Gingival Epitezler

Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi Cilt:7 Say :1-2004

* Gazi Üniversitesi Di hekimli i Fakültesi Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal Ö retim Üyesi ** Cumhuriyet Üniversitesi Di hekimli i Fakültesi Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal Ö retim Üyesi

G NG VAL EP TEZLER

* Yrd.Doç.Dr.Turan KORKMAZ* Yrd.Doç.Dr.Ak n CO KUN** Doç.Dr.Caner YILMAZ*

ÖZET

Di eti çekilmesi ve kök yüzeyinin aç a ç kmas periodontal hastal k sonucu olu an periodontal ceplerin küretajla yada flep operasyonu ile tedavisinin ard ndan s kl kla ortaya ç kan bir problemdir. Bu durum estetik olarak özellikle anterior bölgede sorun yaratmas n n yan nda fonasyonu da etkilemektedir. Bu amaçla yap lan gingival bölgedeki hassasiyeti, plak birikimini azaltarak yap lan periodontal tedaviye destek veren ve estetik nedenlerle yap lan protez tipine di eti epitezi ad verilir. Çal mam zda di eti bölgesindeki ikayetleri ve estetik sorunu nedeni ile klini imize ba vuran hastam za yap lan di eti epitezi anlat lacakt r. Anahtar Kelimeler: Di eti; Periodontal Protez; Epitez

SUMMARY

Gingival recession and root surface expression are common problems following periodontal therapy. It affects esthetic of the anterior region and fonation. Gingival epitez is an prothodontic rehabilitation to prevent sensation of gingiva and accumulation of calculus. In this study a gingival epitez case report is presented.

Key Word: Gingiva; Periodontal Prosthesis; Epitheses

G R

Di eti çekilmesi ve kök yüzeyinin aç a ç kmas periodontal hastal k sonucu olu an periodontal ceplerin küretajla yada flep operasyonu ile tedavisinin ard ndan s kl kla ortaya ç kan bir problemdir. Bu durum estetik olarak özellikle anterior bölgede sorun yaratmas n n yan nda fonasyonu da etkilemektedir.1

Sert plastik protezler uzun y llar bu defektlerin (di eti çekilmesi) kapat lmas nda kullan lm t r. Bu protezlerin faydalar n n yan nda k s tl endikasyonlar vard r. En büyük dezavantaj özellikle uzun epitezlerde sert protez materyalinin k r lmas d r. Bu zay fl k esneyebilir plastiklerin kullan m yla a lm t r. Esneyebilir gingival protezler çekilmi olan di etinin bir süre için yerini al rlar.2,3 _{Gingival epitezler kesinlikle}

periodontal tedavinin tam olarak bitmesinden sonra kullan lmal d r.4

OLGU SUNUMU

43 ya ndaki erkek hastam z H.G. ‘nin a z kokusu ve di eti kanamas ikayetleri ile klini imize

müracaat ndan sonra yap lan klinik ve radyografik incelemeler sonucunda kronik periodontitis tan s konulmu tur. Hastam z n yap lan klinik ölçümlerinde sondlanabilen cep derinli i ortalamas n n 4.8, plak indeksi ortalamas n n 2.8, kanama indeksi ortalamas n n 2.3 ve klinik ataçman kayb ortalamas n n 5.2 oldu u görülmü tür. Hastam za oral hijyen e itimi (OHE) verildikten sonra Faz I tedavisi yap lm t r. Bu tedavilerden sonra 5 mm ve üzeri cep derinli inin ölçüldü ü bölgeler flep operasyonu endikasyonu konarak operasyonlar yap lm t r. Operasyon sonras hastaya 1 hafta süreyle %0.2’lik CHX gargara günde 2 kere kulland r larak 1 hafta sonra diki leri al nm t r. Ameliyat sonras 3. ayda hastam z di etlerindeki çekilmelere ba l olarak estetik ve hassasiyet ikayetleri ile tekrar klini imize müracaat etmi tir. Yap lan klinik de erlendirmeler sonras nda hastam z n sondlanabilen cep derinli i ortalamas n n 2.9mm, plak indeksi ortalamas n n 1.1, kanama indeksi ortalamas n n 0.9 ve ata man kayb ortalamas n n 4.9 oldu u görülmü tür. Operasyonu takiben 6. ayda hastam z n genel oral hijyen

Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi Cilt:7 Say :1-2004

69

problemlerini ortadan kald rmak amac yla gingival epitez uygulamas n n yap lmas na karar verilmi tir. Bu amaçla, hastam z H.G.’nin anatomik ölçüsü al nm ve daha sonra bu çal ma modeli üzerinde ka n d hudutlar çizilerek (Resim 1) bu bölge için ki isel ölçü ka haz rlanmas i lemine geçilmi tir (Resim 2). Bu amaçla, 2mm kal nl nda mum ile d hudutlar n üzeri örtülmü tür.

