veı.mtl k·rı: .(I'W7), D,2:77-82
S
ÜT i
NEKLERiNDE
ABOMASUM
DEPLASMANLARININ VAG
LI
KARAC
iGER
SENDROMU iLE
iı.clsl
VeysiAsıant Mah mutOkt
Fatih M Birdane 1
Murat
B
oydak
a
ismail Şen1 FahrettinAlk an3T
h
e S
tud y on th
e
Rclation
sh
ip of Abo masal Dis placem en t and Fatty Liver
Syndroınin Dair y
C
ows
Summa ry: This investigalio n wasundertekentodetermine the relationshipol aboma saldisplacement and lattylrver
syndrome indai rycows.Tw elvecows with abomasal displacement (7 LOA,5ADA)and 10 healthycows (alt erc
al-ving) has been usedasmaterial. Bloodand liver biopsy serrctesweretakenIromhealthy cows andcows wrthab o-masal displacement.Surgerywaspertormedoncows withabcmasaldisplace mentand9ol 12cowswrthabomasal displacement was recovered.buı 3 olthem was nothealed. The dille rencies inaspartat eaminotransler ase(AST). glucoseandMg concentrahonsol healthycowscompared toccws wrthabomasal displacem entwerelound tobe s ig-nitcent (p<O.Ol
I
,
Thus.thediflerenc ies in alanine aminolra nsl erase (ALTL. albumin( Alb) and Ca levels ol healthy cowscorrcered tocows with abomasalcispıecerrenı were loundtobe signihcant(p<O.05).Bul. tbere wasno sig-nıficant inalkalinephospa hatase (ALP),cholesterol.triglyceride,totalbilirubin,TPand Pconcentrationsbetween he-althycows andcows wıt habcmas aldisplacement. In 10 ol allthe cases. various degree fat inlilt ratıon ctnverwas observed.But, twocases hasnotebownanytatinfiltrationof liver.
Keywords:abomasal displaceme nt,lattyliver,daırycow
Özet: Buaraştırma süt ineklerinde abomas umdeplasmanlarının yağlı karaciğersendromuile ilgisini belirlemekama. cıyl ayap ı l dı . Materyal olarak 12 abomasum deplasmanll (7 sola,Ssağa)ve do ğumyap mı ş sağlıklı 10başsıgır k
ul-lanı ld ı, Sa!'Jhkh ve abomas um deplasmanh sığırlardan kan ve biyopsi örnegi al ın dı. Abomasum deplasmanlı hay -vantera oparasyon yap ıld ı. 9 vaka tedaviye cevap verirken, 3'ü ted av rşe cevap vermedi. Sağlıklıla r ile abomasum depl asma n lı olgulararasın da: serum aspartalaminoırans f e raz (AST). glikozveMgseviyelerindeçokönemli (p<O.01), alaninarranot ransteraz(ALT),albumin(Alb) veCaseviyelerindeönemli(p<O.OS),alkalanfoslataz(ALP),kolesterol. T. bihrubin,tnqlisent, TP ve Psevverennce ise önemsiz(p>O.OS) farklılık belirle ndi.10 vakada karaciğ erde değişik de -recedeyagtanma belirlenirken,2vekeoayağlanmatesb ı tedilmedi.
Anahtar kelimeler.Aboma sumdeplasmanı,yağ lı kar aci ğer,sütçüinek Giriş;
Abomasu m dep lasmanlan,norma lolarak kann boşl uğunun tabanında bul unan abomasu mun sıvı ve gaz ile dola ra k sola yukarı vey a sağa yukarı doğruyerdeğiştirereksolda ru men ile solkan ndu -van arasında, sağda mezenteriumile sağ karındu -varı arasında yer alması olara k tan ımlanır (Cruz, 1990 ; Co nstable. 1991 Turgut, 198 9; Wallac e,
1989).
