İlköğretim matematik öğretmenlerinin 5. Ve 6. Sınıf Matematik ders kitaplarına ilişkin görüşleri

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNİN 5. VE 6. SINIF MATEMATİK DERS KİTAPLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

FERİDE SENA KOCAOĞLU ER

YÜKSEK LİSANS TEZİ İLKÖĞRETİM ANA BİLİM DALI

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

i

TELİF HAKKI ve TEZ FOTOKOPİ İZİN FORMU

Bu tezin tüm hakları saklıdır. Kaynak göstermek koşuluyla tezin teslim tarihinden itibaren ...(…...) ay sonra tezden fotokopi çekilebilir.

YAZARIN

Adı : Feride Sena Soyadı : KOCAOĞLU ER

Bölümü : İlköğretim Matematik Öğretmenliği İmza :

Teslim tarihi :

TEZİN

Türkçe Adı: İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin 5. ve 6.Sınıf Matematik Ders Kitaplarına İlişkin Görüşleri

İngilizce Adı: Primary Education Mathematic Teachers’ Opinions On 5th

and 6th Grade Course Books

ii

ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI

Tez yazma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyduğumu, yararlandığım tüm kaynakları kaynak gösterme ilkelerine uygun olarak kaynakçada belirttiğimi ve bu bölümler dışındaki tüm ifadelerin şahsıma ait olduğunu beyan ederim.

Yazar Adı Soyadı: Feride Sena KOCAOĞLU ER İmza :

iii

Jüri onay sayfası

Feride Sena KOCAOĞLU ER tarafından hazırlanan “İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin 5. ve 6. Sınıf Matematik Ders Kitaplarına İlişkin Görüşleri” adlı tez çalışması aşağıdaki jüri tarafından oy birliği/oy çokluğu ile Gazi Üniversitesi İlköğretim Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir.

Danışman: Doç. Dr. Sebahat YETİM KARACA

(İlköğretim Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi) ……….

Başkan: Prof. Dr. Yusuf YAYLI

(Matematik Bölümü, Ankara Üniversitesi) ……….

Üye: Doç. Dr. Muharrem AKTÜMEN

(İlköğretim Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi) ……….

Tez Savunma Tarihi:

Bu tezin İlköğretim Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans/ Doktora tezi olması için şartları yerine getirdiğini onaylıyorum.

Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü

iv

TEŞEKKÜR

Bu araştırmanın başarı ile tamamlanmasında çalışmalarımı destekleyen, rehberlik eden ve değerli fikirlerini esirgemeyen tez danışmanım Doç. Dr. Sebahat YETİM KARACA’ ya teşekkür ederim.

Beni her zaman, her konuda destekleyip cesaretlendiren annem Yasemin KOCAOĞLU ve babam Ahmet KOCAOĞLU’ na minnetlerimi sunuyorum. Araştırmanın başından sonuna kadar bana yardımcı olan, sabrını, emeğini ve desteğini esirgemeyen ve beni motive eden, meslektaşım ve eşim Nami ER’ e çok teşekkür ederim.

Tezimin gerçekleşmesinde 2210-A numaralı proje ile maddi destek veren TÜBİTAK’a teşekkür ederim.

Ayrıca, beni kırmayıp araştırmanın uygulama aşamasına katılan ve bana yardımcı olan tüm öğretmen arkadaşlarıma teşekkür ederim.

v

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNİN 5. ve 6. SINIF

MATEMATİK DERS KİTAPLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

(Yüksek Lisans Tezi)

Feride Sena KOCAOĞLU ER

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ocak-2016

ÖZ

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. Sınıf matematik ders kitapları ile 2013 yılından itibaren kademeli olarak kaldırılan öğrenci çalışma kitapları ve öğretmen kılavuz kitaplarıyla ilgili görüşlerinin belirlenmesidir. Bu araştırma 2014-2015 eğitim öğretim yılında Yozgat ilinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan toplam 48 matematik öğretmeni üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılan öğretmenlere görüşme formu uygulanmış, uygulama sonucunda elde edilen veriler betimsel analiz yaklaşımı ile incelenmiş ve her soru için kategoriler oluşturulmuştur. Yapılan incelemeler sonucunda, öğretmenlerin büyük çoğunluğu tarafından, ders kitaplarının konu anlatımı ve soru bakımından yetersiz olduğu görülmüştür. Bu yüzden öğretmenlerin ders kitapları dışında yardımcı kaynaklardan veya kendi hazırladıkları notlardan yararlandıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin büyük çoğunluğunun özellikle alıştırma yapma ve ödevlendirme açısından öğrenci çalışma kitaplarının gerekli olduğunu savunduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, 5. ve 6. Sınıf matematik ders kitaplarının konu anlatımı ve soru bakımından zenginleştirilmesinin öğretmen ve öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanmasına katkı sağlayacağı önerilmiştir.

Bilim Kodu :

Anahtar Kelimeler : Çalışma kitabı, ders kitabı, matematik, öğretmen Sayfa Adedi :88

vi

PRIMARY EDUCATION MATHEMATIC TEACHERS’ OPINIONS ON

5

AND 6

GRADE COURSE BOOKS

(M.S Thesis)

Feride Sena KOCAOĞLU ER

GAZI UNIVERSITY

GRADUATE SCHOOL OF EDUCATIONAL SCIENCES

January, 2016

ABSTRACT

This study aims to investigate primary education mathematic teachers’ opinions on 5th and 6th grade course books and student workbooks and teacher guide books that has been removed from usage gradually since 2013. The study was carried out with the 48 mathematic teachers working in the primary schools of Yozgat in the 2014-2015 academic year. The data collected by interviews were analyzed by a qualitative approach and categorized for each question. The results indicated that the most of the teachers perceive course-books weak in terms of instruction and questions; thus, the teachers had to benefit from other sources and the summaries they made. Most of the teachers, again, advocated student study books especially for their use of practice and homework. According to the results, it was concluded that enriching the 5th and 6th grade mathematic course-books in terms of instruction and questions would contribute to the fulfillment of the needs of students and teachers.

Science Code :

Key Words : Mathematics, teacher, textbook, workbook Page Number : 88

vii

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM I

GİRİŞ

2.1.3 Öğrenci Çalışma Kitabı………... 11

viii

2.2. İlgili Araştırmalar………..….. 13

BÖLÜM III………...…… 19

YÖNTEM………... 19

3.1 Araştırmanın Modeli………. 19

3.2 Araştırmanın Evreni ve Örneklemi………..….. 19

3.3 Veri Toplama Aracı ve Verilerin Toplanması………..…….. 20

3.4.Veri Analizi………... 20

BÖLÜM IV………...…… 23

BULGULAR VE YORUMLAR………... 23

4.1.Öğretmenlerin Kişisel Bilgilerine İlişkin Bulgu ve Yorumlar………...…… 23

4.1.1. Ders Kitabının Temel Kaynak Olarak Kullanılmasına İlişkin Cinsiyet, Hizmet Yılı, Okulun Bulunduğu Yerleşim Yerine İlişkin Bulgu ve Yorumlar ……….……… 26

4.1.2. Ödevlendirme İçin Çalışma Kitaplarına İhtiyaç Duyulmasına İlişkin Cinsiyet, Hizmet Yılı, Okulun Bulunduğu Yerleşim Yerine İlişkin Bulgu ve Yorumlar………...………..……….. 27

4.1.3. Matematik Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabının Gerekliliğine İlişkin Cinsiyet, Hizmet Yılı, Okulun Bulunduğu Yerleşim Yerine İlişkin Bulgu ve Yorumlar………..……... 29

4.2. Öğretmenlerin 5. ve 6. Sınıf Matematik Ders Kitabına İlişkin Görüşlerinden Elde Edilen Bulgu ve Yorumlar……….……... 30

4.2.1. Birinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………..…… 30

4.2.2. İkinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………..…….. 33

4.2.3. Üçüncü Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………..……... 34

4.2.4. Dördüncü Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar…………..…...…… 36

4.2.5. Beşinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………..……… 37

ix

4.2.7. Yedinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar……….. 41

4.2.8. Sekizinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar……….……..……… 42

4.2.9. Dokuzuncu Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar……….. 43

4.2.10. Onuncu Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………...……… 44

4.2.11. On Birinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar…………...……… 45

4.2.12. On İkinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………...……. 46

4.2.13. On Üçüncü Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………... 48

4.2.14. On Dördüncü Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………..…….. 50

4.2.15. On Beşinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar…………..……... 51

4.2.16. On Altıncı Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar…………..……… 53

4.2.17. On Yedinci ve On Sekizinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar.. 54

4.2.18. On Dokuzuncu Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar…………..… 55

4.2.19. Yirminci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar………..….. 56

4.2.20. Yirmi Birinci Soruya İlişkin Bulgu ve Yorumlar…………..…... 58

BÖLÜM V………..…….. 59

SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER………...…… 59

5.1.Sonuç ve Tartışma………..……... 59

5.1.1. Ders Kitabının İçeriğine İlişkin Sonuçlar………..……. 59

5.1.2. Çalışma Kitabına İlişkin Sonuçlar……….………. 61

5.1.3. Kılavuz Kitaba İlişkin Sonuçlar ……….………. 62

5.2.Öneriler………….………..……... 62

KAYNAKLAR……… 65

x

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 3.1. Likert Tipi Sorular İçin Görüşlere Ait Aralıklar……… 21

