BURSA'DA İÇME MAKSATLI KULLANILAN ARTEZYEN KUYU SULARINDA SALMONELLA VE SHIGELLA VARLIĞININ ARAŞTIRILMASI

Vet.

mı.Derg. (2007), 23,I:79-H2

BURSA

'DA

iÇME MAKSATLI KULLANILAN ARTEZYEN KUYU

SULARıNDA

SALMONELLA VE SHiGELLA VARllGININ

ARAŞTIRILMASI

Figen Çeti

nka ya

1

_R

_ecep

_{Çıbı k}1

_Ec

_e

_S

_oyutemiz1

Inv

esfigatlon

of the Pr

cscnce

of

S

almon e/la

a

n

d

Slıigella

in Art

csian

well wat

ers

U

se

d

for Drinkin

g i

n B

ur

s

a

Özel:

Çalışma.

B

ursa'da

çeşitli

semtlerden ve

köylerden

sağlanan

ve

içme

maksatlı kullanılan artezyen

ku

yu

su

yu

ör-nek

lerinde

Salmoneıla

ve

Shigella

lü

rle

rinin

varlığın ı araştırmak amacıyla gerçekleştiri ldi.

Bu amaçla. t

oplam

30

ad

et

su

örneği

FDA (The

US

Food and Drug

Administraticn} tarafından

önerilen

ızolasyon metodlarından yararlanılarak,

sö

z ko

nusu

patojenl

er

yönünd

e

n

analiz edi

ldi.

Incelenen

örne

klerin

hiçbirisinde

Salmoneıla

ve

Shigella

bakter

ileri

izo

le

e

dilmedi.

Ana

ht

a

r

Ke

l

ime

l

er: Su

Kaynaklı Patojenle r.Salmoneıla, Shigella

Abs ıra et:

The stud

y was performe d to

ınves uç ate

the

preserce

of

Salmoneıla

and

Shigelfa

speeies in

artesıan

w

ell

water sampresconecteo

f

rom

several neighbourhoods and vil1ages in Bursa and us

ed

as dr

inking

water.

For

thisp

ur-p

ose,

a

tot aı

o

f

30

water

samoıes

were analysed for Ihese palhogens by using

Ihe isolat

ion

method

deseribed

by F

DA

(The

US

F

ood

and DrugAdm

inistration)

.

Nailher

Salmoneıla

nor

Shigella

was

isotated

from any ol th

e

an

alysed

sarnp

-tes .

K

ay

W

ords:

watereome

pathogens.

Salmoneıla. Shige/la

Giriş

Basitter

dizanteri

olarak da bilinen sh

ige

llosis,

Shigel/a

bakterileri

tarafından oluşturulanintekslyöz

b

ir

hastaırktır.

Shigeffa

cinsi

içerisinde yer alan

S.

dysenteriae,

S

.

boydii,

S.

sonnei

ve

S. f1e

xneri

tür

-l

erinin

tümü insan

lar

iç

i

n patojendi

r

(Theran ve ark.

,

200

1)

ve

düşük

i

nfektil

doza (-10

hücre)

sahip

ol-maları

neden

iyle,

büyük

salgınlar oluşturma

po-tansiye

line

sah

ipti

r

(Wu ve ark., 2000).

infeksiyon

başlıca

t

eka

l

-oral

yolla

kişiden kişiye

ya da

kon-t

amine

gıda ların

ve

suların

tüketimiyle

bu-laşma ktad ı r

(Lichnevski

,

1996).

Gıdaların

kon

-ta

mlnasyonunca .

zayıf

personel

hijyeninin

söz

k

onusu

olduğu gıda fşfeyicüerl

önemli

rol

oy-namaktad ır

(Lampel

ve Maurelli, 2002)

.

Bundan do

-layı, smçenosısın

ins

idensi

güvensiz

veya yetersiz

su

kaynaklarının

ve

yetersiz san

itasyonun

söz

ko-n

usu

olduğu yoğun

nüfuslu bölgelerde en

yüksek

s

eviyededir

(Lichnevski,

1

996).

