Taslak SHT 6A-50 Rev.05 1 Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden:
TASLAK
Uçucu Ekip Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri ile Uygulama Esasları Talimatı (SHT 6A-50 Rev.05 )
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu talimatın amacı; yorgunluk risk faktörünü dikkate alarak uçuş emniyetinin sağlanması için, 19.10.1983 tarihli ve 18196 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa göre işletme ruhsatı alan yada alacak olan havacılık işletmelerinde görev yapacak her bir uçuş ve kabin ekibi üyesi ile havacılık işletmelerinin uyması zorunlu uçuş, görev ve dinlenme sürelerine ilişkin esas ve usuller ile sınırlamaları belirlemek ve bu konudaki faaliyetleri düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Talimat; 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa göre işletme ruhsatı başvurusunda bulunacak veya hali hazırda işletme ruhsatı sahibi havacılık işletmeleri, bu işletmeler bünyesinde görev alan uçucu personeli, bu personelin yöneticilerini, uçuş ekibi planlama ile ilgili yönetici ve diğer personeli kapsar.
Hukuki Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Talimat, 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ve 10/11/2005 tarihli ve 5431 sayılı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu talimatta geçen, a) Bakanlık: Ulaştırma Bakanlığı’nı,
b) Biyolojik Uyku Saat Düzeni (BUSD): Günlük vucüt çalışma ritminin minimum düzeye düştüğü, yerel saat 02:00 ile 05:59 arasındaki zaman aralığını, (BUSD olarak 3 zaman dilimine kadar personelin ana üs zamanı esas alınır. 3 zaman diliminden daha fazla fark varsa, kalkıştan 48 saat sonraya kadar ana üs zamanı, bundan sonra buılunulan yerin zamanı referans kabul edilir.)
c) Boş Süre: Dinlenme süresi olmayan, herhangi bir görevlendirme yapılmamış olan ve dinlenme süresinden kısa olan zaman aralığını,
ç) Dinlenme Süresi (DS): Uçucu ekip üyesinin her türlü görev ve hava alanı nöbetinden arındırılmış olarak bölünmenden geçirdiği tanımlanmış süreyi,
d) Ek Görev: İşletmeler tarafından uçuş görevi dışında verilen ve uçuş görev süresi olarak değerlendirilen her türlü görevi,
e) Genel Müdür: Sivil Havacılık Genel Müdürü’nü,
f) Genel Müdürlük: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nü,
g) Görev: İşletme ruhsatı sahibinin işi ile bağlantılı olan ve ekip üyesi tarafından yapılması gereken işi,
ğ) Görev Süresi: Ekip üyesinin işletme ruhsatı sahibi işletme tarafından bir görevi yerine getirmek üzere görevin başlatıldığı zamandan ekip üyesinin her türlü görevini bitirdiği zamana kadar geçen süreyi,
h) Geçici Üs: Ana üs dışında; uçuş harekâtının devamlılığı için, uçucu ekip üyesinin uçuş görev süresinin başlayıp sona erdiği ve uçucu ekip üyesine, havacılık işletmesinin uygun konaklama tesisi ve iaşe imkânı sağlamakla yükümlü olduğu, uçucu ekiplerin geçici bir süre kalacağı, havacılık işletmeleri tarafından belirlenen yurt içi veya yurt dışındaki yerleşim merkezini,
ı) Geçici Üs Süresi: Geçici üslerde, her bir uçucu ekip üyesi için 7 günden çok 30 günden az süre ile kalmalı olan görev süresini,
i) Hava Aracı: Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip, her türlü aracı,
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 2 j) Havacılık İşletmeleri: Genel Müdürlükten ruhsat alarak, sivil havacılık faaliyetinde bulunan işletmeleri,
k) Havacılık İşletmesi Ana Üssü: Havacılık işletmesinin uçuş faaliyetlerini yürüttüğü ve ana merkez olarak belirlenen mahali,
l) İlave Ekip: Bir hava aracının uçuş harekatı için gerekli olan, uygun ve bağımsız istirahat imkanı sağlanmış, asgari sayıdaki kokpit ekibinden fazla sayıda olan ve gerektiğinde her hangi bir kokpit ekibinin görevini devralabilecek ehliyette, her iki pilot sandalyesinde görev yapabilecek, sağ veya sol koltuk eğitimi almış pilotu ihtiva eden diğer bir kokpit ekibini, kabin ekibi için ise standart sayıdan biri kabin amiri olmak üzere iki fazla kabin memurunu,
m) İlave Tam Ekip: Sayısı havacılık işletmeleri tarafından, hava aracının tipine ve yapılacak uçuş harekatının özelliğine bağlı olarak belirlenen, bir hava aracının uçuş harekatı için gerekli olan asgari sayıdaki kokpit ve kabin ekibinden ayrı olarak, uygun ve bağımsız istirahat imkanı sağlanmış, tam bir kokpit ve kabin ekibini,
n) Kabin Ekibi: Bir uçuş görevinin yapılmasında kokpit ekibinin dışında, esas görev yeri hava aracının kabini olan ve işletmeci tarafından yolcu emniyetini ve gereksinimlerini karşılamak üzere gerekli temel ve tazeleme eğitimlerini alarak sertifikalandırılmış personeli,
o) Kaptan Pilot: Uçuş süresince hava aracının her türlü harekâtından sorumlu olan, işletme tarafından atanan, kaptan pilot statüsünde ve SHGM tarafından bu maksatla yetkilendirilmiş belirli bir lisansa sahip olan pilotu,
ö) Kesintili Uçuş Görev Süresi: Her bir uçucu ekip için, uçuş süreleri arasında bekleme olan uçuş görev süresini,
p) Kesintisiz Uçuş Görev Süresi: Her bir uçucu ekip için, uçuş süreleri arasında, havacılık işletmesinin planladığı, yeni bir uçuş görevi için hazırlık süresi haricinde bekleme yapılmayan uçuş görev süresini,
r) Kokpit Ekibi: Hava aracının sevk ve idaresi ile kullanımından sorumlu ve Genel Müdürlük tarafından lisanslandırılmış gerekli olan asgari sayıdaki pilot veya pilotlar ile eğer varsa uçuş mühendislerini,
s) Konaklama Üssü: Ana üs veya geçici üs kapsamı dışındaki hava alanlarının veya yerleşim merkezlerinin kullanıldığı durumlarda, havacılık işletmelerinin uygun konaklama tesisi ve iaşe imkânı sağlamakla yükümlü olduğu, süresi konaklama süresindeki tarife uyan yurt içi ve yurt dışında konaklamalı görevlerin yapıldığı hava alanı veya yerleşim merkezlerini,
ş) Konaklama Süresi: Konaklama üssü veya yerleşim merkezinde, uçucu ekip için 7 gün dahil olmak üzere 7 günü aşmayan süreyle ve içinde asgari dinlenme süresi olacak şekilde yapılacak görev süresini,
t) Nöbetçi Ekip: Günlük uçuş harekâtı esnasında, ekip açısından doğan bir aksaklık veya uçuş harekatı ihtiyacının giderilmesi için, kendisine uygun tesisin temin edildiği mahalde veya kendi ikametgâhında, uçuş ve diğer görevler için, belirlenmiş bir zaman diliminde, hazır bekleyen her bir uçuş ekip üyesini,