Tablo 4.1. Öğretmenlerin Cinsiyetleri……….. 23

Tablo 4.2. Öğretmenlerin Hizmet Süreleri………..…….. 24

Tablo 4.3. Öğretmenlerin En Son Bitirdiği Eğitim Kurumları………...……. .. 24

Tablo 4.4. Öğretmenlerin Eğitim Durumları………...……….. 25

Tablo 4.5. Öğretmenlerin Çalıştığı Okulların Yerleşim Yeri……… 25

Tablo 4.6. Ders Kitabını Belirleme Yöntemi………...…… 25

Tablo 4.7. Ders Kitabının Temel Kaynak Olarak Kullanılmasına İlişkin Cinsiyet Analizi...26

Tablo 4.8.Ders Kitabının Temel Kaynak Olarak Kullanılmasına İlişkin Hizmet Yılı Analizi ………..……… 26

Tablo 4.9. Ders Kitabının Temel Kaynak Olarak Kullanılmasına İlişkin Okulun Bulunduğu Yerleşim Yeri Analizi……… 27

Tablo 4.10. Ödevlendirme İçin Çalışma Kitaplarına İhtiyaç Duyulmasına İlişkin Cinsiyet Analizi……… 28

Tablo 4.11. Ödevlendirme İçin Çalışma Kitaplarına İhtiyaç Duyulmasına İlişkin Hizmet Yılı Analizi……… 28

Tablo 4.12. Ödevlendirme İçin Çalışma Kitaplarına İhtiyaç Duyulmasına İlişkin Okulun Bulunduğu Yerleşim Yeri Analizi……….… 29

Tablo 4.13. Matematik Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabının Gerekliliğine İlişkin Cinsiyet Analizi………..……… 29

Tablo 4.14. Matematik Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabının Gerekliliğine İlişkin Hizmet Yılı Analizi……… 30

Tablo 4.15. Matematik Dersi Kılavuz Kitabının Gerekliliğine İlişkin Okulun Bulunduğu Yerleşim Yeri Analizi……… 30

xi

Tablo 4.17 Kısmen Cevabını Verme Durumları………...………. 31

Tablo 4.18. Hayır Cevabını Verme Durumları………..……...…… 32

Tablo 4.19. Ders Kitabının Konuların Yığılma İlkesine Uygunluğu………....… 33

Tablo 4.20. Ders Kitabının Öğrencilerin Ön Bilgilerini Ortaya Çıkarması……….…. 34

Tablo 4.21. Hayır Cevabını Verme Durumları………...…………... 35

Tablo 4.22. Ders Kitabındaki Örneklerin Öğrencilerin Hazır Bulunuşluğuna Uygunluğu.. 36

Tablo 4.23. Kısmen Uygun ve Uygun Olmadığı Cevabını Verme Durumları………….… 36

Tablo 4.24. Ders Kitabındaki Uygulama Sorularının Kapsam Geçerliği………... 37

Tablo 4.25. Uygulama Sorularının Kapsam Geçerliği Eksikliğini Tamamlama Durumları. 38 Tablo 4.26. Ders Kitabının Öğrencinin Kendini İfade Etmesinde Yeterliliği……….. 38

Tablo 4.27. Kısmen Cevabını Verme Durumları……….…. 39

Tablo 4.28. Ders Kitabının Öğrencilerin Problem Çözme Becerilerine Katkısı…………....41

Tablo 4.29. Kısmen Cevabını Verme Durumları………..…. 41

Tablo 4.30. Ders Kitabındaki Uygulama Sorularının Ölçme Değerlendirme İçin Yeterliği. 42 Tablo 4.31. Ölçme Değerlendirme için Yetersiz Olma Durumları……… 42

Tablo 4.32. Ders Kitabındaki Ölçme Değerlendirme Sorularının Kapsam Yeterliliği…….. 43

Tablo 4.33. Kısmen Cevabını Verme Durumları………...…… 44

Tablo 4.34. Soru Çeşitlerinin Ölçme Değerlendirme İçin Yeterliği hk. Diğer Görüşler…... 44

Tablo 4.35. Ölçme Değerlendirme Sorularıyla ilgili Eklenen Görüşler……… 45

Tablo 4.36. Ders Kitabında Önerilen Etkinliklerin Öğrenci Kazanımlarıyla Örtüşmesi…...45

Tablo 4.37. Kısmen Cevabı Verme Durumları……….. 46

Tablo 4.38. Ders Kitabındaki Ödevlendirme İçin Yeterli Sayıda Alıştırma Durumu……... 42

Tablo 4.39. Kısmen Ve Hayır Cevabını Verme Durumları……….….. 42

Tablo 4.40. Kazanımları Gerçekleştirmek İçin Ek Kaynak İhtiyacı………. 43

Tablo 4.41. Evet Cevabını Verme Durumları……….…….. 44

Tablo 4.42. Ders Kitaplarını Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar……..……. 45

Tablo 4.43. Ödevlendirmede Çalışma Kitaplarına İhtiyaç Duyulması………. 46

Tablo 4.44. Kısmen Cevabını Verme Durumları………... 47

Tablo 4.45. Matematik Çalışma Kitabının Gerekliliği Hakkındaki Görüşler……… 48

Tablo 4.46. Gerekli Olma Durumları………. 48

Tablo 4.47. Matematik Kılavuz Kitaplarının Basılması Hakkındaki Görüşler……….…… 49

Tablo 4.48. Kazanımları Belirlemede Karşılaşılan Problemler……….…… 50

xii

Tablo 4.50. 5. ve 6. Sınıf Matematik Ders Kitaplarının Bir Üst Kuruma Geçiş Sınavlarına Katkısı Hakkındaki Görüşler………...……….. 52

1

BÖLÜM I

GİRİŞ

Günümüz bilgi çağında, toplumların geleceğinde, matematik öğretimi önemli bir rol oynamaktadır. Günümüzde uygulama alanlarının genişliği açısından bakıldığında matematik, tüm bilim dalları için vazgeçilmez bir kaynak olarak kullanılmaktadır. Matematiğin bu kadar geniş uygulama alanı olması, öğretim biçimlerini de etkileyerek matematik eğitimi alanının oluşmasını beraberinde getirmiştir. Her ülkede her düzeydeki eğitim kurumunda matematik öğretiminin gerekliliği hemen hemen tartışılmaz bir kanı olarak yerleşmiş ve bir ulusun eğitim programında matematiğe ayrılan yer, o ulusun kendi dilini öğretmek için ayrılan yere eşdeğerdir kanısına varılmıştır (Çoban, 2002, s.1).

Değişen bu dünyada, matematiği anlayanlar ve yapabilenler geleceklerinin şekillenmesine dair önemli düzeyde imkanlar ve fırsatlar yakalayacaktır. Matematiksel yeterlik, iyi bir gelecek için kapılar açar (National Council of Teachers of Mathematics [NCTM], 2000, s.16).

Matematik, bir sürü örnek çözmek veya öğretmenin açıkladığı yöntemleri taklit etmekten daha öte bir şeydir. Matematik yapmak problem çözme için yöntem geliştirme, bu yöntemleri uygulama, bunların bir sonuca götürüp götürmediğini görme ve verilen cevapların anlamlı olup olmadığını kontrol etme anlamına gelmektedir (Van De Walle, Karp, ve Bay-Williams,2010).

Matematik dünyanın geleceğine yön verecek ve insanlığı mantıklı bir hayata ikna edecek özellikte bir düşünce sistemidir (Şahin, 2007). Korkut’a (2005) göre matematik biçim, sayı ve çoklukların yapıları, özellikleri ve aralarındaki ilişkileri mantık yoluyla inceleyen ve sayı bilgisi, cebir, uzam bilim gibi dallara ayrılan bilimdir seklinde de açıklanmaktadır.

2

Matematik, akıl yürütmeyi, problem çözmeyi, tahmin etmeyi, kıyaslamayı, özgüveni, sabır ve sorumluluğu, bilgi üretmeyi ve bunları hayata aktarmayı öğreten bir bilim dalıdır. Matematik dersi, bu özellikler göz önüne alınarak öğrencilere aktarılırsa ve kazanımlar da bu kriterlere göre düzenlenirse sadece bir ders olarak görülmez aynı zamanda öğrenciyi hayata da hazırlar. Matematik öğretimi için öğretmen tek başına yeterli değildir. Öğrencilerin her an bilgiye ulaşabilecekleri, öğrendiklerini pekiştirebilecekleri ve bilgi birikimlerini günlük hayata aktarmalarına yardımcı olabilecek ders kitaplarına ihtiyaçları vardır.

