Turkish Title: Diplejik Serebral Palsi li Çocuklarda Cinsiyete Göre Motor Becerilerin İncelenmesi

(1)

DOI: 10.14235/bas.galenos.2019.3569

Manuscrpit Type: Orijinal Araştırma / Original Article

Turkish Title: Diplejik Serebral Palsi’li Çocuklarda Cinsiyete Göre Motor Becerilerin İncelenmesi Turkish Running Head: Serebral Palsi’li Çocuklarda Motor Beceriler

Title: Investigation Of Motor Abilities According To Gender In Children With Diplejic Cerebral Palsy Runnig Head: Motor Abilities in Cerebral Palsy Children

Authors: Özgün Kaya Kara, Sedef Şahin, Barkın Köse, Hasan Atacan Tonak, Koray Kara

Institutions: Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Antalya, Türkiye

Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ergoterapi Bölümü, Ankara, Türkiye

Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye

Cite this article as: Kaya Kara Ö, Şahin S, Köse B, Tonak HA, Kara K. Diplejik Serebral Palsi’li Çocuklarda Cinsiyete Göre Motor Becerilerin İncelenmesi. DOI: 10.14235/bas.galenos.2019.3569

This article has been accepted for publication and undergone full peer review but has not been through the copy editing, type setting, pagination and proof reading process, which may lead to differences between this version and the Version of Record. Please cite this article as: Tonak HA, Kaya Kara Ö, Şahin S. Ankara ve Antalya İllerinde Yaşayan Yaşlılarda Aktivite, Katılım ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. DOI:

10.14235/bas.galenos.2019.3569

UNCCORRECTED

PROOF

(2)

ÖZ

Amaç: Bu çalışmanın amacı, diplejik Serebral Palsi’li (SP) çocuklarda cinsiyete göre ince ve kaba motor becerileri karşılaştırmaktır.

Yöntemler: Çalışmaya yaşları 6 ile 12 yaşları arasında değişen, 73 diplejik (39 erkek, ortalama yaş: 8,76±1,4;

34 kız ortalama yaş:8,29±1,31) SP’li çocuk dahil edildi. Çocukların kaba ve ince motor becerilerini değerlendirmek için 8 alt test ve 12 maddeden oluşan Bruininks-Oseretsky Test 2-Kısa Form’u (BOT2-KF) kullanıldı. Kız ve erkek SP’li çocukların ince ve kaba motor becerileri Student t testi kullanılarak karşılaştırıldı.

Bulgular: Cinsiyete göre BOT2-KF toplam skoru ve alt testlerinden ince motor doğruluk, bilateral koordinasyon ve üst ekstremite koordinasyon skorları kızlarda erkeklere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti (p<0,05).

Sonuç: Güncel çalışmamızın sonuçları, diplejik SP’li kız çocukların ince ve kaba motor becerilerinin

erkeklerden daha iyi olduğunu yansıtmaktadır. Fizyoterapist ve ergoterapistlerin, diplejik SP’li çocuklar için çok faktörlü entegre bir terapatik bir yaklaşım belirlerken öncelikle çocukların ince ve kaba motor beceri

problemlerini objektif ölçüm yöntemleri ile belirlemeleri ve özellikle cinsiyetler arasındaki farkları göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Diplejik; Çocuk; Serebral Palsi; Gelişim; Cinsiyet.

ABSTRACT

Objective: The aim of this study was to compare the fine and gross motor skills of children with diplegic Cerebral Palsy (CP) according to gender.

Methods: This study was included 73 children with diplegic CP (39 males, mean age: 8.76 ± 1.4; 34 females mean age: 8.29 ± 1.31 years) with a mean age of 6 to 12 years. Bruininks-Oseretsky Test 2-Short Form (BOT2- KF), consisting of 8 subtests and 12 items, was used to evaluate the gross and fine motor skills of children. Fine and gross motor skills of children with CP were compared with Student's t-test.

Results: According to gender, the BOT2-KF total score and fine motor accuracy, bilateral coordination and upper extremity coordination scores of sub-tests were statistically significant higher in girls than in boys (p

<0.05).