Salmoneıla

cinsi,

tüm dünyada

gıda kaynaklı

ba

kteriyel

salg ınlar

ve

hastalıkların

en önemli

se-beplerinden b

irisidir

(Gouws

ve ark.

,

1998)

.

Sa!-monefla'ların

Amerika'da her

yıl

1.4 mi

l

yon

gıda kaynaklı hastalık vakasına

ve 500

'ün

üzerinde k

i-şinin

ölümüne neden

olduğu

rapor

edilmiştir(C DC).

Neden

oldukları

infeksiyonla

r

,

dünyanın

p

ek

çok k

e-sim

inde

olduğu

gibi ü

lkemizde

de halk

sağlığ ı aç ı­ sından

önem

taş ı maktad ır

(Erdem ve ark., 2005)

.

S

almonefla

türleri

çeşitli

yollar

l

a insan

la

ra

bu

-laşabilmektedi r,

ancak

infeksiyonla rın çoğu

öze

llikle

hayvansal

kaynaklı

kontamine

gıdaların

tü-ketiminden

kaynaklanmaktadı r

(Hernandez

ve ar

k.,

2005

;

Tavechio ve ark

.,

2002)

.

Yaşamın

vazqeçümez bir unsuru

o

lan

s

u,

i

çe-r

i

s

i

nde bulunabilen

mikroo

rganizmalar

,

tok

sik

k

im-yasal maddeler ve

diğer zararlı

etken

ler

i

le

yaşam ı

tehdit edebilmekte

,

hastalı kla ra

hatta

ölü

mlere y

ol

açabilmekted

i

r.

insan

sağlığı

ile direk ilg

ili

o

lan

suyun patojen mikroorganizmalar

ile k

irlenmesi,

ölümlere

yol açabilen

salgın hastalıkların başlıca

sebebidir

(Tosun ,

2005).

Tablo

1'de

görüldüğü

gi

bi.

su

kaynaklı

önem

li

pato

jenler

,

bakteri

leri

(

palojenik

e

scherichia

coı suşları,

Campylobacler

v

e

Sal-Gc l i ~Tarih!:~_OI.2007 @:figcelinkaya@yahoo.co m

ÇETI KAYA. ÇIBIK. SOYUTEMIZ

monelfa

spp. gibi),

protozoa ları

(

Cryptosporidium

parvum

v

e

G

iardia lamblia

gibi)

v

e

vi rusları

(

ade-nov

iruslar,

enteroviruslar

v

e rota

viruslar

gibi) i

çer-mekted

ir

(Azanza

ve

C

ornago, 2005;

G

adg

i

l,

1998).

Fekal

-oral

yol

il

e nakled

ilebilen

hemen hem

en

t

üm

enter

ik

patojenler,

su

il

e

insanlara

b

u-laşabil mektedi r

(Ford, 1999)

.

Kontamine su

yun t

ü-ket

imiyle

ortaya

çıkan

S

almonelfa

(

Schuster ve

ark.

,

2005

;

S

waddiwudh

i

pong

v

e

K

an-layanaphotporn, 2001)

v

e

S

higella

(

Arias v

e

ar

k

.,

2006; CDC,

1

996)

salgınıarı

rapo

r

edilmişti r.

ÜL-kem

izde

gerçekleştirilen

epidemi

yolojik

bir

ça

-lışmada,

Ceylan

v

e ark

.

(2003) 25

Aralı k

2001

-4

Ocak 2002 tarihleri

arasında Diyarbakı r'da

(

Ergani

,

Ahmetli köyü) kontamine

i

çme su

yundan kay

-naklanan bir tifoid fe

ver

salgınını

ra

por

etmişle rdir. Araştırmacılar hastaların

kan

v

e

dışkı

kültürler

inden

S

.

Typh

i'nin i

zole

edildiğini

v

e köy

i

çme su

yunun

kanal

izasyon

yoluy

la

kontamine

edildiğini

bil-dirmişlerd ir.

Bu

çalışma,

Bursa'da

çeşitli

semtlerden

ve

köylerden elde ed

ilen

artezyen ku

yu

suları nda

S

al-monella

ve Shigelfa türlerinin

varlı ğ ı n ı

belirlemek

amacıyla gerçekleştirildi.