u) Nöbetçi Ekip Görev Süresi: Nöbetçi ekibin, havacılık işletmesinin talimatı üzerine, günlük uçuş harekâtı esnasında ekip açısından doğan bir aksaklığın veya ihtiyacın giderilmesi için, havacılık işletmeleri tarafından tespit edilen saatte başlayan, bekleme süresi 8 saati, kendi ikametgâhında veya uygun konaklama tesisinde ise azami 12 saati aşmayan, hazır olarak bir uçuş görevi için beklediği toplam süreyi,
ü) Önceden Tahmin Edilemeyen Hususlar: Uçak arızaları, slot değişikliği, meteorolojik şartlar, hava alanı şartları, halk hareketleri, tabi afet gibi uçuş planlamasının yapılmasından sonra ortaya çıkabilecek sebepleri,
v) Pas Görev Süresi; Uçucu ekiplerin, havacılık işletmesinin talimatı üzerine, herhangi bir görev icra etmeksizin, ana üs, geçici üs, konaklama üssü veya yerleşim merkezlerinden, uçuş harekâtına veya diğer görevlere başlayacağı hava alanı veya yerleşim merkezine veya en son uçuş görevinin bittiği hava alanından, yeni bir uçuş görevi icra edeceği hava alanına, uçuş harekâtı veya diğer görevlerin sona ermesinden sonra ana üs, geçici üs, konaklama üssü veya yerleşim merkezine ulaşım maksadıyla yaptığı ulaşım aracında geçen süreyi,
y) Pilot: Hava aracının sevk ve idaresiyle görevli olan Genel Müdürlük veya ICAO üyesi bir başka ülke sivil havacılık otoritesi tarafından lisanslandırılmış ve sertifikalandırılmış kişiyi,
z) Pozisyonlandırma: Uçucu ekibin havacılık işletmesi talimatıyla bir yerden bir yere gidişini,
aa) Sektör: İniş kalkış eğitimi içindeki iniş ve kalkışlar hariç olmak üzere, kalkış, ayrılış, 15 dakikadan az olmayan seyrüsefer, varış, yaklaşma ve iniş safhalarını kapsayan uçuşu,
bb) SHGM: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nü,
cc) Sorumlu Kaptan Pilot: Havacılık İşletmeleri tarafından belirlenen ve uçuşun sevk ve idaresinden sorumlu kaptan pilotu,
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 3 çç) Sorumlu Kaptan Pilot Kararı (SKPK): Bu talimatta belirtilen kurallar dahilinde, uçuş görev ve dinlenme sürelerinin uzatılması veya kısaltılması için sorumlu kaptan pilot tarafından alınan kararı,
dd) Uçucu Ekip: Havacılık işletmeleri tarafından belirlenen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotları, uçuş mühendislerini, kabin ekibini, yükleme uzmanlarını ve gerektiğinde seyrüsefer ile radyo operatörlerini,
ee) Uçucu Ekip Ana Üssü: Her bir uçucu personelin sözleşmesinde belirtilmiş olan, kendi imkânları ile konaklama ve iaşelerini sağladığı mahalli,
ff) Uçucu Ekip Planlama ve Koordinasyon Sorumlusu: Havacılık işletmeleri tarafından uçuş emniyeti, insan fizyolojisi, insan faktörü ve yorgunluk risk yönetimi eğitimine sahip personel arasından belirlenen ve uçuş faaliyetlerinin bu talimatta yer alan kurallara uygun olarak planlanmasından, yayınlanmasından, dağıtılmasından ve takibinden sorumlu olan personeli,
gg) Uçuş Görev Süresi (UGS): Uçucu ekibin, tek bir uçuş ya da uçuş serilerinden oluşmuş, arasında bekleme olan ya da olmayan bir uçuş görevi için, uçuş ekip üyesinin uçuş hazırlığı ile başlayan ve aynı uçuş veya uçuş serilerinin sonunda, uçuş sonu faaliyetlerin tamamlanmasından sonraki asgari dinlenme süresinin başladığı anda biten toplam süreyi, (Tablo–2)
ğğ) Uçuş Mühendisi: Hava aracı Uçuş el kitabı gereğince hava aracında bulunması ve pilotlar haricinde kokpitte görev yapması gerekli olan, Genel Müdürlük veya bir başka sivil havacılık otoritesi tarafından lisanslandırılmış yada sertifikalandırılmış personeli,
hh) Uçuş Süresi (Blok süresi/US): Bir hava aracının kalkış yapmak maksadıyla, kendi gücü ile veya harici bir güç uygulanmak suretiyle ilk hareketine başlama anından, uçuşun veya görevin sonunda kendisine ayrılan park yerinde motor veua pervanelerini durdurup tam olarak durarak yolcu, yük veya diğer muhteviyatı indirme veya bindirme amacıyla kendisine tahsis edilen park yerine gelme anına kadar geçen toplam süreyi,
ıı) Uçuş Süresi – Helikopter: Helikopterin pervane pallerinin dönmeye başladığı andan, uçuş sonunda park yerinde motorunu durdurarak pervane pallerinin durduğu ana kadar geçen toplam süreyi,
ii) Uygun Konaklama Tesisi: Uçucu ekiplerin görev sonrası kesintisiz istirahatlarının güvence altına alındığı, uçucu ekipler için tek kişilik bağımsız, dinlenme, barınma, ve beslenmenin elverişli olduğu havacılık işletmeleri tarafından belirlenen tesisleri,
jj) Uygun Tesis: Havaalanına ulaşma mesafesi dikkate alınmak kaydıyla, ana meydanlarda uçucu ekiplerin kendi ikametgâhı, diğer meydanlardaki konaklamalarda ise, uçucu ekiplerin sessiz ve rahat bir ortamda nöbetçi ekip görev süresi ve diğer beklemeleri icra edebilecekleri uygun tesisi,
kk) Uzun Menzil Uçuşu: Bir uçuş görev süresi içinde, tek inişli uçuş için 8 saat veya daha fazla yapılan uçuş, çok inişli uçuşlarda ise uçuşlardan en az birinin süresinin 6 saatı (dahil) geçen ve bu uçuşların süreleri toplamı 8,5 (dahil) saati geçen bir uçuş görevini,
ll) Yerel Gece: Yerel saat 22:00 ile 08:00 arasındaki ardışık herhangi bir 8 saatlik zaman periyodunu,
mm) Yorgunluk Risk Yönetimi: Uçuş harekatı esnasında meydana gelebilecek yorgunluk ve bu ortaya çıkan yorgunluğun risk faktörü olarak ele alınması ve kaza yada kırım olmasını engellemek amacıyla önceden alınabilecek tedbirlerin yönetilmesini,
nn) Yükleme Uzmanı: Uçuş işletme el kitabı gereğince hava aracının belirtilen kurallara göre yüklemesini ve boşaltmasını yapan yada yapmak üzere hava aracında taşınan sertifikalı personeli,
oo) Zaman Tanımları:
i) Yerel gün: Mahalli olarak 00.01 ile 24.00 arasındaki süreyi, ii) Hafta : Birbirini takip eden 7 günü,
iii) Ay : Birbirini takip eden 28 günü, iv) 3 Ay : Birbirini takip eden 90 günü, v) Yıl : Bir takvim yılını,
öö) ZD: Zaman Dilim Farkını,
pp) UTC: Uluslararası koordine edilmiş zamanı,
ifade eder.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 4 İKİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM Genel Esaslar
Uçucu Ekip Görev Planlaması
MADDE 5- (1) Yorgunluk faktörünün risk oluşturması engellenerek uçuş emniyetini arttırmak amacıyla, uçucu ekip görev planlaması bu yönetmelikte belirlenen görev ve dinlenme süreleri dikkate alınarak yapılır.