Conclusion: The results of our current study reflect that fine and gross motor skills of girls with diplegic CP are better than boys. When physiotherapists and occupational therapists determine a multifactor integrated

therapeutic approach for children with diplegic CP, they need to determine fine and gross motor skills problems of the children by using objective measurement methods and especially consider differences between genders.

Keywords: Diplegic; Child; Cerebral Palsy; Development; Gender.

10.14235/bas.galenos.2019.3569

UNCCORRECTED

PROOF

(3)

Giriş

Çocukluk çağındaki fiziksel engelin en yaygın nedeni olan Serebral Palsi (SP), gelişmekte olan fetal veya infant beyninde görülen aktivite kısıtlılığına sebep olan hareket ve postür gelişimindeki bir grup kalıcı bozukluktur (1).

SP’de motor bozukluklara sıklıkla; duyu, algı, kognitif, iletişim ve davranış bozuklukları, epilepsi ve ikincil kas- iskelet sistemi problemleri eşlik eder (2). Spastik dipleji yaklaşık %44'lük görülme oranı ile en sık görülen SP tipidir (3-5). Perinatal hipoksik-iskemik lezyon veya periventriküler lökomalazi sonucu görülen spastik diplejide sıklıkla alt ekstremitelerdeki motor yetersizlik üst ekstremitelerden daha fazladır (3-5). Diplejik SP’li çocuklarda ilerleyici olmayan beyin lezyonu ve eşlik eden ikincil patolojiler (örneğin; spastisite, kas zayıflığı, kas

kontraktürleri, artmış ko-kontraksiyon, selektif motor kontrolün azalması) nedeniyle görülen kaba ve ince motor becerilerdeki kısıtlılıklar günlük yaşam aktivitelerini olumsuz yönde etkilemektedir (6-8).

Motor gelişim, fiziksel büyüme ve merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak kişinin isteğe bağlı hareketlilik kazanması olarak ifade edilmekte olup, çocuğun çevresini tanıması ve yönetmesi, bağımsızlığını kazanması ve toplumsal katılımını sağlamasında önemli rol oynamaktadır. Rehabilitasyon sürecinde diplejik SP’li çocukların motor gelişim düzeyinin belirlenebilmesi ve uygun rehabilitasyon programlarının

düzenlenebilmesi için ince ve kaba motor becerilerin ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekir (9, 10).

Klinikte motor becerilerin değerlendirilmesi amacıyla kullanılan Kaba Motor Fonksiyon Ölçümü (KMFÖ), Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlik Testi 2, Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlik Testi 2 Kısa Formu (BOT2- KF), Temel Hareket Modelleri Değerlendirme Ölçeği, Temel Motor Becerilerinin Gelişimsel Sıra Envanteri ve Kaba Motor Gelişim Testi gibi farklı testler bulunmaktadır (11-13). Diplejik SP’li çocuklarda motor yeteneğin değerlendirilmesinde kullanılacak olan testler; çocuktaki ince ve kaba motor gelişimdeki eksikliği tespit edebilmeli, çocuğun en yüksek performansını gösterebilmeli, kolay uygulanabilir ve ulaşılabilir olmalıdır (13, 14).

Motor beceri testlerinin özellikleri genel olarak incelendiğinde hem hızlı yapılması hem de test materyallerinin kolay temin edilebilirliği açısından BOT2-KF’u diğer testlerden ayrılmaktadır (13). Buna ek olarak BOT2-KF'nu diğer testlerden ayıran diğer bir özellik ise testin oluşturulmasındaki felsefedir. Dr. Robert H. Bruininks’i salt motor performans değerlendiren bir testten ziyade duyu-algı-motor performansları birlikte değerlendiren bir ürün ortaya koyma fikriyle bu testi geliştirmiştir (15). Testin bu bakış açısıyla geliştirilmiş olması, çok fazla materyal içermemesi ve kolay uygulanabilirliği BOT2-KF'nu değerlendirme sürecinde ön plana çıkarmaktadır (14).

