplarından Yapılan İkramiye ve Prim Ödemeleri

1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Piyangolar Tüzüğü’nün 17. maddesi ile Devlet Piyangosu İkramiye Kazanan Numaraların Belirlenmesi ve İkramiye Ödeme Yönetmeliği’nin 17. maddesi hilafına, bilet ibrazı olmamasına rağmen ve/veya hesaplama hatası sonucu ikramiye ve prim olarak ödeme işlemi yapıldığı tespit edilen toplam 136.938,14 TL tutarın 31.877,97 TL kısmının, Piyangolar Birimi devlet piyangosu banka hesaplarından ödendiği saptanmıştır (EK 2).

1 “ajan”: Hemen-Kazan biletlerini idareden veya bağlı bulunduğu Bayiden toptan veya perakende olarak satmak, idarece belirlenecek şart ve esaslar içinde ikramiye ödemek ve sabit ya da geçici olarak faaliyet göstermek üzere idarece “ajan”lık ruhsatı verilen gerçek kişiyi anlatır.(Bkz. Kuzey KıbrısTürk Cumhuriyeti Hemen - Kazan Oyunu Tüzüğü)

“ajan” ifadesi devlet piyangosu ve milli piyango biletlerini satan kişi için de kullanılmaktadır.

1²Denetimin özeti olan konuya ilişkin rakamsal analiz Ek 1’deki liste ve ekindeki tablolarda verilmiştir. Ek 1’deki listenin detaylı ayrıntıları ise Ek 1’in ekinde dijital ortamda “CD” olarak verilmiştir.

Piyangolar Birimi devlet piyangosu banka hesaplarından ikramiye ve prim olarak ödenen toplam 31.877,97 TL tutarın; (Bkz. EK 2)

 8.115,63 TL kısmındaki çeklerin üzerinde dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in birlikte imzalarının olduğu,

 5.395,80 TL kısmındaki çeklerin üzerinde dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü’nün birlikte imzalarının olduğu,

 3.493,40 TL kısmındaki çeklerin üzerinde dönemin Birim sorumlusu Sn. Mustafa Piro ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’ın birlikte imzalarının olduğu,

 1.244,40 TL kısmındaki çeklerin üzerinde Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü ile Piyangolar Birimi personeli Sn. Muhittin Kalkan’ın birlikte imzalarının olduğu,

 10.701,34 TL kısmındaki çeklerin üzerinde Piyangolar Birimi personeli Sn. Emine Sözcü ile Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in birlikte imzalarının olduğu,

 2.927,40 TL kısmındaki çeklerin üzerinde Piyangolar Birimi devlet piyangosu muhasebe görevlisi Sn. Cüneyt Medih’in imzasının olduğu,

tespit edilmiştir.

Bilet ibrazı olmamasına rağmen ve/veya hesaplama hatası sonucu yasal mevzuata aykırı ikramiye ve prim olarak ödeme işlemi yapıldığı tespit edilen toplam 136.938,14 TL tutarın 105.060,17 TL kısmının ise, Piyangolar Birimi devlet piyangosu kasa hesaplarından ödendiği saptanmıştır. Anılan yasa hilafına Kurum kasalarından ödemesi yapılan bu tutarın, kasa görevlilerinin kasa zimmetine ve kasa devrine ilişkin yazılı belgelerinin olmaması, evraklar üzerinde işlemleri yapanların kimler olduğunu ortaya koyacak imzaların atılmamış olması nedenleriyle hangi kasa ve/veya kasalardan kim ve /veya kimler tarafından ödendiği saptanamamıştır.

3.1.2. Yasal Mevzuata Aykırı Olarak Yapılan İkramiye ve Prim Ödeme İşlemlerine İlişkin Evraklardaki Kontrol Sistemi Hususundaki Bulgular

Denetimde, yasal mevzuata aykırı olarak 51 “ajan” adına “muhtelif çekilişlerde ödenen

ikramiye ve amorti biletler bordroları”nın üzerine yazılan 12.108 adet bilet karşılığı toplam 136.938,14 TL tutarın;

 Dökümünü içeren “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordroları”nın birinci nüshaları yazılmış olmasına rağmen ikinci nüsha ikramiye bordrolarının hazırlanmadığı,

 Birinci nüsha bordroda dökümü olan biletlerin mevcut olmadığı veya eksik olduğu,

 Bordroların çok büyük bir kısmında, kimin tarafından hazırlandığını gösteren isim veya herhangi bir imza ile kontrol edildiğine ilişkin onayın bulunmamasına rağmen ikramiye ve prim ödeme işlemlerinin yapıldığı,

tespit edilmiştir (Bkz. EK 1 ekindeki CD).