Tablo1. Içme suyu ilenakledilebilenpatojenler

Materyal ve Metot

Çalışmada, Şu bat

2005-

Mart

2005 tar

ihleri

ara

-sında

Bursa

'daki

çeşitli

semtlerden ve k

öylerden

elde edilen ve

halkın

içme

amacıyla kulland ığ ı

30

farklı

artez

yen

kuyu suyu

örneği,

200 cc

'lik

ster

il

şi­ şeler

içerisine

alındı

ve

soğuk

zinc

ir

alt ında

l

a-boratuvara

get

irilen

örnekler

in

aynı

g

ün

bak

-t

eriyoloj

i

k analizi

gerçekleştirildi.

Salmoneıla

i

zolasyonu

i

çin, FDA (Th

e

US

Foo

d

and

D

rug

A

dministration)

tarafından

ö

nerilen

iz

olasyon v

e

i

dentifikasyon metodundan

yararlanıld ı

(

Andrews v

e Hammack, 1998)

.

25 ml su

örneği

225

ml Lactose broth içerisine ila

ve

edildi ve 3r

C

'de

24 saa

t

süre

yle

inkübas

yona

bırakıldı.

Bu ön

zen-gi n leşti rme

kü

ltüründen

1

ml

alınarak

zen

-ginleşti rme amacıyla

10

ml Tetrathionate (TT) bro

th

(

Oxoid, CM

0029)

i

çeren tüplere inokule ed

ildi

v

e

37

°C'de

24 saat süre

yle

inkübe ed

ildi.

TT br

oth'da

ge lişe n

bakterilerin

Xy

lose Lysine Desoxycholat

e

(

XLD)

agar (Oxoid,

C

M0469)

v

e MacConkey agar

(

Oxoid

,

C

M0007)

plaklarına

ek

imleri

gerçekleştirildi.

3

7

°oC

'de bir gece inkübasyonu takiben, plaklar t

ipik

S

almonelfa

kolonilerinin

varlı ğ ı bakımından

in-celendi. XLD agar üzer

inde

s

iyah

merke

zli

veya

merkezs

iz

pembe kolon

iler

i

le

MacConkey agar

Patojen Sağlık açısındanönemi Nispiinfektifdozu

BAKTER iLER

Campylobacterjejuni. C.coli

Patojen ikEscherichia eoli

SalmoneılaTyphi Diğ erSalmoneıla Shige/laspp. Vibrioctıolere e Yersinis enteroeolitica Pseudomonas aeroginosa Aeromonasspp. ViRUSLAR Adenav irusl ar Enteraviruslar Hepat itisA Norw alkvirusu Rotavirus

PROTOZOALAR

Entamoeba histolytiea Giardia intestinalis Cryptosporidiumparvum HELMi NTLER

Dracunculus medinens is

Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Orta Orta Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Orta Yüksek? Yüksek Orta Orta Yüksek (?) Yüksek (?) Yüksek (?) Düşük Düşük Düşük Düşük Orta Düşük Düşük Düşük Düşük c:Gönü llü insanlarla denemelerinsonuçları

?:Bilinmiyarveya netdeğil

Hursa'daİçme :\IaksatiıKullanıllınArlı:z)'~n Kuyu" , plaklarındaki

r

enksiz

k

olonller

s

tandart

b

i-y

okimyasal

t

estlere (TS

I, L1A, h

areket,

H

2S. ü

re

.

indol, liz

i

n

dekarboksilaz. metü

-red,

sitra

t) t

abi

t

u

-tuldu

.

8

u t

e

s

tler i

le

şüpheli

poziti

f

sonuçların alı n­

dlOI

tacıatıara .

daha so

nra P

oly

O

(

Denka Seik

en

,

T

okyo, Japan) ve

P

oly

H

antiserumlarıyta

a

g-lütinasyon

t

estleri

uygulandı.

Ö

rneklerde

Shigella

t

ürlerin

in

varhOını

be

-l

irlemek

amacıyta.

