1. İnsanların tamamı aynı algı düzeyine, eğitim sevi- yesine ve kültüre sahip değildir. Aynı olaya tüm çıplaklığı ile şahit olan insanların bile olayı anla- tımları, değerlendirmeleri ve çıkardıkları sonuçlar bile birbirinden çok farklı olmaktadır. Dini yorum- lar böyledir. Dinin emir ve yasakları bazı etkenler- den, kişisel ya da toplumsal öğelerden dolayı farklı yorumlanabilir. Ancak bu yorumlamalar İslam’a aykırı olmamalıdır.
Metinden aşağıdaki ifadelerden hangisine ula- şılır?
A) Herkes edindiği bilgi çerçevesinde dini yorumda bulunabilir.
B) İnançla ilgili yorumlar sadece sünneti iyi bilen kimse- ler tarafından yapılır.
C) İslam’a göre her türlü dini yorum kabul edilebilir.
D) Dini yorumlar kesinlikle dinin özüne aykırı olmamalı- dır.
2. I. Eğitim
II. Kur’an-ı Kerim’in Arapça indirilmiş olması
III. Bireyin algı düzeyi
IV. Ferdin yaşadığı sosyal çevre V. Kur’an-ı Kerim’in son ilahi kitap olması
Yukarıdaki maddelerden hangileri kişinin dini düşünce yapısını etkileyen unsurlardan değil- dir?
A) II ve V B) III ve IV
C) I-III-V D) I-II-IV-V
3. I. Hz. Muhammed (s.a.v.) hayatta iken İslamiyet’in tebliğ ve beyanı konusunda tek yetkili kişi idi.
II. Dinin amacı dünya ve ahiret mutluluğunu sağ- lamaktır.
III. Dinin iki kaynağından birisi Hz. Muhammed’in (s.a.v.) arkadaşlarının sözleridir.
IV. Din anlayışı “Din”in kendisidir.
Verilen maddelerin doğru/yanlış sıralaması hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
A) D - D - D - D B) D - Y - Y - Y C) Y - Y - D - D D) D - D - Y - Y
4. I. Allah’ın emir ve yasaklarının bütününe ………
denir.
II. İlahi emirlerden sorumlu olmanın ilk şartı
……..sahibi olmaktır.
III. İslam’ın Kur’an’dan sonra ikinci kaynağı
………’tir.
Yukarıdaki boşlukların sırası ile hangi kelime- lerle tamamlanması gerekir?
A) din - vahiy - sünnet B) din - akıl - sünnet C) din anlayışı - Akıl - sünnet D) mezhep - akıl- kelam
5. “Aklı olmayanın dini de yoktur.” sözünden aşağı- dakilerden hangisi anlaşılmaktadır?
A) Zihinsel engelliler irade sahibi oldukları için namaz kılmalıdır.
B) Akıl dini kuşatan bir mekanizmadır.
C) İlahi mesajlardan sorumluluk ancak akıl sahibi olmakla olur.
D) Akıl, dini anlayışın birinci etmenidir.
6. I. Tektir.
II. Kişi ve durumlara göre değişmez.
III. Kaynağı vahiydir.
Maddeler halinde verilen bilgiler hangi kavra- mın özellikleri olabilir?
A) Din Anlayışı B) Din C) Mezhep D) Tarikat
7.
İslam’ın özüne aykırı olmayan farklı dini yorum biçimlerini bir ayrılma ve ayrış- ma olarak görmekten uzak durmalıyız.
Bu çeşit dini yorum çeşitleri bizler için düşünce alanında birer zenginlik oldu- ğunu hatırdan çıkmamalıyız. Bireysel ya da toplumsal sebepler ile İslam’ın ilkele- rine zıt olmayan düşünce çeşitlerini birer problem görerek aramızda düşmanlığın oluşmasına imkan tanımamalıyız. Birbir- lerimizin ortak yönlerini görüp kardeşçe yaşamaya çalışmalıyız.
Metinden;
II. Tarih içinde toplumu birbirine düşüren temel etken inançla ilgili yorumlar olmuştur.
II. İslam’ın ilkelerine ters olmayan düşünce yorumlarını birer problem olarak görmek zamanla toplumda düşmanlığın artmasına sebep olur.
III. İslam’ın temel ilkeleri ile bağdaşan farklı dini yorumlar birer düşünce zenginliğidir.
IV. Dinin özüne aykırı olmayan farklı dini yorum- lar toplumda ayrışmaya götürücü olmamalıdır.
hangi ifadeye / ifadelere ulaşılır?
A) Yalnız I B) II ve III
C) III ve IV D) II-III-IV
8.
DİN DİN ANLAYIŞI
I. TEKTİR BİRDEN ÇOK OLABİLİR II. KAYNAĞI İNSANDIR KAYNAĞI VAHİYDİR III. DEĞİŞEBİLİR DEĞİŞMEZ
Din ve Din Anlayışı hakkında tabloda verilen bilgilerden hangisi ya da hangilerinde yanlışlık yapılmıştır?
A) Yalnız I B) I - II
C) II - III D) Hepsi
9. Gidilecek yol
Takip edilen yöntem
Ekol
Yukarıdaki kazanımlar aşağıdaki kavramın hangisine aittir?
A) Tarikat B) İslam
C) Din D) Mezhep
10. Din anlayışı bağlamı esas alınarak “Beş parma- ğın beşi bir olmaz.” sözü ne anlama gelir?
A) Kişilerin sahip olduğu farklı özellikler sebebiyle din anlayışının da tek olması da düşünülemez.
B) İnsanlar farklı düşünce yapılarına sahiptir.
C) Din anlayışı Kur’ana zıt düşmemelidir.
D) Sünnet, anlayış farklılığını ortadan kaldırır.
11. “...”: dünyada ve ahirette insanların mutlu olma- ları için Allah’ın (c.c.) göndermiş olduğu kuralların hepsini kesin bir şekilde kabullenmesini ve inan- masını ifade etmektedir.
(bk. MEB Dinî Terimler Sözlüğü, s. 236.)
Tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangi- sidir?
A) Sünnet B) İtikat C) Kelam D) Tasavvuf
1.
DİN NEDİR ?
Metin öğretmenin tahtaya yazdığı soruya aşa- ğıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği cevap doğrudur?
A) Zerrin : Allah (c.c.) tarafından bir melek vasıtası ile vahiy olmaksızın peygamberlere iletilen ilahi emirler ve yasaklardır.
B) Asım: Peygamber tarafından insanlara tebliğ edilen peygamber kurallarıdır.
C) Ahmet: Allah (c.c.) tarafından Cebrail adlı melek ile vahiy yoluyla gönderilen, insanları kendi özgür irade- leriyle iyiye ve doğruya yöneltmeyi amaçlayan ilahi kurallar bütünüdür.
D) Emine: Peygamberlerin toplum için ön gördükleri ve kendileri tarafından belirlenen insanları iyiye yönlen- diren kurallar bütünüdür.
2. I. Din, ilahi kurallar bütünüdür.
II. Din bir bütündür. Kişilerin görüşlerine göre dinin ilkeleri herhangi bir değişikliğe uğramaz.
III. İlk insandan itibaren Allah (c.c.) peygamberleri aracılığı ile belli kurallar göndermiştir.
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğru- dur?
A) II - II B) I - III
C) II - III D) Hepsi
3.
DİNİN
ASIL AMACI NEDİR?
Yukarıdaki soruya doğru cevap olarak aşağıda- ki şıklardan hangisi işaretlenebilir?
A) İnsanların hem bu dünyada hem ahirette mutluluğu sağlamak
B) Dünyada rahat bir yaşam sunmak
C) Fazla kazanç sağlanmasını temin ederek iyi bir konu- ma getirmek
D) Bireysel alanda donanımlı bir düşünce yapısına sahip etmek
4.
“Dinin emir ve yasaklarını anlayabilecek tek varlık aklı ve irade sahibi insandır. Allah, ilk insan ve ilk peygamber Hz. Adem’den son peygamber Hz. Muhammed’e kadar pek çok ilahi mesajlar ile emir ve yasaklarını bildir- miştir. Peygamberler de akıl ve irade sahibi olan insanlara bu ilahi mesajların içeriğini hem tebliğ etmiş hem de detaylı bir şekilde açıklamışlardır.”