Eğitim fakültelerinde Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi dersi kapsamında kaynak kitap olarak kullanılan iki farklı (Demirel ve Kıroğlu, 2006, 245; Kılıç ve Seven, 2006, 252) kitap incelenerek etkili bir ders kitabında bulunması gereken özellikleri dikkate alan çalışmalarda kullanılabilecek ölçütler belirlenmiştir. Bu inceleme neticesinde hazırlanan ölçütler altı başlık altında toplanmıştır.

a) Programa Uygunluk: Ders kitabı programa hem içerik açısından hem de hedef ve

yaklaşım açısından uygunluk göstermelidir. Bu bağlamda programda öngörülen beceri, değer ve tutumlara yönelik çalışmalara yer verilmeli, bireyin gelişim özelliklerine, içeriğin ilişkili olduğu konu ve alanlarla olan bağlantılarına, bireyi çağdaş teknolojileri ve bilimsel yöntemleri kullanmaya ve bireyi tartışmaya sorgulamaya yönlendirmesine dikkat edilmelidir. Ayrıca öğretim programının çizgisi de dikkate alındığında kitapların farklı öğretim yöntemlerine yer vererek öğrenciyi bilgiye ulaştırmaları, öğretirken farklı becerileri de kazandırmaları vb. hususlara riayet etmeleri beklenir.

b) Hazırlık Soruları açısından ele alındığında; ders kitabının bu bölümünde öğrencilerin

ne yapacağına dair bilgilerin sunulup sunulmadığına, soru ve çalışma sayılarının öğrencilerin ne kadar zamanını alacağına, açıklanmamış kavramların bulunup bulunmadığına ve bu çalışmaların gözlemlenebilir ve ölçülebilir davranışları içerip içermediğine bakılmalıdır.

c) Ölçme ve Değerlendirme ölçütü dikkate alındığında, kapsam geçerliliği, ünite

sonlarında yer alan ölçme ve değerlendirme çalışmalarının farklı tekniklerle hazırlanması, buna bağlı olarak alternatif ölçme değerlendirme araç ve etkinliklerinin kullanılması ve bilişsel öğrenme alanının üst düzeydeki becerilerine yönelik olması üzerinde durulur.

d) Bilimsel İçerik açısından ders kitabının yeterli olabilmesi için öğrenciyi

araştırmaya-sorgulamaya yöneltmesinin yanında, kitapta yer alan bilgilerin doğru olması, neden sonuç ilişkisinin kurulması, kavramların doğru kullanılması, hatalı genellemelerin olmaması,

3

bilgiler arası ilişkilerin kurulması, gereksiz bilgilerden ve kişisel görüşlerden kaçınılması beklenir.

e) Dil ve Anlatım yönünden incelendiğinde, kitapta doğru, açık, anlaşılır bir dil

kullanılması, seviye üstü soyut kavramların yer almaması, imla kurallarına uyulması, farklı kelime türlerine yer verilmesi, yeri geldiğinde farklı anlatım şekillerine yer verilmesi önem arz eder.

f) Görsel Düzen, Tasarım İlke ve Öğeleri adı altında ise görsel materyallerin nasıl

düzenlendiği, tasarım öğelerinin uygun olup olmadığı ve görsel araçların nitelik olarak konuyu açıklamada yeterli olup olmadığı konuları üzerinde durulur.

1.1. Problem Durumu

Değişen ve gelişen teknoloji çağı her alanı etkilediği gibi eğitim alanını da etkilemiştir. Bu çağda geleneksel eğitim yaklaşımları yetersiz kalmış olup çoklu zekâ ve yapılandırmacı eğitim yaklaşımları ön plana çıkmaktadır. Bu yaklaşımlarla eğitim sürecinde öğretmen merkezli yaklaşımla öğrencinin davranışını değiştirmek yerine, öğrenci merkezli yaklaşımla öğrencinin zihinsel becerilerini geliştirmeye ve bilgiyi yapılandırmaya ağırlık verilmektedir. Bu amaçla 2005 yılından itibaren eğitim sistemimizde yenilikler meydana gelmiştir. Son olarak da 2013 yılında güncellenen bu program tüm ilköğretim okullarında uygulanmaya başlanmıştır. Yeni programımızın vizyonu, “Atatürk ilkeleri ve inkılâplarını benimsemiş, temel demokratik değerlerle donanmış, bireysel farklılıkları ne olursa olsun araştırma-sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerileri gelişmiş; yaşam boyu öğrenen ve insan haklarına saygılı, mutlu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı yetiştirmektir” şeklindedir. Programda hedef, içerik, eğitim durumları gibi tüm öğelerde değişiklik görüldüğü gibi ders kitaplarında da değişiklikler yapılmıştır.

Öğretim programının hedeflediği amaca ulaşmada öğretmenin yanında, öğretme ve öğrenme sürecini desteklemek amacıyla ülkemizde %72,64 oranıyla, her ders için en çok kullanılan araç-gereç olduğu ortaya konan (Seven, 2001) ders kitaplarına önemli roller düşmektedir.

Eğitim programlarında programın başarısını etkileyen önemli unsurlardan biri ders kitaplarıdır. Ders kitapları, programla öğrenci arasında köprü kuran temel materyaldir. Bu materyaller aracılığıyla öğrenciler öğretmenlerinin anlattıklarını istekleri zaman, istedikleri tempoda ve istedikleri kadar tekrar etme imkanına kavuşurlar (Küçükahmet, 2011, s. 12).

4

Ders kitapları, bir ders içinde kullanılan ve o dersin süreç içinde gelişmesinde, o dersin bilgi ve uygulamaya, yaşama dönük açılımında rol oynayan temel araçlardır. Hazırlanışlarında ve düzenlenmelerindeki sürekli denetimlilik özelliği, olgunlaşma ve geliştirilme yolunda geçirdikleri süreçlerin çok sayıda olması, titiz ve özenli çalışma gerektirici nitelikleri yönünden emek ve işlevsel değeri yüksek, kalıcı birer ürün olma özelliğini taşırlar (Güçlü vd. 2001).

Ders kitapları, öğretimde öğretmenin gücünü daha iyi kullanmasına olanak verir. Ders kitaplarında, konu ya da ünite başlangıcında öğrencilerin dikkatini ve ilgisini o konuya çekmek, onları istekli kılarak hazırlamak, ünite sürerken davranışın kazandırılması aşamasındaki öğrenme yaşantılarını sunmak ve ünite sonunda kontrolü ve pekiştirmeyi sağlamak amaçlarıyla öğrencinin gözlem, deney ve araştırma yapmasına ve belli sonuçlara kendi kendine ulaşmasına fırsat verilmelidir (Kaptan, 1999).

Ders kitabı belli bir dersin öğretimi için belli seviyedeki öğrencilere yönelik, içeriği öğretim programlarına uygun, incelenmesi yapılmış temel kaynaktır (Oğuzkan, 1994, s.40).

Ders kitapları bir öğretim programının soyut hedeflerinin somut yansıması olduğu gibi, sınıf içi öğretimi büyük ölçüde etkileyen ve yönlendiren bir öğretim aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda eğitim araçları içerisinde önemli bir yere sahip olan ders kitaplarının uygun nitelikte olması gerekir. Ders kitaplarının esas belirleyici özelliklerinin başında onların öğrenciler için düzenlenmiş olmaları daha sonra ise ayrıntılı bilgi verme, bilgiler arasındaki ilişkileri açıklama, öğrenciye bildiklerini tekrar ettirme, pekiştirme gibi özelliklere sahip olması gerekir (Yılmaz, Seçken, ve Morgil, 1998, s.73).

Ekonomik, kültürel ve siyasi gelişim düzeyleri ne olursa olsun ders kitapları tüm ülkelerin eğitim ortam ve süreçlerinde, etkileri farklı olmakla birlikte belirleyici bir rol oynamakta, aynı zamanda bir ülkenin matematik kültürünün yansıtıcısı olarak görülmektedir(Harries ve Sutherland, 1998).

Ders kitaplarının seçiminde iyi hazırlanmış ve eğitim öğretimde etkili kullanılabilir özelliği olmasına dikkat edilmelidir. Alkan (1979) iyi hazırlanmış ders kitabını hem öğretmen hem de öğrenci için yararlı olarak görmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci için birer kılavuz kaynak olduğu düşünülebilir. Dolayısıyla, iyi bir ders kitabının seçilmiş olması, öğretmenin eğitim ve öğretim hedef ve kazanımlarının öğrencide yerleşmesini ve kalıcı hale gelmesini sağlayabilir.

5

Yenilenen matematik öğretim programı ile ders kitaplarında da düzenlemeler yapılmıştır. Belirlenen programa hizmet edecek ders kitapları oluşturulmuştur. Bu kitaplar; 2013 yılından önce öğretmen kılavuz kitabı, öğrenci ders kitabı ve öğrenci çalışma kitaplarıydı. Fakat 2013 yılı itibari ile yani 4+ 4 + 4 sisteminin uygulanmaya başlanmasıyla birlikte kademeli olarak 5. sınıflardan başlamak üzere öğretmen kılavuz kitapları ve öğrenci çalışma kitapları basılmamaktadır.