Abomasumdeplasmanlannasütver imiyüksek
ola n ineklerde laktasyonu n emen dönemlerinde daha sık rastlanır. Hastal ığın oluşumunda bes -lenme . mekanik, anatomi k ve fizy o lojik faktörler önemli rol oyn ar (O lson, 1991). Andrew s ve ark. (1991) abomasum deplasmanla nmn oluşumundan birinci derecede abomasal metnitenin azalması, ikinc i derecede de gaz birikiminin sorum lu ol
-duğunu bildirmişlerdir. Konsantre yem ie be slenen hayvanlarda abomasum depıasmanlarma daha sık
rastlanmaktad ır. Bunun nedeni, yükse k konsa ntre yemle be~lenme sonucu rumende açığa çı kan
Cidi~Tari h i:21.05.ı997
i,S.O,VeterinerFakü ltesi-İçHastahklarAnahilimDalı, KONYA,
2, sO.Ve terinerFakülıcsi.HisıolojiveEmhiryoloji Anunilim Dalı.KONY A.
Ası.AN .()K.BOYDAK.ŞEN.BIROANF..AL KAN
ucucu ya9 asitle rinin abomasumda hipotoniye ve abomasumun osmatik bası ncını artırarak eks-trasel(ıler sıvının lumene geçmesine yol açarak di-latasyona neden olmasıdır (Breukink, 1990). Bu-nunlabirnkte.prostaglandinler ve insulinsalınımının artması da abomasal boşalma suresinin
uza
-masınanedenolarak depla sman riskiniartmr (Van-deplessche ve atk.. 19 82 :Va n Mfırhafghf ve atk.,1988).
Endol oksin ve endojen piroje nler (lntenokm-t ) ve yangı mediatörl eri. gaslro-inıestinal sisternde
stazise neden olarak abomas um deplasmanına
zemin hazırlarlar(Smith,1990)
Yüksek süt veriml i ineklerde şekillenen yağh
karaciğersendromu;başla abomasum deplasmanı olmak üzere ketozi s. metntrs. mastitis, retensiyo sekundinarum, hipokalsemi ve çeşit li sindirim s is-lemi hasıalıkları gibi postpa rtum dönemde sıkça
rastlanan hasıahklara neden olduğu ortaya k
on-muştur. (Aslan ve atk.• 1989; Aşt ı ve ark.. 1989;
Muylle veatk.. 1990; Nizamlıoglu ve ark.. 1988; Reid,1986;Sevinç,1994).
Ya9 tllObiltzasyonu artl ıgında sefra sek
-resyonu azalır. Bu sırada, safra yapımını ve sal
-gısını artırmakçin duadenum ve yayunurndanaşın derecede secretin, chol ecystokinin ve panc
-reoıymın hotmanları sekrete edilir. Salgınanan bu hormanlar gasırointeslinal sistem üzerinde h i-pomotiüteyenedenolmaktadı r(Bölükbaşl, 1989).
Son yı llarda üzerinde yoğun çalışma yapı lan yağlı karaciğer sendromu; yüksek sUl verimine sahip ve kondüsyon skoru iyi olan süt sığı rlarında
Iaktasyonun ilk günlerinde enerji açığının ka -petrtamaması sonuc u,yağların parçalanmasıyta o r-taya çıkan serbest yağ asitlerin karaciğer hOC-retennde birikmesi veya karaciğerde sentezlenen tngliserıtlerin yeteri kadar ekstrakte edilememesi sonucu oluşan bir metabolizma hastahgıdır (Reid ve Robert.1983)
Muylle ve ark..(1990) abomasum · dep-lasmanlarındakaractgetde şiddetli derecede yağ lanma ve hiperglisemi behrlemtş1erdır. Ya9h ka -raciger sendromunda,serum FFA,AST.total keton konsanıarsyonlarında artış şekıllenirken, glikoz,k o-lesterol, albumin, Ca. Mg ve insOhn
kon-sanl ra syonlarında azalma şekilleooiği bildirilmiştir (Aslan ve ark.. 1989;Aslan ve ark.,1994).
Bu araştırma; süt inekleriooe abomasum dep-lasmanlan ile yağh karactğer sendromu aras ındaki
ilişkiyibelirlemekamacıyla yapıldı.