Metinden aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarı- lamaz?
A) İnsan akıl ve irade sahibi olduğu için dinin emir ve yasaklarını anlayabilir.
B) Hz. Adem (a.s.) ilk insan olduğu gibi aynı zamanda ilk peygamberdir.
C) Peygamberler, aldıkları vahyi insanlara aktarmışlar- dır.
D) Dinin emir ve yasakları zamanla değişebilir.
5.
“Yüce Allah tüm insanlara son peygamber olarak Hz. Muhammed’i (s.a.v.), son ilahi kitap olarak da Kur’an’ı göndermiştir. Tüm insanların İslam dininin öğretilerini, emir ve yasaklarını öğrenmek için bu kaynaklara müracaat etmesi gerekir.”
Yukarıdaki metinden çıkarılması gereken genel sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
A) İslam’ın tek kaynağı vardır. O da sünnettir.
B) İslam dininin emir ve yasaklarını öğrenmek için Kur’an-ı Kerim ve sünnete başvurulması gerekir.
C) Sünneti bilen bir kimsenin dini konularda Kur’an-ı Kerim’e başvurmasına gerek yoktur.
D) Bilimsel veriler her zaman dini konuların çözümlen- mesine başvurulması gereken ilk kaynak olmalıdır.
6. İslam düşünce çeşitlerinin oluşmasında bireysel ve toplumsal başlıklarda olmak üzere farklı neden- ler vardır. Mesela bireylerin eğitim düzeyi, algı seviyesi gibi durumlar İslam düşünce çeşitlerinin oluşmasında bireysel alandaki nedenler arasında sayılabilir. Aynı şekilde kitlelerin ekonomik seviye- lerin ya da yaşadıkları coğrafyaların farklı olması İslam düşünce çeşitlerinin oluşmasındaki toplum- sal alandaki nedenler arasında sayılabilir.
Yukarıdaki metin aşağıdaki sorulardan hangi- sine cevap olarak verilmiştir?
A) İslam düşünce çeşitlerinin ele aldığı konular nelerdir?
B) Müslümanların inanç olarak kabul ettiği din, son- radan herhangi bir bozulma ile karşı karşıya kalmış mıdır?
C) Dinin evrenselliğine aykırı olan düşünce çeşitleri nelerdir?
D) İslam düşünce çeşitlerinin oluşmasındaki sebepler nelerdir?
7. Din, Yüce Allah'ın emir ve yasaklarından oluşan ila- hi kanunlar bütünüdür. Bu emir ve yasakların belli kriterler içerisinde yorumlanmasına ise “... “ denir.
Metindeki noktalı yere aşağıdakilerden hangi- sinin yazılması gerekir?
A) Din Anlayışı B) Din Anlamı C) İnsanî Yorumlar D) Vahyin Değeri
8. “Müslümanlar İslam’ın geldiği ilk yıllarda, dinî konularda bir sorunla karşılaştıklarında hemen Hz. Muhammed’e (s.a.v.) soruyorlar ve O da soruları çözüme kavuşturuyordu.
Peygamberimizin vefatından sonra İslami- yet, Arap Yarımadası dışında da çeşitli böl- gelere yayıldı. Böylece Müslümanlar farklı inanç, kültür, örf ve geleneklere bağlı insan- larla karşılaştılar. Bu durum, dinin anlaşılması ve yorumlanmasında yeni problemlerin doğ- masına neden olmuştu. Müslüman din bil- ginleri, son ilahi kitabın ayetlerinden ve son elçinin söz ve davranışlarından yola çıkarak çıkan yeni sorunlara çözüm üretmeye çalış- mışlardır.”
Yukarıdaki metin aşağıdaki sorulardan hangi- sine cevap olarak yazılmış olabilir?
A) Din nedir?
B) Hz. Muhammed’in vefatından sonra neler yaşandı?
C) Din anlayışı nasıl doğdu?
D) İslam bilginlerinin görevi nedir?
1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış bilgi içer- mektedir?
A) Dinin kendisine özgü temel ilkeleri vardır. İnanç ve ibadet, bu ilkelerden iki tanesidir.
B) Din anlayışı hakkında öne sürülen görüşler dinin temeline zıt olmamalıdır.
C) Dini görüşler, zamanın değişmesiyle asla içerdiği hükümler değişmez. Sabittir ve evrenseldir.
D) Dini emir ve yasaklar herkesi bağalar.
2. Din anlayışlarının farklı olmasındaki temel etken- lerden birisi de insandır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu etken çerçevesinde değerlendirilemez?
A) Farklı bölgelerde çeşitli siyasi olayların yaşanması B) İnsanların olaylara karşı gösterdiği bakış açılarının
farklı olması
C) Her bireyin farklı yetenek ve kabiliyete sahip olması D) Bireylerin farklı eğitim ve algı düzeyine sahip olması
3. Din ve din anlayışı ile ilgili olarak;
I. Din tektir ama dini anlayışlar birden fazla olabi- lir.
II. Dinin ilkeleri sabittir ve değişmez. Ama dini yorumlar zamana ve mekana göre değişiklik gösterebilir.
III. Din evrenseldir. Dini görüşler ise evrensel değildir.
IV. Dini görüşler her zaman dinin yerini alabilir.
numaralandırılmış ifadelerden hangisi yanlış bilgi içermektedir?
A) I B) II C) III D) IV
4. Kim İslam’dan başka bir din ararsa, (bilsin ki o din) ondan kabul edilmeyecek ve o ahirette hüsrana uğrayanlardan olacaktır.
(Al-i İmran suresi, 85. ayet) Aşağıdaki ifadelerden hangisi verilen ayetle ilişkilendirilebilinir?
A) Din herkesi bağlar ve din dışında başka bir görüş kabul edilemez.
B) Din, bölgeseldir.
C) Din, sadece ahlaki öğütler içerir.
D) Din, birden fazla olabilir.
5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış bilgi içer- mektedir?
A) İslam’ın farklı bölgelere yayılmış olması dini anlayış- ların doğmasını sağlamıştır.
B) Toplumsal değişmeler dini görüşlerin oluşmasında etkili olmuştur.
C) Dini görüşler her durum ve şartta aynıdır. Farklılık arz etmez.
D) Hiçbir farklı yorum dinin konumunu elde edemez.
6. Aşağıdakilerden hangisi dini görüşlerin oluş- masında etkili olduğu söylenemez?
A) Kültürlerarası etkileşimlerin olması
B) Müslümanın, güzel ahlak sahibi bir kimse olması C) Bireylerin düşünce sistemlerinin farklı olması D) İnsanların dünyayı algılama biçimlerinin farklı olması
7. Ali: Kur’an-ı Kerim’de yer alan ayetler birden fazla anlama gelebilir. Bu da dini görüşle- rin farklı olmasında etkili olmuştur.
Oğuz: Kur’an-ı Kerim, asırlardır yorumlanmıştır.
Hakan: Dini emir ve yasaklar herkese hitap eder.
Pelin: Dini görüşler aslında dinin bizzat kendi- sidir.
Hangi öğrenci yanlış bilgi vermiştir?
A) Ali B) Oğuz
C) Pelin D) Hakan
8. Bir dinin içindeki görüş, yorum ve anlayış fark- lılıkları sebebiyle ortaya çıkan oluşumları ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mezhep B) İbadet
C) Tarikat D) Din
9. İtikadi mezhepler;
I. İslam inanç esaslarının temellendirilmesini II. Dinin inanç ilkelerinin daha doğru anlaşılması-
nı
III. İtikadi prensiplerin savunulmasını
IV. İnanç konusunda şüpheciliğin ve karamsarlı- ğın esas alınmasını
numaralandırılmış ifadelerden hangisini yeri- ne getirmeyi amaçlamaz?
A) I B) II C) III D) IV
10. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra halife- nin Hz. Ali ve onun soyundan gelenlere ait oldu- ğunu savunan ekoldür.