FDA t

arahndan

ö

nerile

n g

e-l

eneksel kültür

m

etodundan

yararlanıld ı

(A

ndrews

ve Ja

cobso

n,

2000)

.

Bu am

açla, 2

5 m

l

su

ö

meQi

no

vobiocin

(

Sigma)

kalkı l ı

(S

.

so

nneiiçin

0

.5IJ.glml,

d

iQe

r S

h

i

gella

türleri

i

çin

3

.0

IJ.g

/ml)

Shigella

brettı'un

225

mt'sfne ilave

e

di

l

di ve daha sonra

arıaerob koşullar altında

S

.

s

onnet

ve diQe

r

Shi-gel/a

türl

eri

ıçin sırasıyla

44

°C

ve 42

°C'de

20 saat

sü

reyle

in

kübe ed

ildi.

lnkübasyonları

t

akiben, zen

-ginleştirme

kü

ltürlerinin

her b

irinden

ayrı ayrı

olmak

üze

re.

bi

r

ö

ze

dolus

u k

ültür

M

acConkey

(

Oxoid,

C

MOOO7)

ve

Salmonella- Shigeııa

(

SS)

agar (Oxo

id,

C

M0099)

plaklarına

eki

lerek

3

rC'de

20 saat

sü-reyle inkübasyona

bırakıldı.

P

laklar

t

ip

ik

Shigella

k

olanilerinin

(

MacConkey agar y

üzeyinde

pem-bemsi ve

yarı şeffaf.

SS

aga

r

ü

zerinde r

enks

iz

)

var

-1101

y

önünden

deQerlendirile

rek.

şOpheli

k

olon

i

lere

s

tandart biy

okimyasal

t

estler (T

SI,

h

areket. H

2S.

g

lukoz (

gaz), üre.

i

ndol.

ONPG,

Ii

zin d

ekartoksilaz.

sn

raü

uygulandı .

Bu

lgu lar

Çalışmada

incelen

en

içme

s

uyu

ö

rn

ekl

erin

i

n

mikrobiyolojik anal

i

z

sonuçları.

su

örnekıerinin

i

ki

öne

mli

ente

rik pat

ojen,

Salmoneıla

ve Sh

igella

ile

kon

tamine

olmadığını

o

rtaya k

oydu.

Tartışma

ve Sonuç

Su

kaynaklı

infeksiyöz

hastalıklar,

hasta veya

taş ıyıcı

d

urumundaki i

nsan veya

hayvanların dış­ kı larıyla

s

u

kaynaklarının

k

ontamine

olmas ı

s

onucu

n

akle

dtte

bümektedir

.

BO

yle

suların

ger

ek i

çme ve

gerekse

pişirme amacıyla kullanımı. inleksiyonların

e

rtava

çı kmas ına

n

eden

olmaktadır

(

Gadgil. 1998)

.

Su

kaynaklarının tarımsal.

e

ndüstriyel

v

e

be-lediye

le

re

ai

t

atıkları

al

maya

de

vam e

tmesi. hem

gelişmiş

hem de

gelişmekte

ola

n

ü

lkelerd

e

içme

suyunun m

ikrobiyolojik

güven

liOi

k

onusunda

kayg ı

yaratmaktadı r

(

Ford,

1

999

)

.

Çalışmada

i

ncele

n

en a

nezye n

kuyu s

uyu

ö

r-nek

le

r

inin

hiç

b

iri

nden Sa

lmone/la

ve S

h

i

gella

i

z

ole

ed

i

lmed

i.

Tarım

v

e

KOyişleri BakanlıOI tarafından

düzen

lenen "'T

ürk

Gıda

Kod

eksi. I

nsan

i

Tüket

im

Amaçlı

Su

lar

Hakkında

Y

O

netmelik"te

d

e. iç

me

su-81

larının

1

00 m1

'si

nde

Salmoneıla bulunmaması

ge

-r

ektiOi be

li

rl

ilme

kted

i

r

(

Anonymous.

