SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ. Halk Sağlığı Hemşireliği Dersi. Doç. Dr. Birsen ALTAY

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SAĞLIK BİLİMLERİ

FAKÜLTESİ

Halk Sağlığı Hemşireliği Dersi

Doç. Dr. Birsen ALTAY

İŞÇİ SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ

İçindekiler

 İş Sağlığı ve İş Güvenliği

 İş Sağlığının Amaçları

 İşçi Sağlığı Tarihsel Gelişimi Dünya ve Türkiye

 Çalışan, İş Veren ve Ülke Ekonomisi Açısından İş Güvenliği önemi

 İş Kazaları, Nedenleri ve Korunma

 Meslek Hastalıkları, Nedenleri ve Korunma

 İş Hastalığı-meslek Hastalığı Ayrımı

 İş Sağlığında Eğitimin Önemi

 İş Sağlığında Özel Riskli Gruplar

 İş Sağlığı Hizmet Ekibi ve Hemşire

 İş Sağlığı Hemşiresi

 İş Sağlığı Hemşiresi ’nin Rolü, Bakım Amaçları ve Görevleri

 Covid-19 Salgını Ve İş Sağlığı Hemşiresi

İş Sağlığı

• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün 1950 yılında yaptığı tanıma göre

• İş sağlığı, tüm mesleklerde çalışanların bedensel,

ruhsal ve sosyal yönden iyilik hallerinin en üst

düzeyde tutulması, sürdürülmesi ve geliştirilmesi

çalışmalarıdır

İş Sağlığı



Çalışanların çalışma

koşullarından kaynaklanan

risklerden korunmasını sağlamak,



sağlıklarının bozulmasını önlemek,



kendilerine uygun işlere yerleştirmek ve



işin insana ve insanın işe uyumu

olarak tanımlanır.

İş Güvenliği

İş yerlerinde, işin yürütülmesi ile ilgili olarak oluşan

tehlikelerden, sağlığa zarar verecek koşullardan

korunmak ve daha uygun bir iş ortamı oluşturmak

için gerçekleştirilen metotlu çalışmalar olarak

tanımlanır.

İş Sağlığının Amaçları

Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ) ile Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ne göre iş sağlığının amaçları şunlardır;

• Çalışanların sağlık kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak,

• Çalışmanın olumsuz koşulları nedeni ile sağlığın bozulmasını önlemek,

• Her çalışanı fiziksel ve ruhsal yeteneklerine uygun işlerde çalıştırmak,

• Yapılan iş ile çalışan arasında uyum sağlayarak, asgari yorgunlukla yüksek randıman elde etmektir.

Uluslararası Kuruluşlar

Uluslararası Çalışma Örgütü ya da ILO,

• Ülkelerdeki çalışma yasalarında ve bu alana ilişkin

uygulamalarda standartları geliştirmek ve ileriye götürmek gibi bir amaçla 1919 yılında kurulan kuruluştur.

• Merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunmaktadır.

• Halen ILO’ya üye ülke sayısı 220 dir. Türkiye 1932 yılında ILO’ ya üye olmuştur.

• Avrupa iş birliği ve Güvenliği Ajansı:

• OSHA-USA’nın kuruluş amacı, işyeri güvenliği ve işçi sağlığı hakkındaki yasal düzenlemeleri (mevzuatı) çıkarmaktır.

Merkezi ispanyada

Uluslararası işbirliği, düzenlemeler

Dünya Sağlık Örgütü(WHO): Birleşmiş Milletlere bağlı olan ve toplum sağlığıyla ilgili uluslararası çalışmalar yapan örgüttür.

1945 yılında kurulmuştur. Hükümetler ve meslek grupları ile işbirliği yapar. WHO’ya, Mayıs 2000 itibariyle 191 ülke üyedir.

Türkiye 1948 yılında WHO’ya resmen üye olmuştur.

Ülkemizde: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (ISGGM): ( yasa ve mevzutlar)

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK): (iş sağlığı ve meslek hast) 1946 yılında İşçi Sigortaları kurumu kurulmuş, 1965 yılında Sosyal Sigortalar Kurumu adını almıştır.