Hakkında bilgi verilen mezhep aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Şia B) Hanbelîlik
C) Mâturidilik D) Eş’arilik
11. Aşağıdaki ifadelerden hangisi İtikadi yorum- lardan birisi değildir?
A) Eş’arilik B) Mâturidilik
C) Mevlevilik D) Şia
12. Kasım: İtikadi mezheplerden birisi olan Mâturidilik, Ebu Mansur Muhammed el-Mâturidi’nin görüşleri etrafında şekil- lenmiş akımdır.
Veli: Ebu Mansur el-Mâturidi, İslam inanç prensiplerini savunan bilginlerdendir.
Mehmet: İtikadi ekoller, dinin inançla ilgili olan konularını hem Kur’an-ı Kerim ve sün- netle temellendirmişler hem de akılla bu konuları ispat etmişlerdir.
İbrahim: İtikadi mezheplerin ele aldığı tek konu Allah (c.c.) inancıdır. Diğer inanç mad- delerini incelemek onların çalışmaları arasında bulunmamaktadır.
Hangi öğrenci yanlış bilgi vermiştir?
A) Kasım B) Veli
C) İbrahim D) Mehmet
1. Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanız ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun. (Şahitlik ettikleriniz) zengin veya fakir de olsalar (adaletten ayrılmayın). Çünkü Allah ikisine de daha yakındır. (Onları sizden çok kayırır.) Öyle ise adaleti yerine getirmede nefsinize uymayın.
Eğer (şahitlik ederken gerçeği) çarpıtırsanız veya (şahitlikten) çekinirseniz (bilin ki) şüphesiz Allah yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.
(Nisa suresi, 135. ayet) Yukarıdaki ayetin içerdiği temel ilke aşağıdaki mezheplerin hangisi ile ilgilidir?
A) Fıkhi Mezhepler B) Tasavvufi Mezhepler C) İtikadi Mezhepler D) Hukuki Mezhepler
2. İslam inanç esaslarını dikkate aldığımız zaman aşağıdaki ayetlerden hangisi bu konuya örnek olarak gösterilebilir?
A) Hani, “Şu memlekete girin. Orada dilediğiniz gibi, bol bol yiyin. Kapısından eğilerek tevazu ile girin ve “hıt- ta!” (Ya Rabbi, bizi affet) deyin ki, biz de sizin hataları- nızı bağışlayalım. İyilik edenlere ise daha da fazlasını vereceğiz” demiştik.
(Bakara suresi, 58.ayet) B) İyilik, yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz
değildir. Asıl iyilik, o kimsenin yaptığıdır ki, Allah’a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanır. (Allah’ın rızasını gözeterek) yakınlara, yetimle- re, yoksullara, yolda kalmışlara, dilenenlere ve köle- lere sevdiği maldan harcar, namaz kılar, zekât verir.
Antlaşma yaptığı zaman sözlerini yerine getirir. Sıkın- tı, hastalık ve savaş zamanlarında sabreder. İşte doğ- ru olanlar, bu vasıfları taşıyanlardır. Müttakîler ancak onlardır!
(Bakara suresi, 177.ayet) C) Onlara merhamet ederek tevazu kanadını indir ve de
ki: “Rabbim!, Tıpkı beni küçükken koruyup yetiştirdik- leri gibi sen de onlara acı.”
(İsrâ suresi, 24.ayet) D) Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, ada- letle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duy- duğunuz kin, sizi âdil davranmamaya itmesin. Ada- letli olun; bu, Allah korkusuna daha çok yakışan (bir davranış) tır. Allah’a isyandan sakının. Allah yaptıkla- rınızı hakkıyle bilmektedir.
(Maide suresi, 8.ayet)
3. Sevgili Arkadaşlar! İslam düşüncesinde yorum biçimleri üçe ayrılmaktadır.
Bunlar;
1. İtikadi Mezhepler
2. Tasavvufi Mezhepler
3.
?
Aşağıdakilerden hangisi soru işaretinin yerine yazılırsa Mustafa Öğretmen'nin anlatımı doğru bir şekilde tamamlanmış olur?
A) Fıkhî Mezhepler B) Tevhid
C) Şeriat D) Siyasi Mezhepler
4. I. Bir din değildir.
II. Sadece kendi mezhebinin doğru olduğunu iddia edemez.
III. İslam'ın düşünce özgürlüğe verdiği önemi gös- terir.
IV. Sadece inanç ve ahlak konusunda ortaya çık- mış farklı mezhepler vardır.
Mezhep hakkında verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız IV B) II ve III C) I - II - III D) II-III-IV
5.
·Allah (c.c.) akılla varlığına ulaşılırsa da ibadetlerin nasıl olduğuna ve hükmüne sırf akıl ile ulaşılamaz. Bu konuda bizzat vahiy tarafından bilgilendirme olması gerekir.
·Allah’ın zatından ayrılmayan sıfatları var- dır.
·Büyük günah işleyen bir kimse, yaptığı kötü eylemin haram oluşunu inkar etme- dikçe İslam dairesinden çıkmaz.
Hakkında bilgi verilen mezhep aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Mevlevilik B) Maturidîlik
C) Hanefilik D) Malikilik
6. Duru: Bu mezheplerin temel işlevi Kur’an-ı Kerim ve sünnetten hareketle ibadetle- rin hükümlerini belirlemektir.
Zeynep: Tarih içerisinde pek çok bilgin bu alanda eserler yazmış olup bunların çoğu günü- müze kadar ulaşmıştır.
Nehir: Müslümanlar temel ibadetlerini ve bu ibadetlerinin nasıl yapılacaklarını bu eserlerden öğrenirler.
Hakan: Bu alanda eser verenlerden birisi de Mevlana Celaleddin Rumi’dir.
Fıkhî mezhepler hakkında öğrencilerden han- gisi bilgi hatası yapmıştır?
A) Duru B) Zeynep
C) Nehir D) Hakan
7.
I. İnanç denildiği zamanda akla ilk gelen hususlardan birisi de tevhid inancıdır.
II. İslam bilginleri tevid inancını açıkla- ma noktasında pek çok eserler kale- me almışlardır.
III. İtikadi alanda eser yazanların en meşhurları ise İmam Maturidi ve İmam Malik’tir.
IV. İtikadi alanda yazılan eserlerin muh- tevası aynı zamanda iman şartları denilen altı maddeyi de detaylıca anlatmaktadır.
Yukarıdaki maddelerin hangisi ya da hangile- rinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) Yalnız III B) Yalnız IV
C) I ve II D) I ve IV
8. (....) İtikadi mezhepler, ibadet esaslarını doğru bir şekilde anlatma görevini üstlenir.
(....) İnançla ilgili olan mezheplerin temel görevi ahlak esaslarını bireylere doğru bir şekilde anlat- maktır.
(....) İtikadi ekoller, İslam inanç esaslarını korumayı ve doğru bir şekilde anlaşılmasını amaçlar.
(....) İnanç alanında ortaya çıkmış olan akımlar, sadece Allah (c.c.) inancı ile ilgilenmişlerdir.
Yukarıdaki ifadelerin doğru / yanlış sıralaması nasıl olmalıdır?
A) D-Y-D-Y B) Y-Y-D-Y C) D-D-Y-D D) Y-D-YY
9.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra İslam kültürü, inanışı farklı pek çok coğrafyalara yayılma- sı sonucunda müslümanlar İslam inancına zıt fikir akımları gördü. Aynı zamanda bu bölgelerdeki farklı inanışa mensup kişiler zamanla islam inancı- nı kabul etti. Önceki inanışlarından edindikleri bil- giler ile kabul ettikleri İslamiyet’in inanç sistemini kıyaslamaya başladılar ve İslam inancına yönelik pek çok sorular, eleştiriler yönelttiler.
Yukarıdaki metin aşağıdaki sorulardan hangi- sinin cevabı olmalıdır?
A) İbadetle ilgili yorumlar nasıl ortaya çıkmıştır?
B) Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra neler yaşanmıştır?
C) İslam bilginlerinin çalışma esasları nelerdir?
D) İnançla ilgili yorumlar nasıl ortaya çıkmıştır?