Literatürde çok az sayıda çalışma spastik diplejik SP’li kız ve erkek çocuklar arasındaki kaba motor gelişimdeki farkı araştırmıştır. Romeo ve ark (16) tarafından yapılan bir çalışmada, KMFÖ kullanılarak SP’li çocukların kaba motor fonksiyondaki gelişim incelenmiş ve kızların kaba motor beceri düzeylerinin erkeklere göre daha iyi olduğu gösterilmiştir. Benzer şekilde literatürde cinsiyetler arasındaki motor gelişim farkını araştıran farklı çalışmalarda da kızların erkeklerden daha iyi düzeyde kaba motor beceriye sahip olduğu sonucuna varılmıştır (17-19). Güncel bilgilerimiz ışığında, kız ve erkek diplejik SP’li çocuklarda kaba ve ince motor beceriler arasındaki farkı BOT2-KF'u ile ortaya koyan herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır (4). Literatürdeki bu kısıtlılıklardan dolayı planlanan çalışmamızın amacı, diplejik SP’li çocukların cinsiyete göre ince ve kaba motor becerileri arasındaki farkı BOT2-KF’nu kullanılarak ortaya koymaktır.

MATERYAL-METOD

Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulundan 16.10.2018 tarih ve 18/249 sayı ile etik onay alındı. Çalışmaya dâhil edilen çocuklara ve ailelerine çalışma ile ilgili ayrıntılı bilgi verildi ve bilgilendirilmiş olur alındı.

10.14235/bas.galenos.2019.3569

UNCCORRECTED

PROOF

(4)

Çalışmaya Kasım 2018 ve Mart 2019 tarihleri arasında hastaneye başvuran, yaşları 6-12 arasında değişen, 78 diplejik SP’li çocuk dahil edildi. Çalışmaya dâhil edilme kriterleri; (1) Diplejik SP tanısı almış olmak, (2) Kaba Motor Fonksiyon Sınıflandırma Sistemine (KMFSS) göre seviye I, II veya III’te yer almak, (3) Sözel komutları anlayabilecek ve uygulayabilecek kognitif seviyeye sahip olmak, (5) Bilinen herhangi bir sistemik problemi bulunmamak ve kontrol altına alınamayan epileptik nöbeti olmamak olarak belirlendi. Çalışmadan çıkarılma kriterleri; (1) Çalışmaya katılmayı kabul etmeyen aileler ve çocukları, (2) Son 6 ay içerisinde cerrahi yada Botulinium Toksin uygulaması geçirmiş olmak, (3) El beceri sınıflandırma sistemine (EBSS) göre seviye IV ve V’te yer almak olarak belirlendi. Çalışmaya dahil edilen diplejik SP’li çocukların üçü Botolinum Toksin-A enjeksiyonu olduğu için, biri cerrahi bir işlem geçirdiği için, bir çocuk ise üst solunum yolu enfeksiyonu geçirdiği için çalışmadan çıkartıldı.

Çalışmaya dâhil edilen tüm çocukların kaba ve ince motor beceri düzeylerini değerlendirmek için Bruininks- Oseretsky Test 2- Kısa Form’u (BOT2-KF) kullanıldı.

Bruininks-Oseretsky test 2-kısa form (BOT2-KF)

Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlik Testi (BOMYT) 1972 yılında Robert H. Bruininks tarafından Oseretsky Motor Yeterlik Testini temel alarak, dört buçuk – on dört buçuk yaş grubundaki çocukların motor

fonksiyonlarını ölçmek için geliştirilmiştir (11). BOMYT, 2005 yılında güncellenerek Bruininks-Oseretsky Test 2 (BOT2) halini almıştır. BOT2, 4 - 21 yaş arası çocuklarda motor beceri düzeylerini değerlendirmek için hem kısa hem de uzun formu bulanan bir testtir (10). BOT2 uzun formunun geçerlilik ve güvenilirliği Mülazimoğlu Ballı (10) tarafından 2012 yılında, kısa formunun geçerlilik ve güvenilirliği Köse (14) tarafından 2018 yılında yapılmıştır. Çalışmamızda 8 alt test ve 12 maddeden oluşan BOT2-KF’u kullanıldı. Çocukların kaba ve ince motor becerilerini değerlendiren testin uygulama süresi ortalama 15-20 dakika arasındadır. BOT2-KF’nin alt testleri, maddeleri ve puanları şu şekildedir;