Bu çalışmanın amacı yukarıda verilen bilgilerden yola çıkarak 5. ve 6. sınıf matematik dersi kitapları hakkında öğretmenlerin görüşlerini araştırmak ve 2013 yılı itibariyle matematik dersi öğretmen kılavuz kitapları ve öğrenci çalışma kitaplarının basılmamasının önceki yıllara istinaden öğretmen açısından bir fark olup olmadığını araştırmaktır.

1.2. Araştırmanın Amacı

Bu araştırmada; 5. ve 6. sınıf matematik ders kitapları hakkında öğretmen görüşleri belirlenmek istenmiştir. Araştırmanın amacı; öğretmenlerin, ders kitaplarının içerik yönünden çeşitli başlıklar altında görüşlerinin belirlenmesi ve öğretmen kılavuz kitapları ile öğrenci çalışma kitaplarının 2013 yılından itibaren basılmaması hakkında görüşlerinin belirlenmesidir.

1.3.Araştırmanın Problemi

İlköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. sınıf matematik ders kitapları hakkında görüşleri nelerdir?

1.4. Alt Problemler

1.İlköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. Sınıf matematik dersi öğretmen kılavuz kitaplarının basılmaması hakkında görüşleri nelerdir?

2.İlköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. Sınıf matematik dersi öğrenci çalışma kitaplarının basılmaması hakkında görüşleri nelerdir?

3.İlköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. Sınıf matematik ders kitaplarının ölçme değerlendirmeye yönelik etkileri hakkında görüşleri nelerdir?

6

4.İlköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. Sınıf matematik ders kitaplarındaki alıştırmaların yeterliliği hakkında görüşleri nelerdir?

5. İlköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. Sınıf matematik ders kitapları, öğrenci çalışma kitapları ve öğretmen kılavuz kitapları ile ilgili görüşleri;

a) Öğretmenin cinsiyetine,

b) Merkez veya belde/köy okulunda görev yapıyor olmasına, c) Hizmet süresine göre değişiklik gösteriyor mu?

1.5. Araştırmanın Önemi

Eğitim öğretim anlayışında yaşanılan değişimlerden matematik eğitimi de etkilenmiş ve matematik eğitiminde de değişim gerekli hale gelmiştir (Baki, 2003). Bu değişimin aktarılmasında matematik öğretiminde önemli payı bulunan basılı materyallere de yer verilmiştir. Basılı materyaller, en eski ve en yaygın biçimde kullanılan, eğitimin vazgeçilmez öğelerinden biridir. Basılı materyaller arasında, bireyin bağımsız olarak çalışmasına ve bir bilgiyi defalarca tekrar etmesine olanak sağlayan en önemlisi ders kitaplarıdır (Ünsal ve Güneş, 2003).

Milli Eğitim Bakanlığı, okullarda okutulmak üzere kabul ettiği kitapların listesini her yıl belirli aylarda Tebliğler Dergisi’nde yayınlayarak duyurmaktadır. Bakanlık, uzun yıllar ders kitabı seçimini öğretmene bırakan bir yöntem izlerken, yaptığı son değişiklik ile ders kitabı seçimini öğrenci ve veliye bırakmıştır. Ancak yapılan araştırmalar bu yöntemde de en etkili unsurun yine öğretmen olduğunu ortaya koymaktadır. Öğretimin planlanması ve uygulanmasından birinci derecede sorumlu olan öğretmenden beklenen, ders kitabı seçiminde en doğru kararı vermesidir. Ders kitaplarının hem öğretmen hem de öğrenci açısından öğretime sağladığı katkı, kitap seçiminin önemini daha da artırmaktadır (Küçükahmet, 2011, s.18).

Ülkemizde %72,64 oranıyla, her ders için en çok kullanılan araç-gereç olduğu ortaya konan (Seven, 2001) ders kitaplarına önemli roller düşmektedir. Bir dersin öğrenciye aktarılmasında büyük önem arz eden ders kitaplarının en güçlü kullanıcısı ise öğretmenlerdir. Bu yüzden öğretmenlerin ders kitapları hakkındaki görüş ve düşüncelerini bilmek, bu düşüncelere göre eksiklikleri gidermek, farklı düşünceler varsa basılı materyalleri buna göre geliştirip düzenlemek ve kaliteyi daha da artırmak için önemlidir.

7

Ayrıca araştırmanın bulguları, ders kitaplarının öneminin yanı sıra 2013 yılı itibariyle kademeli olarak basılmamasına karar verilen öğretmen kılavuz kitapları ve öğrenci çalışma kitaplarının gereklilik düzeyleri ile ilgili de bilgi verecek olup daha sonrası için bu alanda araştırmalar yapılmasına olanak sağlaması açısından önemlidir.

1.6. Sınırlılıklar

1. Bu çalışma 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Yozgat ilindeki okullarından rastgele seçilen 48 İlköğretim Matematik Öğretmeninin görüşleri ile sınırlıdır.

2. 2014-2015 Eğitim-öğretim yılında Yozgat ilinde okutulan 5. ve 6. Sınıf matematik ders kitabı ile sınırlıdır.

3. Çalışma, kullanılacak ölçme araçlarından elde edilecek verilerle sınırlıdır. 4. Çalışmada elde edilecek bulgular Yozgat ili ile sınırlıdır.

1.7.Varsayımlar

Bu araştırmayı oluşturan örneklemin Yozgat ilindeki ilköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. sınıf matematik ders kitapları üzerindeki görüşlerini temsil edecek nitelikte olduğu düşünülmektedir. Yozgat ilindeki matematik öğretmenlerine sorulmak üzere hazırlanan görüşme formundaki sorulara verilen cevapların öğretmenlerin düşüncelerini doğru olarak yansıttığı varsayılmaktadır.

1.8. Tanımlar ve Kısaltmalar

Matematik; aritmetik, cebir, geometri gibi sayı ve ölçü temeline dayanarak niceliklerin

özelliklerini inceleyen bilimlerin ortak adıdır.

Öğretmen; ilk, orta ve yüksek dereceli eğitim kurumlarının herhangi birinde görev

yapmakta olan öğretmendir.

Ders kitabı; Belirli ölçülere göre incelendikten sonra belli bir okul, sınıf ve ders için

öğretmen ve öğrencilere temel kaynak olarak salık verilen kitap.

Öğrenci çalışma kitabı; İlgili eğitim ve öğretim programlarında yer alan kazanım ve

açıklamalar doğrultusunda, dersin öğrenilmesini kolaylaştıracak, öğrencilere yardımcı olacak çeşitli örnek, alıştırma, işlenen ünitelerle ilgili internet adresleri, okuma kaynakları

8

ve diğer etkinlikleri kapsayan, yaprakları ayrı ayrı da kullanılabilen basılı eser ile üniteleri görsel ve işitsel önden destekleyen kaset, disket, CD gibi elektronik kayıt ortamlarını kapsayan seti ifade eder.

Öğretmen kılavuz kitabı; İlgili eğitim ve öğretim programlarında yer alan kazanım ve

açıklamalar doğrultusunda ders kitabının daha etkili kullanımını sağlayacak, çeşitli örnek, alıştırma, işlenen ünite, konu, tema, öğrenme alanlarıyla ilgili internet adresleri, okuma kaynakları ve diğer etkinlikleri kapsayan, öğretmenlerin yararlanması için hazırlanan basılı eserdir.

9

BÖLÜM II

KAVRAMSAL ÇERÇEVE

2.1.Kavramsal Çerçeve

2.1.1. Matematik Nedir?

Matematik terimleri sözlüğüne göre, matematik; "biçim, sayı ve çoklukların yapılarını, özelliklerini ve aralarındaki ilişkilerini akıl bilim yoluyla inceleyen ve sayı bilgisi, cebir, uzay bilim gibi dallara ayrılan bilim" olarak tanımlanmaktadır.

Matematik en yalın şekliyle “yaşamın bir soyutlanmış biçimi” olarak ifade edilmektedir (Altun, 2006, s.224). Gözen (2006) matematiği, tanımlarla ortaya atılan soyut şekillerin ve ölçülebilir niceliklerin özelliklerini, birbirleriyle ilişkilerindeki değişmezleri inceleyen bilim dalı olarak tanımlamıştır. Matematik, bilimde olduğu kadar günlük yaşamdaki problemlerin çözümünde kullanılan bir araç, mantıklı düşünmeyi geliştiren bir sistem, dünyayı anlamlandırma ve çevreyi geliştirmede yardımcı olan bir disiplindir (Baykul, 2005, s.19-20).