1. Kelime anlamı birlemek, tek oluşunu ifade etmek anlamına gelir. Terim anlamı ise Allah’tan (c.c.) başka ilah bulunmadığına ve Hz. Muhammed’in Allah’ın kulu ve elçisi olduğuna inanmak, bunu kabul etmek demektir.
Hakkına bilgi verilen kavram aşağıdaki mez- heplerden hangisinin konusudur?
A) Fıkhî Mezhepler B) İtikadi Mezhepler C) Tasavvufi Mezhepler D) Siyasi Mezhepler
2.
İtikadi mezhepler Nelerdir?
Barış öğretmenin sorusuna hangi öğrencimiz doğru cevap vermiştir?
A) Umut: Eşarilik- Hanefilik B) Murat: Maturidilik- Eşarilik C) Onur: Maturidilik- Mâlikilik D) Musa: Hanefilik- Maturidilik
3. I. Ahlakla ilgili yorumların diğer adı “Fıkhi Yorum- lar” dır.
II. İnançla ilgili yorumların diğer adı “İtikadi Yorumlar” dır.
III. İbadetle ilgili yorumların diğer adı “Tasavvufi Yorumlar”dır.
Maddeler halinde verilen bilgilerin doğru / yanlış sıralaması hangi şıkta doğru olarak veril- miştir?
A) D - D - D B) D - D - Y
C) Y - D - Y D) Y - Y - D
4.
Bireyin değişmesi gibi toplumlar da zamanla bazı değişimlere uğrayabilir.
Dinin hem bireyle hem de toplumla ala- kalanan yönü vardır. Dinin bu toplumsal yönü de toplumların savaş, barış, doğal afetler, göçler gibi sebeplerle de bazı yorumları ve yorum farklılıkları olabilir.
Toplumun tamamını etkileyen bu olgular sonucunda da insanların düşünce yorum- ları da değişebilir.
Yukarıdaki metin aşağıdaki sorulardan hangi- sine cevap olarak yazılabilir?
A) Din anlayışındaki yorum farklılıkların oluşumunda toplumsal sebepler etkili midir?
B) Toplumu etkileyen faktörlerin tamamı nedir?
C) Toplum-birey ilişkisi nasıl olmalıdır?
D) Dinin bireysel yönü nasıl etkilenir?
5. I. İslam’da yer alan yorum farlılıklardır.
II. Tasavvufi mezheplerden birisidir.
III. İtikadi mezheplerden birisidir.
Aşağıdaki kavramları kutuda verilen numaralı ifadeler ile eşleştirdiğimiz zaman hangisi dışa- rıda kalır?
A) Maturidilik B) Mezhep
C) Yesevilik D) Din
6. I. Anlamak II. Gidilen yol III. Kavramak
IV. Derinlemesine incelemek
Tabloda verilenlerden hangisi ya da hangileri
“fıkıh” kelimesinin sözlük anlamı değildir?
A) Yalnız II B) Yalnız IV
C) I ve III D) II ve IV
7. İslam’ın namaz, oruç, hac, zekât gibi temel iba- det alanlarını ele alan, günlük hayatta uygula- malarını inceleyen yorum biçimlerine ne denir?
A) İtikadi Yorumlar B) Tasavvufi Yorumlar C) Klasik Yorumlar D) Fıkhi Yorumlar
8. Kur’an-ı Kerim bize namaz, oruç, hac gibi ibadetle- rin yapılması gerektiğini emretmiş ve Hz. Muham- med (s.a.v.) de hayatı boyunca hem sözleriyle hem de fiileriyle bu ibadetlerin nasıl yapılacağını bizlere öğretmiştir. Hz. Muhammed (s.a.v.) vefat ettikten sonra ise insanlar ibadet alanlarında yeni problemlerle karşılaşmışlar ve bunlara çözüm ara- mışlardır. İslam bilginleri de Kur’an ve sünneti mer- keze alarak bu problemlere cevap üretmişlerdir.
Yukarıdaki metin aşağıdaki sorulardan hangi- sinin cevabı olabilir?
A) İnançla ilgili dini yorumların farklı oluş sebepleri nelerdir?
B) Fıkhi yorumlar ne zaman ve nasıl ortaya çıkmıştır?
C) İslam’da Hz. Muhammed’in görevi nedir?
D) Yeni problemlere çözüm ne ile getirilir?
9. Kurucusu ismi Numan bin Sabit’tir.
Kûfe’de dünyaya gelmiş, Bağdat’ta vefat etmiş- tir.
En önemli eseri Fıkh-ı Ekber’dir
O’nun görüşleri etrafında şekillenen fıkhi mez- hebe “……..” denir.
Yukarıdaki kazanımları göz önüne aldığımız zaman boşluğa getirilmesi gereken kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hanbelilik B) Hanefilik
C) Şafilik D) Malikilik
10. Mezhebin sistemleşmesinde ve yayılmasında en çok pay sahibi olanlar;
* İmam Ebu Yusuf
* İmam Muhammed’tir
Hakkında bilgi verilen mezhep aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Hanbelilik B) Hanefilik C) Şafilik D) Malikilk
11. I. Maturidilik: Tasavvufi bir mezheptir.
II. Hanefilik: Fıkhi bir mezheptir.
III. Malikilik: Fıkhi bir mezheptir.
IV. Eşarilik: İtikadi bir mezheptir.
Yukarıda bazı mezhepler ve özellikleri verilmiştir.
Özelliği yanlış yazılan mezhep hangisidir?
A) Maturidilik B) Eşarilik C) Hanefilik D) Malikilik
1. I. Malik bin Enes’in görüşleri etrafında şekillen- miştir.
II. Muvatta adlı kitap O’nun yazmış olduğu en önemli eseridir.
III. Fas, Cezayir, Tunus, Sudan, Mısır ve Libya’da yayılmıştır.
Hakkında bilgi verilen mezhep aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Mevlevilik B) Malikilik
C) Maturidilik D) Eşarilik
2. Kurucusu Abdulkadir Geylani’dir.
Abdulkadir Geylani, İran'ın Geylan kasabasın- da doğdu.
Bu ekolde en önemli ayırt edici özellikle fakirle- re, muhtaçlara yardıma koşmaktır.
Şakayla bile olsa asla yalan söylememek, ver- diği sözünü yerine getirmeye çalışmak, her zaman alçak gönüllü olmak ekolün diğer özel- liklerindendir.
Hakkında bilgi verilen tasavvufi ekol aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Mevlevilik B) Kadirilik
C) Maturidilik D) Caferilik
3. Sünnet imiş kafir de olsa incitme sen Huda (Allah) bizârdır (rahatsızdır) katı yürekli gönül incitenden
Hoca Ahmed Yesevi
Hoca Ahmed Yesevi’nin dizelerinde anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dini inancı sadece İslamiyet olanlara hoş davranmak gerekir.
B) Dini inancı ne olursa olsun herkese yumuşak huylu olmak gerekir.
C) İslam’ı inkâr edenlere sert olmak gerekir.
D) Katı yürekli olmak çoğu kere sevdiklerimizi üzer.
4.
Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim has- ta, ya da yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar.
Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.
(Bakara suresi, 184. ayet)
Verilen ayeti konu edinen mezhep aşağıdaki- lerden hangisidir?
A) İtikadi Mezhepler B) Fıkhî Mezhepler C) Tasavvufi Mezhepler D) Modern Mezhepler
5. I. Mezheplerden bir kısmı İslam inanç esasla- rını kabul etmezler.
II. İtikadi mezheplerden meşhur olan ikisi Maturidilik ve Hanefiliktir.
II. Ahlak esaslarını inceleyen ekoller Tasavvufi mezheplerdir.
IV. Allah (c.c.), melek, ahiret, namaz, peygam- ber konuları itikadi mezheplerin konuları- dır.
Verilen maddelerin doğru/yanlış sıralaması hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
A) D - D - Y - D B) Y - D - Y - D C) Y - Y - Y - D D) Y - Y - D - Y 6. I. İnsanın manevi olarak beslenmesini hedefler.
II. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yaşam tarzının müs- lümanlar arasında hâkim olmasını amaçlar.