(2) Her bir uçuş ekip üyesine yeterli dinlenme imkanı sağlayacak planlamayı yapabilmesi için, aylık uçuş ekip görev planlamaları kapsadığı periyottan asgari 2 gün önce saat 16:00’da yayınlanır ve kapsama periyodu 14 günden az olamaz.
(3) Plânlama yapılırken ana üs dışındaki uçuş harekâtında olabilecek değişiklikler dikkate alınmak zorundadır.
(4) Aylık uçucu ekip görev planlamalarında meydana gelebilecek günlük değişiklikler için; değişikliğin tebliğ saatinden itibaren asgari dinlenme süresi sonunda başlayacak şekilde planlama yapılır.
(5) Planlamanın bu talimatta yer alan kuralları kapsaması, uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumlusu vasıtasıyla yürütülür.
(6) Görev verilen uçucu ekibin, hava aracı tipine uygun olarak, ilgili kanun ve yönetmelikler ile işletme talimatlarında aranan özellikleri taşıması, yürürlükte bulunan sivil havacılık mevzuatı ile ön görülmüş diğer şartlara haiz olması zorunludur.
Lisanslar, Sertifikalar ve Uçuş Kayıt Defterleri
MADDE 6- (1) Görevlendirilmesi plânlanan uçucu ekiplerin geçerli lisanslarının, sertifikalarının ve uçuş kayıt defterlerinin asıllarının görev süresince yanlarında bulundurulması zorunludur.
Kayıtların Tutulması
MADDE 7- (1) Havacılık işletmesi her bir uçucu ekip için ayrı dosyalama yaparak, uçucu ekip tarafından doldurulan uçuş kayıt defterleri bilgilerine göre uçucu ekiplerin:
a) Uçuş süreleri,
b) Görev veya uçuş görev sürelerinin başlangıç, bitiş zamanı ve toplam süre, c) Boş günler,
d) Dinlenme süresi ile bu sürelerin başlama ve bitiş saatleri, e) İniş sayıları,
f) Uçuş programları,
g) Belirlenen üs dışında geçirilen günler ve süreler, h) Uzatma ve kısaltmalar
günlük, haftalık, aylık (birbini takip eden 28 gün) ve yıllık olarak tutulur ve resmi tatiller hariç olmak üzere takip eden 3 iş günü içinde kayıtlara geçirilmesi zorunludur.
(2) Her bir uçucu ekip kendisi ile ilgili:
a) Uçuş sürelerini,
b) Görev veya uçuş görev sürelerinin başlangıç, bitiş zamanı ve toplam süreyi, c) Boş günleri,
d) Dinlenme süresi ile bu sürelerin başlama ve bitiş saatlerini, e) İniş sayılarını,
Kayıt altına almakla sorumludur.
(3) Bu talimatta belirtilen kurallar dışında kalan ve bu talimatın 21 inci maddesi kapsamı dışında bir görev yapıldığı taktirde, uçucu ekip havacılık işletmesine 48 saat içerisinde yazılı bildirimde bulunmaktan sorumludur.
(4) Ekip üyesi, görev aldığı havacılık işletmesi veya Genel Müdürlük tarafından talep edilmesi durumunda kendisine ait uçuş kayıtlarını göstermek zorundadır.
(5) Her türlü uçuş ve uçuş görev kayıtları, girilen son kayıttan itibaren asgari 24 ay süre ile saklanmak zorundadır.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 5 (6) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen kayıtlardan; Uçuş ve diğer Görev Süreleri ile Uçuş Sürelerinin günlük, haftalık ve aylık olarak başlangıç ve bitiş saatleri, havacılık işletmeleri tarafından takip eden ayın 10'una kadar, Genel Müdürlüğe bir “rapor” ile yazılı veya elektronik ortamda bildirilmesi zorunludur. Ayrıca Genel Müdürlük gerekli gördüğü hallerde bu maddenin birinci paragrafındaki tüm kayıtları her zaman istemeye yetkilidir.
(7) Uçucu ekibin bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen kayıtları talep etmesi durumunda, havacılık işletmesi söz konusu kayıtları uçucu ekip üyesine yazılı veya elektronik ortamda en geç 5 gün içerisinde bildirir.
(8) Uçucu ekibin bir havacılık işletmesinden ayrılarak diğer bir havacılık işletmesinde göreve başlaması durumunda, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan kayıtlar geriye yönelik 24 ayı kapsayacak şekilde 10 gün içinde yeni işletmeye gönderilir.
(9) Bu talimatta yer alan kurallar ve sınırlamalar aşılamaz.
(10) Havacılık işletmeleri tarafından bu talimatta belirlenen sınırlamalar dahilinde kalacak şekilde uçuş görev süresinin uzatılması ve dinlenme sürelerinin azaltılması halinde, bu durumu kayıtlarında açık bir şekilde belirtmek ve en geç 3 gün içinde “Uyumsuzluk Formu” doldurularak Genel Müdürlüğe göndermek zorundadır ve bunlara ilişkin karar rapor kayıtları muhafaza edilir.
(11) Bu talimatta belirtilen tüm kayıtlar, elektronik ortamda uçucu personel işletmede çalıştığı sürece muhafaza edilir. Uçucu personelin çalışmasının sona ermesi durumunda en az 24 ay muhafaza edilir.
(12) Bir uçucu ekibin SHY 6A Yönetmeliği kapsamında birden fazla havacılık işletmesi adına uçması durumunda, havacılık işletmelerinden biri kayıtların tutulmasını sağlar. Uçucu personel aynı anda birden fazla işletmede görev alamaz.
(13) Kayıtların yukarıda belirtilen kriterlerde tutulmasından uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumluları ile Uçuş İşletmeden Sorumlu Yönetici Personel, kontrolünden ise havacılık işletmeleri kalite sistem yöneticileri sorumludur.
İKİNCİ BÖLÜM
Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Haricindeki Hava Taşıma İşletmelerinin Süre Sınırlamaları
Genel Havacılık
MADDE 8- (1) Ticari amaç dışında yapılan tüm havacılık faaliyetleri ile, ticari veya ticari amaç taşımayan eğitim faaliyetleri kapsamındaki sınırlamalara ilişkin detaylar aşağıda verilmiştir:
a) Sabit kanat hava araçları için:
1) Tek pilot: 10 saat uçuş görev süresi, 6 saat uçuş süresi.
2) Çift pilot: 10 saat uçuş görev süresi, 8 saat uçuş süresi.
b) Döner Kanat ve diğer hava araçları için;
1) Tek pilot: 10 saat uçuş görev süresi, 5 saat uçuş süresi.
2) Çift pilot: 10 saat uçuş görev süresi, 7 saat uçuş süresi.
(2) Eğitim uçuşları ve paraşütle atlama hariç olmak üzere yukarıda belirtilen süreler en fazla 3 iniş kalkış için olup, her ilave inişte toplam uçuş süresinden 30 dakika düşülerek yapılır.
(3) Bu maddenin birinci bendinde belirtilen süreler günlük sınırlamalar olup, uçuş süreleri aylık 100, yıllık 900 saati geçemez. Haftalık UGS azami 60 saattir.
(4) Dinlenme süreleri uçuş sürelerinin iki katından az olamaz.