Matematik, birçok bilimsel ve günlük olayları değerlendirmek, onları uygun modellerle açıklamak, ortaya çıkan problemlere nasıl yaklaşılabileceğini akıl yürüterek bulmak için kullanılan bir araçlar topluluğudur. Matematikçi de bu araçlar topluluğunu tanıyan, onları ihtiyaca göre geliştiren ve yenilerini yaratabilen kimsedir (Kaya, 2007, s.6).

2.1.2. Ders Kitapları

Ders kitapları eğitim programının temel unsurlarından biridir. Öğretimde öğretmenin gücünü daha iyi kullanmasına, öğretmek istediklerini daha sistematik vermesine;

10

öğrencinin de öğretmenin anlattıklarını istediği zaman ve yerde istediği tempoda tekrar etmesine imkân veren temel materyallerdir. Ders Kitapları, eğitimin amaçlarını gerçekleştirmek üzere öğrencinin öğrenmesine kaynaklık eden en önemli öğretim materyalleri ve öğretim programlarının uygulanması niteliğini taşır (Aycan, Kaynar, Türkoğuz ve Arı, 2001). Ders kitabı “öğretmen ve öğrencilerin öğretme-öğrenme hedefleri doğrultusunda yapacakları etkinlikler için yardımcı bir kaynak” ve “öğrenme yaşantılarına kaynaklık eden bir gereç” (Alkan, 1979, s.245)’tir.

Okulda bilgi kazanımına hizmet eden eleştirel bir araçtır ve üst sınıflarda bilginin ilk kaynağı olarak öğretmenin yerini alabilir (Garner, 1992). Nicol ve Crespo (2006), ders kitaplarının ilköğretim ve orta öğretimde sınıf yaşamının en önemli parçaları olduğunu, ne öğretilecek, kime öğretilecek, ne zaman ve nasıl öğretilecek konularında bir çerçeve sağladığını belirtmişlerdir.

Ders kitapları matematik öğretiminde öğretmenlerinin kullandığı en önemli ders araçlarından biridir. İyi bir matematik eğitim-öğretimi için matematik kitaplarının yazımına ayrı bir önem gösterilmelidir (Semerci ve Semerci, 2004).

Ders kitapları eğitimin amaçlarını gerçekleştirmek üzere öğrencinin öğrenme yaşantılarına kaynaklık eden öğretim materyallerinden biridir; en yaygın olarak kullanılan hatta birçok durumlarda tek öğretim materyalidir. Ders kitabı genellikle bir sınıftaki öğretimin % 75-90’ını belirlemektedir.(Aksu, 1994).

Ülkemizde ders kitapları Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye kurulunun onayından geçerek yürürlüğe girmektedir. 2003–2004 öğretim yılından itibaren ilköğretim okullarında ders kitapları ücretsiz olarak dağıtılmaktadır.

Ders kitabının öğretmen için sağladığı faydalar arasında şunlar sayılabilir (Duman ve Çakmak, 2011, s.28):

(1) Öğretmen kitap sayesinde çeşitli okullarda ve çok olan ders yükünde gücünü iyi kullanır.

(2) Ders kitabı içerdiği birçok ödev konuları ile öğretmeni birçok araştırmadan kurtarır. (3) Öğretmenlerin çalışmalarını planlamada ders kitabı önemli bir işlev görür.

Ders kitabının öğrenci için sağladığı faydalar arasında şunlar sayılabilir (Duman ve Çakmak, 2011, s.29):

11

(2) Ders kitabı, sözlü öğretimin boşlukların, eksikliklerini giderir ve bunun sonucu olarak konular ve bilgiler arasındaki bağlantısızlıkları ortadan kaldırır.

(3) Öğrenilen bilgileri tekrar gözden geçirmeyi mümkün kılar.

(4) Ders kitabından çalışılırken öğrenci, daha aktif düşünen ve sorumluluk hisseden bir yapı içindedir.

(5) Öğrenciyi farklı soru tipleri, sorularla ilgili farklı çözüm yolları ve konu anlatımında ileriye sürülen farklı yaklaşımlarla yüz yüze getirir.

(6) Öğretimi sıkıcılıktan kurtarır, ilginin devamını sağlar. (7) Ders kitabı öğrencinin derse önceden hazırlanmasını sağlar.

Bir ders kitabının öğrenmeyi kolaylaştırma, öğrenilenleri gözden geçirme gibi çeşitli işlevleri vardır. Ayrıca öğrenci kitap yoluyla, derste anlatılanları istediği zaman, istediği yerde ve istediği sıklıkla tekrar etme fırsatı bulur. Bütün bunlar dikkate alındığında hazırlanan ya da hazırlanacak olan ders kitaplarının niteliği önemlidir. Ders kitapları öğretici bir nitelik taşımalı ve öğrenmeye rehberlik edici olmalıdır (Duman vd.,2001, s.124).

2.1.3 Öğrenci Çalışma Kitabı

Eğitim öğretim sürecinde öğrencinin etkin katılımını sağlamak, öğrencilerin ilgi, istek, beceri ve ihtiyaçlarını dikkate alacak biçimde öğrenme yaşantıları düzenlemek, bilgi, beceri ve tutum kazandırmada öğretmene yardımcı olmak amacıyla öğrenci çalışma kitapları kullanılmaktadır. Öğrenci çalışma kitapları, öğrencilerin ders kitabında işlenen konularla ilgili etkinlikleri yaparak, öğrenme sürecine aktif olarak katılmalarına fırsat veren, öğrenmelerinin sorumluluklarını almalarını sağlayan bir kitap, defter işlevi görmektedir(Kabapınar, 2009, s.387).

Öğrenci çalışma kitabında aşağıdaki unsurlara yer verilir (M.E.B., 2012)

a) Eğitim ve öğretim programlarında yer alan amaçlar doğrultusunda öğrencilere bilgi ve beceri kazandırılmasına yardımcı olacak ve öğrenmeyi pekiştirecek unsurlara yer verilir.

b) Öğrenmeyi kolaylaştırmak amacıyla öğrencinin ilgisini çekecek örneklere yer verilir.

12

c) Dersin özelliğine göre her konu işlendikten sonra o konuda amaçlanan bilgi, beceri, değer ve tutumların kazandırılıp kazandırılmadığını ölçmeye yarayacak çalışmalara yer verilir.

ç) Öğrencilerin hedef bilgi ve becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak çeşitli örnek, alıştırma, işlenen konular ve ünitelerle ilgili internet adresleri ve okuma kaynaklarına yer verilir.

d) Dersin özelliğine göre bazı ünite veya konularda kullanılmak üzere ek olarak video kaseti, ses kaseti, slayt, CD, DVD, VCD, disket ve benzeri eğitim ve öğretimi destekleyici materyallere yer verilebilir.

e) Dersin özelliğine göre inceleme, gezi, gözlem, deney ve uygulamalarla ilgili yapılacak ön hazırlıklara, alınacak sağlık ve güvenlik tedbirlerine, izlenecek iş ve işlem basamaklarına, zaman ve malzeme tasarrufu bakımından uyarı ve bilgilere yer verilir.

2.1.4. Öğretmen Kılavuz Kitabı

Öğretmen kılavuz kitabı; ilgili eğitim ve öğretim programlarında yer alan kazanım ve açıklamalar doğrultusunda ders kitabının daha etkili kullanımını sağlayacak çeşitli örnek, alıştırma, işlenen ünite, konu, tema, öğrenme alanlarıyla ilgili internet adresleri, okuma kaynakları ve diğer etkinlikleri kapsayan, öğretmenlerin yararlanması için hazırlanan basılı/PDF formatında eseri belirtmektedir (M.E.B., 2012). Öğretmen kılavuz kitapları öğretmenin yapacağı etkinlikleri hangi sırayla ve nasıl yapacaklarını planlı bir şekilde göstererek kısa zamanda öğrenciye yol gösterilmesini sağlar (Erdoğan, 2007). İyi hazırlanmış öğretmen kılavuzu dersin planlanmasından değerlendirilmesine kadar, bütün öğretim sürecini yönlendirebilir. Öğretmen kılavuz kitapları derse hazırlıklı olmada, planlamada, yöntem seçiminde, dersi işlemede, uygulamada, ölçme ve değerlendirmede öğretmenin temel başvuru kitabı durumundadır.

İlköğretim matematik öğretmen kılavuz kitapları; ilköğretim matematik ders kitapları ve ilköğretim matematik öğrenci çalışma kitaplarını kapsayacak şekilde matematik öğretiminin ayrıntılı olarak planlandığı kaynaklar olarak tanımlanabilir. Öğretmen kılavuz kitapları, öğrenme-öğretme sürecinin işlenişine ilişkin ayrıntılı bilgiye, ilköğretim matematik dersi ünitelendirilmiş yıllık ve ders planlarına yer verilen ve öğretmenin kılavuz olarak yararlanabileceği önemli bir kaynaktır (Ekinci vd., 2011).