Materyalve Metot
Bu
çalışmada: S.O.veteriner Fa kühasine gelen yaşları 2.5-6 arasında degişen 12 ~smanlı (7 sola ve 5 sağa) ve 15-20 gün önce doğum yapmış olan sağlıklı 10 baş inek materyalolarak kullanı ldı. Aboma sum deplasmanı teşhisi kona n ineklenn 3-30 gün önce doğum yaptıkları belirlendi. Hayvanların düşük konsa ntre yem ve fazla miktarda kaba yemle beslendiği öğrenildi. Bütün hayvanlar dan yöntemine uygunolarak kan alınarakserwraan
çıkartıldı. Serum AST. ALT, ALP. Kolesterol. Trigliseril. T. Bılirlbin, Glikoz, TP. Alb. P.ca
ve Mg konsanırasyonlan Gemstarotoanalizörcıhazıylaölçüldü.Bütün hayvanlardan Iokal anestezi ahıllda tek-niğe uygun olarak karaciğerden ahnan biyopsi ör-neği tormal-kalsryum tespit solusyonunda +4 oC de ve karanhkta 16 saat süreyle tesbit edildi. Kri-yasıatta 12 J.& kalınlığında ahnan dondurma kesitleri Oil RedO ve Sudan Black boyaları ile boyandı. Ob-jektif ve okOIer mikrometre kullanılarak karacigef epitel höcreleri çerisinde bulunan yagların si-toplazmeda kapladıkları alan J.&m2l100 ~lm2 cin-sinden 1000'lik bUyOtme kul la n ı larak ışı k mi
k-roskobu yardımıyla belirlendi. (Romies, 1989). Her biy~si preparatında tesadüfü olarak seçilen 5 de-ğişik alanında yapılan ölçümden sonra elde edilen ortalama değer, ovakanın karaciğeryağlanma yüz-desi olarak kabul edildi. % 1Q'unanında yaglanma göruren vakalar hafif. %10-20 arası
orta.
%20'nmüzeri ise şiddetli karaciğer yağlanması olarak de-ğerlendirildi (AŞııve ark" 1989).
Abomasum deplasmanı teşhisi konan
hay-vanlar operasyona sevk edildi. Operasyonda dep-Iase olan abomasum fiziki olarak muayene edil-dikten sonra gaz ve içerik .boşanılarak yenne yerleştırildi . Hayvanlara karaciğer koruyucusu ola -rak metryonin ve sekonder enfeksiyonlara karşı genişspektrumluantibiyotik uygulandı.
Grupla rarası istatikselfarklığınbelirlenmesinde nonparametrik ~nn-Whjtney teslinden yararlanıldı (Kutsalveark.,1990).
Siit İnckıcrindeAbcmasumDcplasmıınlarınınYağlı...
Bulgular
Sağlıklı ve abomasum deplasmanlı ineklerin la
-boratuvar değerleri ortalamaları ve farklılık
de-receleri Tablo 1,Şekil3 ve 4 de gösterilmiştir. Tab
-loda da gö rüld üğ ü gibi, sağlıklı ile abomasum
deplasmanlı inekler arasındaki farklılığın serum
AST, glikoz ve Mg konsantrasyonlarında çok önemli (p<O.Ol ), ALT, Alb ve Ca kon
-santrasyonlarında önemli (p<0.05), ALP, ko
-lesterol, T. bilirubin, trigliserit, TP ve P
kon-santrasyonlarında ise önemsiz (p> 0.05) olduğu
belirlendi.
Karaciğerin histolojik muayenesinde ;olguların
3'ünde (%25)şiddetl i, 4'ünde (%33.3)ortaşiddette,
3'ünde (% 25) hafif derecede yağlanma (Şekil 1)
belirlenirken, 2'sinde (%16.6) ise yağlanma tesbit
edilmedi (Şeki l 2). Genelolarak abomasum dep-lasmanlı vakaların % 83.3'ünde çeşitli derecelerde
ka rac iğer yağlanması belirlendi.
Klinik muayene sonucu abomasum deplasman teşhis konan hayvanların yapılan operasyon so-nucunda da abomasumun (sağa veya sola) dep
-laseolduğu teyid edildi. Şirurjikal tedavi uyqulanan
olguların9'nun iyileştiği, 3'ünün iseiyileşmediği
be-lirlendi. Iyileşmeyenolguların 1'inde abomasum di-latasyonu ile birlikte torsiyon, 2'sinde ise postoperatif dönemde peritonitisin geliştiği tesbit edildi.