(SSK), BAĞ-KUR Genel Müdürlüğü ile Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünün 2006’da yayımlanan 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu ile birleştirilmesiyle SGK başkanlığı kurulmuştur.

İşçi Sağlığı Tarihsel Gelişimi - Dünya

1. Endüstri devrimi 2. Fabrikaların açılması

3. Köyden kente göç 4. Ucuz ve bol insan gücü

5. Sağlık sorunları

6. Sağlık sorunlarına çareler aranması

7. ILO (Uluslararası çalışma örgütü) kurulması 8. WHO ile İLO işbirliği

Tarihsel Gelişim

1633-1714 Bernardo Ramazzani (iş sağlığı kavramının babasıdır. Meslek hastalıkları kitabını yazmış)

• 1888 Betty Moulder (kömür madeninde çalışanlara ve ailelerine bakım verme)

• 1895 Ada Mayo Steward (Vermont Marble şirketi işyeri hemşiresi)

• 1899-1906 pek çok işyerinde hemşireler çalışıyor

• 1903 ilk hemşirelik uygulamaları

• 1919 ilk iş sağlığı hemşireliği kitabı

• 1917 ilk iş sağlığı hemşireliği kursu

• 1941 6000 işyeri hemşiresi

• 1941 Amerikan endüstri hemşireliği birliği kuruldu

• 1966 ilk sertifika programı

• 1971 Amerikan iş sağlığı hemşire birliği ilk sertifika

İş Sağlığı Hemşireliği

 İlk iş sağlığı hemşiresi ABD’ li Miss Ada Mayo Stewart ‘ dır.

 İlk kez 1895 yılında

Vermont Marble şirketinde

çalışmış ve buradaki çalışanlara ve ailelerine halk sağlığı

hemşireliği de sunmuştur.

İşçi Sağlığı Tarihsel Gelişimi - Türkiye

1. Dilaver Paşa nizamnamesi 2. Kömür çalışanlarının korunması

3. Borçlar kanunu 4. Belediye denetimleri

5. Umumi Hıfzısıhha Kanunu

• Memleketin sıhhi şartlarını ıslah ve milletin sağlığına zarar veren bütün hastalıklar umumi Devlet hizmetlerindendir.

Türkiye'de ISG mevzuatının tarihsel gelişimi

• İş sağlığı ve güvenliği konusunda ilk çalışmaların başladığı 1850 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nda, askeri amaçlı üretimlerin yanı sıra,

• daha çok el tezgahları olarak gelişmeye başlayan sanayileşme,

• daha sonraları kömür ocakları ve madenler, demir yolu yapımı, tütün işletmelerinin katılımı ile sürmüştür.

• Bu dönemde çalışma koşulları oldukça ağır olup, çalışma süresi günde 16 saate kadar çıkmaktadır

Dilaver Paşa nizamnamesi

Yaklaşık 100’e yakın maddeden oluşmuştur.

Nizamnamede;

• Günlük çalışma süresini 10 saat olarak belirlemiş

• İşçilere çalışma sürelerinin dışında dinlenme süreleri verilmesi

• İşçilere yatacak yer sağlanması,

• işçi ücretlerinin öncelikli olarak ödenmesi

Maadin Nizamnemesi (1869)

• 1869 tarihinde yürürlüğe giren Maadin Nizamnamesi ile birlikte, iş güvenliğine dair kurallara daha fazla yer verilmiş ve Dilaver Paşa Nizamnamesinin eksikleri giderilmeye çalışılmıştır.

• İş kazasına uğrayan işçilere ve ailelerine işveren tarafından tazminat ödenmesi

• İş kazasında kusuru bulunan işverenin para cezası ile cezalandırılması gibi birtakım düzenlemeler yapılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Döneminde ISG Tarihsel Gelişimi

• Sanayileşme hareketi cumhuriyet döneminde hızlanmıştır.

Çalışma hayatına ilişkin iş sağlığı ve güvenliği alanında ciddi yasal düzenlemeler yapılmıştır.

• 1921 (Ereğli Kömür havzası maden işçisinin huk. İliş. 151 sayılı kanun)

• 1936 3008 sayılı İş kanunu (temel iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümleri var)

• 1967 931 sayılı İş kanunu

• 1971 1475 sayılı İş kanunu

Türkiye'de ISG mevzuatının tarihsel gelişimi- 2003 sonrası

• 2003 4857 sayılı İş kanunu çıkarılmıştır.