Zirai Mücadele ve Yangın Söndürme
MADDE 9- (1) Hava Aracı ile Zirai Mücadele ve Yangın Söndürme Faaliyetlerine ilişkin detaylar aşağıda verilmiştir:
a) Uçaklar için 12 saat uçuş görev süresi, tek pilota sertifiye uçaklarda uçuş süresi 8 saat, çift pilota sertifiye uçaklarda uçuş süresi 10 saattir.
b) Döner Kanat ve diğer hava araçları için 10 saat uçuş görev süresi, 8 saat uçuş süresidir.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 6 c) Yukarıda belirtilen süreler günlük sınırlamalar olup, uçuş süreleri aylık 100, yıllık 900 saati geçemez . Haftalık azami uçuş görev süresi 60 saattir.
d) Hava aracı ile zirai mücadele ve yangın söndürme faaliyetlerinde hafta içinde bir tam gün kesin dinlenme zorunludur.
e) Uçuş görev serileri süresi sonunda toplam uçuş süresinin en az iki katı dinlenme zorunludur.
Döner Kanatlı Hava Araçları ile Hava Taksi Faaliyetleri
MADDE 10- (1) Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliğine (SHY 6A) göre döner kanatlı hava araçları ile Hava Taksi İşletmeciliğini kapsar.
a) Uçuş ve görev süreleri;
1) Tek veya çift pilot: Günde 12 saat uçuş görev süresi, 6 saat uçuş süresi.
2) Aylık 100, yıllık 900 saatlik uçuş süresi geçilemez. Haftalık uçuş görev süresi azami 60 saattir.
b) Dinlenme Süreleri
1) Döner Kanat ve diğer hava araçları için, günlük dinlenme süreleri, 8 saatten az olmamak üzere uçuş süresinin iki katından az olamaz.
2) Dinlenme süreleri kesilerek görev planlanamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ticari Hava Taşıma İşletmeleri
Genel Hususlar
MADDE 11 - (1) Ticari hava taşıma işletmeleri, bu talimatta belirtilen kısıtlamaların alt ve üst sınırlarını aşmayacak şekilde kendi uçuş işletme faaliyetlerine uygun olarak uçucu ekip uçuş görev ve dinlenme sürelerine ilişkin kuralları işletme el kitaplarında yayınlamak ve uygulamak zorundadır.
(2) Ticari hava taşıma işletmeleri, operasyon ve uçak tipleri için gerekli minimum yer zamanını işletme el kitaplarında belirtmelidir.
(3) Uçucu ekipler, eğer bilinen bir yorgunluk durumu varsa veya uçuş görev süresinin uzatılması durumunda, kendilerini uçuş emniyetinin sağlanması hususunda elverişli durumda hissetmiyorlarsa, uçuş faaliyetine devam edemez. Bu husus, sorumlu kaptan pilotun kararı ile onaylanır.
(4) Uçucu ekipler için uçuş görev süreleri ve dinlenme süreleri sınırlamaları Ek tablolarda verilmiştir. Ticari hava taşıma işletmeleri tarafından bu süreleri geçen uçuş planlanamaz. İşletmeler, planlanan tarifelerde gerçekleşen uçuşların % 30’unun maksimum uçuş görev süresi limitlerini geçmesi durumunda, bu talimat limitleri içinde kalacak şekilde yeni planlama yaparak gereken tedbirleri almak zorundadır.
(5) Uçucu personelin 6 saati aşan uçuş görev süresi dahilindeki sürelerde uygun ve yeterli beslenmesi işletme tarafından sağlanır.
Uçuş Süresi
MADDE 12 – (1) Her bir uçucu personel için, uçuş süresi bir birini takip eden 28 günde 100 saati, bir takvim yılında 900 saati aşamaz (Tablo–1).
Uçuş Görev Süresi
MADDE 13 – (1) Uçuş görev süresi bu fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinin toplamıdır:
a) Uçuş Görev Süresinin başlangıcı, tek bir uçuş ya da uçuş serilerinden oluşmuş bir uçuş görevi için planlanan kalkış saati öncesinde hazırlık yapılması ile başlar ve bu hazırlık süresi hiçbir şekilde 60 dakikadan az olamaz. Uçuş öncesi hazırlık zamanı işletme el kitabında tanımlanır. Bu süre işletme el kitaplarında operasyon ihtiyaçları nedeniyle 60 dakikanın üzerinde belirlenmiş ise bu belirlenmiş sürenin altında olamaz.
b) İşletme tarafından verilen tek bir uçuş ya da uçuş serilerinden oluşmuş bir uçuş görevinde, ilk uçuş süresinin başlangıcı ile uçuş veya uçuş serileri sonunda uçuş süresinin sona erdiği ana kadar geçen toplam süredir.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 7 c) Gerçekleşen uçuş veya uçuş serilerinin sona ermesinden itibaren asgari 30 dakikalık süre. Bu süre uçuş işletme el kitabında harekat ihtiyaçları nedeniyle 30 dakikanın üzerinde belirlenmiş ise bu belirlenmiş sürenin altında olamaz (Tablo–2).
ç) Uçuş görev süresinin tarifi dışında yer alan aşağıdaki hususlar da uçuş görev süresi kapsamındadır:
1) Uçuş simülatöründe yapılan uçuş görevlerinde, geçen uçuş süresine ilave olarak hazırlık ve kapanış bilgilendirmesi maksadıyla görev öncesi 60 dakika ve görev sonrası 60 dakikalık süreleri kapsayan toplam süre.
2) Bu talimatın 14 üncü maddesinde açıklanan pas görevlerde geçen süre.
3) Bu talimatın 15 inci maddesinde açıklanan nöbetçi ekip süresi.
4) Bu talimatın 22 nci ve 23 üncü maddelerinde açıklanan özel ve istisnai durumlarda geçen süre.
5) Planlanan uçuş görev süresi aşılırsa, hesaplama için uçulan gerçek uçuş görev süresi.
6) Gecikme, arıza ve benzeri nedenlerle planlanmış uçuş görev süresinin başlangıç zamanı değişmişse, konuya ilişkin istisnalar bu talimatın 20 nci maddesinde açıklandığı gibidir.
(2) Her bir uçucu personel için temel günlük azami uçuş görev süresi 13 saattir.
(3) Her bir uçucu personel için sektör sayısı günlük maksimum 5 sektör olup, 3 üncü sektörden itibaren her sektör için uçuş görev süresi 30 dakika kısaltılır.
(4) Özel ve istisnai durumlar için bu talimatın 22 ve 23 üncü maddeleri geçerlidir.
(5) Biyolojik Uyku Saat Düzeni içinde başlayan uçuş görev süresi, maksimum 2 saate kadar olmak üzere BUSD içine giren sürenin tamamı kadar toplam uçuş görev süresi azaltılır.
(6) BUSD içinde biten veya tamamını kapsayan uçuş görev süreleri için bu sürenin içine giren sürenin %50 si toplam uçuş görev süresinden düşürülür.
(7) Yerel saat 22:00 ile 04:59 arasında başlayan uçuş görev süreleri normal ekip için uzatmalar dahil maksimum 11 saat 45 dakikayı aşamaz.
(8) Hiçbir şekilde uçucu personelin birbirini takip eden 28 günde toplam uçuş görev süresi 190 saati aşamaz. Bu süre mümkün olduğunca eşit dağıtılacaktır.
