POSTMORTEM DISTRIBUTION OF METHYL-PARATHION: A CASE REPORT

(1)

Metil

-paration

'un Postmorte

m Dagdlml

:

Bir

Olgu Sunumu

AkgUr SA, OztLirk P, Ege B*

• £ge Universitesi TIp Fakiillesi, Adli TIp Anahilim Dali, Bort/ova,

35100, izmir

Ozet

Organofosfatl! insektisidler iilkemizde yaygm olarak kullanzlmakta ve bu maddelerle zehirlenme olgulan szk gi5riilmektedir. Organofosforlu hilqikler, tiplerine gore toksiko-kinetik 6zelliklerinde varyasyon gosterirler. Metparationun postmortem dagzlzml ile il-gili ayrzntll! hilgi bulunmamaktadlr. Bu a~'ldan yiiksek dozda insektisidin intihar amacly-fa ahnmasl §eklinde geli§en zehirlenme olgularznda etken madden in postmortem dagtll-n1l11ln incelenmesi dii§iiniilmii§tiir.

Folidol (metil-paration) adlz insektisidle geli§en zehirlenme olgusundan alman post-mortem hiyolojik i5rneklerde, organofosfatlz insektisidlerin Gaz Kromotograjisi-Azot Fosfor Dedekt6rii ile kalitatif ve kantitatif analizi ve Gaz Kromotografisi Kiitle Spektro-metresi ile konfirmasyonu yaplldl. Alman postmortem 6rnekler arasmda metil-parati-onun en yiiksek diizeyde mide i~'er(~inde oldugu 933 mglml ve bunu slraslyla omentum 525 mglg ile kann h6lgesi subkutan yag dokusundaki diizeylerin 333.3 mglg izledigi goz-lenmi§tir. Bu olgu metil-parationun postmortem doku ve slvllardaki daglhmlnz gosterme-si aC;lsmdan i5nem ta§lmaktadzr.

Postmortem Distribution of Methyl-parathion: A Case Report Summary

Organophosphorus insecticides have wide agricultural use in Turkey and intoxicati-on with these insecticides are commintoxicati-on. The toxicokinetic properties of organophospho-rous insecticides show variation depending on their types. Not much injormation has he-en reported in the concentration of methyl-parathion and its postmortem disrrihution. Postmortem tissue distribution of insecticide in suicidal poisoning cases with high dose ingestion must be investigated.

Postmortem hiological specimens were taken fi'om an autopsy case who ingested "Folidol" suicidally. Qualitative and quantitative analysis of insecticides were perfor-med by Gas Chromatography-Nitrogen Phosphorous Detector and confirmed hy Gas Chromatography-Mass Spectrometry. Among all the postmortem samples, gastric con-tent showed the highest methyl-parathion concentration as 944 mglml, omentum and

suhcutaneousfat tissue concentrations were 525 mglg and 333.3 mglg respectively. The present case attempts to elucidate the postmortem distrihution of methyl-parathion in the human hody in larger group

of

tissues and fluids not attempted safar.

Giri§

Organofosfath insektisidler U1kemizde yaygm olarak kullamlmakta ve bu ajanlarla zehirlenme olgulan slk gorUlmektedir. Zehirlenme; bilqigin, oral, respiratuar,

konjunkti-AdIiTlpDerg., Cilt 15, SayJ3, YI1200l, Sayfa33-36

ADLİ TIP DERGİSİ

Journal of Forensic Medicine

(2)

AkgUr SA, Oztlirk P, Ege B

val ve dennal yolla absorpsiyonunu takiben olabilmektedir. Metil-paration (O,O-dimetil 0-4-nitrofenil fos-forotioat), i.ilkemizde slk kullamlan insektisidler arasmdadlr. Folidol, Folimat, Kortion-M, Fosforin, E 601, Penncap-M, Metacide, Nitrox, Baladan M §eklinde farkh ticari isimlerle satIlmaktadlr (1-3).

Absorbsiyonu takiben, organofosforlu insektisidler ve metabolitleri hlZla ttim dokula-ra dagIilriar. Lipofilik bile§ikler ise Iipidden zengin dokularda ytiksek konsantrasyonda bulunurlar. Metabolizma, oksidasyon ve esterazlann yaptlgl hidroliz ile olur. Organofos-fatlar kolinesteraz enzimlerini irreversibl olarak inhibe ederek zehirlenme belirtilerini olu§tururlar( 1 ,4).

Ttirkiye'de organofosfath insektisidlerle zehirlenmelerde, intihar olgulanmn arttlgl bun un yamSlfa kaza ile zehirlenmelerin daha seyrek gori.ildtigti dikkati yekmektedir ( ya-ytnlanmaml§ veri). Bu nedenle ytiksek doz insektisid ile zehirlenmelerde, (ornegin inti-har olgulannda) etken maddenin organlardaki daglhmmm incelenmesi onem ta§l makta-du. Folidol (metil-paration) adh tanm ilacml iyerek intihar eden olgudan alman postmor-tem biyolojik orneklerde- mide iyerigi, idrar, kan, karaciger, bobrek, beyin, yag ve omentum - organofosfath insektisidlerin Gaz kromotografisi-Azot Fosfor Dedektbrti ile kalitatif ve kantitatif analizi ve Gaz kromotografisi Kiitle Spektrometresi ile konfinnas-yonu yapIiarak, saptanan insektisidin postmortem dagIilml degerlendirildi.