• AB normları ve ILO sözleşmeleri esas alınarak hazırlanmış ve yürürlüğe girmiştir.

• Böylece önceki kanuna göre İSG alanında kapsamlı değişiklikler yapılmıştır.

• 2006-2008 bağımsız bir İSG kanununun çıkarılması hedeflenmiştir.

• 2012 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkarılmıştır.

Çalışan sağlığı ve çalışma güvenliğinin önemi Çalışan Açısından önemi



İş ve meslek kazalarından en çok etkilenenler çalışanlardır.

 Bu kazalar çoğu kez yaralanma ve ölümle sonuçlanmaktadır.

 Çalışanların geçici ya da kalıcı iş göremezlik durumuna gelmesi;

 bakmakla yükümlü oldukları aileyi, ekonomilerini ve yaşantılarını olumsuz yönde etkileyecektir.

 Verimli çalışma sağlanması için güvenilir çalışma ortamı ve fiziksel ve psikolojik açıdan tatmin edilebilir iş ortamları gerekmektedir.

İş Veren Açısından Önemi

 İş kazaları iş akışını kesmekte, üretimi yavaşlatmakta ve verimlilik kaybına neden olmaktadır.

 Güvenlik önlemlerinin alınması maliyeti artırmasına karşılık uzun vadede işletme koşullarını iyileştirecek ve verimliliğe katkı sağlayacaktır.

 İş verenin vasıflı iş gücünü kaybetmemesi için maliyetlerden kaçınmaması gerekmektedir



Çalışma güvenliğine yönelik çabalar aynı zamanda maliyetlerin düşmesini ve ürün düzeyinde artışıda beraberinde getirecektir.

Ülke Ekonomisi Açısından Önemi

 İş kazaları hem çalışan hem işvereni olumsuz etkilemekte sosyal anlamda ülkeyi de olumsuz olarak etkilemektedir.

 Kural koymak, güvenlik ortamlarını artırmak vb. çalışanlar için zor işverenler içinse maliyetli olmasına karşılık ülke açısından önemlidir.

 İş kazaları belli bir seviyeye indirgenmedikçe kalkınma, verimlilik kaçınılmaz şekilde olumsuz yönde etkilenecektir.

 Ulusal ekonomik kayıpların başında fazla mesai ile

dahi giderilemeyecek iş kazları gelmektedir.

ILO verilerine göre

(International Labour Organization) 2018

Her 15 saniyede 160 işçi, iş kazası geçirmektedir.

Her gün yaklaşık 6 bin 400 kişi iş kazası veya meslek hastalıkları nedeniyle yaşamını kaybetmektedir.

Her yıl yaklaşık olarak 350 bin kişi iş kazası, 2 milyon kişi meslek

hastalıklarından dolayı yaşamını

yitirmektedir.

• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre; Dünyada yılda 160 milyon meslek hastalığı,

• İşle ilgili hastalıklar nedeni ile yılda yaklaşık 2,3

milyon ölüm olduğu tahmin edilmektedir

Türkiye’de Meslek Hastalıkları 2018 Yılı İş Kazaları

• SGK verilerine göre her gün en az beş kişi iş kazalarında hayatını kaybediyor.

• Toplam 431.276 iş kazası yaşanmış olup, kadınların iş kazası oranı % 17,8 olmuştur.

• Bu sıklık ülkemizde 100.000’de 5 civarındadır.

• Ülke genelini yansıtan veriler bulunmamaktadır.

İş Sağlığında Hukuksal Boyut

4857 sayılı İş Kanunu ile sağlanmaktadır.

• Türkiye modern bir iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına sahiptir.

• Çalışan sağlığı ve güvenliği alanında yönetmelikler çıkarılmış ve mevcut düzenlemelere devam edilmektedir.

Çalışan sağlığı ve güvenliği kapsamında;

• İş veren ve yükümlükleri

• İşin durdurulması ve işyerinin kapatılması

• Çalışma sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturulması

• Çalışma sağlığı ve güvenliği hizmetleri

• Çalışanların çalışmakta kaçınma hakkı

• Ağır ve tehlikeli işler tanımı

• Sağlık raporları tanımlamaları yapılmıştır.

İş Kazası

• İşçinin iş süresinde çalışma koşulları, işin nitelik ve yürütümü yada kullanılan makine, araç, gereç ve malzeme nedeniyle uğradığı iş gücünün tamamını yada bir bölümünü yitirdiği bir olaydır.

• ILO’ya göre iş kazası, belli bir zarar ya da

yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış bir

olaydır.

Bir olayın iş kazası sayılabilmesi için (sosyal sigortalar kanununa göre)



İşçinin iş yerinde bulunduğu sırada



İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyle,



İşcinin/Sigortalının iş veren tarafından görevle başka bir yere gönderilmesi yüzünden asil işini yapmaksızın geçen

zamanlarda



Emzikli kadın işçinin çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda



İşçilerin işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında.

İş kazası nedenleri

• Kişisel nedenler

• Fizyolojik nedenler (yorgunluk, uykusuzluk, hemipleji, parapleji)

• Psikolojik nedenler (zeka düzeyi, algı, dikkat, bellek bozuklukları)

Bireysel nedenler

• Kimyasal ortam faktörleri

• Fiziksel ortam faktörleri

• Psikososyal faktörler

• Mekanik faktörler

• Biyolojik faktörler

Çevresel

nedenler

1) İş kazası bireysel nedenleri Kişisel nedenler



Kazalara açık durumlar: görme duyma kusuru, anksiyete, üzüntü deneyimsizlik, hipertansiyon

 Bazı nöropsikiyatrik hastalıklar: epilepsi, fobiler, davranış bozuklukları, zihni yetersizlikler



Yeteneklerin geçici olarak zarar görmesi: uykusuzluk, alkol, tütün, sakinleştirici analjezik ilaçların kullanılması



Yeteneklerin kronik hastalıklar nedeni ile sürekli zarar görmesi: ileri derecede görme işitme yetersizlikleri, renk körlüğü



Kaza yapma olasılığı yüksek olma: sakarlık gibi

2) İş kazası Çevresel nedenleri

Çevresel nedenler kaza nedenlerinin %20’sini oluşturur

Kimyasal ortam faktörleri: organik ve inorganik birleşenlerle olmaktadır (ilaçlar, plastikler, gaz ve tozlar, insektisitler )

Fiziksel ortam faktörleri: Soğuk, sıcak, aydınlatma,

nem, x ışınları gibi

2) İş kazası Çevresel nedenleri

Mekanik nedenler: çalışma ortamında bulunan makinalar, iş tezgahları, kesici aletler gibi cihazların oluşturduğu yaralanma, kanama, kırık, çıkık, el ayak kopması gibi

Biyolojik faktörler: Hastalık yapan mikroorganizmalar, virüsler, parazitler gibi bunlar sağlık kurumlarında (hastane, laboratuvar) mezbaha da, tarım işlerinde çalışanların sağlığını ciddi olarak etkilemektedir

İş Kazalarında Korunma

• Eğitim

• Teknik koşulların ve iş yeri güvenliliğinin sağlanması

• İlk ve acil yardım olanakları

• Yasal düzenlemeler ve denetim

506 sayılı SSK yasası 11-B maddesinde ve aynı yasanın 135.maddesi gereği olarak

çıkarılan SSK sağlık İşlemleri Tüzüğü

62.Maddesinde meslek hastalıklarının tanımı şu

şekilde verilmiştir

Meslek Hastalıkları Tanımı

 İşçinin çalıştığı işin niteliğine

göre tekrarlanan bir nedenle yada

 işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici yada sürekli

hastalık, sakatlık yada ruhsal

arıza durumlarıdır.

Türkiye’ de SGK Sağlık İşlemleri Tüzüğüne göre Meslek Hastalıkları sınıflandırılması

• A Grubu: Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları,

• B Grubu: Mesleki cilt hastalıkları,

• C Grubu: Pnömokonyozlar (toz hastalıkları) ve diğer mesleki solunum sistemi hastalıkları,

• D Grubu: Mesleki Bulaşıcı Hastalıkları,

• E Grubu: Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları.