(9) Hiçbir şekilde uçucu personelin birbirini takip eden 7 gün içinde toplam uçuş görev süresi 56 saati aşamaz.
(10) Günlük azami uçuş görev süresi içinde kalmak şartıyla, iki uçuş süresi arasında 4 saatten daha az bekleme var ise uçucu ekip uygun tesiste, 4 saat veya daha fazla bekleme var ise uygun konaklama tesisinde dinlendirilmek zorundadır.
(11) Havayolu işletmeleri, ardışık gece/gündüz görev paterninin BUSD’ni bozacağını dikkate alarak, uçuş görev planlaması yapamaz.
(12) Bu maddenin ikinci fıkrasındaki uçuş görev sürelerinde, Tablo 2’de belirtilen azami süreler kullanılarak veya BUSD’nin en az %50 sini kapsayan süreler içinde yapılacak uçuşlar birbirini takip eden 7 gün içinde 2’den fazla planlanamaz.
15) Bir hava aracı için belirlenen asgari uçucu ekip, ilave tam ekip ile arttırılırsa, azami uçuş görev süreleri tutulmak zorundadır (Tablo–2).
16) Uçuş görev süresi hiçbir şekilde bir takvim yılında 1800 saati geçemez (Tablo–1).
17) Uçuş görev süresi, hiçbir şekilde, istisnai ve özel durumları da dikkate almak suretiyle, belirlenen azami uçuş görev süresini aşamaz (Tablo–2).
Pas Görev Süresi
MADDE 14 - (1) Uçucu personele ilişkin azami uçuş görev süresi içinde kalmak şartıyla, pas görev süresi ile ilgili uygulamalar aşağıda belirtilmiştir:
a) Göreve gidişlerde; uçuş görev süresi, pas görev süresi ile uçuş görev süresi arasında tanımlanmış minimum dinlenme süresi verilmediyse, pas gidiş uçuş saatinden 1 saat önce başlatılır.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 8 b) Görev sonu ulaşımda; pas süresi, hangi ulaşım aracıyla yapılırsa yapılsın, tamamı uçuş görev süresinden kabul edilir.
c) İşletmenin ana üssünde birden fazla hava alanı var ise ana hava alanından harekat yapılacak hava alanına ulaşım için sarfedilen süre işletme el kitabında tanımlanarak planlamada dikkate alınır.
ç) Operasyonun başlamasından önce gerçekleştirilen pas uçuş, uçuş görev süresinden sayılır fakat sektör olarak değerlendirmeye alınmaz.
d) Pas görev süresi ile ilgili istisnai durumlar madde 22’de belirtildiği şekilde uygulanacaktır.
Nöbet Süresi
MADDE 15 – (1) Nöbetçi ekip uçuş görev süresi ile ilgili uygulamalar aşağıda belirtilmiştir:
a) Hava alanında nöbet; nöbetçi ekibe görev verildiği takdirde, nöbetçi ekibin uçuş görev süresi nöbete başlama saatinde başlar, hiçbir görev verilmeyen nöbetçi ekiplere günlük minimum dinlenme süresi kadar dinlenme verilir. Nöbetçi ekip görev süreleri hiçbir uçuş görevi verilmemiş olsa dahi haftalık, aylık ve yıllık toplam uçuş görev süresine dahil edilir.
b) Kendi ikematgahı veya uygun konaklama tesisinde nöbet; nöbetçi ekip, nöbeti kendi ikametgâhında veya uygun konaklama tesisinde dinlenerek icra ediyorsa, görev verildiği takdirde uçuş görev süresi verilen görevin başlangıç saatinde başlar. Ancak nöbet başlama saatinden itibaren uçuş görev süresinin sona erdiği süre 18 saati aşamaz. Kendi ikametgâhında veya uygun konaklama tesisinde icra edilen nöbet sürelerinde görev verilmeyen nöbetçi ekiplere herhangi ilave bir dinlenme süresi verilmez.
c) Azami uçuş görev süreleri içinde kalmak şartıyla uçuş görevi öncesi veya sonrasında nöbetçi ekip planlaması yapılabilir. Bu nöbet süreleri uçuş görev süresine dahil olup, minimum dinlenme süreleri hesaplanırken de dikkate alınır.
Dinlenme Süresi
MADDE 16 – (1) Uçuş emniyeti dikkate alarak planlanacak olan dinlenme süreleri ile ilgili esas ve uygulamalar aşağıdaki gibidir:
a) Dinlenme süresi kural olarak kesintisizdir. Dinlenme süresi esnasında bu sürenin havacılık işletmesi tarafından, herhangi bir şekilde bölünmesi durumunda minimum istirahat süresi dinlenme süresinin bölündüğü andan itibaren yeniden başlar.
b) Her durumda dinlenme süresi ana üs, geçici üs veya konaklama üssüne ulaşıldıktan sonra başlar.
c) Dinlenme süresinin başlangıcı uçuş görev süresinin bitimidir. Ana üs dışında, uçuş görev süresinin bitiminden sonra yerleşim yerine ulaşım bir saat ve üzerinde ise, dinlenme süresi başlangıcı yerleşim yerine ulaşımın sona erdiği zamandır.İşletmeler bu zamanı planlamada dikkate alırlar. Önceden tahmin edilemeyen durumlar için ise bu zamanın tespiti sorumlu kaptan pilotların yetkisindedir.
ç) Dinlenme süresinin sona ermesi, yeni bir uçuş görev süresinin başlangıç zamanıdır. Ana üs dışında, yeni bir uçuş görev süresinin başlayacağı noktaya ulaşım, bir saat ve üzerinde ise, dinlenme süresinin sona erme zamanı yerleşim yerinden ayrılış zamanıdır. İşletmeler bu zamanı planlamada dikkate alırlar. Beklenmeyen durumlar için ise bu zamanın tespiti sorumlu kaptan pilotların yetkisindedir.
d) 24 Saat içinde uçucu ekibin her bir üyesine ana üs veya geçici üste 12 saat veya bir önceki uçuş görev süresi kadar (hangisi daha uzun ise) ayrı ayrı dinlenme süresi verilir. Bu 24 saatlik süre, bir önceki dinlenme süresinin bitiminden itibaren başlar.
e) Ardışık 7 günde iki yerel geceyi kapsayan en az 36 saat dinlenme verilecektir. 36 saatlik iki dinlenme arasında 7 ardışık günden (168 saat) uzun süre olamaz.
f) Haftalık dinlenme süresi 40 saatten uzunsa ikinci lokal gecenin başlangıcı saat 20:00 olarak kabul edilir.
g) Konaklama üslerinde 24 Saat içinde uçucu ekibin her bir üyesine minimum 10 saat veya bir önceki uçuş görev süresi kadar (hangisi daha uzun ise) ayrı ayrı dinlenme süresi verilir. Bu dinlenme süresi hesaplanmasında en az 8 saatlik uyku ve diğer fizyolojik ihtiyaçların karşılanması gereklidir.
ğ) Uçuş görev süresinin 13 saat üzerine çıktığı durumlarda dinlenme süresi, uçuş görevinden hemen sonra ve son uçuş görevinin bittiği mahalde başlatılır.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 9 h) Uçuş görev süresinin başladığı ana üs veya geçici üs ile konaklama üssü arasındaki zaman dilim farkı 3 saatten daha fazla olan bir uçuş görevinde, ikinci bir görev için asgari dinlenme süresi konaklama meydanında 2 yerel geceyi kapsayan 36 saattir. Bu uçuşu takiben ana üs veya geçici üsse yapılacak dönüşün uçuş görev süresi sonundaki dinlenme süresi, en az 48 saattir. Zaman dilim farkı olmayan uzun menzil uçuşlarında da bu süre 48 saattir.