III. Tasavvufi mezheplerden bazıları Anadolu’daki Müslümanlar üzerinde çok daha etkili olmuş- lardır. Bunlar arasında Yesevilik ve Nakşibendi- lik gösterilebilir.
Tasavvufi mezhepler hakkında verilen bilgiler- den hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız III B) I ve III
C) II - III D) Hepsi
7. I. Namaz hakkında genel bilgiler II. Oruç hakkında genel bilgiler III. Ahiret inancının delilleri
IV. Hac ibadetinden sorumlu olunması için bulun- ması gereken temel şartlar
Yukarıda verilen maddelerden hangileri fıkhi mezheplerin konudur?
A) I - II - III B) II - III - IV C) I - II - IV D) III - IV
8. İslam’ın ahlak boyutu öne çıkar.
Kalbe Allah sevgisinin yerleştirilmesini esas alır.
Her türlü kötü ahlaktan uzak durulmasını hedefler.
Saygı, sabır, infak, yardım, adalet gibi prensip- lerin kazanılmasını amaçlar.
Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki mezheplerden hangisinin kazanımlarıdır?
A) Fıkhi Yorumlar B) Tasavvufi Yorumlar C) İtikadi Yorumlar D) Kültürel Yorumlar
9.
Hz. Muhammed (s.a.v.) zamanında her türlü lüks ve gösterişten uzak mütevazi bir hayat yaşanıyordu. Gereksiz harcama- lardan kaçınılır, eldeki imkânlar ile yetini- lirdi. Hz. Muhammed’in vefatından sonra gerçekleştirilen fetih hareketleri ile müs- lümanlar geniş imkânlara sahip oldular.
Sade yaşam tarzından uzaklaşıldı. Bazı ahkali zaaflar yüz gösterdi. İslam bilginle- ri de bunun üzerine Müslümanları ahiret hayatını düşünmeye, israftan sakındır- maya, kalp temizliğine dair nasihatlerde bulunmaya başladılar. Bunun sonucunda ahlaki alanla ilgili İslami düşünceler orta- ya çıkmış oldu.
Yukarıdaki metin aşağıdaki sorulardan hangi- sine cevap olarak verilmiş olabilir?
A) Fıkhi yorumlar ile tasavvufi yorumlar arasında nasıl bir ilişki vardır?
B) İslam’ın ahlak boyutu ne üzerine bina edilmiştir?
C) Tasavvufi yorumların oluşum süreci nasıl olmuştur?
D) Tasavvufun öğeleri nelerdir?
10.
I. Hoca Ahmed Yesevi’nin görüşleri etrafında oluşmuş ekole Mevlevilik denir.
II. En önemli eseri Divan-ı Hikmet’tir.
III. Divan-ı Hikmet’ten sonra Mesnevi’yi kaleme almıştır.
IV. Eserlerini Farsça olarak kaleme almıştır.
Hoca Ahmed Yesevi hakkında verilen bilgiler- den hangisi doğrudur?
A) I B) II C) III D) IV
11. Kurucusu İdris eş-Şafi’dir.
Mısır, Yemen, Irak ve Suriye topraklarında yayıl- mıştır.
Ülkemizin doğu bölgesinde yaygındır.
Yukarıdaki bilgilerden aşağıdaki mezhepler- den hangisine ulaşılır?
A) Şahitlik B) Şafilik C) Eşarilik D) Mevlevilik
1. I. Anadolu topraklarında İslam’ın yayılmasında tasavvufi yorumlar etkili olmuştur.
II. Nakşibendilik, Şems-i Tebrizi’nin görüşleri etra- fında oluşmuş bir ekoldür.
III. Divan-ı Hikmet, Hoca Ahmet Yesevi’nin en önemli eseridir.
IV. Tasavvufi yorumlar ahlaki esasları inceler Yukarıda verilen bilgilerin doğru / yanlış sırala- ması hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
A) D-D-Y-Y B) Y-Y-D-D
C) D-Y-D-Y D) D-Y-D-D
2. Heyhat heyhat saadettir o Mustafa
Heyhat heyhat ganimettir o Mustafa
Heyhat heyhat inayettir (yardım ve kurtuluş- tur) o Mustafa
Kimler için geldi Resul bildiniz mi?
(Hoca Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet, s. 58) Hoca Ahmed Yesevi’nin dizelerinden çıkarılabi- lecek düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Allah sevgisine verdiği değer B) Ahiret sevgisine verdiği değer C) Peygamber sevgisine verdiği değer D) Dine verdiği değer
3. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra olu- şan ilk dönem fıkhi mezheplerden birisidir.
Hz. Muhammed’in sözlerini (hadislerini) içeren el-Müsned adından çok önemli bir eseri vardır.
Görüşleri etrafında şekillenmiş mezhebe “Han- belilik” denir.
Hakkında bilgi verilen mezhep önderi aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Ebu Hanife B) İmam Şafi C) Ahmed bin Hanbel D) Ebu Mansur el-Maturidi
4. Muhammed Bahauddin Nakşibendi hakkında;
Esma: Türkistan’ın Buhara bölgesinde doğmuştur.
Sibel: Görüşleri etrafında oluşan mezhep Kadirilik’tir.
İbrahim: Hayatı çok lüks bir yaşam çerçevesinde geç- miştir.
Burak: Kuran-ı Kerim’e çok sıkı bir şekilde bağlanma- sına rağmen sünnete pek önem vermemiştir.
öğrencilerden hangisi doğru bilgi vermiştir?
A) Esma B) Sibel
C) İbrahim D) Burak
5. (....) Hanefilik tasavvufi mezheplerden birisidir.
(....)Zekat ibadetinin hangi mallardan ve kimlere verileceğini inceleyen mezhepler fıkhî mezhepler- dir.
(....) Mevlana Celaleddin Rumi’nin en önemli eser- lerinden birisi Mesnevi’dir.
(....) Eşarilik itikadi mezheplerden birisidir.
Yukarıdaki cümlelerin D/Y sıralaması hangi şık- ta doğru olarak verilmiştir?
A) Y - Y - D - D B) Y - D - D - D C) D - D - D - Y D) D - D - D - D
6.
Birey, her zaman davranışlarını kontrol altın- da tutmalıdır. Günlük işlerini yerine getirir- ken sorumluluklarının farkında olmalıdır.
Çabalamalı ve kazanmalı, dünya nimetlerin- den, güzelliklerinden faydalanmalıdır. Ancak bunları yaparken de Yüce Allah’ı hiçbir zaman unutmamalı, O'nun zikrini kalbinden çıkarmamalı, Allah’a (c.c.) karşı görevlerini ihmal etmemelidir.
Yukarıdaki paragraftan aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?
A) Birey, davranışlarına hakim olmalıdır.
B) Kişi, hiçbir zaman Allah’ı (c.c.) unutmamalıdır.
C) Allah’ı (c.c.) sürekli zikreden bir kimsenin çalışmasına gerek yoktur.
D) Bir iş ile meşgul olmak, bireyi Allah’a (c.c.) karşı olan sorumluluklarından uzak tutmalıdır.
7.
“Mevlana Celaleddin Rumi hakkında neler biliyor- suzunuz?”
Ayşe öğretmeninin sorusuna öğrencilerimiz- den hangisinin verdiği cevap yanlış olmuştur?
A) Ali: Mesnevilik O’nun görüşleri etrafında oluşmuş tasavvufi bir ekoldür.
B) Mert: Pek çok İslam bilgininden dersler almış ve dinî ilimler konusunda yetkin bir konuma ulaşmıştır.
C) Zeynep: Onun düşünceleri vefatından sonra oğlu tarafından sistemleştirilmiştir.
D) Melek: Kurmuş olduğu mezhebinde musiki eşliğin- de belli bir düzen içinde dönmek önemli bir alana sahiptir.
8.
I. Musiki eşliğinde, belli bir düzen içerisinde elleri açarak yapılan dönme ………denir.
II. Musiki eşliğinde, belli bir düzen içerisinde dönen kimseye …….denir.
Tabloda boş bırakılan yerlere getirilmesi gere- ken kavramlar sırasıyla aşağıdakilerden hangi- sidir?