Meslek Hastalıklarının Nedenleri

•

Fiziksel nedenler: sıcaklık, nem, havalandırma aydınlatma, basınç, ışınlar, gürültü, titreşim

•

Kimyasal nedenler: Gazlar, metaller, çözücüler asitler, alkaliler, maden kömürü katranı, pestisitler

•

Tozlar: organik tozlar (pamuk, keten, kenevir tozu) inorganik tozlar (silis, asbest, kömür tozu)

•

Biyolojik nedenler: Bakteriler, virüsler ve mantarlar

•

Örgütün psikososyal ortamı: stres ve strese bağlı hastalıklar

Fiziksel nedenler

a- Sıcaklık-nem:

Aşırı ısınma yorgunluk ve uyku hali oluşturur.

Yüksek sıcaklık ısı çapmasına neden olur. Kan

basıncında düşme, baş dönmesi, dikkat dağınıklığı, deride lekelenme oluşturabilir.

Aşırı soğukluk dikkat azalmasına yol açar.

b-Aydınlatma: iyi aydınlanmayan iş yerlerinde iş

kazaları olabilir. İşçilerde göz kamaşması, baş ağrısı , yorgunluk belirtileri ortaya çıkabilir.

Fiziksel nedenler

c-Basınç: atmosfer basıncından daha yüksek (deniz altı) deniz altı personeli, dalgıçlar da böyle hastalıklar olabilir. Bunlardan en iyi bilineni dalgıçlarda olan azot gazı embolilerine bağlı felçler( vurgun) ve kemik lezyonları dır.

yada daha düşük (göklerde-uçak) çalışanlarda kalp , dolaşım ve solunum rahatsızlıkları görülebilir.

Fiziksel nedenler

e- Gürültü:

gürültünün insan sağlığına zarar verdiği eşik değer 85 desibeldir. Önlem alınmassa sağırlık olur

70-80 desibelde yorgunluk meydana gelir dikkat dağılır baş ağrıları, uyku bozuklukları olur.

f- Titreşim: delme işleminde kullanılan kompresörlerde, un fabrikasında titreşim görülür.

Titreşim çalışanı yorar, kompresör kullananlarda ellerde ve parmaklarda solukluk, morarma yakınmaları meydana gelir.

İş Hastalığı-Meslek Hastalığı Farkı

İŞ SAĞLIĞI MESLEK HASTALIĞI

Neredeyse her faktör rol oynar Çevre faktörü önemlidir.

Riskle dolaylı yada doğrudan karşılaşma vardır.

Riskle doğrudan karşılaştırma vardır.

Genel toplumda görülebilecek hastalıklardır

Olumsuz çevre koşullarına bağlı spesifik hastalıklardır

Daha sık görülür Ani gelişir

Daha az görülür Yavaş gelişir

İş Hastalığı-Meslek Hastalığı Farkı

• Meslek hastalıklarının iş kazalarında farkı, hastalık etkeninin devamlı olması, hastalığın ilerleyici oluşu ve başlangıç tarihinin kesin olarak saptanamamasıdır.

• Örneğin bir patlama sonucu meydana gelen işitme bozuklukları iş kazasıdır”.

• Buna karşılık, yıllarca, yüksek şiddette gürültülü

ortamda çalışmış bir işçinin işitme kaybı” meslek

hastalığıdır

Meslek Hastalıklarından Korunma

A) Tıbbi yöntemler;

1. Tıbbi resmi muayeneler

2. Sağlık eğitimi

3. ^{İlk yardım} 4. ^Aşılar

5. Sağlık eğitimi

B) Teknik yöntemler

Meslek Hastalıklarından Korunma

B) Teknik yöntemler

Çevrenin kontrolü 2. İkame

3. Ayırma 4. Kapatma

5. Havalandırma

6. Yaş yöntem uygulaması

7. Kişisel koruyucuların kullanımı

Meslek Hastalıklarından Korunma

1. İkame (Substitution) (yerine koyma)

•

Endüstriyel işlemlerde sağlık için zararlı olan maddeleri, zararsız yada daha az zararlı bir madde ile yada tehlikeli operasyonların tehlikesiz operasyonlarla değiştirilmesi işlemi 2. Ayırma: İşyerinde mevcut zararlı bir etkenin veya meydana gelmesi muhtemel bir tehlikenin işyerlerinden uzak tutulması 3. Kapatma: Kapatma toksik materyalin veya zararlı prosesin çalışma çevresinden fizikman ayrılması sureti ile çevre havasının toksik materyalden korunmasıdır.