ı) Bir uçucu ekip, geri dönüş amaçlı pas uçuşu için 3 saatten fazla havaalanı, lokanta, yolcu bekleme salonları veya benzeri ofislerde beklemek zorunda kalırsa veya toplam varış süresi 6 saati aşacaksa, (Bu süre uçuş görev süresi başlangıcından itibaren hiçbir şekilde toplam 18 saati geçemez.) uçuş planlama sorumlusu ve sorumlu kaptan pilotun koordinesiyle uygun konaklama tesisine yerleştirilir ve dinlenme süresi başlatılır. Bu durumda, dinlenme süresi uçuş görev süresinin başlamasından ulaşım sonu uygun konaklama tesisisi, geçeci üs veya ana meydana varana kadar geçen süreden daha kısa olamaz.
i) Dinlenme süresi kural olarak kesintisizdir. Ancak istisnai olarak, ekiplerin ana üs ve geçici üslere dönmesi sırasında, anılan hava alanındaki tarife uyuşmazlığı veya başka bir uygun ulaşım vasıtası bulunmaması durumlarında, ekipler havacılık işletmesinin talimatı ile ana üs veya geçici üsse çekilebilirler. Bu durumda asgari dinlenme süresi ana üs veya geçici üsse ulaştıktan sonra tekrar başlatılır. Pas görev süreleri dinlenme süresi olarak kabul edilemez.
j) Bir uçuş görev süresi sonrası ana üs, geçici üs veya konaklama meydanına dönen bir uçucu ekibe dinlenme süresi içinde eğitim, ilave görevler de dahil olmak üzere hiçbir görev verilemez.
k) Havacılık işletmeleri ana üsler dışındaki kalışlı görevlerde uygun konaklama tesisi ve iaşe sağlamak zorundadırlar.
l) Uçucu ekiplerin görev ve ek görevlerde geçirdikleri süreler için dinlenme süresi, uçuş görev süresine karşılık gelen dinlenme süresidir (Tablo–3).
m) Havacılık işletmeleri uçucu ekiplere, dinlenme süresince dinlenmenin maksadını aşacak şekilde uçuş emniyetine zarar verebilecek faaliyetlerden uzak durmaları için uyulması gereken hususları yazılı olarak bildirirler. Dinlenme görevi her bir uçuş ekibi üyesinin sorumluluğudur.
Boş Gün
MADDE 17 - (1) Boş günler sadece ana üs veya geçici üste verilir. Bir ayda verilmesi gereken 7 günlük, yukarıda tanımı yapılmış asgari boş günler, ay içinde 2+2+1+1+1 şeklinde gruplanarak planlanır. Bitişik çift günlerden bir tanesinin yeri, asgari 24 saat önce tebliğ edilmek şartıyla ay içinde havacılık işletmesi tarafından değiştirilebilir.
(2) Tablo-4’teki asgari haftalık 1 boş gün olacak şekilde planlanacak aylık boş günler kullanıldığı ay içine ve ayın iki yarısına eşit dağıtılır.
(3) Boş günlerin ana üs veya geçici üs dışında, konaklama üslerinde verilmesi durumunda boş gün olarak değil, dinlenme süresi olarak verilir. 6 günü geçen konaklamalarda boş günlerden biri konaklama üssünde verilebilir (Tablo–4).
(4) Bitişik çift boş günler uçucu ekiplere, uçuş görev süresi, nöbetçi ekip görev süresi, yedek ekip görev süresi, konaklama süresi, dinlenme süresi dışında, hiçbir uçuş görevi veya ilave görev verilmediği 2 günü kapsar (Tablo–4).
(5) Havacılık işletmesi tarafından yayınlanan uçuş progamında boş günler belirtilir. Boş günler çalışılan gün sayısı ile orantılı verilir.
Üsler
MADDE 18- (1) Ticari hava taşıma işletmeleri, her bir uçucu personel için karşılıklı mutabakatla bir ana üs belirlemek ve kayıt altına almak zorundadır.
(2) Uçucu ekipler hiçbir şekilde aynı anda birden fazla ana üsde görevli gösterilemez ve belirlenen ana üs dışındaki görevlerde geçici üs veya konaklama üssü hususları uygulanır.
(3) Havacılık işletmelerinin ana merkezinin bulunduğu ana üs dışında birden fazla ana üs seçilebilmesi için, hizmetlerin nasıl sağlanacağı detaylı olarak Genel Müdürlüğe bildirilerek izin alınması gereklidir.
Geçici Üs ve Konaklama Süresi
MADDE 19 – (1) Geçici üs süresi, görevin yeri, niteliği, ulaşım imkânlarının yeterliliği gibi hususların değerlendirilmesi sonucu her bir uçucu personel ile karşılıklı mutabakatla 75 güne kadar uzatılabilir.
(2) Konaklama süresi, her bir uçucu personel için yurt içinde hiçbir şekilde 7 (dahil) günü aşamaz.
(3) Yurt dışındaki konaklamalarda ise bu süre, uçuş harekâtının aksamaması veya uçuş emniyeti ile ilgili olarak zorunlu şartların ortaya çıkması gibi sebeplerle her bir uçucu personel için karşılıklı mutabakatla 48 saate, uçuşların yoğun olduğu Mayıs ve Ekim ayları arasında ise ihtiyaç duyulduğunda 10 güne kadar uzatılabilir.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 10 (4) Uçucu ekip üyeleri için geçici üs ve konaklama sürelerinin toplamı bir takvim yılı içinde 180 günü geçemez.
(5) Geçici veya konaklama üssünde kalış süresi, uçucu ekip üyesinin bir işletmede fiilen göreve başlama tarihinden takvim yılı sonuna kadar kalan gün süresinin yarısını geçemez.
Süre Sınırlamalarına Uymama
MADDE 20 – (1) Tüm uçuş planlamaları bu talimatta belirtilen limitlere uyularak yapılır. Önceden tahmin edilemeyen hususlar; uçak arızaları, slot değişikliği, meteolojik şartlar, meydan şartları, halk hareketleri, tabi afet vs. gibi uçuş planlamasının yapılmasından sonra ortaya çıkabilecek benzeri sebepler dışındaki her türlü unsur planlama faktörü olarak dikkate alınmalıdır.
(2) Önceden tahmin edilemeyen nedenlerden dolayı yukarıda bahsedilen süre sınırlamalarına uyulamazsa, sorumlu kaptan pilot tüm diğer alternatifleri, uçuş emniyeti ve yorgunluk risk yönetimi mülahazalarını düşündükten sonra, her bir uçucu ekip üyesinin de görüşünü alarak, bir uçuş görevinin devamına karar verebilir. Buna “Sorumlu Kaptan Pilotun Kararı- SKPK” denir ve uçuş bitiminde havacılık işletmesine bir uçuş raporu ile yazılı olarak bildirilir. Bu rapor, havacılık işletmesi tarafından en geç 3 iş günü içinde Genel Müdürlüğe gönderilir.
(3) SKPK ile maksimum 5 sektöre (dahil) kadar olan bir uçuş harekatında uçuş görev süresi maximum 1 saate kadar arttırılabilir.