Ta rtışma ve Sonuç
Abomasum deplasmanlarına, süt verimi yük -sek hayvanlarda laktasyonun erken dönernlerinde
daha sık rastlanır. Abomasal deplasmanın olu
-şumunda beslenmenin yanında, mekanik, ano-tomik ve fizyolojik faktörlerin önemli etkisi vardır (Olson, 1991). Abomasum deplasrnanlanrurr
olu-şumunda; birinci derecede sorumlu abomasal
hi-pomotilite, ikinci derecede sorumlu ise gaz bi-rikiminolduğu bildirilmiştir(Andrewsve ark.,1991).
Zira konsantre yemle beslenen hayvanlarda abo-.
masum deplasmanların daha sık rastlanmaktadır.
Yüksek oranda konsantre yem ile beslenme
du-rumlarında rumende fermantasyon sonucu açığa
çı kan ucucu yağ asitlerinin abomasumda
hi-pomotiliteye ve gaz-sıvı birikimine yol açarak d i-Iatasyonoluştururlar(Breukink,1990;Smith,1990). Bu araştırmada yüksek süt verimli 12 inekte abo
-masumdeplasmanı (7 sola ve 5 sağa) saptandı. Bu
hayvanların düşük konsantre yem ve fazla miktarda
kaba yemle beslenmesinden dolayı, olguların eti
-yolojisinde aşırı konsantre yemin roloynamad ığı ka
-nısına varıldı. Ancak beslenme hataların ın h
a-zırlayıcı faktör olabileceği düşü nü ld ü. Enerji
yönünden yetersiz bir kuru dönem besisinin k
a-raciğer yağlanmasını teşvik ederek deplasmanlara
hayvanı predispose ettiği gözlendi. Sunulan bu
araştırmada olguların %83.3'ünde karaciğer yağ
Ianmasının varlığı, bu savı doğrulamaktadır (Muylle
ve ark.,1990). Karaciğer yağlandığı zaman, safra
sekresyonuazalır. Bu esnada safra yapımını ve s
al-gısını artırmak için duedenum ve yeyunumdan aş ı rı
derecede secretin, cholecystokkinin ve parıc reozymin hormanları sekrete edilir. Sekrete edilen bu hormanların abomasum ve barsaklar üzerinde
statik etki gösterdikleri bilinmektedir (B ö-lükbaşı .jsas). Bu etki sonucunda, hipotonik olan abomasum dilate olarak kolayca yer değ iştirebi lir. Operasyon yapılan 9 olgu tedaviye cevap verirken,
3 olgu cevap vermedi. Iyileşmeyen vakaııın birinde deplasmanla birlikte torsiyon, diğerlerinde ise pos
-toparatif dönemde peritonitis gelişmesinden dolayı
ölüm meydana geldiği belirlendi.
Özellikle son yıllarda abomasum deplasmanı ile yağlı karaciğer sendromu arasında önemli ilişki
olduqu ortaya konmuştur (Aslan ve ark., 1989; Muylle ve ark., 1990). Sunulan bu araştırmada 10 abomasum deplasmanlı ineklerin karaciğerinde h
a-fiften şiddetli dereceye kadar varan değişik de
-recelerde bir yağlanma tesbit. edildi. Karaciğerdeki yağlanmanın; laktasyonun başlamasıyla meydana gelen enerjiaçığının kapatılamamasısonucu adipoz
dokudan mobilize olan serbest yağ asitlerinin ka
-raciğerde birikmesiyle ilgili olabileceği gibi, bunun
yanında karaciğerde sentezlenen trigliseritlerin
fonksiyonel yetersizlik sonucu ekstrakte edi
-lememesiyle de ilgiliolabilir. Heidve Roberts (1983) laktasyonun ilk haftalarında görülen karaciğerdeki
aşırı yağlarımanın enerji acığını kapatabilmek için
mobilize olan yağ asitlerinin karaciğere alınımının
hızlanması veya karaciğerde sentezlenen trig
-liseritierin ektrakta edilememesiyle ilgili olabileceğini belirtmektedir.