2005

)

.

lçme

sularında

Sa

l

mone/la

ve

Sh

ig

e

l

la

k

on-t

aminasyonunun bel

irlenmes ine

y

önelik

olarak ge

r-çekleştirilen çeşitli araştırma

r

aportan

bu

-lunmaktadır,

Ho

v

e ark. (2003) s

u

kaynaklarından

t

op

l

anan 78 adet su

örne{ıinden

%75'

i

n

i

n

Sa

l-moneue

spp

.

•

Aeromona s

spp.

.

V

ibrio

s

p.

ve P

le-siomonas shige

lloides

içerd

i!')ini.

mus

luk s

uyu

ö

r-n

eklerin

i

n

i

s

e

hiçbirinde

Sh

igella

spp.

.

E

coI

i

0157

:H7. Campylobacter sp

.

k

ontaminasyonunun

g

özlenmed iQi

ni

bildirmişlerdir.

Kha

lil

ve ark

. (

1

99

4

)

tarafı ndan yapılan

b

ir

araştırmanı n sonuçları.

14

8

adet

i

çme

s

uyu

ö

me Oinin Sh

igeIJa

ve Sa

lmone/la

i

le

kontam

ine

olduQunu

göstermiştir,

Gr

over

ve

T

hakur (200

1)

300 ad

et s

u

ö

r-neOinin

%

1.

25'inde S

.

Typhl k

ontam

ina

syonu

q

ö

z-lemişlerdir.

Mol

inero

ve ark. (1

998)

tarafından

ge

r-çekleştirilen

ep

idemiyoloj

ik

b

ir

araştırmada,

Salmoneıla

Oh

io i

le k

ontamine içme suyunun

t

ü

-ket

imine

baQlı

1

01

kişinin

e

tk

ilendiQi

bi

r

salgın

d

ö-kümante

edilmiştir.

K

outsot

o

li ve ark.

(

2006)

Yu-nanistan'ıo la rklı

bölge

lerinde

son 30

yılda çöröıen

dört

ayn salqma.

S

.

so

nnet

i

le

k

o

ntam

i

ne içme

s

u-y

unun n

eden

ol

duOu

n

u

bildirmişlerdir.

E

goz

v

e ark.

(

1991)

ısrail'de

l

ekal ko

ntam

inasy

ona

maruz

kalmış

iç

me

suyunda

n

ka

ynaklana n S

.

sonnei'n

in

8000

va-kal ık

b

ir

salgınını

r

apor

etmişlerdir.

Y

ine

C

hen

v

e

ark

.

(200

1) b

ir o

kul

t

uvaletir

nn

laQı mlarıyta

k

on

-tam

ine

olmuş

kuyu

s

uyunun

neden

olduğu

v

e 73

0

öğrencinin etkilendiği

b

ir

salgında. hastaların dışkı

ö

rneklerinden Sh

igelta

son

nei v

e

Entamoeba h

is-tofytica'nın

iz

ole

ed

ildiOini

bild irmişlerdir.

D

iQer

t

aretten

H

as

de ve ark

,

(2002) 2

8

k

uyu

suyu

ö

meOinin h

içbi

ri

sinde

SalmoneJ/a

v

e S

higella

beürlemediklerinl,

00

v

e

a

rk

.

(19

91)

i

s

e ç

ocuk

lar t

a-rafından

t

ük

e

tilen

11

3 ade

t

içm

e s

uyu

örneO

inin

SalmonefJa

lçe rmedlğln l

rapor

etmiş lerdir.

Çalışmamızda

analiz edil

en a

rtezyen kuyu

s

uyu

ö

rnek

le

rind

e

Salmoneıla

ve Sh

igefla

k

on-tam

in

asyonu

gözlenmemiştir. Halkın

iç

me

v

e ku

l-l

anma

maksanı

ol

arak

yararlandlQ ı

bu

s

ularda.

bu

iki Onemli e

nterik pat

ojenin

be

lirlenmemes

i.

h

a

l

k

sa{ıhOI açısından

b

ir

risk

taşımadtkta nm

d

ü

-şündürmek1e

b

irlikte

daha

geniş

coQ

raf

ik

a

landa,

da

ha

I

azla

sayıda

ö

rnekle ve mevsimse

l

f

ark

-lılıkların

da g

ö

z

önüne

alınacaOI

yen

i

araştırmaların

gerçekleştirilmesi

ge

rekmekted

i

r

.