Resim 1

Resim 2

Bu mumun üzerine so uk akrili i örterek uygun form verilmi tir. So uk akril setle tikten sonra kenarlarda ölçü maddesinin tutunmas için perforasyonlar aç lm t r.

Ölçü ka n n a z içinde kontrolü yap ld ktan sonra vestibül bölgenin ölçüsünün al nmas ndan önce palatinalde epitez yap lacak sahan n s n rlar na kadar gelecek ekilde koyu k vamda bir elastomerik ölçü maddesi haz rlanarak bu bölgeye uygulanm t r (Resim 3-4). Bunun nedeni; interdental sahalar n daha net ölçüsünün al nabilmesidir. Böylece koyu k vamdaki

elastomerik ölçü madesi ile bir palatinal blok haz rlanm olmaktad r.

Resim 3

Resim 4

Elastomerik ölçü materyali ile ölçü al nmas s ras nda mümkünse ka n içine ince bir ekilde adesiv sürülür. Ölçü maddesi talimatlara uygun olarak kar t r lmal d r.5

Interdental sahalar n daha net ölçüsünün al nmas için kar t r lan elastomerik ölçü maddesi, bu sahalara r nga yard m yla uyguland . Ölçü maddesi çabuk donaca ndan bu i lemler s ras nda bir yard mc gerekebilir. Ayr ca ka a yerle tirilen ölçü maddesiyle ölçü al n rken bas nçtan kaç n lmas gerekir. Aksi takdirde bu duruma göre yap lan epitez hastay rahats z edebilir.4

Ölçünün ç kar lmas na önce palatinal blok kald r larak ba land . Bu s rada ölçünün y rt lmamas na dikkat edilmelidir. Vestibül ve palatinaldeki ölçü maddelerinin yap mas durumunda bistüri ile ay rarak ç kar labilir.

Ölçü kontrol edildikten sonra birle tirilerek yap t r ld . Çal ma modeli sert alç ile elde edildi. Model üzerinde epitezin s n rlar çizildi. Daha sonra pembe mum

Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi Cilt:7 Say :1-2004

70

muflaya alma ve presleme i lemine geçildi.

Resim 5

Mum eritme i lemi de tamamland ktan sonra daha önce seçilen di eti rengi kar t rma ka d n n üzerinde ayarland . Kar m ince bir spatül yard m yla muflaya yerle tirildi (Daha önce izolasyon spreyi yada silikon kremi ile izolasyon sa lan r). Kontrol presi yap p fazlal klar bir bistüri yard m yla kesilip ç kart ld . Preste 10 dakika süreyle 40 bar (70 PSI) bas nç uyguland . Bu ekilde preste 1 gece bekletmek yerinde olacakt r (en az ndan 4 saat). Daha sonra tekrar 5 dakika pres alt nda bekletildi. Önceden s t lm termometreli bir s cak hava f r n nda 150°C/ 302 F s da 45 dakika tutuldu ve daha sonra kendi kendine so umaya b rak ld . Mufladan ç kar lan gingival epitez kontrol edildikten sonra fazlal klar kesilerek epitez bitirildi (Resim 6).

Resim 6

Daha sonra ince bir f rça yard m yla, önce d yüzeye, daha sonra iç yüzeye koruyucu lak sürüldü. F r nda 130°C’de 10-15 dakika tutulurak koruyucu lak n sertle mesi sa land (Resim 7). Tamamlanan epitez;

hasta a z na uyguland (Resim 8-9-10) ve hastaya epitezin kullan m ve temizleme i lemleri konusunda tavsiyelerde bulunuldu. Temizleme i lemi; en az ndan günde 1 kere sabunlu su ile iyice y kanarak olaca hastaya anlat ld . Ayr ca geceleri a zda b rak lmamas da uygun olaca ndan hasta bu konuda da uyar ld .