(4) Bu talimatta müsaade edilen süreler kullanılarak uzatılan bir uçuş görev süresinin son sektörü icra edilirken kalkıştan sonra meydana gelebilecek önceden tahmin edilemeyen durumlar oluşur ise, uçuş ekibi planlı varış hava alanına veya yedek hava alanına uçuşu devam ettirebilir.
(5) Uçuş görev süresi, sorumlu kaptan pilotun kararı ile uzatıldıysa, asgari dinlenme süresi, uzatma süresi kadar arttırılır.
(6) Gecikme, arıza ve benzeri nedenlerle planlanmış uçuş görev süresinin başlangıç zamanı değişmişse, bu değişikliğin uçucu ekibin istirahat ettikleri mahali terk etmeden önce haber verilmesi halinde, yeni planlanan uçuş görev süresi başlangıç zamanı, planlama için dikkate alınır. Ancak ilk planlanan uçuş süresi ile gerçekleşecek uçuş süresi sonu yorgunluğun risk faktörü oluşturmaması için toplam 18 saati aşmamalıdır.
(7) Konaklama üslerinde önceden tahmin edilemeyen nedenlerden dolayı, takip eden planlı uçuş görevinin zamanında icrasının mümkün olmadığı durumlarda dinlenme süresi SKPK ile maksimum 1 saate kadar kısaltılabilir. Hiçbir zaman dinlenme süresi 10 saatin altında olamaz.
(8) Havayolu işletmesi tarafından SKPK ile belirlenmiş limitlerde UGS planlı olarak uzatılır ise, planlanan uçuş görevi öncesi ve sonrasında 2’şer saat ya da sadece uçuş sonrasında 4 saat dinlenme süresi arttırılır.
(9) Kabin ekibi ile kokpit personeli göreve başlama zamanları arasında fark var ise kabin ekibinin UGS aradaki fark kadar uzatılabilir. UGS başlangıcı 1 saatten daha farklı olamaz.
(10) SKPK ile yapılan UGS uzatma ve dinlenme sürelerinin kısaltılması birbirini takip eden 7 gün içinde iki’den fazla olamaz.
(11) Sorumlu kaptan pilot, bu maddedeki uzatma ya da kısaltmaları yapmışsa, bunu yazılı olarak kendi işletmesine rapor eder.
(12) İşletmeleri bu raporları sebepleri ile birlikte en az 24 ay süre ile muhafaza etmek zorundadırlar.
(13) Sorumlu kaptan pilotlar bu talimatta belirtilmeyen uzatmaları yada kısaltmaları yapmaya zorlanamaz.
Uçuş görevinin erken sona erdirilmesi
MADDE 21 – (1) Uçuş emniyetinin devamını sağlamak amacıyla, diğer uçucu ekip üyeleriyle yapacağı değerlendirmeyi takiben yorgunluk, stres gibi unsurların risk faktörünü arttırdığına kanaat getirir ise, sorumlu kaptan pilot planlanan uçuş görevini zamanından daha önce sona erdirebilir ve/veya takip eden istirahat süresini arttırabilir.
Özel durumlar için şartlar
MADDE 22 – (1) Genel Müdürlük, bu talimatta belirtilen hususlarla ilgili sınırlamaları, süreleri ve bununla ilgili uygulamaları, havacılık işletmelerinin gerekçelerini içeren yazılı müracaatı üzerine bu sınırlamaların dışına çıkılmasına müsaade edebilir. Ancak her şartta azami uçuş görev süresi 2 saatten daha fazla arttırılamaz. Azami dinlenme süresi de 2 saatten daha fazla kısaltılamaz (Tablo 2-3).
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 11 (2) SKPK ile uçuş görev süresinin arttırılması veya dinlenme süresinin kısaltılması için geçerli olacak özel sebepler şunlardır:
a) Bir uçuş görevini, uçuş harekâtı gereklilikleri nedeniyle, daha önceden belirlenmiş uçuş görev süresi ve dinlenme süresi içinde tamamlamak imkânsız hale geldiğinde veya ara iniş yapmak için uygun bir hava alanı bulunamaması durumlarında,
b) İşletmenin elinde olmayan önceden tahmin edilemeyen nedenlerle görev süresinin dolması ve yolcu mağduriyetinin kaçınılmaz olduğu durumlarda uygulanır.
(3) SKPK ile görev süresi uzatılması için aşağıdaki şartlar dikkate alınmalıdır:
a) Hava aracının tüm alet, teçhizat ve dokümanları standart ve faal olmalıdır. MEL’e göre uçuşa verilmiş “hold item” lar MEL’de geçen sınırlamalara uygun olarak değerlendirilir.
b) Uçucu ekibin tertibi, uçuş ve uçulan rota üzerindeki tecrübeleri ve uçak tipi üzerindeki tecrübeleri uygun olmalıdır. İlk defa operasyon yapılan hava alanlarında uygulanmaz.
c) Yapılan veya yapılacak ara iniş sayısı dikkate alınmalıdır. UGS’nin başladığı ilk kalkış hava alanı ile varış hava alanı arasındaki safhada tek ara iniş, dönüşte tek iniş yapılabilir.
ç) Uçucu ekibe stres yaratacak diğer faktörler dikkate alınmalıdır. Meteorolojik şartlar nedeniyle iniş yapılacak hava alanına düşük görüş operasyonu yapılmamalı, notamlar uygun olmalı ve hava alanı seyrüsefer cihazlarından asgari olarak VOR, ILS, DME faal olmalıdır.
(4) Sorumlu kaptan pilot kararı ile ilgili olarak, sorumlu kaptan pilotun görev yapamaması durumunda yerine geçen diğer kaptan pilot veya pilot bu kararı veremez.
ÜÇÜNCÜ KISIM
İstisnai Durumlar, Gözetim ve Denetim
İstisnai Durumlar
Madde 23 – (1) Bu talimatta belirtilen hususlara Devlet görevleri, arama–kurtarma faaliyetleri, doğal afetler (sel, yangın, deprem vs.) ve benzeri durumlarda Genel Müdürlüğün izni veya bilgisi dahilinde istisnai uygulamalar yapılabilir.
Gözetim ve Denetim
Madde 24 - (1) Bu talimatta belirtilen kuralların uygulanmasına yönelik denetim, her bir ticari hava taşıma işletmesi için yılda en az bir kere periyodik olarak Genel Müdürlük veya yetkilendirilen kuruluşlar tarafından yapılır.
(2) Periyodik olarak yapılan denetlemelerin dışında Genel Müdürlük gerektiğinde denetleme ve inceleme yapmaya yetkilidir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Sorumluluklar, Aykırı Davranışlar ve İdari Yaptırımlar, Son Hükümler
Sorumluluklar
Madde 25- (1) Bu talimatta belirtilen kural ve sınırlamaların, uçuş emniyeti dikkate alarak planlanmasından ve uygulamasından müteselsilen uçuş ekip planlama ve koordinasyon sorumluları, tip şefi, baş pilot, uçuş işletmeden sorumlu yönetici personel ve sorumlu müdür sorumludur. Uygulanmasından havacılık işletmeleri ve uçucu personel sorumludur.