Meslek Hastalıklarından Korunma

4. Havalandırma 5. Yaş yöntem

6. Kişisel Koruyucu Araçlar

•

Baş koruyucuları; baretler, bereler (saç koruyucu), kulak koruyucu

•

Göz ve yüz koruyucuları; Gözlükler, başlık ve yüz maskeleri (radyasyon vb.)

•

Solunum sistemi koruyucuları;

Solunum maskeleri, Süzgeçli maskeler, Filtreli toz maskeleri, Süzgeçli gaz

maskeleri

İş Sağlığında Eğitimin Önemi

• Eğitim, güvenli ve sağlıklı çalışma ortamları açısından yaşamsal öneme sahiptir.

• Aynı zamanda sağlık ve güvenlik tehlikelerinden korunmak amacıyla dünyada kabul gören önleyici yaklaşımın da önemli bir uygulama basamağını oluşturmaktadır.

• İş sağlığı ve güvenliği politikalarının uygulanmasını

kolaylaştırmada da etkin bir role sahiptir.

İş Sağlığında Eğitimin Önemi

• İş kazaları ve meslek hastalıklarına maruz kalmanın en önemli nedenlerinden birini bu konudaki bilgisizlik, diğer bir deyişle eğitim yetersizliği oluşturmaktadır.

• Eğitim, genel olarak kişisel ve organizasyonel bir gelişim aracı olmakla birlikte yasal bir zorunluluktur

.

İş Sağlığında Eğitimin Önemi

Hazırlanması gereken iş sağlığı ve güvenliği eğitimi 3 başlıkta toplanır:

1. Çalışma güvenliğinde mühendislik eğitimi,

2. Çalışma ortamında hijyenik şartların sağlanması eğitimi,

3. Çalışma güvenliği mevzuatının eğitimidir.

İş Sağlığında Özel Riskli Gruplar

• Çocuk işçiler ve Genç işçiler

• Yaşlı işçiler

• Kadın işçiler

• Engelli işçiler

• Çalışma hayatında riskli işler

Bu dört grup için işyerlerinde ve çalışma ortamlarında özel düzenlemelere

gidilmelidir.

İş Sağlığı Hizmet Ekibi ve Hemşire

Mevzuata göre iş sağlığı ve güvenliği ekibi

• İş yeri hekimi

• İşveren veya işveren vekili,

• İş güvenliği uzmanı,

• Hemşire,

• Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,

• Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,

• Çalışan temsilcisi

Çalışanların sağlığını koruma, geliştirme ve sürdürme çabaları

multiprofesyonel bir

yaklaşımı gerektirir.

Multiprofesyonel ekibin içinde yer alan hemşire;

İşyeri organizasyonları içinde

çalışma ortamını ve çalışan bireyi

İş sürecindeki değişikliklerle birlikte gözlemleyecek

Nedene yönelik girişimleri

planlayarak başlatabilecek en

uygun kişidir.

Amerikan İş Sağlığı Hemşireliği Birliği tanımına göre;

İş Sağlığı Hemşiresi; Tüm işyerlerinde çalışanların fiziksel,

ruhsal, zihinsel ve

sosyal sağlıklarının korunması,

hastalık ya da sakatlık durumlarının ve erken tedavilerinin sağlanması, tam iyilik durumlarının korunması ve yükseltilmesine katkı sağlayan profesyoneldir.

Gelişmiş ülkelerde iş sağlığı hemşireliğinin gelişimi ile birlikte;

 İşe devamsızlıkların azaldığı,

 İşçilerin koruyucu ekipman kullanma,

 danışmanlık hizmeti alma

 olumlu davranış değişikliği

gösterme oranlarında artış saptanmıştır

.