• İnce Motor Doğruluk (0-10 puan) o Yıldızın İçini Tamamlama (0-3 puan) o Bir Yol Boyunca Çizgi Çizme (0-7 puan)

• İnce Motor Entegrasyon (0-11 puan)

o İç İçe Geçmiş Çemberleri Kopyalama (0-6 puan) o Elmas Şeklini Kopyalama (0-5 puan)

• El Becerisi (0-9puan)

o Blokları İpe Geçirme (0-9puan)

• Bilateral Koordinasyon (0-9 puan)

o İşaret Parmaklarıyla Burnunun Ucuna Dokunma (Gözler Kapalı) (0-4 puan) o İşaret ve Baş Parmağıyla Kare Oluşturma (0-5 puan)

• Denge (0-4 puan)

o Bir Çizgi Üzerinde Aldım Verdim Oynama (0-4 puan)

• Hız ve Çeviklik (0-10 puan)

o Tek Ayak Üzerinde Zıplama (0-10 puan)

• Üst Ektremite Koordinasyonu (0-12 puan) o Atılan Topu Yakalama (Tek Elle) (0-5 puan) o Top Sürme (0-7 puan)

• Dayanıklılık (0-9 puan)

o Tam Şınav Çekme (Erkekler İçin) (0-9 puan) o Diz Üstü Şınav ( Kızlar İçin ) (0-9 puan).

UNCCORRECTED

PROOF

(5)

10.14235/bas.galenos.2019.3569

İstatistiksel analiz

Çalışmamızda elde edilen verilerin, istatistiksel analizinde Windows tabanlı SPSS (IBM SPSS Statistics, Version 23.0, Armonk, NY, ABD) paket programı kullanıldı. Çalışmaya katılan olgulardan elde edilen verilerin tanımlayıcı istatistiklerinin gösteriminde merkezi eğilim ölçüsü olarak normal dağılıma uyan veriler ortalama ± standart sapma biçiminde, normal dağılıma uymayan veriler ortanca (%25-75) ile verilmiştir. Verilerin normal dağılıma uygunluğunu test etmek amacıyla analitik (Kolmogorov-Smirnov/Shapiro-Wilks testi) ve görsel (Histogram ve olasılık grafikleri) yöntemler kullanıldı. Kızlar ve erkekler arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlılığını ölçmek için normal dağılan veri gruplarında Student t Testi kullanıldı. Çalışmamızda istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi.

BULGULAR

Çalışmamıza yaş ortalaması 8,54±1,37 yıl olan toplam 73 diplejik SP’li çocuk (39 erkek; 34 kız) dâhil edildi.

Çocukların %45,2’sinin sağ ekstremitesi dominant, %54,8’nin sol ekstremitesi dominanttı. Kız çocukların kilosu ve Vücut Kitle İndeksi (VKİ) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde erkek çocuklardan azdı. Çalışmaya dâhil edilen bütün diplejik SP’li çocukların demografik özellikleri Tablo 1’de sunuldu.

BOT2-KF sonuçları cinsiyete göre karşılaştırıldığında, ince motor doğruluk, bilateral koordinasyon, üst ekstremite koordinasyon alt testlerinde ve toplam skorda kız diplejik SP’li çocukların erkek çocuklara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek puan aldığı tespit edildi (p<0,05) (Tablo 2).

TARTIŞMA

Diplejik SP’li çocukların ince ve kaba motor becerilerini BOT2-KF kullanarak incelediğimiz çalışmamızda;

BOT2-KF’nin ince motor doğruluk, bilateral koordinasyon ve üst ekstremite koordinasyonu alt testlerinde ve toplam skorda kız çocukların puanlarının erkeklere göre daha yüksek olduğu bulundu. Özellikle, sadece diplejik SP’li çocukların ince ve kaba motor becerilerinin değerlendirildiği çalışmamızda, değerlendirmenin BOT2-KF kullanılarak yapılması ve bu değerlendirmenin sonucunda cinsiyete göre etkilenimin gösterilmesi çalışmamızı diğer çalışmalardan ayıran başlıca özgün değerlerindendir.

