Türk tiyatrosunda dün - bugün:Sait Faik oyun yazarı

(1)

/ Y»s \

1261*

_{E E Ş}

TÜRK TİYATROSUNDA

DÜN-BUGÜN

Burhan A rpad

SaitFaiK oynıı yazarı

S a it F a ik A b asıyanıfc'ın o n u n

cu ölü m y ıld ö n ü m ü - v e Bur-, gaz A d a sın d a k i k ö şk ü n m üze o la ra k d ü zen lem esi, ççıun bi- lip m iy en b i r yattım, o rta y a çı-,

kardı, Tiyatro yazarlığım.

B u k o n u d a şim d iy e k a d a r hiç k ir feiigi y o k tu , S a it’in sah n e y le ilg i« , iSdO de k ita p h a lin d e ç ık a n K u m p a n y a adlı u zu n h ik ây esiy d i- G ezginci tiy a tr o la r ın y aşa y ışın ı u sta hik ây eçiU |iy i® a n la ta n b u e- se fin d e n başk a, b ir de m a h

keme

r ö p o r ta jla r ı y a p tığ ı sı ra d a çık m ış « A rtis tle r tu r n e ye ç ık ark en » b a ş lık lı yazısı v a rd ı. 21 m a y ıs 1942 g ü n lü H a b e r G a ze tesin d e çık m ış bu rö p o rta jın d a , tu rn e y e çık m ak için g e re k li a r tis t v e sik ası y ü z ü n d e n m ah k e m ey e d ü ş m ü ş tiy a tr o c u la r ın g erçek se rü v e n i v a r d ır . Ç oğu ta n ış k i ş ile rd ir, r ö p o r ta jd a k i tiy a tro c u la r.

A rk a d a b ıra k tığ ı k â ğ ıtla r, m ü s v e tte le r, k ita p la r a r a s ın d a b u lu n d u ğ u m e sk i b ir o- k u l d e fte ri, o n u n tiy a tr o y a z a rlığ ı d e n em esin i o rta y a çı k a rd ı. O y u n u n b a ş ta r a f ı ve adı yok. F r a n s a ’da G re n o b le ’- d a ö ğ re n im i s ıra s ın d a s a tın ald ığ ı b ir d e fte re y a zılı. Y eşi li so lm u ş d e fte rin k a p ağ ın d a «Lycée C h a m p o llio n G ren o b le y a zıy o r. S a it’in el y azısiy le, F ra n s ız c a o la ra k «H ygicne» v e A ra p h a r fle r iy le «Hıfzıs- sıhlıa» a lt y a n d a S a it F a ik C. Ş. 284, d a h a a l t t a da L ’ê le - ve T u rc y azılı. T ü re sözü ön ce T u rq u e d iy e y a zılıp , son r a d ü z eltilm iş. D e fte rin sol d a n b a ş lıy a n İlk y a p r a k la r ın d a ş u n la r r a s tla n ıy o r:

Pour mercredi 10 decambre Rédaction: raconter la lé gende de Saint Nicolas.

L’hiver

La mauvaise saison.

Y eşil k a p a ğ ın içinde de c o m p re n d re - a n la m a k fiili n in «V ous co m p ren ez bien ,

ta c o m p ris bien» d iy e çekim

notlan var.

Defterin sağdan açılan yap

Taklarında, oyun şöyle b a ş lıy o r :

(Kapu vurulmadan) evvelkiler, bayan Kesin — Maşallah, neler kuruyor sunue,

Naciye: Daha haşlamadık- Bayan Kesin: Neye Naciye: Hülya kurmağa anne.

Bayan Kesin; (manidar) o da olur inşallah, sen daha pek küçüksün aroma, Atiye- nln kurma vakti çaldt gibime gelir.

Aliye (Dtanır gibi yapar): Nerdeyıe geçiyor hanım tey ze,

Bayan Kesin: Yek canım 1 Karındasın sahi, sen

Aüye: 23 bitti, bir türlü

* ». t' 'v

«***«*■* ; M ,

IH V. i;l£:

■

M ! í ; ■ - * % L . ' ) t i ■

... M i

Sait Faik’tn oyununu yazdığı 24 diyemiyorum.