İş Sağlığı Hemşiresi ’nin

ESKİDEN GÜNÜMÜZDE

Hastaneden elde edilen deneyim ve becerilerin işyerine taşınması ve

sağlık durumu bozulunca müdahale olan ROLÜ

Koruyucu sağlık hizmetlerini daha etkin

olarak kapsamaktadır.

İş Sağlığı Hemşiresinin Bakım Amaçları

 Çalışanlara, mesleksel

etkenler ve iş çevresinden gelen tehlikelere karşı

koruyucu önlem almak,

 Her bir çalışanın fiziksel,

mental kapasitesini iş şartları

ile karşılaştırarak belirlemek,

İş Sağlığı Hemşiresinin Bakım Amaçları

 Yeterli hemşirelik bakımı ile işyeri kazalarından ve hastalıklardan

koruma amacı ile uygun olmayan şartları düzenlemek,

 Her bir çalışanın kendisinin ve

ailesinin sağlık ihtiyaçlarına

rehberlik etmek.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

1.İşçi sağlığının değerlendirilmesi



işe giriş muayenesi



periyodik muayene



sağlık sorununda muayene

2.İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi

3.İşe bağlı olmayan kaza ve hastalıkların önlenmesi ve bakımı

4.Danışmanlık rolü

5.Sağlık eğitimi

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

6. İş sağlığı ile ilgili diğer meslekler ve kurumlar ile iş birliğinin sağlanması

7. İş alanının gözlenmesi 8. Kayıt tutma

9. ilk yardım hizmetleri

10. Bağışıklama hizmetleri

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

1. İşçi Sağlığının Değerlendirilmesi

 İşe giriş muayenesi,

 periyodik muayene ve

 herhangi bir sağlık sorunu ile sağlık ünitesine başvuran işçilerin sağlık muayenesine katılır.

 İşçinin sağlık öyküsünü alır.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

1. İşçi Sağlığının Değerlendirilmesi İşe giriş muayenesi

 İşçinin sağlık durumunu saptamaya

yönelik formu doldurup işçiyi tıbbi kontrole hazırlar.

 İşçinin boy- kilo, kan basıncı, vücut ölçümü, nabız ve solunum sayısını alır.

 İşçiye görme, işitme,

kan ve idrar testlerini uygular.

I- Yaş gruplarına göre sınıflandırılması gerekir.



12-14 yaş grubuna çocuk işci denir .



15-18 yaş genç işciler (adölesan gruplar)



15 yaş ve üzeri yetişkin işciler



50 yaş ve üzeri gruplara yaşlı işciler denir.

II- İşçiler cinsiyete göre belirlenir



Erkek ve kadın hangi işciler daha fazla ise ona göre ihtiyaç belirlenir

III-İşcileri İş görme yeteneğine göre değerlendirme



Boy ve genel görünüşü



Kronik hastalığı olanlar( romatizma)



Kısmi hastalığı olanlar (parmak ampütesi)

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri 1. İşçi Sağlığının Değerlendirilmesi

Periyodik sağlık muayeneleri

 Bu muayenelerde çalışanların:

 Sakatlık, Güçsüzlük

 Kronik hastalık

 Sağlık sorunlar yanı sıra

 Kişinin işe uyumu değerlendirilmektedir.

 Bu muayeneler genellikle yılda bir kez yapılır ve yasalarla zorunlu kılınır.

İşyeri sağlık birimine herhangi bir nedenle başvuranların muayenesi

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri 2. İş Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesi ve Bakımı

 İşe başlayacak olan bireylere organizasyonun güvenlik felsefesi anlatılır.

 İşyerinde iş güvenliği ile ilgili video izletilir.

Bu eğitim genel kurallar, güvenlik alarmları ve bireysel güvenlik

sorumluluklarını içerir.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri 2. İş Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesi ve Bakımı

 İş yerinde meydana gelen kazalar bir sonrakinin oluşmasını engelleme adına haftalık bültenlerle çalışanlara duyurulur.

 Çalışanları tedavi kurumlarına sevk ettiğinde, onlara

çalıştıkları bölüm hakkında kapsamlı bilgi içeren bir belge hazırlar.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

3. İşe bağlı olmayan kaza ve hastalıkların önlenmesi ve bakımı

 İşe bağlı olmayıp kronik hastalığı olan işçilerin takibini yapar.