ASLAN. OK.BOYDAK, ŞEN.BIRDA NE.AL.KAN
Tablo 1.Sa~hklı ve abomasum deplasman hs'~ırların ta -boratuar deQerlenort al ama l a rıve tarkfrhklan
Sa~li khAboma sum Deptas.Önemlilik (n..iO) (n=12)
xSx xSx p
Buçalışmada serum TP seviyesinde değişiklik gözlenmezken, serum Atb seviyesinde önemli (p<O.OS) azalma tesbit edildi. Alb seviyesindeki bu
azalmanı n nedeni; hepalosillerde biriken yağ asit
-lerinin karaciğer fonksiyonunu aksatması sonucu yeterli seviyede Alb sentezinin yapı lamamasıyla il-gili olabilir. Bu durum,birçok araştı rmacı (Kaneko, 1989~ Turgut. 1995) tarafı ndan da dog -rulanmaktadır.
Sonuç olarak, abomasum deplasmanlı va
-kalarda hafiften şiddetli dereceye kadar bir yağ
lanmanı n olduğu ortaya kondu. Olguların
%83.3'ünde yağlanmanın olması, deplasmanların etiyolojisinde karaciğer yağlanmasının etkisinin önemliolduğunu göstermektedir.Bu nedenle,
abo-masum deplasmanlarının önlenmesinde ve şi rürjikal yolla düzelli lmesinden sonra, ka ra c i ğe r ko-ruyucuları ve lipotropik ilaçların verilmesinin gerekliliği yanında, iyi bir kuru dönem bakım ve besleme programının uygu lanmasının şart oldugu kanısındayız. Bilhassa,kuru dönemde kaba ve
kon-sentre yem oranları n ı n dengelenrn e si ve hay-vanlann enerii ihtiyecmm karşılanması gerekir. Iyi bir kuru dönem program ı ile birçok metabolik ha
s-talığın önüne geçilebileceği gerçeği unu
-tulmamalıdır. AST (U/L) 28±75.00 ALT(U/L ) 27.5±2.00 ALP (U/L) 73.5±-31.00 Kotes.(mgldl)122.5±31.03 Trigl. (mg/dı) 64±-15.00 T.BiL.(mgldl) 1.4±-o.19 Glikoz(mg/dı) 45.5t -10.oo Alb(g/dl) 3.410.10 TP(gldı) 8.1±-0.19 P(mg/dı)' 5.3±-1.30 Ca (mgldl) 10.3±1.99 Mg (mgldI) 3.1tl.00 ··p<O.Ol 124144.00 58.5120.00 74.512900 111.5157 _99 75t7.00 1.4tO .30 101.5111.02 2.3±1.40 7.5t2.10 4.Ot 2.70 7.2t6.70 1.512.30 •p<0.05 ·p>O.05
Abomasum deplasmanlarında ve yağlı
ka-raciğer sendromunda serum Ca ve Mg k
on-santrasyonlarında azalma şekillenir (Reid ve ark.,
1979;Robertsveark.,1986;Aslan ve ark..1989; Turgut. 1991). Sunulan bu araştırmada Ca (p<O.OS) ve Mg (P<O.O l) konsantrasyonlarında azalma tesbil edildi. P konsantrasyonunda farklılık gözlenmedi . Ca seviyesindeki azalma; deplasma n ve karaciğer yağla nması nedeniyle barsaklarda stazis oluştuğundan barsaklardan yeteri kadar Ca emiliminin sağlanamamas ından kaynaklanabilir. Ayrıca abomasum deplasmanlarında şekillenen
metabolikalkalozda kanda yükselen HC0
3
'ınbelirlimik1arda Ca bağlaması hipokalseminin o
lu-şumunda etkili olabilir(Aslanve ark.,1994;Turgut.
1991). Mg seviyesindeki azalma ise kanda artan serbestyağasitlerininMg'ubağlamasındanileri ge-lebilir (Reid.1986).