Kayn

aklar

Andrews.W.H.•Hammack,1.S. (1998).

Salmone/fa

In: Food

and

OrugAdministration, Bacleriological Analytical Manual attı Edilion (Revision A), AOAC Inlernational,

ç nlNKAYA, ÇIllIK,SOYUTEMIZ Gaithersbu rg,MD.

Andrews,WH.,Jaeobson,A (2000). Shigella. In: Food and Drug Adminisıratio n , aactencıcçıcet Analytieal Ma-nual.

a

1h _{Edition (Revision A),AQAC Internat ional,} Ga-ithersburg ,MD,

Anonymous.(2005).Türk Gıda Kodeksi. InsaniTüket im

Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete, 17.02.2005,Sayı:25730.

Arias, C.,Sala, M,R.,Dominguez ,A., Bartokıme,R.,Be·

nave nıe. A.,

v

eetane

.

P" Ped rol,A,Hoyo. G.Oulb rea k

Working Group. (2006) . Watelborn eEpidemieOulbreak

ol ShigellasonnetGastroent eritisin Santa Maria dePa

-lautordera, CataloniaSpain.Epidemiol.tntect.,134,598· 604.

Azanza, M.P.V., Comago, D.F. (2005 ). Estimation ol Human Exposu re to Baeterial Pathogens in Drinking Waterof Philipp inePassengerShips. Food SeL Techn ol. Res..l l,332-338.

CDC. Centers for Disease Control, mvrsıcn of Baeterial and MyeotieDlseases.Salmone llosis,availableathllp:11 www.ede.gov/neidodldbmdldiseas ei n fOı

salmonellosis_t.htm. AeeessedMarch 29.

CDC. Centers lar Disease Control and Prevention.

(1996). Shigella sonnetOutbreak Assoeiated wilh

con-ıa minated Drinking Water-Island Park, Idaho, August 1995.Morb.Mortal.Wkly.Rep.,45,229-231.

Ceylan, A,Aeemoglu,H.,Hosoglu, S., Gul,K,ncın. E., Ele,M. (2003) . Typhoi d Fever Epidem ie in Ahmetli Vil -lage,Diyarba kir-Ergani. MikrobiyaL.BuL.,37,41-47. Chen,K.T.,Ohen,C.J.,Chiu, J.P. (2001). A SchoolWa· terborne Oulb reak Involving Both Shigella sonnet and Entamoeba histolytica.J. Environ.Health.,64,9-13. Egoz, N.,Shmilovitz, M., Kretzer, B. tucıan, M., Porat, V., Raz,A. (199 1). An Outbreak of Shigella sonnet in -feciian Due to Contamination of a Munieipal Water Supply inNorthem tsrael.J.ınte ct., 22,87-93.

Erdem, B., Ercis,S., Hascelik, G., Gur, D., Aysev, A.D. (2005).Antimicrobtal Resistance of Salmoneıla enterica Group C Strains Isolatecllrom Humans in Turkey, 2 000-2002.lnt.J.Antimicrob.Ag.,26, 33-37.

Ford, T.E. (1999). Microbiological Safety ol Drinking

Water:United States and Global Persoecuves.Environ. Health

Pe

rspec t.,

107 (Suppll),191-206.

81A. (1998). Drinking Water in Developing Countries. Annu.Rev. Energy Environ.,23,253-286.

Gouws, PA , vısser, M., Brözel, V.S. (1998) . A Pcly -merase Chain Reaetion Procedu re for the Dalection of Salmonella sp. wilh 24 Hours..J.

Focd Prctect.,

61, 1039-1042.

Grover,P.S.,Thakur, K (2001).Shima Drinking Water-A Baeteriological Analysis.J.Commun.Dis .,33,44-52. Hasoe,M.,Oğur,A.,Tekbaş.O.F.(2002).AnkaraII Mer -kezinde Bulunan Askeri Birliklerdeki Kuyu Sularının Po-hmeraz Zinci r Reaksiyon Sistemi Ile Mikrobiyolojik Ana-lizlerininYapılması.GülhaneTıpDerg.,44,373-377 .