Resim 7

Resim 8

Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi Cilt:7 Say :1-2004

71

Resim 10

TARTI MA

Periodontal hastal klar n dünyada en fazla rastlanan hastal k gruplar ndan oldu u bilinmektedir6,7_.

F rçalaman n kesilmesinden bir süre sonra di etlerinin kanama ile bir hastal k i areti verdikleri bilinmektedir. Periodontal hastal klar n ana nedeni di yüzeyinde olu an dental plaklard r.6 _{Plak di yüzeyinden}

uzakla t r lamazsa, enfeksiyon önce di etini sonrada komple destek dokular tutarak di in kayb ile sonuçlanabilecektir.7 _{Di eti çekilmeleri estetik}

problemlerin yan s ra kök yüzeyi çürükleri, servikal abrazyonlar, kök hassasiyeti ve yap k di eti geni li inin azalmas gibi fonksiyonel kay plara yol açabilmesi dolay s yla tedavi gerektirebilir.8 _{Bu amaçla}

çe itli mukogingival cerrahi tekniklerin kullan ld ancak bu tekniklerle tedavileri mümkün olmayan hastalara di eti epitezi önerilmektedir.4 _{Çal mam zda}

da bu nedenlerle hastam za önce periodontal hastal na yönelik tedavisi yan s ra oral hijyen e itimi verildi ve rutin kontrolleri yap larak a z hijyeninin belirli bir noktaya gelmesi sa land ktan sonra di eti epitezi yap m na geçildi.

Di eti epitezlerinin kullan m süresi 6 ay olarak belirtilmi tir. Bu süreyi a r sigara, alkol (özellikli arap ve likör kullan m gibi), çay, kahve tüketimi ve boyay c plak ajanlar n n kullan m azaltmaktad r. Bu yüzden bu maddelerin kullan m ndan kaç n lmal d r.4

Mümkünse ekonomik olmas ve hastan n uzun süre kullanmas aç s ndan ayn ölçü üzerinde 2 adet di eti epitezi yap lmas dü ünülmelidir.9 _{Çal mam zda}

epitezin kullan m süresini dikkate alarak 2 adet di eti epitezi yapt k. Hastaya epitezini kulan m s ras nda özellikle fazla miktarda sigara, çay ve kahve tüketimini

azaltmas ve a z hijyenine dikkat etmesi konusunda uyar larda bulunduk.

KAYNAKLAR

1-Dello Russo NM.: Gingival autografts as an adjunct to removable partial dentures., J Am Dent Assoc.,104(2):179-81,1982.

2-Barzilay I., Tamblyn I.: Gingival Prostheses- A Review, J. Can. Dent. Assoc., 69(2):74-78, 2003.

3-Botha P.J., Gluckman H.L.: The gingival prosthesis– a literature review, SADJ, 54(7):288-290, 1999.

4-Turostowski, F.: Gingival epitheses, Czas Stomatol., 24(7):825-9,1971.

5-Eriks RE.: A predictable approach for enhanced aesthetics: a case report., Pract Periodontics Aesthet Dent., 9(2):229-31, 1997.

6-Carranza F.A., Newman M.G.: Clinical periodontology, Sixth ed. W.B. Saunders Co. Philadelphia, London, Toronto, Montreal, Sydney, Tokyo, 1996.

7-Lindhe J., Karring T., Niklaus P.L.: Klinische Parodontologie und Implantologie. Quintessenz Verlags-GmbH, Denmark, 1999. 8-de Bruyn H.: Better no tooth than a long tooth? Esthetics and periodontology, Ned Tijdschr Tandheelkd., 100(10):457, 1993. 9-Friedman M.J.: Gingival Masks: a simple prosthesis to improve the appearance of teeth, Compend Contin Educ Dent., 21(11): 1008-1010, 2000.

Yaz 8ma adresi:

Yrd. Doç. Dr. Ak n COVKUN Cumhuriyet Üniversitesi Di hekimli i Fakültesi

Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal 58140 Kampüs/ SIVAS

Tel: 0 346 2191010/2782 Fax: 0 346 2191237