A) Sema- Semazen B) Semazen-Sema C) Semahane-Sema D) Sema-Semahane
9. Muhammed Bahauddin Nakşibend’in görüşle- ri etrafında oluşmuş bir ekoldür.
Allah’ı çok zikretmek, dinin emir ve yasaklarına titizlikle uymak, dünya malına karşı hırslı olma- mak bu ekolün en önemli özelliklerindendir.
Günlük işlerini yaparken aynı zamanda Allah’ı unutmamak bu ekolün merkezinde olan bir düşüncedir.
Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki mezheplerden hangisinin kazanımlarıdır?
A) Mevlevilik B) Nakşibendilik
C) Yesevilik D) Kadirilik
10.
Horasan ve Maveraünnehir bölgelerinde yaşa- yan Türkler, İslamiyeti kabul ettikleri sırada Hz.
Peygamber (s.a.v.) ve onun ehl-i beytini yani Hz.
Ali (r.a.), Hz. Fatıma (r.a.), Hz. Hasan (r.a.) ve Hz.
Hüseyin’i (r.a.) derin bir muhabbetle sevdiler ve onlara taraftar oldular. Bu taraftarlığın adına, Ali yanlısı anlamına gelen “...” denildi. (Ethem Ruhi Fığlalı, Çağımızda İtikadi İslam Mezhepleri, s.
233)
Metinde boş bırakılan yere getirilmesi gereken kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Maliki B) Mevlevi C) Kadiri D) Alevi
1. Adet
Yol yöntem
Usul
Adap
Verilen kazanımlar Alevilikte hangi kavram için kullanılır?
A) Erdem B) Erkân
C) Sünnet D) Musahiplik
2. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra halifeli- ğin, Hz. Ali’nin ve onun soyundan gelenlerin hakkı olduğunu savunan anlayıştır.
Fatih öğretmenin tahtaya yazdığı tasavvufi ekol aşağıdaki mezheplerden hangisidir?
A) Nakşibendilik B) Rabbanilik C) Alevilik D) Mevlevilik
3. Cemevlerinde yapılan uygulamalar bir önder eşli- ğinde yapılır. Aynı şekilde yapılan uygulamaları da yönetmekle görevli kişidir. Alevi-Bektaşiler bu önderin önünde halka şeklinde dizilir. Aynı zaman- da birbirinin hakkını yemiş olanları, küskünleri barıştırır.
Hakkında bilgi verilen Alevi-Bektaşi önderi aşağıdakilerden hangisidir?
A) İmam B) Hoca C) Vaiz D) Dede
4.
Cemevlerinde ayinlerin sistemli bir şekilde yürütülebilmesi için farklı görevleri üstlenmiş olan kimse- ler vardır. Bu görevlerden birisi de cem esnasında el suyu dökmektir.
Bu göreve “...” denir.
Metinde noktalı yere getirilmesi gereken kav- ram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Meydancı B) Bekçi
C) Sakka D) Delilci
5. Alevi-Bektaşi geleneğinde yazılı edebi metinle- re buyruk denir. Onların ‘’Buyruk’’larda yer alan,
“Ayetsiz, kitapsız söz söyleyip nasihat eden pirin söylediği sözler saygın değildir. Söylenen sözün kesinlikle Kur’an’a uyması gerekir.”
Alevi-Bektaşi geleneğindeki buyruklarda geçen altı çizili yerler ile Alevilik-Bektaşilikte Kur’an-ı Kerim konusunda aşağıdaki sonuçlar- dan hangisine ulaşabiliriz?
A) Nasihatler gerektiği zaman ayetlerden bağımsız ola- bilir.
B) Buyruk adı verilen eserler aynı zamanda ilahi kitap hükmünü taşır.
C) Alevilik-Bektaşilikte ibadetlerin kabulü buyruk isimli kitap ile Kur’an-ı Kerim’in birbiriyle uyumlu anlatımı- na bağlıdır.
D) Alevilik-Bektaşilikte her bir söz mutlaka Kur’an-ı Kerim merkezli olması gerekir.
6. Değerli öğrenciler,
Alevilik ve Bektaşilik’te önemli olan kav- ramlardan birisi de gülbanklardır. Gül- bankların sonu ise “Allah Allah” nidaları ile biter. Bunun anlamı ise ...
Metin öğretmenin tahtaya yazmış olduğu paragraf aşağıdaki ifadelerden hangisi ile tamamlanırsa gülbanklar hakkında doğru bilgi verilmiş olunur?
A) “ Allah’ım bizi cennetine al, bizi cehennem ateşinden koru.”
B) “ Allah’ım sen bizlerden razı olsun, sevmediğin işleri yapmaktan bizleri uzak tut!”
C) “Allah’ım duamızı kabul et, hakkımızda hayırlı olanı nasip et!”
D) “ Allah’ım! Sen en büyüksün, en yücesin. Bizleri bağış- la!”
7. Hacı Bektaş Veli sohbetlerinde tevazu, cömertlik, fedakârlık, sevgi, saygı, anlayış vb. değerler üzerin- de önemle durmuştur.
İnsanlara kin ve nefretten uzak durmayı, zorda kalanlara yardım etmeyi, cömert olmayı ve kimse- sizleri gözetmeyi öğütlemiştir.
Hacı Bektaşi Veli’nin üzerinde durduğu temel değer aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahlak B) İman
C) İbadet D) İlim
8. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) ev halkı anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ehl-i beyt B) Daru’l Erkam C) Daru’n Nedve D) Ehl-i İslam
9. Alevilik-Bektaşilikte üzerinde durulan konulardan birisi de on iki imam inancıdır.
On iki imam hakkında öğrencilerimizden han- gisinin söylediği cümle doğrudur?
A) Aysun: Hz. İsa’nın yardımcısı olan on iki havari anla- mına gelir.
B) Aslı : Hz. Muhammed’in hayatta iken İslam’ı yayma ile görevlendirdiği on iki arkadaşıdır.
C) Sevtap: Hz. Muhammed’den sonra önder olarak kabul edilen ve Hz. Ali’nin soyundan gelen on iki kişi- yi ifade eder.
D) Sevim: Hz. Muhammed’in soyundan gelen ve Hz.
Ebubekir’in arkadaşı olan on iki sahabeyi ifade eder.
10. I. Toplanmak
II. Bir araya gelmek III. Bütünleşmek
Yukarıda kelime anlamları verilen sözcük aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Cemevi B) Cem C) Dede D) Cennet
11. Alevi -Bektaşi kültüründe kişilerin bir araya gelme- si, toplanması, birbirinden haberdar olması çok önemlidir.
Alevi-Bektaşilerin bir araya geldikleri, toplan- dıkları, cemlerinin yapıldığı mekâna verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cem evi B) Cami C) Mescid D) Cemaat odası
1. Alevilik-Bektaşilikte belli bir düzen ve kurallar içerisinde dede veya mürşit denilen manevi liderlerin yönetiminde gerçekleştirilen törene verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cem B) Cemaat C) Ayin D) Töre
2.
Aşağıdaki bilgilerden hangisi Alevilik-Bektaşi- likteki cemevi fonksiyonlarından birisi değil- dir?
A) Tasavvufi sohbet ve muhabbet yeri olmuştur.
B) Bilimsel araştırmaların yapıldığı merkezlerden birisi olmuştur.
C) Fakirler için aşevi yolcular için bir misafirhane olmuş- tur.
D) İlim ve irfan yuvası olmuştur.
3. Bektaşi geleneğinde cemevi yerine “meydan evi” kavramı kullanılır.
Ayin-i cemleri dedenin yardımcısı olan rehber- ler yönetir.
Alevilikte cemevi aynı zamanda erkân yeri ola- rak kabul edilir.
Alevilikte cem ayinleri icra edilirken tevhidler okunur.
Verilen yargıların doğru / yanlış sıralaması han- gi şıkta hatasız olarak verilmiştir?
A) D - D - D - D B) D - Y - Y - D C) D - Y - D - D D) D - Y - D - Y
4.