Yaghkaraciger sendromunda AST, ALT,FFA konsantrasyonun arttığını, glikoz seviyesinin ise
azaldığını bildirilmektedir (Aslan ve ark. 1988;A vi-der ve ark. 1986; Reid ve Robert 1983). Bu araş tı rmada AST (p<O.01) ve ALT (p<O.OS) se-viyelerinde artış belirlenirken. ALP, Trigliserit, T. Bilirubin ve kolesterol seviyesinde değişiklik b e-lirlenmedi. Serum ASTve ALT seviyesindekiartış; yağların hepatos itlerde birikerek fonksiyonel bo-zuklukluğa yol açmasının yanında, böbrek, kalp ve iskeletkasla rı ndabirikenyağla rınnedenold uğ u h a-sarlardan kaynaklanab ilir. Zira ALP, kolesterol. T.
biluribin vetrigliserit seviyelerindeart ışı nolmaması,
karaciğerde önemli derecede hasarın olmadığın ı
göste rebilir.
Abomasum deplasmanlarında serum glikoz konsantrasyonun önemli oranda arttı gını
bil-dirilmiştir (Muy lle ve ark.1990 ; Van Mfırhafghf ve ark., 1988) .Sunulan çalışmada serum glikozkon
-santrasyonunda çok önemli artış (pcö.öt) b
e-lirlendi. Bu sonuç, Muylle ve ark, (1990) ve Van Mfırhafghfveark.(1988)'nın sonuçla rı ileuyumiç in-dedir. Serum glikoz konsantra syonundaki bu denli artış: abomasum deplasmanına bağlı gelişen stres sonucu salı nan endojen kortizolun glikogenolizi uyarmasından kaynaklanabilir (Smith, 1990; Tu
SiitlncklerhıdcAbcmasumDcplasmnnlaruunYa*Iı...
Şekil 1. Yağ l an ma görülen karac i ğ eri n mikroskopik
gö-rünümü,Sudan Black,x320.
Şekil 2.Sağ lıklı bir hayvana ait karac iğe ri n mikroskobik
gö-rünümü, Oil Red,x275. 120 -140T
1
-0--
Sağlıklı ı 100 r=c-Sagııklıi
120 100 -:ıc-Ab.Dep las 80 i- X -Ab.Dcplaa. M· 60:
ı
2~
t
O ~!
aetiAST ALT ALP KOL rıuo raıı. Glikoz Alb TP P Ca Mg
(U/L) (UlL) (UII.) (mgi<ıı) (mg/dl} (mg/dl] (rng/d l ) (l'Idl) (l'Idl) (rng/dl) (rng/dl) (mg/dl)
Şekil 3. Sağlıklı ve abomazum deplasmanlı sığırların AST, ALT, ALP, Kolestrol, Trigliserid ve Total Bilirubin değerleri .
Şe ki4.Sa~lıklıveabomaıumdeplasma n lı sıçulan nGlikoz,
Albümin, Total Protein, Fosfor, Kalsiyum. Mag -nezyumdeğerleri.
Kayna kl ar
Andrews, A.H., laven, R.·, Maisey, ı. (1991) Treatment
and control of an outbreak of fat cow syndrome in a
large dairy herd.Vet. Rec.129, 216-219.
Aslan.V..AŞtı, R., Nizamlıoğlu, M., Tekeli,T., Başoğlu,
A.,Demirci, Ü.(1989) Postpartum dönem hastalıklarının
yağlı karaciğer sendromu ile ilgisi. S.Ü.Vet. Fak. Derg..
4,1,43-51.
Aslan,V., Eren, Ü., Sevinç ,M.,Öztok,
1.
,
IŞ ı k, K.(1994)Yükseksüt verimli ineklerde kuru dönem vedoğumson
-rası metabolik profildeki değişiklikler ve bunların ka
-rac i ğeryağl an mas ı ileilgisi.Tr.J.ofVeterinary and An
i-malScience,18,93-99.
AŞtı , R.,Aslan,V.,Nizamlıoğlu,M.,Demirci,Ü.,Tiftik.A., Gökçay,Y. (1989) Süt ineklerindeyağlı karaciğer s end-romu üzerine araştırmalar, S.Ü.Vet. Fak.Derg.4,1.21 -36.
Avider, Y.. Bogın, E., Soback, S. (1986) Fatty liver syndrome in farm animals, Biochemical and p
har-macologicalaspect. Isr.J.Vet. Med.42, 4,318-323.