 İşçilerin sağlık sorunları nedeniyle işten ayrı

kaldıkları dönem sonunda, işe başlamadan önce

sağlık durumlarının değerlendirilmesinden ve işçinin işe uyumunun yeniden sağlanmasından sorumludur.

• Bu sorumluluk öncelikle sağlığın korunması ve

sürdürülmesi çalışmalarını kapsamaktadır.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri 4. Danışmanlık Rolü



Bu danışmanlık hizmetinin işe bağlı sık sorunları yanı sıra, işe

bağlı olmayan, çalışana ve ailesine yönelik sorunları da kapsayacak şekilde olmalıdır.

• Ayrıca emeklilik öncesi çalışan ve ailesi ele alınarak, emekliliğin

planlanması, iş sağlığı

hemşiresinin danışmanlık

hizmetleri arasındadır.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

5. Sağlık Eğitimi

 Eğitimin odak noktası, işçilerin kendi sağlıklarını nasıl koruyacakları ve sağlık kaynaklarını nasıl

kullanacaklarını belirlemeye yardımcı olmaktır.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

5. Sağlık Eğitimi

 Kazaların önlenmesine yönelik verilecek eğitim de çok

önemlidir.

 İş sağlığı hemşiresi, işçinin işe

oryantasyonu, hastalık, kaza ve

rehabilitasyon konularında da

sağlık eğitimi yapar.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

6. İş sağlığı ile ilgili diğer meslekler ve kurumlar ile işbirliğinin sağlanması

 İş sağlığı hemşiresi işçi, sağlık ekibindeki diğer üyeler ve iş yerindeki yöneticiler arasındaki işbirliği ve

organizasyonu sağlar

.

 Ayrıca toplum, akıl ve ruh sağlığı hizmetleri ile acil

durumlarda yerel hastaneler gibi toplumsal kurumlarla

işbirliğini gerçekleştirir.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

7. İş Alanının Gözlemlenmesi

 Amaç; Çalışma ortamındaki tehlikeli durumların, materyallerin ve güvenilir olmayan

uygulamaların saptanmasıdır.

 İş yeri gözlemleri en az

haftada 3 kez yapılmalıdır.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

8. Kayıt Tutma

 Her işçinin bireysel olarak sağlık kaydının olması ve saklanması gereklidir.

 İşçilerin sağlık kayıtlarının içeriğinde işe giriş muayenesi,

 işçinin sağlığını korumaya yönelik her türlü aktivite,

 periyodik sağlık muayenelerinin sonuçları,

 sağlık hizmetlerine her başvurusunun nedeni, sonuçları ve hemşirenin notu yer almalıdır.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

8. Kayıt Tutma

 Kayıtlar aynı zamanda çalışma şartları ve yaşam

biçimi gibi hastalara sunulacak hizmetle ilgili diğer

bilgileri de içermelidir.

İş Sağlığı Hemşiresinin Görevleri 9. ilk yardım hizmetleri

10. Bağışıklama hizmetleri

Covid-19 Salgını ve İş Sağlığı Hemşiresi

• İş sağlığı hemşiresi görev yaptığı iş yerinde sık kullanılan ve temas edilen yüzeylerin hijyenik hale getirilmesi konusunda gözlem ve denetim yapar.

• Tüm çalışanlara ve yöneticilere hijyenik el yıkama alışkanlığının kazandırılması, hastalık belirtilerine yönelik farkındalık ve evde kalma önlemlerinin alınması ve seyahatler hakkında eğitim ve danışmanlık verir.

Covid-19 Salgını ve İş Sağlığı Hemşiresi

• Uygun noktalarda el yıkama ve dezenfeksiyonunu özendirecek poster ve afişlerin koyulmasını sağlar.

• Çalışma ortamında yeterli kağıt mendil, maske, peçete gibi malzemelerin bulundurulması konusunda yöneticileri bilgilendirir.

• Uzaktan çalışmayı destekler ve bu konuda işçilerin savunuculuğunu yapar.

TE^ŞEKKÜRLER...