Allah Allah Sofra kucağından
Bereketi bucağından kesilmeye Elin bereketli ola
Başın devletli ola
Lokma sahibinin lokması kabul ola Gerçeğe Hü.
Verilen dua örneği Alevi-Bektaşi geleneğinde hangi başlık altında söylenir?
A) Şükür Duası B) Lokma Duası C) Cem Duası D) Gülbank
5. Yılda bir kez yapılmaktadır.
Toplumsal bir işlevi vardır.
Birlik ve beraberliğin sağlanması amacını taşır.
Yukarıdaki kazanımlar aşağıdaki kavramların hangisine aittir?
A) Görgü cemi B) Musahiplik cemi
C) Çerağcı D) Cem
6. Alevi-Bektaşi kültürüne göre her zaman cem yap- mak mümkündür. Ancak bazı zamanlarda yapılan özel cemler vardır.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan birisi değildir?
A) Abdal Musa cemi B) İkrar cemi
C) Muharrem Uğurlama cemi D) Görgü cemi
7. “Bism-i Şah Allah, Allah! Geldiğiniz yoldan, durdu-
ğunuz dârdan, çağırdığınız pirden şefaat göresi- niz. Dârlarınız, divanlarınız kabul ola, muratlarınız hâsıl ola. Hakk’ın dergâhına yazılmış ola. Dârına durduk Ya Allah! Ya Allah! Ya Allah!.. Divanına dur- duk Ya Muhammed! Ya
Muhammed! Ya Muhammed!.. Keremine sığın- dık Ya Ali! Ya Ali! Ya Ali!.. İnayet eyleyin ya On İki İmamlar”
Alevi-Bektaşi geleneğinde verilen örnekte olduğu gibi dede yönetiminde bazı dualarda bulunulur.
Bu dualara verilen isim aşağıdakilerden hangi- sidir?
A) Düşkün Kaldırma B) Cem Duası C) Gülbank D) Dede Duası
8.
I. Aleviler bir araya gelerek kur- ban keserler.
II. Birlik cemi de denir.
III. Vefat edenlerin uğurlandığı bir cemdir.
IV. Sonbaharda yapılır.
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da han- gileri Abdal Musa cemi hakkında yanlış bilgi içermektedir?
A) Yalnız II B) Yalnız III
C) I ve III D) III ve IV
9. İkram cemi hakkında araştırma yapan Oğuz şu bil- gileri elde etmiştir:
I. Alevilikte yılda bir kez yapılır.
II. Aleviliği kabul etmek amacıyla gerçekleştirilir.
III. Alevi öğretilerini benimseme amacına bağlıdır.
IV. Kişi, zarar verici tüm aşırı istek ve emellerinden vazgeçerek bu cemi yerine getirir.
Oğuz’un ulaştığı bilgilerden hangisi ikrar cemi kapsamında değerlendirilemez?
A) I B) II C) III D) IV
10. Sena Öğretmen: Abdal Musa ceminin yapılma amacı nedir?
Öğretmenimizin sorduğu soruya hangi öğren- cimizin verdiği cevap doğrudur?
A) Güven : Kerbela’da şehit edilen ehl-i beyti anmak düşüncesiyle yapılır.
B) Selin : Sonbahar gelince küskünlerin barıştırılması ve birliğin sağlanması amacıyla yapılır.
C) İnci : On iki imam nasihatlarını öğrenmek amacıyla düzenlenir.
D) Salih: Hz. Muhammed ve Hz. Musa arasındaki pey- gamberlik serüvenini anlatmak niyeti ile yapılır.
11. Alevilikte yol kardeşliği anlamına gelen musahip- lik kavramı Bektaşilikte de önemli bir yere sahip- tir. Onlar da bu kavram yerine “...” kavramı kullanılır.
Anlam bütünlüğünün sağlanması için boş bıra- kılan yere getirilmesi gerken kavram aşağıda- kilerden hangisidir?
A) İkrar ve Nasip Alma B) Kan Kardeşliği C) Ahiret Kardeşliği D) Ensar ve Muhacir
1. İslamiyet kişilerin birbirlerinin haklarına saygı duymalarını emretmiş kul hakkını yemeyi de yasaklamıştır. İslam inancına göre Allah her bir günahı affederken kul hakkını ise affetmez. Zira orada başkasının hakkı vardır. Kul hakkı yiyen bir kimsenin tevbe etmesinin yanında hak sahibi ile helalleşmesi ve ona hakkını iade etmesi gerekir. Alevi-Bektaşilerde ise cem tören- lerinde bir birlerine hak geçmiş ve helal- leşmek isteyenler dede huzurunda bir araya gelirler. Dede bu gibi kimselere bazı ayetler okur ve helalleşmelerini tavsiye eder.
Birbirlerine hakkı geçmiş olan kimselere Dede'nin helalleşmeleri için taraflara soru sor- masına Alevi-Bektaşi geleneğinde ne denir?
A) Helalleşme
B) Razılık ve Kul Hakkının Sorulması C) Kardeşlik Hakkının Değerlendirilmesi D) Barışma-Selamlaşma
2. Cem törenlerinin düzenli ve disiplinli bir şekilde icra edilebilmesi için uyulması gereken belli başlı kural- lar, yerine getirilmesi gereken hizmetler vardır.
Bu hizmetlere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
A) On iki hizmet B) Alevi Kanunları C) Buyruk D) Evrensel hizmet
3. Ceme katılanların ayakkabılarını düzenleyip korumakla görevli olan kişidir.
Cemin yapılacağını insanlara duyurmakla görevli olan kişidir.
Semah yapacak olanları ayağa kaldırır. Semaha öncülük eder.
Aşağıdaki kavramlardan hangisinin tanımı yoktur?
A) İznikçi B) Peykçi
C) Semahçı D) Sofracı
4. I. Ceme katılan canlara su, şerbet vb. içecekler dağıtır.
II. Cemevinde bulunan mum, lamba vb. aydınlat- ma araçlarını yakar.
III. Cemin yapılacağını duyurur, herkesin cemden haberdar olmasını sağlamak onun görevidir.
Yukarıda verilen tanımları karşılayan kavram- ların isimleri hangi şıkta doğru olarak verilmiş- tir?
A) Gözcü - Süpürgeci - Dede B) Zakir - Çerağcı - Peykçi C) Sakacı - Çerağcı - Peykçi D) Sakacı - Süpürgeci - Peykçi
5.
Bismişah Allah Allah!
Vakitler hayrola, hayırlar feth ola. Şerler def ola. Yüce Allah dildeki dileklerimize, gönüldeki muratlarımıza vasıl eyleye.
Milletimizin, devletimizin varlığını, birliği- ni, dirliğini sonsuz eyleye.
Yüce Allah dualarımızı dergâh-ı izzetinde kabul eyleye…
--- Yukarıdaki dua aşağıdaki başlıklardan hangisi- ne örnek olarak gösterilebilir?
A) Semah B) Gülbank C) Hızır Oruç Duası D) Lokma Duası
6. Gülbanklar hakkında;
Ersin: Sözlükte gül sesi, bülbül şakaması gibi anlamlara gelir.
Ramazan: Dualar genellikle kısa ve ahenklidir.
Melek: Allah’a sığınma ve O’ndan af dileme, gülbankların içeriğini oluşturur.
Leyla: Sadece cem törenlerinde yapılır. Başka bir zamanda gülbankların yapılması yasaktır. Cem törenlerinde ise gülbank- ları sadece dede okur.
öğrencilerden hangisi yanlış bilgi vermiştir?
A) Melek B) Leyla
C) Ersin D) Ramazan
7.
Alevi-Bektaşiler cem esnasın- da bağlama eşliğinde deyiş- ler okurlar. Ceme katılanlar aşk ile dönerlerken ellerini göğe doğru kaldırırlar.
Alevilik-Bektaşilerin böyle yapmasının anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) “İbadetlerimiz her zaman Allah’adır.
B) “Allah’ım! Günahlarımızı affet”
C) “Kardeşliğimiz evrenseldir!”
D) “Haktan alırız halka veririz.”