Bölükbaşı, F.(1989) Fizyoloji ders kitabı. A.Ü.Vet. Fak.
Yayınları,No:413.•
ASLAN.OK.BOYDAK, ŞEN.BUmANH,ALK AN
Breukink.H.J.(1990) Aboma saldisplacement Etiology .
pathogenesis, treatmen t and prevention, The Bovine Prac.26,148-153 .
Constable, P.D. (199 1) Abomasal volvulus in cattle: Eti -0109"/. and prognosis.NewOrtense. PA. Proc.9th.567-570.
Cruz, MA, Roblesgit, J.P., Escomill a, M.R., Rubson,
F.S. (1990) Desereten ol abomas al displace ment in dairyceıv es.The Bovine Prac.25,95·98.
Kaneko. J.J. (1989) Clinical biochemistry of dcrn esn e animals. 4th.Ed. Academicpress.ine.Newy ork.
Kutsal, A., Alpan, O., Arpacık. R. (1990) Istatistik uy
-qulamala n BizimBüroBasımevi, Ankara,X...231. Muylle. E., Van Den Hende. C., Susuonck. B., Deprez,
Y. (1990) Biochemical prolil es in cows wıth abomasal
displac ement eetsreıde by blood and hverparatreters.
J.Vet.Med.A37,259-263.
Ni za ml ı o ~ lu . M.. Aslan, V.. Durgun. Z. (1988) SUL sı
ğırla rının ya ğlı karaciğe r sendromunda bazı kan pa
-rametreler i,S.O.Vet. Fak.Derg.4.1,37-41.
Olson. D.J. (199 1) Relationship ofnutrition to abomasal
displacament and partur ient paresis, The Bovine Prac. 26.88-9 1.
Reid.I.M., Roberts. C.J., Mansten . R. (1979) Reduced
fertılıty associated with latty liver in high yeilding daiıy
cows.Jr.Vet. Sci,Commun3. 231·236.
Reid, I.M.,Roberts , C.J. (1983) Subelincal latty liver in dairy cows. CUrrent Research and Future Prospect. Ir.
Vet. 37,104-1 10.
Reid.I.M.(1986)Diagnosis ol latty liver in daırycows. Ir.
J.Vet.Med.42,4. 399-404.
Roberts. C.J.. Reid. I.M.(1986) Fat cow syndrome and subelinical lany liver. Current Vet. Therp.Ani.Prac.W.B.
saundersccrrceny.Philadelphia.
Romies. B. (1989) Mikroskopisch e tecn ik. Urban and Schwarzenbe rg. Muchen·wein·Balt imore.
Sevinç, M.(1994) Sütçü ineklerde doğum felçinin ka -raciğer yağlanması ile ilgisi. S.O. Sağlık Bilimleri E ns-titüsü,Doktoratezi,Konya.
Smith, J.J. (1990) Large Animals internal medicine,.The
CV Mosbyccrrceny.Toronto.
Turgut, K.(1989) Aboma sumdeplasmanlarıve sekum di -latasyonve torsiyonlarının klinik laboratuvar muayenesi. A.O.Sağl ıkBilimlari Doktora Tezi,Ankara.
Turgut. K. (1991) vetermer gastroenterolıi . Güneş kı
tabevibas ı mev i ,Ankara.
Turgut. K. (1995) Veteriner Klinik laboratuvar Teş h is .
Güneşkrtabevibasımevi.Ankara
Wallace, CE (1989) Reıicölo, omasal, abomasal
vol-vulus in dairycows.The BovinePrac.24.74-76.
Van Ml ı rh al g hl. H., Deprez. P., Van hen Hende. C..
Muyrle.E. (1988) The tnnuence of insulin on aboma sal
empllngin cente.J.Vet.Med.A35. 213-220.
Vandeplassche,G.,Korteweg.M" verdontes.T.,Oyaert.
W., Houesenaghal, Y.(1982) The inlluence ol pr
es-toglandinson in vitro moıility ol the antrum pyloricum ol the bovine abomasum. Arch. Int. Pharmacodyn. 256. 324·326.