Uygulamada “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordro” larının iki nüsha olacak şekilde “ajan” tarafından hazırlanması ve imzalanması gerekmektedir. Fakat bordroların çok büyük bir kısmının ajanlar tarafından imzalanmadığı saptanmıştır. Tek nüsha olarak hazırlanan ikramiye bordrolarının sahte evrak olarak düzenlenmiş olabilmesi şüphesini uyandırması ve yazı stiline göre kim ve/veya kimler tarafından hazırlandığının tespitinin Sayıştay Başkanlığının uzmanlık alanına girmediği cihetle, hazırlanan bordrolardaki yazı stili analizlerinin KKTC Polis Genel Müdürlüğündeki ilgili birimler tarafından yapılmasının daha sağlıklı sonuçlar doğuracağı kanısına varılmıştır. “Ajan” tarafından hazırlanan ikramiye ödeme bordrolarına ikramiye kazanan biletlerin seri numaralarının tek tek yazılmasının adet olarak çok yoğun miktarda bilet sayısı olması nedeniyle (yüzlerce bilet olabildiği cihetle) zor olduğu, bu sebeple ikramiyenin hangi numaralı biletin karşılığı olarak ödendiği hususundaki kontrolü (ilk kontrol) sadece amortici olarak nitelendirilen görevli yapmakta bu husus da kontrollerde yetersizlik oluşturmaktadır. Raporun 3.1 bölümünde yazılan yasal mevzuatta da belirtildiği üzere, ikramiye ödemesinde bilet ibrazının olması şarttır. Bu husustan hareket edildiğinde, tek nüsha halinde yazılan ve ikramiye kazanan biletlerin seri numaralarının açık açık belirtilmesi gerekirken belirtilmediği cihetle, ikramiye ödeme bordrolarında kontrol sistemindeki eksiklikten faydalanılarak ikramiye kazanan biletlerin bir defadan fazla ibraz edilmiş olabileceği, böylelikle aynı biletlere bir defadan fazla ikramiye ve prim ödeme işlemi yapılmış olabileceği şüphesi oluşmaktadır.

Denetimde ayrıca;

 İkramiye kazanan biletlerin dökümünü içeren “muhtelif çekilişlerde ödenen ikramiye ve amorti biletler bordrosu” şablonunda yer alan üç farklı imza ile yapılan ödeme işleminin doğruluğunu ilk ödemeyi yapan kişinin onayından sonra, ikinci kontrolü yapan kişinin onayının zorunlu kılındığı birbirine bağlantılı bir kontrol sistemi olduğu, fakat sistemin çok büyük boyutta uygulanmadığı veya eksik uygulandığı,

 “Ajan” ismi bazında ödenen ikramiye tutarlarının toplu dökümünü içeren “ikramiye ödeme icmal cetveli”nin birçok mahsup fişinin ekinde oluşturulmadığı, oluşturulanların

ise çok büyük bir kısmında evrak üzerinde yer alan ikramiye ödeme memuru ile yetkilinin onayını zorunlu kılan imzaların, ilgili personel ve yetkili tarafından imzalanmadığı,

 İkramiye ve prim ödeme işlemlerinin kasa veya banka hesaplarından yapıldığını belirten diğer bir ifade ile yapılan işlemi muhasebede mahsuplaştıran “mahsup fişi” evrağının üzerinde yer alan yetkili imzaların hiçbir mahsup fişinde imzalanmadığı, buna rağmen konu kontrol aşamaları gerçek anlamda gerçekleşmeden ikramiye ve prim ödeme işlemleri yapıldığı saptanmıştır (Bkz. EK 1’in ekindeki CD).