8. Musahip olanlar;
I. Birbirlerinden mallarını esirgememeleri II. Birbirlerine yalan söylememeli
II. Birbirlerinin haklarına karşı dikkatli olmaları IV. Sadece alevi olanlara karşı saygılı olmaları hakkında verilen davranışlardan hangisi dede- nin musahiplere olan öğretileri arasında yer almaz?
A) I B) II C) III D) IV
9. Alevi-Bektaşilik hakkında;
I. Allah-Muhammed-Ali kutsallığı ön plana çık- maktadır.
II. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) nübüvvetini kabul etmek temel öğretilerinden birisidir.
III. Kuran-ı Kerim ile Ehl-i Beyt’in öğretileri yaşam tarzı olarak belirlenir.
IV. Hoca Ahmet Yesevi ile Hacı Bektaşi Veli’nin temel öğretileri etrafında şekillenen bir düşün- ce biçimidir.
verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I - II B) II ve III
C) I-II-IV D) Hepsi
10. Erkek ile eşinin aralarında uzlaşıp anlaşarak birbirlerine, Allah’a kul, Hz. Muhammed’e ümmet ve Hz. Ali’ye de bağlı olacaklarına dair söz vermelerine Alevi-Bektaşi geleneğinde söylenen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Musahiplik B) Cem Kardeşliği C) Düşkünlük D) Yeminleşme
11.
Alevi-Bektaşi geleneğinde önemli yeri olan kavramlardan birisi de razılık ve kul hakkının sorulmasıdır. Cem törenlerinde dede, taliple- re bu bağlamda şöyle bir nasihatte bulunur:
“Biz size soruyoruz, birbirinizden razı mısı- nız? Eğer kul (insan), kuldan (kardeşinden) razı olursa Allah (c.c.) da ondan razı olur.”
Dedenin ifadelerinden Alevilik-Bektaşilik- te razılık ve kul hakkı konusunda aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılır?
A) Kul hakları sadece cem törenlerinde karşılıklı olarak ödettirilir.
B) Kul hakkı, asla affedilmeyecek bir günahtır.
C) Kul kuldan razı olması, Allah’ın da onlardan razı ola- cağının bir göstergesidir.
D) Dede, kul hakkına girmiş olanların günahlarını bağış- layabilir.
1. Cem törenlerinde “Ceme katılacak kimselerin getirdiği yemekleri toplar ve bunların dağıtılma- sını sağlar. Kesilen kurbanların dağıtılmasından sorumlu olan görevlidir.” aşağıdakilerden hangi- sidir?
A) Lokmacı B) Sofracı C) Gözcü D) İznikçi
2.
Hz. Peygamber (s.a.v.) 622 yılında, Mekke’den Medine’ye hicret ettiğinde müminler arasında birlik, beraberlik ve dayanışma sağlamak amacıyla Mekke’den gelen her bir Müslümanla Medineli bir Müslümanı kardeş ilan etti. Kardeş ilan edilen Müslümanlar birbirlerine öz kar- deşi gibi davrandılar. Karşılaştıkları zorluk ve sıkıntılara birlikte göğüs gerdiler. Hz.
Muhammed (s.a.v.) de bu süreçte, Hz. Ali’yi kendisine kardeş edinmiştir. O, bu konuyla ilgili hadisinde şöyle buyurmuştur: “Ya Ali!
Sen dünyada ve ahirette benim kardeşim- sin.”
Yukarıdaki olay Alevi-Bektaşi geleneğinde hangi kavramın doğmasına vesile olmuştur?
A) Gülbenk B) Rehberlik C) Musahiplik D) Gözcülük
3. Alevi-Bektaşi geleneğinde “dua” konusu hak- kında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Dua, gülbank olarak isimlendirilir.
B) Alevilik-Bektaşilik kültürüne göre insanlar hem birey- sel olarak hem de topluca Yüce Allah’a dua edebilir- ler
C) İnsanlar günlük hayatta kendi kelimeleriyle ve dile- dikleri şekilde Allah’a dua edebilirler
D) Duaların kabul edilmesi için mutlaka alevi kültürün- den olmak gerekir.
4. Alevi-Bektaşi geleneğindeki “ El ele, el Hakka”
ifadesi hakkında;
I. Gülbankların önemli bir bölümünü temsil eder.
II. Ocaklar arasındaki bağlılığı ifade eder.
III. Hoca Ahmet Yesevi ile başlamış bir geleneği ifade eder.
IV. On iki ocak ve on iki imam önderliğinde bel- li bir silsilenin oluşumuna dayanan öğretinin devamını anlatır.
verilen yargılardan hangisi yanlış bilgi içer- mektedir?
A) I B) II C) III D) IV
5.
a. Bism-i Ali b. Bismillâh c. Bism-i Şah d. Bism-i Seyfullah
Alevi-Bektaşi geleneğinde yapılan dualar yukarıdaki ifadelerin hangisiyle başlamakta- dır?
A) a B) b C) c D) d
6. I. Şubat ayının 13, 14 ve 15. günlerinde tutulur.
II. Gece yarısı başlayıp ertesi gün akşama kadar hiçbir şey yememek ve içmemek suretiyle yeri- ne getirilir.
III. Hz. Ali ve Hz. Fatıma’nın oğulları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’in hastalığından kurtuldukları zaman oruç tutacaklarına dair Allah’a (c.c.) söz vermesine dayanır.
Alevi-Bektaşi geleneğinde tutulan bu orucun ismi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hızır Orucu B) Adak Orucu C) Muharrem Orucu D) Şükür Orucu
7. Alevi-Bektaşi geleneğinde gülbenklerin sonu genellikle hangi cümleler ile biter?
A) Allah Allah B) Ya Ali!
C) Ya Muhammed!
D) Bismillâh
8. I. Cem törenlerinde evrende her şeyin döndü- ğünü simgelemek amacıyla yapılan eyleme
“……..”denir.
II. Cem törenlerinde kurban ve yemek işlerine bakmakla görevli olan kimseye “…….”denir.
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla hangi kavram- lar getirilmelidir?
A) Sema- Peykçi B) Semah- Sofracı C) Sema- Sofracı
D) Semah- Lokmacı İznikçi
9. Aşağıdaki ayetlerden hangisi Alevi-Bektaşi geleneğinde razılık ve kul haklarının sorulması konusuna örnek olarak gösterilebilir?
A) Allah, melekler ve ilim sahipleri, ondan başka ilah olmadığına adaletle şâhitlik ettiler. Ondan başka ilah yoktur. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
(Al-i imran suresi, 18.ayet) B) Allah şöyle diyecek: “Bugün, doğrulara, doğrulukları- nın yarar sağlayacağı gündür.” Onlara içinden ırmak- lar akan, içinde ebedi kalacakları cennetler vardır.
Allah onlardan razı olmuş, onlar da Allah’dan razı olmuşlardır. İşte bu büyük başarıdır.
(Maide suresi, 119.ayet) C) “Şu bir gerçek ki müminler ancak kardeştirler.
Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah’tan (c.c) korkun ki esirgenesiniz.”
(Hucurat suresi, 10.ayet) D) Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve
insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hük- metmenizi emrediyor. Doğrusu Allah, bununla size ne güzel öğüt veriyor! Şüphesiz ki Allah hakkıyla işi- tendir, hakkıyla görendir.
(Nisa suresi, 58.ayet)
10. Alevi-Bektaşi geleneğinde Yüce Allah’a ve onun nimetlerine dair yapılan pek çok dua çeşitleri var- dır. Bunlardan birisi de şöyledir:
“Bismişah...
Hizmetleriniz kabul ola.
Muratlarınız hâsıl ola.
Lokmalarınız, kurbanlarınız Pir Dergâhı’na yazıl- mış ola.
Emeğiniz boşa gitmeye.
Her zaman yüzünüz ak, imanınız pak ola.
Ömrünüz bereketli, yuvanız şen ola.
Gerçeğe Hû...
Allah eyvallah”
Yukarıdaki verilen duaya Alevi-Bektaşi gelene- ğinde verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Lokma Duası B) Şükür Duası C) Rızık Duası D) Helallik Duası
