TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan V. II. Başkan : Şinasi CANDAN,
Üyeler: Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
S.S.46 Nolu Suşehri Minibüsçüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi, Sivas Caddesi Eren İşhanı Kat: 1/1 Suşehri/SİVAS
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürlüğü (Eüaş) Kılıçkaya Hes İşletme Müdürlüğü, Kemalpaşa Mah. Erzincan Karayolu Üzeri No: 1 58600 Suşehri/SİVAS
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/362501 İhale Kayıt Numaralı “Kılıçkaya Hes İşletme Müdürlüğü 2017 ve 2018 Yılları Personel Taşıma” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürlüğü (Eüaş) Kılıçkaya Hes İşletme Müdürlüğü tarafından 06.10.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kılıçkaya Hes İşletme Müdürlüğü 2017 ve 2018 Yılları Personel Taşıma” ihalesine ilişkin olarak S.S.46 Nolu Suşehri Minibüsçüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi’nin 18.11.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.11.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.11.2016 tarih ve 66393 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.11.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2798 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, süresi içinde sunulmayan aşırı düşük teklif açıklaması varsa bu tür açıklamaların geçersiz kabul edilmesi gerektiği, ihale üzerinde bırakılan Ahmet Canlar firmasının da süresinde sunulmayan aşırı düşük teklif açıklamasının geçerli kabul edilmemesi gerektiği; geçerli kabul edilse dahi ihale komisyonu üyelerinin karara düştükleri karşı oy gerekçeleri ve aşağıda belirtilen hususlar nedeniyle açıklamaların mevzuata uygun olmadığı;
- Tüm araçların tüm giderlerine ilişkin kiralama sözleşmesi ile açıklama yapıldığı; bu giderleri tevsik edici belgelerin sunulmadığı; işin tamamının bir fiyat teklifi ile açıklanmasının mümkün olmadığı; sunulan belgelerdeki ilgili meslek mensubu ibarelerinin ve kaşeleme işleminin uygun olmadığı, kendi malı ve kiralık araçlar ile açıklama yapan isteklinin amortisman giderini nasıl açıkladığının incelenmesi gerektiği;
- Personel giderleri için 2017 ve 2018 yıllarının birinci ve ikinci yarılarına ait asgari ücret üzerinden bir artış tutarı öngörülerek işçilik giderinin hesaplanması gerektiği,
A B Sıra
No
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması
Birimi Miktarı Teklif Edilen Birim Fiyat
Tutarı 1 Taşıma mesafesi (Gidiş Dönüş) 12
km olan site -SUŞEHRİ arasında 16+1 minibüs, minibüs veya otobüs ile yapılacak öğrenci servisi
sefer 2.720
2 Taşıma mesafesi (gidiş-dönüş) 68 km olan SUŞEHRİ-site-Kılıçkaya HES Santral nizamiye Santral önü (dolusavak nizamiye) arasında 27+1 yolcu taşıma kapasiteli minibüs, minibüs veya otobüsle yapılacak vardiya seferleri
sefer 2.190
3 Taşıma mesafesi (gidiş dönüş) 63 km olana SUŞEHRİ -site-
Kılıçkaya HES arasında 27+1 yolcu taşıma kapasiteli
minübüs,minübüs veya otobüsle yapılacak bakım seferleri
sefer 520
4 Taşıma mesafesi (gidiş-dönüş) 38 km olan SUŞEHRİ-site-Çamlıgöze HES arasında minibüsle
yapılacak vardiye seferleri
sefer 2.190
- Yakıt giderinin eksik hesaplandığı, tüketilecek ortalama yakıtın servis/satıcıdan alınan kaşeli ve imzalı belgelerle tevsik edilmediği, servis araçlarının yolcu kapasitelerine uygun olarak marka ve modellerine göre katalog değerlerinin incelenmesi gerektiği,
- Sigorta giderleri için sunulan belgenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesindeki açıklamalara uygun olması ve işin süresinin tamamını kapsaması gerektiği, - Araç muayene gideri ve motorlu taşıtlar vergisi gideri hesaplanırken Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yer alan veya Motorlu Taşıtlar Genel Tebliği’nde belirtilen tarifelerin dikkate alınması gerektiği,
- Maliyet tespit tutanağı ve satış tespit tutanaklarının mevzuata uygun şekilde doldurulmadığı;
- Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalesinde sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 oranında hesaplanmasının mümkün olmadığı; ilgili mevzuatına göre hesaplanması ve açıklanması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale konusu iş, Kılıçkaya Hes İşletme Müdürlüğü 2017 ve 2018 Yılları Personel Taşıma Hizmet Alımı olup birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale gerçekleştirilmiştir. Birim teklif cetveli aşağıdaki gibidir:
5 Taşıma mesafesi (gidiş-dönüş) 8 km olan SUŞEHRİ-site arasında minibüs, minibüs yada otobüsle yapılacak SUŞEHRİ sosyal servisi
sefer 1.040
6 Taşıma mesafesi (gidiş-dönüş) 250 km olan SUŞEHRİ-SİVAS arasında duruma göre 27+1 taşıma kapasiteli minibüs,
minübüs yada otobüsle yapılacak SUŞEHRİ-SİVAS sosyal servisi
sefer 24
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
İdari şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak sigorta, vergi, resim ve harç gibi giderlerin tamamı teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Servis araçlarının her türlü işletme ve bakm masrafları (akaryakıt yedek parça, bakım-onarım vb.), sürücü ücretleri ile ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’de işin 2014 model ve üzeri 2 adet 27+1 kişilik ve 3 adet 16+1 kişilik araçlarla gerçekleştirileceği belirtilmiş ve işin yapılışına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”
hükmü,
Anılan Kanun’un “Sürelerin hesabı” başlıklı 64’üncü maddesinde “Bu Kanunda yazılı sürelerin hesaplanmasında hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü ve Borçlar Kanunu’nun “Tatil günleri” başlıklı 93’üncü maddesinde “İfa zamanı veya sürenin son günü, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlarsa, kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçer.
Aksine anlaşma geçerlidir.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.) SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
…
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.
İdarece teklifi sınır değerin altında kalan 4 istekliden 19.10.2016 tarihli yazılar ile 28.10.2016 günü saat 14:00’a kadar aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği sadece Ahmet Canlar’ın aşırı düşük teklif açıklaması sunduğu; oyçokluğu ile alınan ihale komisyonu kararı ile ihalenin Ahmet Canlar üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
İhale komisyonu kararında iki üyenin karşı oyu bulunduğu görülmüş olup üye Ali Aslan’ın karşı oyu; özetle, “Aşırı düşük teklif açıklaması sunan firma kira, sigorta, vergi ve muayene giderlerini tek bir proforma fatura ile açıklamış olup söz konusu giderlerin toplam bedeli 162.000 TL’dir. Sigorta giderine ilişkin açıklamalar için Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalara uygun belge sunulmamıştır. ….Firma giderlerin çoğunu (sigorta, vergi, muayene giderleri ve amortisman) araç kira gideri kapsamında göstererek açıklamasını yapabilmiştir. Kira giderleri içerisinde yer alan diğer giderleri tevsik eden belgeler sunulmamıştır. Dolayısıyla firmanın yaptığı aşırı düşük fiyat açıklamasının mevzuata uygun olmadığı kanaatindeyim.” şeklindedir.
Diğer üye Mete Sümen’in karşı oyu; özetle, “Kira, sigorta, vergi, muayene giderleri tek bir proforma fatura ile açıklanmıştır. Söz konusu gider kalemlerinin açıklamasının ayrı ayrı yapılması ve belgelendirilmesi gerektiği düşüncesindeyim. Özellikle sigorta giderine ilişkin olarak, Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalara uygun belge sunulmamıştır. Bu nedenle firmanın sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasını uygun bulmuyorum.” şeklindedir.
İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda, aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen sürenin sonu olan 28 Ekim 2016 saat: 14.00 tarihinin Cumhuriyet Bayramı resmi tatiline denk geldiği; bu nedenle açıklama sunma süresinin sonunun resmi tatili izleyen ilk işgününe kadar uzatıldığı; tüm istekliler için aynı durumun söz konusu olduğu belirtilmiştir. İhale işlem dosyasında, Ahmet Canlar’ın aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin 27.10.2016 tarihli üst yazısının sağ üst köşesinde “60380 31.12.2016” ibaresi bulunmakla birlikte, bunun idarenin gelen evrak kaydına ilişkin olup olmadığı anlaşılamadığından ve açıklamaların teslim alındığında dair ihale komisyonu üyeleri imzasını içeren tutanakta da tarih belirtilmediğinden, isteklinin açıklamalarının idarenin kayıtlarına alındığı tarihi gösteren bilgi ve belgenin idare tarafından gönderilmesi istenilmiş olup gelen yazıda, açıklamaların 31.10.2016 tarihinde idare kaydına alındığı belirtilmiştir. Süre sonuna denk gelen resmi tatili izleyen ilk iş günü olan 31.10.2016 tarihinde aşırı düşük teklif açıklamasının sunulmasında ve idarece kabulünde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
İdarenin aşırı düşük teklif isteme yazısında açıklanması istenilen önemli teklif bileşenleri;
“1. Yakıt gideri,
2. Kira gideri (araç kiralıksa sözleşemeye ait belgeler), 3. İşçilik gideri,
4. Zorunlu mali sorumluluk sigortası ve koltuk sigortası gideri, kasko (tam) giderleri, 5.Motorlu taşıtlar vergisi,
6.Araç muayene giderleri, egzoz muayene giderleri,
7. Amortisman giderleri, bakım-onarım giderleri, lastik (yazlık-kışlık) giderleri” olarak belirtilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin 597.770,00 TL’lik teklifine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamaları idarece belirlenen önemli bileşenler dikkate alınarak başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde incelenmiştir.
“Tüm araçların tüm giderlerine ilişkin kiralama sözleşmesi ile açıklama yapıldığı; bu giderleri tevsik edici belgelerin sunulmadığı; işin tamamının bir fiyat teklifi ile açıklanmasının mümkün olmadığı; sunulan belgelerdeki ilgili meslek mensubu ibarelerinin ve kaşeleme işleminin uygun olmadığı, kendi malı ve kiralık araçlar ile açıklama yapan isteklinin amortisman giderini nasıl açıkladığının incelenmesi gerektiği”, “Sigorta giderleri için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerektiği” ve “Araç muayene gideri ve motorlu taşıtlar vergisi gideri hesaplanırken Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yer alan veya Motorlu Taşıtlar Genel Tebliği’nde belirtilen tarifelerin dikkate alınması gerektiği” iddialarına ilişkin olarak;
İhale konusu iş kapsamında kullanılacak araçların maliyetinin açıklanması amacıyla, 3 adet proforma fatura sunulduğu; kendi malı olduğu belirtilen araç bulunmadığı; bu nedenle amortismana ilişkin açıklama gerekliliğinin söz konusu olmadığı; dolayısıyla amortisman giderine ilişkin iddianın yerinde olmadığı tespit edilmiştir.
Araç maliyetlerine ilişkin olarak alınan proforma faturaların; “Fiyatlar KDV hariç olup her türlü kasko, sigorta, koltuk sigortası, ferdi kaza sigortası vb. mtv, muayene giderleri dahildir. Araçların sürücü, akaryakıt, bakım ve lastik giderleri kiralayan tarafından karşılanır.” ibaresini içerir şekilde 1 araç 1 ay için 1.250,00 TL ve toplamda 24 ay için 90.000,00 TL fiyat içermek üzere 3 adet 16+1 minibüs için Tümer Tur. Taş. Oto. Ltd. Şti.den alınmış 25.10.2016 tarihli proforma fatura olduğu; “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 25/10/2016 tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının
%80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şeklindeki meslek mensubu beyanını içerdiği, belgede SMMM Aytaç Kangal’ın kaşesi ve imzası ile Türmob kaşesinin ve mükellefin kaşe ve imzasının bulunduğu;
1 adet 27+1 otobüs için Pınar Aldıkaçtı’dan alınmış 25.10.2016 tarihli ve 1 adet 27+1 otobüs için Seyhan Aktaş’tan alınmış 25.10.2016 tarihli proforma faturanın sunulduğu;
belgelerde meslek mensubu beyanı ve kaşeleme yönünden aykırılık bulunmadığı; ancak yukarıda belirtilen “Fiyatlar KDV hariç olup her türlü kasko, sigorta, koltuk sigortası, ferdi kaza sigortası vb. mtv, muayene giderleri dahildir. Araçların sürücü, akaryakıt, bakım ve lastik giderleri kiralayan tarafından karşılanır.” ibaresinin bu belgelerde de yer aldığı hususları tespit edilmiştir.
İncelenen 3 adet proforma faturada meslek mensubu beyanları ile kaşeleme açısından mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Fakat, proforma faturada öngörülen bedele dahil olduğu belirtilen ve idarece de önemli teklif bileşeni olarak belirtilen gider kalemlerinin bedellerinin ayrı ayrı gösterilmemesinde mevzuata uyarlık bulunmamaktadır. Bu kapsamda, iddia konusu edilen araç muayene giderinin (ve egzoz muayene giderinin) TUVTURK resmi web
sitesinden alınan değerler ile araçların kullanım süreleri de göz önünde bulundurularak ve motorlu taşıtlar vergisi giderinin Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği’nde yayımlanan tarifeler dikkate alınarak araçların kullanım süreleri de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı hesaplanmak suretiyle gösterilmemiş olmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bileşen olarak kabul edilen
“Zorunlu mali sorumluluk sigortası ve koltuk sigortası gideri, kasko (tam) giderleri”ne ilişkin olmak üzere her türlü sigortanın da alınan proforma faturada araç kira bedeline dahil bir unsur olarak yer aldığı belirtilmekle birlikte, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesinde konuya özel açıklamalar uyarınca isteklilerce sigorta için alınan teklifin, sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşme ile açıklanması ve anılan belgelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Sunulan proforma faturanın açıklanan hususlara uygun olmadığı, proforma fatura içinde araç maliyetine dahil sigorta giderine yer verilmiş olmasının usulüne uygun bir tevsik için yeterli olmadığı anlaşıldığından ihale üzerinde bırakılan isteklinin önemli bileşen olarak belirlenen “zorunlu mali sorumluluk sigortası ve koltuk sigortası gideri, kasko (tam) giderleri”ne ilişkin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
“Personel giderleri için 2017 ve 2018 yıllarının birinci ve ikinci yarılarına ait asgari ücret üzerinden bir artış tutarı öngörülerek işçilik giderinin hesaplanması gerektiği” ve
“Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalesinde sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 oranında hesaplanmasının mümkün olmadığı; ilgili mevzuatına göre hesaplanması ve açıklanması gerektiği” iddialarına ilişkin olarak, işçilik giderinin ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret üzerinden KİK işçilik hesaplama modülü kullanılmak suretiyle hesaplandığı; hesaplamaya %4 sözleşme ve genel giderlerin dahil edilmediği; 19.363,19 TL firma karı öngörüldüğü ve İdari Şartname’de fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme yapıldığı görülmüş olup, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret üzerinden işçilik hesaplaması yapılmasının mevzuata uygun olduğu; bu kapsamda açıklamanın mevzuata aykırılık teşkil etmediği tespit edilmiştir. Ayrıca, sözleşme damga vergisi, ihale kararı damga vergisi ve KİK payı için ayrıca bedel öngörüldüğü görülmekle birlikte, sözleşme ve genel giderler idarece açıklanması istenen önemli bir bileşen olarak belirlenmediğinden bu konudaki iddia yerinde görülmemiştir.
“Yakıt giderinin eksik hesaplandığı, tüketilecek ortalama yakıtın servis/satıcıdan alınan kaşeli ve imzalı belgelerle tevsik edilmediği, servis araçlarının yolcu kapasitelerine uygun olarak marka ve modellerine göre katalog değerlerinin incelenmesi gerektiği”
iddiasına ilişkin olarak;
Açıklama kapsamında, çalıştırılacak 3 adet Ford marka 16+1 minibüsüsün yakıt giderini tevsiken teknik özellikler ve yakıt tüketimini gösteren bilgilerin yer aldığı katologun Ford Yetkili Servisi Altınsoy Motorlu Araçlar Pet. Ür. Tar. ve Hay. Gıda Mad. San. ve Tic.
Şinasi CANDAN Başkan V.
II. Başkan
Osman DURU Kurul Üyesi
Erol ÖZ Kurul Üyesi
Köksal SARINCA Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ Kurul Üyesi
Mehmet ATASEVER Kurul Üyesi
Oğuzhan YILDIZ Kurul Üyesi
A.Ş.nin kaşesi ve imzasını içerir şekilde sunulduğu; yakıt tüketimi değerinin bu katalogda yer alan yakıt tüketim tablosuna dayandırıldığı; 2 adet Mitsubishi 27+1 otobüsün yakıt tüketim değerlerine ilişkin olarak yetkili servis Kent Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti.den alınmış yazının sunulduğu; yetkili servis yazısında, 100 km’de tüketilecek ortalama yakıtın 12,5 lt olduğunun belirtildiği ve ayrıca kullanılan yakıtın %3’ü kadar AdBlue katkısı kullanılmasının tavsiye edildiği görülmüştür. Araçlara ilişkin yakıt tüketim değerlerinin açıklanmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Diğer taraftan akaryakıt litre fiyatının da SHELL Akaryakıt Bayii Murtaza Yücel firmasından alınmış 25.10.2016 tarihli proforma fatura ile 3,68 TL olarak açıklandığı; proforma faturanın meslek mensubu beyanını, imza ve kaşesini, Türmob kaşesini içerdiği; bu şekilde açıklanan fiyat ve yakıt tüketim değerleri kullanılmak suretiyle oluşturulan maliyet tablosu ile toplam yakıt maliyetinin tablo halinde açıklandığı; bu yönüyle açıklamada mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
“Maliyet tespit tutanağı ve satış tespit tutanaklarının mevzuata uygun şekilde doldurulmadığı” iddiasına ilişkin olarak, açıklama kapsamında maliyet tespit tutanağı ve satış tespit tutanaklarının sunulmadığı tespit edilmiş olup mevzuat uyarınca sunulmaları da zorunlu bulunmadığından iddia yerinde görülmemiştir.
Ayrıca, idarece açıklanması istenilen önemli bileşen olarak belirlenen “bakım-onarım giderleri, lastik (yazlık-kışlık) giderleri”ne ilişkin bir iddiada bulunulmadığından değerlendirme yapılmamıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