13

2.2. İlgili Araştırmalar

Mutu (2008), yapmış olduğu araştırmada ilköğretim matematik öğretmenlerinin 6. ve 7. sınıf matematik ders kitapları ile ilgili görüşlerinin neler olduğunu tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Bursa’nın İnegöl ilçesi ilk ve ortaokullarında görev yapan 60 ilköğretim matematik öğretmeni oluşturmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, Öğretmenlerin 7. sınıf ders kitabından memnun oldukları fakat 6. Sınıf ders kitabıyla ilgili şikayetlerinin olduğu, 7. sınıf ders kitabının 6. sınıf ders kitabına göre daha nitelikli sayıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Öğretmenler 6. ve 7. sınıf ders kitaplarının içeriğinin çok yetersiz oluşundan, bu yetersizlikten dolayı kaynak kitaplara başvurduklarını, konu sıralanışının tutarsız oluşundan, örnek soruların eksikliğinden şikayetçi olduklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler çalışma kitabında yeterli sayıda ve çeşitte soruların bulunmayışından şikayetçi olduklarını ifade etmişlerdir. Bu sonuçlara dayanarak, konunun anlatımı sırasında bol örnek sorular ve çözümlerin verilebileceği, konuların sıralanışına dikkat edilip en fazla kullanılacak bilgilerin başta anlatılmasının sıkıntıları azaltacağı yorumlanmıştır.

Kaya (2008),‘nın “MEB Tarafından Hazırlatılan İlköğretim 4. ve 5.Sınıf Matematik Ders Kitaplarındaki Etkinliklere İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri” başlıklı yüksek lisans tezinde ilköğretim 4. ve 5. sınıf matematik ders kitaplarında yer alan etkinliklere ilişkin, öğretmen ve öğrenci görüşlerini belirlemek ve belirlenen görüşlere dayalı olarak bu etkinliklerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Bolu merkezi ile Gerede ilçesinden belirlenen 34 ilköğretim okulundaki 177 öğretmen ve 868 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplamak için anketler kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS programından yararlanılmıştır. Frekans ve yüzde dağılımları hesaplanmış varyans analizleri yapılmıştır. Öğretmenler etkinliklerin matematik programına uygun olduğunu bilgilerin bilimsel olduğunu fakat etkinliklerin hacim bakımından eksikliklerinin olduğunu belirtmişlerdir. Öğrenme ilkelerine ilişkin olarak somuttan soyuta, yakından uzağa, kolaydan zora olduğunu; anlatımın öğrenci yaş ve seviyesine uygun açık ve sade bir dille yapıldığı fakat günlük hayata kısmen uygulama bulacağı bu nedenle gerçek yaşama kısmen uygun olabileceğini belirtmişlerdir.

Arslan ve Özpınar’ın (2009), ilköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi adlı araştırmasında Trabzon ilinde okutulan 2005 öğretim programına göre hazırlanmış iki tane 6. Sınıf matematik ders kitabı seçilmiş

14

(öğretmen kılavuz kitaplarıyla birlikte) ve belirlenen ölçütler çerçevesinde değerlendirilmiştir. İncelenen kitapların genel itibariyle yeterli olduğu ancak bazı açılardan geliştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Dil ve anlatımın açık, akıcı ve anlaşılır olduğu, ölçme değerlendirme açısından kapsam geçerliğinin olmasının yanında uygulama basamağından daha öteye gitmediği, etkinliklerin yeterli sayıda olduğu fakat bazı etkinliklerin öğrenci seviyesinin üstünde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Çakır (2009), ”İlköğretim 5. Sınıf Matematik Ders Kitaplarının Öğretmen Ve Öğrenci Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi” adlı çalışmasında İlköğretim 5. Sınıf matematik ders kitabı ders kitabına yardımcı materyallerin teknik tasarım, içerik ve ölçme değerlendirme özellikleri açısından öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma Adana ili ve merkez ilçelerinde buluna 31 ilköğretim okulunun 135 öğretmenine ve 560 öğrencisine uygulanmıştır. Ölçme aracı olarak öğrenci ve öğretmenlere güvenirliği sağlanmış, uzman görüşü alınmış anket uygulanmıştır. Genel tarama modelinde olan bu araştırmanın sonuçları SPSS programı yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmen ve öğrenciler ders kitabını teknik tasarım yönünden yeterli; ancak içerik özellikleri açısından kısmen yetersiz bulmuşlardır. Ölçme değerlendirme yönünden soruların yeterli olmadığı ve mevcut soruların öğrenciyi araştırmaya yöneltmediği, daha çok sorunun bulunması gerektiği sonucuna varılmıştır. Eğlenceli, daha renkli, kaliteli baskısı olan konu anlatımları geniş, bol örnek ve alıştırmalara yer veren, bireysel çalışmalara olanak sağlayan kitaplara sahip olmak istedikleri sonucu ortaya çıkmıştır.

Kurtulmuş (2010), yapmış olduğu araştırmada, ilköğretim matematik öğretmenlerinin 8. Sınıf matematik ders kitapları ile ilgili görüşlerinin neler olduğunu tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Osmaniye il merkezinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 54 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre; araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyet, ders kitabını seçmek istedikleri yöntem ve hizmet süreleri değişkeni bakımından anlamlı bir fark oluşturmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar çerçevesinde ders kitaplarında sunulan bilgileri destekleyici yeterince örneklerin verilmesi; her ünite için yeterince alıştırma ve değerlendirme sorularının hazırlanması, alıştırma ve değerlendirme sorularında kapsam geçerliliğinin sağlanması gerektiği yorumlanmıştır.

Aydın (2010), yapmış olduğu araştırmada, 8.sınıf matematik ders kitabı hakkında öğretmen ve öğrenci görüşlerinin neler olduğunu tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın

15

çalışma grubunu Zonguldak ilinde belirlenen 91 ilköğretim okulunda görev yapan 96 öğretmen ve bu okullarda eğitim gören 1227 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin yarıdan fazlasının ders kitabının öğrencileri motive etmek için genel amaçlar içerdiğine katıldığı; konunun öğrenilmesi için gerekli, ön şart niteliğindeki temel bilgi ve becerileri içermektedir düşüncesine katılmakta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin çoğu ders kitabının, konularla ilgili olarak öğrencilerin kendilerinin okul dışında da yapabilecekleri aktiviteleri içermediğini, kendi bilgi düzeylerini geliştirmeleri için yardım edemediğini düşünmektedirler. Bu sonuçlar çerçevesinde ders kitaplarının yanında öğretmen kılavuz kitabının ve öğrenci çalışma kitaplarının verilmesinin eğitim açısından olumlu bir gelişme olduğu, ders kitapları hazırlanırken, ders kitaplarının okullardaki uygulayıcıları olan öğretmenlerin görüşlerine de başvurulması gerektiği, MEB tarafından verilen ders ve çalışma kitapları içindeki soru sayısı bakımından kâfi gelmediğinden MEB’in bunların yanında öğretmenlerin öğrencilerine tavsiye edebileceği veya aldırabileceği soru bankası kitapları da hazırlaması gerektiği yorumlanmıştır.

Cinemre (2010), yapmış olduğu “İlköğretim 8. Sınıf Matematik Öğretim Programına Göre Hazırlanan Öğretim Materyallerinin Değerlendirilmesi” adlı çalışmasında İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programına göre hazırlanmış temel öğretim materyallerinin (öğretmen kılavuz kitabı, öğrenci ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı) eğitimsel tasarımının öğretmen ve uzman görüşleri doğrultusunda değerlendirmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın örneklemini Trabzon ilinde görev yapan 40 matematik öğretmeni ve 3 uzman oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Proje 2061 kapsamında, “Fen ve Matematik Ders Kitaplarının Değerlendirilmesi” amacıyla geliştirilen ölçekten yararlanılmıştır. Bu projede ders kitaplarının eğitimsel tasarımına yönelik yedi ana değerlendirme ölçütü yer almaktadır. Bunlar;

 Amaçları ortaya koyma

 Öğrenci fikirlerini dikkate alma

 Konuyla ilgili olaylara öğrencinin ilgisini çekme

 Matematiksel fikirleri geliştirme

 Öğrencilerin fikir yürütmelerini teşvik etme

 Öğrencilerin matematik gelişimini değerlendirme

16

Araştırmada özel durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın bir kısmı nitel bir kısmı nicel özellik taşımaktadır. Mülakat sonuçları indirgenerek kodlar oluşturulmuş ve kodlar bir araya getirilerek kategorize edilip matrisler elde edilmiştir ve çıkarımlarda bulunulmuştur. Ölçeklerden elde edilen verilerin yorumlanması ise; her bir ölçüte ait ortalama puan hesaplanarak tüm maddelerin ayrı ayrı yüzde ortalamaları hesaplanıp ölçütlere ait ortalama puanlarla karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre öğretim materyallerinin Proje 2061 de belirtilen kıstasları kısmen de olsa yansıttığı, fakat öğrenci fikirlerini dikkate alma ve matematik öğrenme ortamını geliştirmede diğerlerine göre zayıf kaldığı görülmüştür. Ayrıca öğretim materyallerinde bazı eksiklik ve hatalar olduğu da çalışma sonucunda ortaya çıkmıştır. Öğretim materyallerinin keşfedici, tartışmacı ve soru sormayı cesaretlendiren bir öğrenme ortamı oluşturmadığı sonucuna varılmıştır. Öğretim materyallerinde motive edici, ilgi çekici kısımların yer aldığını, fakat yetersiz olup artırılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ön bilgilerin hatırlatılmasıyla ilgili bölümleri bulunduğu fakat yetersiz kaldığı; ünitelerde yer alan inceleyelim, anahtar bilgi, örnekler ve sıra sizde gibi kısımlarında fazla ayrıntıya girildiğini, öğrenciye bir şey bırakmayıp her şeyi kitabın yaptığı, bu durumunda öğrenciyi tembelliğe ve ezbere ittiği sonucuna varılmıştır.