82

Hemandez, T.,Sierra,A., Rodriguez-Alvarez,C.,Terres. A., Arevalo, M.P., Calvo, M., Arias , A. (2005). Sal-monella emertesSerotyp es Isolated from Imported Fro-zen Chicken Meal in the Canary ısıan cs. J. Food

P

ro-tect.,68,2702 -2706.

Ho,KC., Chow,Y.L , Yau,J.T.S.(2003).Chemical and Microbiological Qualili es of the East Rive r (Dongjiang) Water, with Particular Reference to Drinking

w

a

t

e

r

Supply in HongKong.Chem osphere , 52, 1441·14 50. Khalil,K.,Lindblom,G.B., Mazhar ,K,Kaijser,B.(1994). Flies and Water as geservclrs for Bacterial En -teropathogensin Urbanand Rural Areas in and Around

tane

r

e

.

Pakistan.Epidemiol.ıntect. 113,435-444. Koutsotoli, A.D., Papassava, ME , Maipa, V.E., Al a-manos, Y.P. (2006). Comparing Shigella Waterborne Outbreaksin Four Dillerent Areas in Greece: Common Features and Difle rences . Epidemiol. ıntect., 134, 157· 162.

lampel, KA" Maurelli, A.T. (2002), Shigella. In " Fo-odborne Dlseas es", 200 Edition, Eds.,

0.

0

.

enver and H.P.Riemann,pp.69-77,AcadernicPress,london. Lichnevski ; M. (1996). Shigella dysentery and Shigella lnfections.East.Mediterr. HealthJ., 2, 102-106.

Molinero, M.E., Femandez, 1., Garcla-Calabuiq, MA, Peiro, E. (1998). Investigation ol

a

Water-Bome Sal

-monellaOhioOutbreak. Enlerm.Infeec.Microbiol. Clin., 16,230-232.

00, K,N., Han, A.M., Hlaing, T., Aye, T. (199 1). Bac-leriologic Stud ies ol Food and Water Cons umed By Children in Myanmar : 1.The Nalure of Contamination. J, Diarrhoeal.Dis. Res., 9, 87-90.

Schuster, C.J. , Ellis, A.G., Robertson. W.J., Charron, D.F.,Aramini,J.J.,Marshall,B.T.,Medeiros,D.T.(2005). Inleclious DiseaseOulbrea ks RelatedtoDrinkingWater in Canada,1974-2001. Can.J. Public.Health.,96, 254-258.

Swaddiwudhipong ,W.,Kanlayanaphotporn,J.(2001).A Common-Source

wa

ter-eom

e

Outbreak ol Multidrug' Resistanı Typhoid Fever in a Rural Thai Community.J. Med.Asscc.Thai., 84, 1513-1517.

Tavechio, A.T" Ghilardi, A,C.R., Pere si. J,T.M., Fu -zihara, T.O., Yona mine, EK, .Iakabi, M., Fernandes, SA (2002). Salmonella Seroly pes Isolated from Non-human Sources in Sao Paulo,Brazil,from 1996 through 2000.J. FoodProtect.,65,1 041 ·1044.

Theron, J., Morar,

O

.,

Du Preez,M.,arözeı, V.S.,

v

en-ler, S,N. (2001). A Sensttive Senı i ne st ad PCR Method

lor the Detection of Shigella in Spiked Environmental

WaterSamples.Wat. Res.,35,869-874.

Tosun, M. (2005). Içme ve Madcn Suyu Sektör Araş­ tırması. SA-05-01·0 1,AraştırmaMüdürlüğü ,Ankara.s. 3. Wu,F.M.,Doyle, M.P., Beuchat,l.A.,Wells,J.G.,Mintz, E.D., Swaminathan, B. (2000). Fate of Shigella sonnei on Parsley and Methods of Disintecticn J. Food P ro-tect.,63,568-572.