Olgu Bildirisi:

Bu yah§mada incelenen olgu 25 ya§mda bir erkektir.

Adli tahkikatta bilinmeyen miktarda "Folidol" adh tiittin ilacl iytigi soylenen olgu Turgutlu'dan izmir Yqilyurt Devlet Hastanesi'ne getirildikten 15 saat soma olmii§tiir.

Adli TIp Kurumu izmir Grup Ba§kanhgl Morg ihtisas Dairesinde yapIlan otopside dl§ muayeneden 168 cm boyunda, orta yaplda,siyah sayiI, stinnetli bir erkege ait ve alii

katlhgl halinde olup, alii lekeleri vticudun arka klslmlannda mor renkte meydana gelmi§ olan cesedin kulaklannda, her iki el tlrnak yataklannda siyanoz, her iki onkolda piktir izi saptandl. Etkili eylem bulgusuna rastlanmadl. Antis ve dl§ genital bOlgeler nonnal gorti-ntimdeydi.

iy muayenede, soyulan sayh deri iy ytiziinde ekimoz ve hematom, kafatasl kub-be kemiklerinde yatiak ve kmk gortilmedi. Beyin ve beyincigin dl§tan ve kesitlerinde adem dl§mda ozellik gori.ilmedi. Kafatasl kaide kemikleri saglamdl. Boyun bolgesi ayIi-dlgmda bu bolgenin organ, yumu§ak doku, klklrdak ve kemik klslmlan saglamdl. Gogiis bo§lugu ayIidlgmda, akcigerler serbest olup kesitleri odemli ve konjesyonluydu. Kalbin dl§tan ve kesitlerinde ozellik gori.ilmedi. Kann bo§lugu ayIldlgmda, karaciger, dalak ve bobreklerin kesitleri konjesyonluydu. Mide iyinde sulu glda artlklan mevcuttu, keskin bir insektisid kokusu hissedildi. iskelet kemikleri saglamdl.

Otopsi SIrasmda alman iy organ paryalannm ATK Kimyasal Tahliller ihtisas Dairesi'nde yapIlan toksikolojik analizler sonucunda tanm ilacl varlIgml gosteren orga-nik fosfor bulundugu, salisilatlar, barbittiratlar, fenotiyazinler, pirazolon tiirevleri, benzo-diazepinler, morfin, kodein, striknin ve arsenik bulunmadlgl bildirilmi§tir.

Adli tahkikat, dl§ muayene ve otopsi bulgulan ile toksikolojik analiz raporuna gore A.T. 'nin bile§iminde organik fosfor bulunan insektisid maddenin zehirlenmesi sonucu oldtigti anla§Iiml§t1r.

34

(3)

Metil-paration'un Postmortem Daglhml: Bir Olgu Sunumu

Ege Universitesi Adli Tip Anabilim Dah'nda, Gaz Kromatografisi Azot Fosfor De-tektOrii (GC-NPD) ile postmortem doku ve biyolojik slVIlarda yapJian organik fosfor analizi sonucunda bu omeklerde farkh konsantrasyonlarda metil-paration bulunmu§tur.

Organofosfath insektisid analizi

Organofosfath insektisidler arasmdan Diazinon, Fention, Metamidofos, Parat ion-me-til, Malation standart olarak se9ildi. Fenitrotion internal standart olarak kullamldi.. AII-nan postmortem biyolojik ornekler hi9bir koruyucu madde kullamlmadan kapakh sakl a-rna kaplanna konarak analiz edilinceye kadar -20°C'de saklandl. Dokulardan 1 'er gram, SIVI orneklerden ise 1 'er ml almarak 20 ml'lik kapakh cam tiiplere kondu ve uzerine 100 ml (1 ppm) internal standart soliisyonu eklendi, homojenizasyondan soma benzenle ekst-iakte edildi. Elde edilen ekstrakt hazlrlanan aluminyum oksid kolonundan yakla§lk 5 ml/dk olmak iizere vakum altmda elue edildi. Eluat 40°C'da azot gazl altmda evapora-Wrde 1 ml kalmcaya kadar U9UfUldu. Hamilton §lflngayla 1 ml almarak Gaz Kromatog-rafisi'ne (Hewlett Packard HP 6890 GC System) enjekte edildi (5). HP 19091MS-433, HP-5 (30.0 x 250.00 mm). kolon kullamldl. Ta§IYlcl gaz helyum; 1.2 ml/dak, kolon Sl-cakhgl; 70o_{-280°C (2 dak 70oo'de tutul}_d_{u, 25°oC/dak artl§la 70}0den 150°C'a, 3°C/dak artl§la 1500_d_{en 200°C'a, 8°C/dak a}_r_t_l_{§la 280°C'a 91kanldl ve 10 dak bu slcakhk}_t_{a tu}_t_u_l -du), inlet basmcI; 14.64 psi., detektor sicakhgl; 250°C ve split oram; 50:1 §eklindeydi. Bu ko§ullarda metil-paration piki 16.59'uncu dakikada gozlendi.