SP’li çocukların ince ve kaba motor becerilerini, beyindeki lezyonun lokalizasyonu ve şiddeti etkilemektedir. Bu çocuklar, ince ve kaba motor becerilerinde kısıtlılıklara rağmen günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmeye çalışmaktadırlar (20). Literatürde sağlıklı çocuklar ve SP’nin bütün alt gruplarındaki çocukların, ince ve kaba motor becerilerinin değerlendirildiği çalışmalar bulunmasına rağmen (4, 6, 17), sadece diplejik SP’li çocukların motor becerilerinin değerlendirildiği çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Yapılan bu çalışmalarda diplejik SP’li çocukların spesifik olarak cinsiyete göre ince ve kaba motor becerilerinin karşılaştırmasının yapılmadığı görüldü (9, 21, 22). İncelenen çalışmalarda ya SP’nin bütün alt grupları arasında karşılaştırmalar yapılmış ya da sağlıklı çocuklar ile arasındaki farkları inceledikleri tespit edildi. İlgili çalışmalar, normal gelişime sahip çocukların, SP’li çocuklara göre kaba ve ince motor becerilerinin daha iyi olduğu sonucuna varmışlardır (9). Bununla birlikte motor becerileri değerlendirirken sıklıkla kullandıkları değerlendirme yöntemleri KMFÖ, EBSS, İki Elle Yapılan İnce Motor Fonksiyon Ölçümü ve KMFSS’dir (4, 6, 9, 21, 22). Güncel çalışmamızda literatürde sıklıkla kullanılan bu testler dışında, sadece motor performans değerlendiren bir testten ziyade duyu-algı-motor

UNCCORRECTED

PROOF

(6)

performansları birlikte değerlendiren bir ürün ortaya koyma fikriyle geliştirilen BOT2-KF’nu kullandık. Diplejik SP’li çocuklarda motor gelişimin cinsiyete bağlı olarak nasıl değiştiğinin tanımlanması, daha spesifik

değerlendirme araçlarının kullanılması, daha objektif sonuçların elde edilmesi ve uygun fizyoterapi

müdahalelerini oluşturmak açısından daha objektif sonuçların verilmesi açısından daha değerli bir hale gelmiştir (23).

10.14235/bas.galenos.2019.3569

SP’li çocukların karşılaşmış olduğu motor beceri bozuklukları, oldukça heterojen bir grup olan SP’nin farklı klinik tiplerindeki bireyleri farklı derecelerde etkilemektedir (24). Güncel çalışmamıza KMFSS’ye göre seviye I, II ve III’te yer alan diplejik SP’li çocuklar dahil ederek homojen bir grup edildi. Romeo ve ark. (16) yaş

ortalamaları 4,6±2,4 yıl olan 73 kız SP’li çocuk ve 4,3±2,3 yıl olan 98 erkek SP’li çocuk olmak üzere toplamda 171 SP’li çocuğun kaba motor becerilerini değerlendirdikleri çalışmalarında, kız çocukların KMFÖ skorlarının erkeklere göre daha iyi olduğunu tespit etmişlerdir (%55’e karşı %29). Ancak bu çalışmada hemiplejik, diplejik ve quadriplejik SP’li çocukları değerlendirmişlerdir. Güncel çalışmamızın sonuçları da Romeo ve ark. (16) bulgularını desteklemektedir ve diplejik SP’li kız çocuklarında ince ve kaba motor becerilerin erkeklere göre daha iyi olduğu kanıtlanmıştır.

Genel olarak, literatürde yapılan araştırmalar SP tanılı çocuklarda, kızların erkeklere göre ince ve kaba motor becerilerinin daha iyi olduğunu yansıtmaktadır (16, 25). Romeo ve ark. (25) KMFSS seviyelerine göre kız ve erkek SP’li çocukların kaba motor fonksiyonların araştırdıkları diğer bir çalışmalarında, KMFÖ’nün ayakta durma alt bölümünde kızların erkeklere göre %89 oranında daha iyi olduğu sonucuna varmışlardır (25). Bizim çalışmamızda bu çalışmalara paralel olarak BOT2-KF’nin ince motor doğruluk alt testinde %40,80’lik, bilateral koordinasyon alt testinde %70,27’lik ve üst ekstremite koordinasyonu alt testinde %81,81’lik ve toplam skorda