Yüksel (2010), yapmış olduğu “İlköğretim 6.Sınıf Matematik Ders Kitaplarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi” adlı çalışmasında, ilköğretim 6. sınıf matematik ders kitabı ve ders kitabına yardımcı materyalleri (öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabı) teknik tasarım ve düzenleme, içerik (dil ve anlatım) ile ölçme değerlendirme özellikleri bakımından öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın örneklemini Adana ili ve merkez ilçelerinde bulunan 20 ilköğretim okulunun 49 matematik öğretmeni ve 535 öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmacı veri toplama aracı olarak öğrenci anket formu ve öğretmen anket formu kullanmıştır. Yöntem olarak tarama modeli seçilmiştir. Veri analizinde SPSS istatistik programından faydalanılmıştır ayrıca frekans, yüzde ve aritmetik ortama değerleri hesaplanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin ve öğrencilerin ders kitabının teknik, tasarım ve düzenleme boyutuna ait olumlu düşüncelere sahip olduğu anlaşılmıştır. İçerik boyutuna ilişkin olarak hazırlanan maddelere öğretmenlerin kısmen katıldıkları ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin büyük çoğunluğu ise konuların daha iyi anlaşılması için matematik kitabının daha çok resim, şekil, Tablo vb. görsellere yer verilmesi konusunda görüş bildirmiştir.

17

Yıldırım (2011), yapmış olduğu “İlköğretim Altıncı Sınıf Matematik Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabına İlişkin Öğretmen Görüşleri” adlı çalışmasında matematik dersi öğretmen kılavuz kitapları ile ilgili öğretmenlerin yaşadığı sorunlar, kılavuzdaki eksiklikler ve öğretmen kılavuzuna ilişkin beklenti ve isteklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme ile belirlenen İstanbul İli Kadıköy, Maltepe, Pendik, Kartal ve Sultangazi ilçelerindeki 226 ilköğretim okulunun 334 ilköğretim matematik öğretmeni oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak anket ve görüşme formları kullanılmıştır. Tarama modelinde olan bu araştırmanın anket sonuçları SPSS programı yardımıyla, görüşme verileri de betimsel olarak analiz edilmiştir. Frekans ve yüzdeler hesaplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında altıncı sınıf matematik öğretmen kılavuz kitabının biçimsel olarak uygun olmadığı, içerik yönünden programla örtüştüğü fakat bilgilerin kalıcı olması açısından yeterli olmadığı, ölçme ve değerlendirme yönünden yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Arslan (2011), yapmış olduğu “İlköğretim Sekizinci Sınıf Matematik Dersinde Kullanılan Kitaplara İlişkin Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri” adlı çalışmasında ilköğretim ikinci kademede kullanılan sekizinci sınıf matematik ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabı hakkındaki öğrenci ve öğretmen görüşlerini belirlemeyi amaç edinmiştir. Araştırmanın örneklemini Eskişehir ili merkez ilçelerinde görev yapan 125 matematik öğretmeni ile bu il ve ilçelerde öğrenim gören 500 ilköğretim sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplamak için öğrenci ve öğretmen görüşü belirlemede anketler ve öğretmenler için öğretmen görüşme formları kullanılmıştır. Veri analizinde nicel veriler için SPSS programı, nitel veriler için betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrenciler ders ve çalışma kitaplarını çoğunlukla beğenmişlerdir. Ancak matematiği sevmeleri açısından daha eğlenceli hale getirilmesini beklemektedirler. Öğretmenler ders kitabının yardımcı materyallerle desteklenmesini, öğretmen kılavuz kitabında, öğrencilerin kitabında bulunmayan öğretmenlere kaynak olacak ek alıştırmaların yer almasını beklemektedirler. Öğretmen kılavuz kitabının “içerik”, “öğrenme öğretme süreci” ve “ölçme-değerlendirme” boyutları açısından öğretmen görüşleri arasında cinsiyete göre ve eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır. Mesleki kıdeme göre ise “içerik”, “öğrenme öğretme süreci” ve “ölçme-değerlendirme” boyutları açısından öğretmen görüşleri arasında anlamlı bir fark görülmemiştir. Öğretmenlerle yapılan görüşmelerde ise öğretmenlerin büyük çoğunluğu kitaplardaki konuların çok fazla

18

olduğunu, SBS’ye yönelik ek çalışmaların bulunmadığını, sayfa düzeni açından kitapları karışık bulduklarını özellikle vurgulamışlardır.

19

BÖLÜM III

YÖNTEM

Bu bölümde; araştırmanın modeli, evreni ve örneklemi, ölçme araçları, verilerin toplanması, analizi ve yorumlanması, bölümleri yer alacaktır.

3.1 Araştırmanın Modeli

Bu araştırma ilköğretim matematik öğretmenlerinin, 5. ve 6. Sınıf matematik ders kitapları ile ilgili görüşlerini tespit etmeyi amaçlayan, nitel bir çalışmadır.

Bu araştırma; ortaokullarda görev yapan ilköğretim matematik öğretmenlerinin 5. ve 6. sınıf matematik ders kitaplarıyla ilgili görüşlerinde farklılıklar bulunabileceği düşüncesinden yola çıkıldığından, tarama modelinde bir çalışmadır. Tarama modeli, geçmişte ya da halen var olan bir durumun olduğu şekliyle betimlenmesidir. Araştırmaya konu olan olay, durum ve nesne, kendi koşulları içerisinde mevcut hali ile tanımlanmaya çalışılır (Karasar, 2009, 77). Bu yöntem çerçevesinde ilköğretim ikinci kademede görev yapan 5 ve 6. sınıf matematik öğretmenlerinin araştırmanın alt boyutlarıyla ilgili görüş ve önerileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

3.2 Araştırmanın Evreni ve Örneklemi

Bu araştırma 2014-2015 eğitim öğretim yılı, Yozgat ilinde bulunan, MEB’e bağlı ortaokullarda görev yapan 5. ve 6. sınıf matematik derslerine giren 23 erkek 25 bayan toplam 48 öğretmen üzerinde çalışılarak hazırlanmıştır. Öğretmenler, görüşülen öğretmenler içinden bu araştırmaya katılmayı kabul eden gönüllü öğretmenlerin tamamıdır.

20

3.3 Veri Toplama Aracı ve Verilerin Toplanması

2014-2015 eğitim öğretim yılında Yozgat İlinde MEB tarafından ücretsiz dağıtılan Özgün yayınları tarafından hazırlanan 5.sınıf matematik ders kitabı ve Sevgi yayınları tarafından hazırlanan 6. sınıf matematik ders kitabının değerlendirilebilmesi için, ortaokullarda görev yapan ilköğretim matematik öğretmenlerinden gerekli verileri toplamak amacıyla görüşme formu geliştirilmiştir. Veri toplama aracını hazırlamak için matematik ders kitaplarıyla ilgili literatür taraması yapılmıştır. İlköğretim matematik öğretmenlerinin görüşleri görüşme formu uygulanarak alınmıştır. Görüşme, araştırmada cevabı aranılan sorular çerçevesinde ilgili kişilerden veri toplama şeklinde ifade edilebilir. Görüşme belirli bir araştırma konusu veya bir soru hakkında derinlemesine bilgi sağlar (Somekh ve Levin, 2005; Dey, 1993; Sherman ve Webb, 2005).

Görüşme, araştırmacının görev yaptığı Yozgat ilinde, araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiş olup, görüşme yapılacak öğretmenlere araştırmanın amacı ve görüşme formundaki soruların niteliği hakkında açıklama yapılmıştır.

Görüşme formu, randevu alınarak öğretmenlerin isimleri ve çalıştığı kurumlar belirtilmemek koşulu ile öğretmenlerin uygun zamanlarında yüz yüze uygulanmış olup, formdaki hazırlanmış sıralı sorulara verilen yanıtlar yazılı olarak kaydedilmiştir.

Görüşme formunda, öğretmenlerin kişisel bilgilerini öğrenmek için 6, matematik ders kitaplarının içeriği hakkında görüşlerini almak için 21 açık uçlu soru sorulmuştur.