Aykırı Davranışlar ve İdari Yaptırımlar
Madde 26 - (1) Bu talimatta belirtilen kurallara uymayanlara 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununun 27 nci, 30 uncu, 141 inci, 142 nci ve 143 üncü maddelerinde belirtilen cezai hükümlerle birlikte aşağıda belirtilen cezalar uygulanabilir:
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 12 a) Genel Müdürlük tarafından kusurlu görülen havacılık işletmesine, gerekli düzeltici uyarıda bulunulur. Genel Müdürlük uyarısına rağmen kusurun devamı veya talimat hükümlerine aykırı hususların tekrarı halinde, havacılık işletmesine aşım yapılan her bir uçuş saati için 2920 sayılı Kanuna göre idari para cezası verilebilir. Üçüncü kez kusurun devamı veya talimat hükümlerine aykırı hususların tekrarı halinde uçuş emniyetinin sağlanamadığı gerekçe gösterilerek, 2920 sayılı Kanunun 27 nci maddesi kapsamında işletmenin uçuşları asgari 1 aya kadar durdurulur.
b) İşletme yönetiminden Genel Müdürlüğe karşı sorumlu olan yönetici personelden sorumlu müdür, uçuş işletmeden sorumlu yönetici personel, baş pilot, tip şefi ve uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumlusu olan yöneticiler kusurlu görülürse yazılı olarak ihtar edilir. Genel Müdürlük uyarısına rağmen kusurun devamı veya talimat hükümlerine aykırı hususların tekrarı halinde, ilgili şahısların yetkileri belirli süre ile akıya alınabilir veya tamamen iptal edilebilir.
c) Genel Müdürlük tarafından lisans sahibi personel kusurlu görülürse, yazılı olarak ihtar edilir. Kusurun devamı veya talimat hükümlerine aykırı hususların tekrarı halinde, ilgili şahsın lisansı, 30 güne kadar askıya alınırak aşım gerçekleştirilen her bir saat için 2920 sayılı Kanuna göre idari para cezası verilebilir. Bir yıl içinde üçüncü kez kusurun devamı veya talimat hükümlerine aykırı hususların tekrarı halinde ise ilgili şahsın lisansı tamamen iptal edilebilir.
Beşinci Kısım Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 27 – (1) Bu talimatın yürürlüğe girmesi ile birlikte 07.06.2005 tarihinde yayımlanan Uçucu Ekip, Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri ile Uygulama Esasları Talimatı (SHT 6A-50 Rev.04) yürürlükten kaldırılmıştir.
Geçiş süreci
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu talimat, yayımlanmasına müteakip 45 gün içerisinde tüm havacılık işletmeleri tarafından uygulanmak zorundadır.
(2) Uçucu ekip planlama ve koordinasyon sorumlusu ve ilgili personel bu talimatın yayımlanmasına müteakip en geç 6 ay içinde ilgili eğitimleri almak zorundadır.
(3) Bu talimatın 18 inci maddesinde belirtilen havacılık işletmelerinin kullandıkları üslere ilişkin olarak, bu talimatın yayımlanmasında önce kullanılan ana üs ve geçici üsler havacılık işletmeleri tarafından Genel Müdürlüğe bildirilir.
Bu talimatın yayımından sonra işletmeler tarafından kullanılacak olan üsler için Genel Müdürlük onayı alınması zorunludur.
Yürürlük
MADDE 28- Bu talimat, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 29- Bu talimat, Sivil Havacılık Genel Müdürü tarafından yürütülür.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 13 EKLER
Uçuş Görev Süreleri ve Dinlenme Süreleri Sınırlama Tabloları
Aşağıdaki tablo azami uçuş, uçuş görev süreleri ve asgari dinlenme sürelerini göstermektedir.
Tablo–1 AZAMİ SÜRELER SÜRE HAFTALIK
AYLIK (Birbirini takip
eden 28 gün) YILLIK
UGS 56 Saat 190 Saat 1800 Saat
US 36 Saat 100 Saat 900 Saat
Tablo–2 AZAMİ UÇUŞ GÖREV SÜRELERİ
UGS UGS (SKPK ile)
Normal Ekip ile 13 saat 14 saat
İlave ekip ile 15 saat 16 saat
İlave tam ekip ile 17 saat 18 saat
Not 1: Bu tablo ile ilgili ek zaman sınırlamaları, ilgili madelerde açıklandığı şekilde yapılacaktır.
Not 2: Asgari uçucu ekip, ilave tam ekip ile arttırılırsa, bu durumda her bir pilot için uçağı kullanım, sevk ve idare süresi 12 saati aşamaz.
Not 3: Biyolojik Uyku Saat Düzeni (BUSD) içinde başlayan uçuş görev süresi için toplam 2 saate kadar bu sınırlar içine giren sürenin tamamı veya maksimum 2 saat uçuş görev süresinden azaltılır.
Not 4: BUSD içinde biten uçuş görev süreleri için bu sürenin içine giren sürenin %50’ si toplam uçuş görev süresinden düşürülür.
Not 5: Kesintili veya kesintisiz uçuş görev süresi, her bir uçucu ekip üyesi için maksimum 13 saat/5 sektördür ve 3 üncü (dahil) sektörden itibaren her sektör başına 30 dakika, maksimum 2 saat kısaltılır.
Not 6: BUDS’ni 2 saate kadar ihlal eden uçuş görevlerinde SKPK ile yapılan uzatmalar maksimum 4 sektör ile limitlidir.
Not 7: BUDS’ni 2 saatten fazla ihlal eden uçuş görevlerinde SKPK ile yapılan uzatmalar maksimum 2 sektör ile limitlidir.
Not 8: 22:00 ile 04:59 yerel saat arasında başlayan uçuş görevleri, normal ekip için uzatmalar dahil maksimum UGS 11.45 saattir. İlave ekip ve ilave tam ekip için 2’şer saat arttırılarak hesaplanır.
Tablo–3 ASGARİ DİNLENME SÜRELERİ
BİR ÖNCEKİ UGS ASGARİ DS SKPK İLE ASGARİ DS
Ana üs / Geçici üs 12Saat veya bir önceki UGS --- Konaklama üssü 10 Saat veya bir önceki
UGS Not 1
Uzun Menzil / ZD farkı 3 saatten fazla Not 2
Not 1: Asgari dinlenme süresi konaklama üssünde SKPK ile maximum 1 saate kadar kısaltılabilir. Bu süre hiçbir zaman 10 saatin altında olamaz.
Not 2: Konaklama üssünde 2 yerel geceyi kapsayan 36 saattir. Bu uçuşu takiben ana üs veya geçici üsse yapılacak dönüşün uçuş görev süresi sonundaki dinlenme süresi, en az 48 saattir.
Not 3: Bu tablo ile ilgili ek zaman sınırlamaları, ilgili madelerde açıklandığı şekilde yapılacaktır.
Taslak SHT 6A-50 Rev.05 14 Tablo–4 ASGARİ BOŞ GÜNLER
HAFTALIK AYLIK (Birbirini takip
eden 28 gün)
YILLIK
SÜRE 1 Boş Gün 7 Boş Gün
(2+2+1+1+1)
96 Boş Gün
Not 1: Dinlenme süresi ile bu tabloda dinlenme süresi dışında gösterilen boş günler, birbirinin üzerine ilave edilemez. Boş günler çalışılan gün ile orantılı olarak verilir.
Not 2: Tablodaki haftalık 1 boş gün, aylık boş günlere dahil olarak verilebilir.
Not 3: Bu tablo ile ilgili ek zaman sınırlamaları, ilgili madelerde açıklandığı şekilde yapılacaktır.