%35,24’lük bir artışın kız diplejik SP’li çocuklar lehine olduğu tespit edildi. Bu durumun olası bir açıklamasını, Romeo ve ark. (16) iki cinsiyet arasındaki farklı histomorfolojik özelliklerden ve kadın hormonlarının

nöroprotektif etkisinden kaynaklanacağı şeklinde açıklamıştır. Kadınların, erkeklere göre, daha fazla sinaptik bağlantıya ve daha yaygın dendritik arborizasyona sahip geniş nöropil alanlarının bulunması, lezyon sonrasında daha iyi reorganizasyona aracılık edebileceği ve bu sayede SP’li kız çocuklarının erkek çocuklara göre ince ve kaba motor becerilerinin daha iyi olabileceği çalışmalarla desteklenmektedir (23, 26, 27).

Çalışmamızın kısıtlılıkları arasında KMFSS’ye göre daha şiddetli etkilenime sahip seviye IV ve V’teki diplejik SP’li çocukların dahil edilmemesi yer alabilir. Çalışmamızın bir diğer kısıtlılığı ise sağlıklı çocuklardan oluşan kontrol grubunun yer almamasıdır. Gelecekte daha büyük örneklem grubunda SP’li çocukların cinsiyete göre gelişimlerindeki farkı sağlıklı yaşıtları ileri karşılaştırarak sunan çalışmalara ihtiyaç vardır.

SP’li çocuklarda, ince ve kaba motor becerilerdeki kısıtlılık, çocuğun çevre ile olan ilişkisini ve fiziksel yeteneklerini etkilemektedir. Bu sorun, diplejik SP’li çocuğun öğrenmesinde ve deneyim kazanmasında bir düşüşe neden olabilir ve sonuç olarak çocuğun bağımsız yaşayabilme yeteneklerini etkileyebilir (28, 29). Güncel bulgularımız ışığında, diplejik SP’li çocukların günlük yaşam aktivitelerine katılımlarını arttırabilmeleri için rehabilitasyon programlarında kız ve erkek çocuklar arasındaki farklılıkların göz önünde bulundurulmasının önemi görülmüştür.

UNCCORRECTED

PROOF

(7)

10.14235/bas.galenos.2019.3569

Sonuç

Sonuç olarak, fizyoterapistlerin, diplejik SP’li çocuklar için çok faktörlü entegre bir terapatik bir yaklaşım önerebilmeleri için, ince ve kaba motor becerilerindeki problemleri hakkında iyi bir değerlendirme yapmaları ve kanıt toplamaları gerekmektedir. Diplejik SP’li çocuklarda cinsiyete özgü farklılıkları ortaya koyduğumuz güncel çalışmamızda, çocuğa özel uygun rehabilitasyon programlarının planlanması için diplejik SP’li çocuklardaki ince ve kaba motor becerilerin gelişiminin değerlendirilmesi temel yapı taşı niteliğinde olacaktır.

Kaynaklar

1. Rosenbaum P, Paneth N, Leviton A, Goldstein M, Bax M, Damiano D, et al. A report: the definition and classification of cerebral palsy April 2006. Developmental medicine and child neurology Supplement.

2007;109:8-14.

2. Arneson CL, Durkin MS, Benedict RE, Kirby RS, Yeargin-Allsopp M, Van Naarden Braun K, et al.

Prevalence of cerebral palsy: Autism and Developmental Disabilities Monitoring Network, three sites, United States, 2004. Disability and health journal. 2009;2(1):45-8.

3. Rose J, Wolff DR, Jones VK, Bloch DA, Oehlert JW, Gamble JG. Postural balance in children with cerebral palsy. Developmental medicine and child neurology. 2002;44(1):58-63.

4. Al-Nemr A, Abdelazeim F. Relationship of cognitive functions and gross motor abilities in children with spastic diplegic cerebral palsy. Applied neuropsychology Child. 2018;7(3):268-76.

5. Yokochi K. Gait patterns in children with spastic diplegia and periventricular leukomalacia. Brain &

development. 2001;23(1):34-7.

6. Johari S, Rassafiani M, Dalvand H, Kahjoogh MA, Daemi M. Effects of maternal handling training at home, on development of fine motor skills in the children with cerebral palsy: A randomized clinical trial. J Occup Ther School Early Interv. 2016;9(4):321-31.

7. Rogers S. Common conditions that influence children’s participation. In: Case-Smith J, O’Brein JC, editors. Occupational Therapy for Children and Adolescents. St Louis: Elsevier; 2010. p. 146-92.

8. Lieber RL, Steinman S, Barash IA, Chambers H. Structural and functional changes in spastic skeletal muscle. Muscle & nerve. 2004;29(5):615-27.

9. Himmelmann K, Beckung E, Hagberg G, Uvebrant P. Gross and fine motor function and accompanying impairments in cerebral palsy. Developmental medicine and child neurology. 2006;48(6):417-23.

10. Mülazimoğlu Ballı Ö, Gürsoy F. Bruininks-oseretsky motor yeterlik testinin beş-altı yaş grubu Türk çocuklar için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe J Sport Sci. 2012;23(3):104–18.

11. Bruininks VL, Bruininks RH. Motor proficiency of learning disabled and nondisabled students.

Perceptual and motor skills. 1977;44(3 Pt 2):1131-7.

12. Gregory V, Payne L, Isaacs D. Human motor development: A lifespan approach. Boston: McGraw-Hill;

2005.

UNCCORRECTED

PROOF

(8)

10.14235/bas.galenos.2019.3569

13. Deitz JC, Kartin D, Kopp K. Review of the Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency, Second Edition (BOT-2). Physical & occupational therapy in pediatrics. 2007;27(4):87-102.

14. Köse B. Bruininks-Oseretsky motor yeterlik testi 2 kısa formunun Türkçe uyarlaması ve özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarda geçerlilik ve güvenilirliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2018.

15. Bruininks RH, Oseretsky BD. Bruininks-Oseretsky test of motor proficiency second edition, brief form.

Second ed. Bloomington: PsychCorp; 2010.

16. Romeo DM, Cioni M, Battaglia LR, Palermo F, Mazzone D. Spectrum of gross motor and cognitive functions in children with cerebral palsy: gender differences. European journal of paediatric neurology : EJPN : official journal of the European Paediatric Neurology Society. 2011;15(1):53-8.

17. Lee YC, Wu CY, Liaw MY, Lin KC, Tu YW, Chen CL, et al. Developmental profiles of preschool children with spastic diplegic and quadriplegic cerebral palsy. The Kaohsiung journal of medical sciences.

2010;26(7):341-9.

18. Arnould C, Bleyenheuft Y, Thonnard JL. Hand functioning in children with cerebral palsy. Frontiers in neurology. 2014;5:48.

19. Hintz SR, Kendrick DE, Vohr BR, Kenneth Poole W, Higgins RD, Nichd Neonatal Research N. Gender differences in neurodevelopmental outcomes among extremely preterm, extremely-low-birthweight infants. Acta paediatrica. 2006;95(10):1239-48.

20. Tonak HA, Kılıç MC, Karadeniz Yenilmez Ö, Kitiş A. Serebral Palsili Çocuklarda Üst Ekstremite Fonksiyonelliğinin İncelenmesi. Aydın J Health Sci. 2016;2(2):37-50.

21. Park MO. Effects of gross motor function and manual function levels on performance-based ADL motor skills of children with spastic cerebral palsy. Journal of physical therapy science. 2017;29(2):345-8.

22. Franki I, Desloovere K, De Cat J, Feys H, Molenaers G, Calders P, et al. The evidence-base for conceptual approaches and additional therapies targeting lower limb function in children with cerebral palsy: a systematic review using the ICF as a framework. Journal of rehabilitation medicine. 2012;44(5):396-405.

23. Rabinowicz T, Petetot JM, Gartside PS, Sheyn D, Sheyn T, de CM. Structure of the cerebral cortex in men and women. Journal of neuropathology and experimental neurology. 2002;61(1):46-57.

24. Soyuer F, Türkmen MC, Cankurtaran F, Şırayder U, Öztürk A. Adölesan diparetik ve hemiparetik serebral palsililerde dinamik denge ve vücut kütle indeksi ile ilişkisi. J Exerc Ther Rehabil. 2018;5(1):53-8.

25. Romeo DM, Sini F, Brogna C, Albamonte E, Ricci D, Mercuri E. Sex differences in cerebral palsy on neuromotor outcome: a critical review. Developmental medicine and child neurology. 2016;58(8):809-13.

26. Bisagno V, Bowman R, Luine V. Functional aspects of estrogen neuroprotection. Endocrine.

2003;21(1):33-41.

UNCCORRECTED

PROOF

(9)

27. Bax M, Tydeman C, Flodmark O. Clinical and MRI correlates of cerebral palsy: the European Cerebral Palsy Study. Jama. 2006;296(13):1602-8.

28. Ko JY, Woo JH, Her JK. The reliability and concurrent validity of the GMFCS for children with cerebral palsy. Journal of physical therapy science. 2011;23:255-8.

29. Bumin G, Kavak ST. An investigation of the factors affecting handwriting performance in children with hemiplegic cerebral palsy. Disability and rehabilitation. 2008;30(18):1374-85.

10.14235/bas.galenos.2019.3569

Tablo 1. Çocukların demografik özellikleri

Değişkenler Kız

(n=34)

Erkek (n=39)

p^a,b

Çocuğun yaşı (yıl) (Ort.±SS) 8,29±1,31 8,76±1,4 0,14^a

Boy (cm) 127,05±9,81 130,56±5,36 0,05^a

Kilo (kg) 27,35±6,26 30,33±4,85 0,02^a

VKİ (kg/m²) 16,7±1,74 17,67±1,68 0,01^a

KMFSS n % n % 0,78^b

Seviye 1 8 23,5 7 17,9

Seviye 2 11 32,4 12 30,8

Seviye 3 15 44,1 20 51,3

EBSS 0,11^b

Seviye 1 21 61,8 30 76,9

Seviye 2 12 35,3 6 15,4

Seviye 3 1 2,9 3 7,7

p^a Student T testi, p^b Ki-Kare testi, SP: Serebral Palsi, VKİ: Vücut Kitle İndeksi, KMFSS: Kaba Motor Fonksiyon Sınıflandırma Sistemi, EBSS: El Becerileri Sınıflandırma Sistemi

This article has been accepted for publication and undergone full peer review but has not been through the copy editing, type setting, pagination and proof reading process, which may lead to differences between this version and the Version of Record. Please cite this article as: Tonak HA, Kaya Kara Ö, Şahin S. Ankara ve Antalya

UNCCORRECTED

PROOF

(10)

İllerinde Yaşayan Yaşlılarda Aktivite, Katılım ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. DOI:

10.14235/bas.galenos.2019.3569

UNCCORRECTED

PROOF

(11)

Tablo 2. Cinsiyete göre BOT2-KF sonuçlarının karşılaştırılması

BOT2-KF

Kız Diplejik SP (n=34)

Erkek Diplejik SP

(n=39) t p^a

x̄±SS (min-maks) x̄±SS (min-maks)

İnce Motor Doğruluk 1,76±1,04 (0-3) 1,25±0,96 (0-4) -2,15 0,03*

İnce Motor Entegrasyon 5,32±1,90 (3-9) 4,58±1,44 (2-8) -1,86 0,06

El Becerisi 1,64±1,32 (0-4) 1,17±0,94 (0-3) -1,75 0,08

Bilateral Koordinasyon 1,26±1,18 (0-4) 0,74±0,81 (0-3) -2,20 0,03*

Denge 0,97±0,90 (0-3) 0,79±0,76 (0-3) -0,89 0,37

Hız ve Çeviklik 0,61±0,77 (0-3) 0,35±0,62 (0-2) -1,57 0,12

Üst Ekstremite Koordinasyonu 1,20±1,29 (0-5) 0,66±0,62 (0-2) -2,31 0,02*

Dayanıklılık 0,41±0,65 (0-2) 0,20±0,40 (0-1) -1,63 0,10

Toplam 13,2±8,15 (3-30) 9,76±5,77 (2-25) -2,09 0,04*

p^a Student T testi, *p<0,05, BOT2-KF: Bruininks-Oseretsky Test 2-Kısa Form, SP:Serebral Palsi

10.14235/bas.galenos.2019.3569