Metil-paration'un postmortem doku ve biyolojik slvllardaki konsantrasyonlan;

Kan 375 )lg/ml Mide i«;erigi 944 )lg/ml Karaciger 0.70 )lg/g Bobrek 6.3 )lg/g Beyin 43 )lg/g Vag 333.3 )lg/g Omentum 525 )lg/g

§eklinde bulunmu§tur. idrarda metil-paration saptanmaml§tlr. Deteksiyon Limiti: 80 ppb dir.

TartI§ma

Olgumuzda postmortem alman biyolojik orneklerden mide igerigi, kan, yag dokusu (abdominal subkutan) ve omentumda saptanan metil-paration (LD50 erkek ve di§i sl9an-larda slraslyla 14 mg/kg ve 24 mg/kg) diizeyleri literatiirlerde bildirilen diizeylerin 90k iistUnde olmasl dikkati gekmektedir (6,7). Ki§inin intihar amaclyla oral yolla aldlgl bu insektisidin mide igeriginde yiiksek diizeyde olmasl, alll1an insektisidin biitiiniiyle ab-sorbsiyonunun tamamlanmadlg1l11 ve insektisidin bu 90k yo gun ortamdan difiizyonla subkutan yag dokusu ve omentum a ge9mi§ olabilecegini dii§iindiirmii§tiir.

Organofosforlu bile§iklerin dagillm hacmi, gastrointestinal sistemden siirekli absorb-siyonu gibi konular yeterli olarak aydll1lanmaml§tlr (7). Belirli organofosforlu insektisid-lerin Ylklml oldukca yava§tlr. Bu ozellik yag/kan 90ziiniirliigiine ve molekiil yaplsma

35

(4)

Akgiir SA, Oztiirk P, Ege B

baghdlr (8). Bazl organofosforlu bile~ikler, yag dokusunda depolanmaya egilimlidir. Fention, fenitrotion gibi baZl bile~iklerin vLicutta daha uzun sUre kaldlklan bilinmektedir (4). Olgumuzda saptanan Metil-paration i<;:in oktanollsu partisyon katsaYlsl 6,4xlO3, hid-rolitik yan omrU 43 saat olarak bildirilmektedir ancak toksikokinetik ozellikleri hakkmda daha fazla bilgi bulunamaml§tlr (9).

Bu olgu Uzerindeki <;:al!~malar ve alman sonu<;:lar intiharla zehirlenmede metil-parati-on'un doku ve slVllardaki dagtllmlm gostermesi a<;:lsmdan on em ta~lmaktadlr

Klsaltmalar:

Gaz Kromatografisi- Azot Fosfor DetektOrU (GC-NPD)

Te§ekkiir: Bu <;:alt~mamn laboratuvar a~amalannda destek veren Prof. Dr. I§lk

Tug-lular'a te§ekkUr ederiz. Kaynaklar

1. Haddad LM. Winchester JF. (1990) Clinical Management of Poisoning and Drug Overdose. Second Ed., pp. 1076-1087. W.B. Saunders Company, Philadelphia.

2. Tafuri. J., Roberts, J. (1987) Organophosphate poisoning. Ann. Emerg. Med., 16. 193-202. 3. Tsatsakis, A.M., Aguridakis, P., Michalodimitrakis, M.N., Tsakalov, A.K .• Alegakis, A.K.,

Koumantakis, E., Troulakis, G. (1996) Experiences with acute organophosphorous poisonings in Crete. Vet. and Human Toxico!., 38,101-107.

4. Karalliedde, L., Senanayake, N. (1989) Organophosphorus insecticide poisoning. Br. J. Anaesth., 63, 736-750.

5. Jing, S., Yu, Z., Zhao, J., Zhou, H. (1994) Determination of tetramine in postmortem specimens by GC-NPD. J. Of. Ana!. Toxico!., 18,275-277.

6. James, E.F. (1996) Martindale. The Extra Pharmacopeia. Thirty-first Ed., pp. 1429-1441, The Royal Pharmaceutical Society, London.

7. Martinez-Chuecos, J., Jurado, M.J., Gimenez, M.P., Martinez, D., Menendez, M. (1992) Experience with hemoperfusion for organophosphate poisoning. Crit. Care. Med., 20, 1538-1543.

8. Merrill, G., Mihm, F.G. (1982) Prolonged toxicity of organophosphate pOisoning. Crit. Care. Med., 1O,550-55\.

9. Davies. J.E., Barquet, A., Freed, V.H .. Haque, R. (1975) Human pesticide poisoning by a fat-soluble organophosphate insecticide. Arch. Environ. Health., 30, 608-613.

36

ileti~im Adrcsi: Serap A. Akgiir EgeUniversitesi Tip Fakiiltesi Adli TIp Anabilim Dalt, 35100, Bornova, izmir Tel: + 232 3880009 Fax: +2323882157 E-mail: serapa@med.ege.edu.tr Adli Tıp Dergisi 2001; 15(3): 33-36