3.4.Veri Analizi

Görüşme formu kullanılarak yapılan yüz yüze görüşmeler neticesinde elde edilen görüşme kayıtlar hiç bir değişiklik yapılmadan olduğu gibi yazılmıştır. Yapılan görüşmeler içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir.

Bulgular anlamlı kodlar ve temalar çerçevesinde organize edilmiştir. Görüşme formlarının geçerliğini ve güvenirliğini sağlamak amacıyla (Yıldırım ve Şimşek, 2008) sürecin her aşamasında uzman görüşü alınmış, toplanan verilerin ayrıntılı olarak rapor edilmesine ve sonuçlara nasıl ulaşıldığının detaylı olarak açıklanmasına çalışılmıştır.

Görüşme formunun uygulandığı grupla yapılan görüşmeler sonucunda, görüşme formunda bulunan 2,4,5,7,8,10,11,14,16,17,18,20 ve 21 numaralı açık uçlu her bir soru için elde

21

edilen cevaplar gruplandırılmış, uygun şekilde kodlanmış ve bu kodlar bir araya getirilerek organize edilmiştir. Bu kodlar ortak temalar altında birleştirilmiş ve içerik analiz yapılmıştır. Görüşme formunun uygulandığı öğretmenlere numaralar verilmiş, yorumlarda aktarılan alıntılar bu numaralar kullanılarak yapılmıştır.

Görüşme formunda bulunan;

1) Matematik ders kitabını derste temel kaynak olarak kullanıyor musunuz?

3)Matematik ders kitabı, öğrencilerin konu ile ilgili sahip oldukları ön bilgileri

ortaya çıkaracak nitelikte sorular içermekte midir?

6) Matematik ders kitabı, öğrencilerin kendilerini ifade etmesi için yeterli midir? 9) Matematik ders kitabındaki ölçme ve değerlendirme sorularının kapsamını

yeterli buluyor musunuz?

12)Matematik ders kitabında ödevlendirme için yeteri kadar alıştırma bulunuyor

mu?

13)Kazanımları gerçekleştirmek için ek kaynağa ihtiyaç duyuyor musunuz? 15)Öğrencileri ödevlendirmek için çalışma kitaplarına ihtiyaç duyuyor musunuz? 19)Önceki yıllarda matematik dersi kılavuz kitaplarında kazanımlar yer almaktaydı.

Şu an kılavuz kitaplarımız yokken kazanımları belirlemede problemlerle karşılaşıyor musunuz?

numaralı sorular likert tipi derecelendirme ölçeği şeklindedir. Uygulanan veri toplama aracından elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarıldıktan sonra, sayı dağılımı ve yüzde ile çözümlenerek sonuçlar Tablolaştırılmış ve elde edilen bilgiler yorumlanmıştır. Görüşme formlarının uygulandığı katılımcılara ilişkin frekans (f), yüzde (%) değerleri kullanılmıştır. Görüşme formundaki likert tipindeki sorulara ait cevapların ortalamaları hesaplanmıştır. Bu değerler Tablo 3.1’ deki aralıklara göre değerlendirilerek yorumlanmıştır.

Tablo 3.1. Likert Tipi Sorular İçin Görüşlere Ait Aralıklar

Aralık Görüş

1,00-1,66 Hayır

1,67-2,32 Kısmen

2,33-3,00 Evet

Hesaplamalarda 1- 1,66 arası “hayır”, 1,67- 2,32 arası “kısmen”, 2,33- 3 arası “evet” anlamında kullanılmıştır.

23

BÖLÜM IV

BULGULAR VE YORUMLAR

Bu bölümde toplanan verilerin frekans ve yüzde değerlerine göre analiz edilmesiyle elde edilen bulgular açıklanmıştır. Araştırmaya katılan 48 öğretmenden elde edilen bilgiler soru bazında değerlendirilecektir. Görüşme formundaki sorular tablolar yardımıyla analiz edilmiştir. Bu tablolarda, elde edilen verilerin frekans ve yüzdeleri hesaplanmıştır.

4.1. Öğretmenlerin Kişisel Bilgilerine İlişkin Bulgu ve Yorumlar

Bu kısımda araştırmaya katılmayı kabul eden öğretmenlerin cinsiyetleri, hizmet süreleri, mezun oldukları eğitim kurumları, eğitim durumları, çalışmakta oldukları okulun bulunduğu yerleşim yerleri hakkındaki bilgiler tablolar yardımıyla yüzde ve frekans değerleriyle sunulacaktır. Çalışmaya katılan öğretmenlerin cinsiyetleri ve yüzdeleri aşağıda Tablo 4.1.’ de verilmiştir.

Tablo 4.1. Öğretmenlerin Cinsiyetleri

Cinsiyet f %

Kadın 25 52

Erkek 23 48

Toplam 48 100

Tablo 4.1.’de görüldüğü gibi çalışmaya katılan 48 öğretmenin % 52’si (25 kişi), %48’i (23 kişi) de erkektir.

Aşağıdaki Tablo 4.2’de ise çalışmaya katılan öğretmenlerin hizmet sürelerinin frekans ve yüzdeleri verilmiştir.

24 Tablo 4.2. Öğretmenlerin Hizmet Süreleri

Hizmet yılı aralığı f %

1 – 5 yıl arası 36 75 6-10 yıl arası 6 13 11-15 yıl arası 3 6 16- 20 yıl arası 0 0 21 yıl ve üzeri 3 6 Toplam 48 100

Yukarıdaki tabloya göre öğretmenlerin büyük çoğunluğu 1–5 yıl arası deneyime sahiptirler. Öğretmenlerden % 75’i (36 kişi)1–5 yıl arası deneyime, % 13’ü (6 kişi) 6-10 yıl arası deneyime, % 6’sı (3 kişi) 11–15 yıl arası deneyime, diğer % 6’sı (3 kişi) da 21 yıl ve üzeri deneyime sahiptir. Araştırmaya 16-20 yıl arası deneyime sahip hiçbir öğretmen katılmamıştır.

Aşağıdaki Tablo 4.3.’de ise çalışmaya katılan öğretmenlerin en son bitirdiği eğitim kurumlarının yüzde ve frekansları verilmiştir.

Tablo 4.3. Öğretmenlerin En Son Bitirdiği Eğitim Kurumları

Eğitim kurumları f % Öğretmen okulu 0 0 Eğitim yüksekokulu 0 0 Eğitim fakültesi 47 98 Diğer 1 2 Toplam 48 100

Tablo 4.3.’e göre öğretmenlerin% 98’i (47 kişi) herhangi bir üniversitenin eğitim fakültesinden mezun olduğunu göstermektedir. % 2’lik dilimde bulunan 1 kişinin ise Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsünden mezun olduğunu belirtmektedir. Araştırmaya katılan öğretmenlerden hiç kimse öğretmen okulu veya eğitim yüksekokulu mezunu değildir.

Aşağıdaki Tablo 4.4.’de ise çalışmaya katılan öğretmenlerin eğitim durumlarının yüzde ve frekansları verilmiştir.

25 Tablo 4.4. Öğretmenlerin Eğitim Durumları

Eğitim durumları f % Ön lisans 0 0 Lisans 45 94 Yüksek lisans 3 6 Doktora 0 0 Toplam 48 100

Tablo 4.4.’e bakıldığında öğretmenlerin % 94’ünün (45 kişi) lisans mezunu, % 6’sının(3 kişi) da yüksek lisans mezunu olduğu görülmektedir. Araştırmaya ön lisans mezunu veya doktora yapan öğretmen katılmamıştır.

Aşağıdaki Tablo 4.5.’de ise çalışmaya katılan öğretmenlerin çalıştıkları okulların bulundukları yerleşim yerlerinin yüzde ve frekanslarını vermektedir.

Tablo 4.5. Öğretmenlerin Çalıştığı Okulların Yerleşim Yeri

Okulların yerleşim yeri f %

Merkez 28 58

Belde/köy 20 42

Toplam 48 100

Tablo 4.5. incelendiğinde öğretmenlerin % 58’inin (28 kişi) il veya ilçe merkezinde bulunan ortaokullarda çalıştığı, % 42’sinin (20 kişi) belde/köyde bulunan ortaokullarda çalıştığı görülmektedir.

Son olarak Tablo 4.6.’da çalışmaya katılan öğretmenlerin “Ders kitabını nasıl seçmek isteriniz?” sorusuna verdikleri cevapların yüzde ve frekanslarını vermektedir.

Tablo 4.6. Ders Kitabını Belirleme Yöntemi

Ders kitabını belirleme yöntemi f %

Etkim olmasa da olur 0 0

Zümre öğretmenleri ile 33 69

Kendim seçmek isterim 14 29

Diğer 1 2

Toplam 48 100

Tablo 4.6. öğretmenlerin % 69’unun (33 kişi) ders kitabını zümre öğretmenleriyle belirlemek istediklerini, % 29’unun (14 kişi) kendisinin seçmek istediğini, % 2’lik dilimde bulunan 1 kişinin de kendisinin yazmak istediğini göstermektedir. Bulgulara dayanarak;