Bayan Naeiye; Ben ne di yeyim? 25 diyeyim mi?

Aliye; Kızmam, iş yaşta değil başta.

O k u l d e fte rin e m o r k u r şu n k a le m iy le y a z ılı

oyun

14 say fa so n ra siy a h k u r ş u n k a lem iy le 8 sa y fa d a h a sü rd ü k te n so n ra, b irin c i p e rd e şöy. le b itiy o r:

Naciye: O halde beni sev« miyordu?.

Aliye-, Yok be kızcağızım. Seviyordu. Şen yine yüz ve rirsen benim suratıma bak ma*. Anlıyamıyersun dediği mi. Bana duyduğu aşk olma

y a ra k , Amma, aşka çok ben- ziyeeek» Haydi, Allaha ıs marladık.)

(Aliye çıkar, Naeiye oda nın ortasında bir müddet dü şiineeli durur. Ve hanımın odasına doğru gider, bakar.)

Perde

iner-O k u l d e fte rin d e ik in e i p e r d e n in sadece b ir say fası v a r. Ş u n la r y a z ılı:

Bir salon, kenarda bir piya no, üstünde notalar. Küçük bir telefon masası. Beyaz bir telefon. Cephede bir kış levhası Ortada yuvarlak bir masa. Üstünde bir kış çiçeği, sedef çiçeği dolu bir vazo. Koltuklar ve sandalyeler, Yine dipte içinde likör ta kımları, kristal bardaklar, şekerlikler dolu bir camlı do lap; büyük bir radyo, pikap İl, Sokak kapısı soldadır. Sağda apartmanın öteki oda larına giden kapalı hır kapı, cephede bir misafir odasının bir tek kanadı açık U\pı._______

okul defterinin kapağı Perde açıldıkta salon hoş tur.

Telefon çalmağa başlar. Üçüncü, dördüncü ?ü şeşin de Aliye

gözükür-t- Geliyoruz, geliyoruz. Of, of,., alla . alla., evet, Çanı- tez ailesi. Kimsiniz? Ha, buy run, huyr«n- Ha, evet, unut muştum vallahi! Pek âlâ! Pek âlâ! Rica ederim, olur. Söylemeyin böyle lâflar. Ben mi? Zerre kadar. Aklıma bi le gelmiyorsunuz. Mahsus söylüyorum. Siz iyi bir ya zıcısınız, İnanmam, Evet, 1- nansam da birşey olacağı yok ya! Acı mı? Siz d® ol madan koparıyorsunuz efen dim. Tabiî acı olur. Bırakın dalında biraz elsnn.

O y u n u n b u n d a n so n ra sı yok. O ysa, o k u l d e fte rin in y a p r a k la r ın d a k o p u k y o k . B elk i ö tes in i y a zm ad ı, b e lk i b ir b a ş k a y e re y azd ı. F a k a t göze ç a rp a n b i r ö zelliğ i v a r, bu m ü s v e tte n in . Y a z ıla r çok d ü zgün, g ü z el v e o k u n a k lı b ir e ly a z ıs ıy la v e A ra p h a rf le riv le yazılm ış- H a ttâ , e sk i le r in d e y im iy le «inci g ib i y a zılar» d iy e b iliriz . O ysa, S a it F a ik ’in s o n r a la r ı h e le ö lü m ü n d en az ö n cek i y a z ıla rı, silip , d ü z e ltm e le rle d o lu y e r l e r p e k b o ld u r. S a y fa la rın h e r y a n m a , k e n a r la r ın a , h a t tâ ü s tü s te y a z ılı m ü s v e tte le r ç o k tu r. B ü tü n b u n la r a b a k a r a k b u y a rım oy u n m ü sv e t- te le rin e p iy ce eski g ü n le rd e b e lk i de G re n p b le ’de y a z ıl dığı a k la g eliy o r. Y azık k i b ü tü n ü e ld e d eğ il. İle rd e b e l

k i b u lu n u r ! ,

I

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi