Ubeydullah Efendi’nin Amerika Hatıraları-Sıradışı Bir Jön Türk/ Ahmet Turan Alkan/ İletişim Yayınla rı/ 271 s. + 12 s. Albüm
Ubeydullah Efendi (1858-1937), sarıkk-cübbeli bir Jön Türk’tü. Onun çelişkilerle dolu kişiliği, Jön Türkler’in türdeşlikten ne kadar uzak oldukları hakkında fikir veri cidir. II. Abdülhamid, Ubeydullah Efendi’yi (bugünkü Libya’nın gü neyinde, Büyük Sahra’da bulu nan) Taife sürmüş, İttihat ve Te rakki ise ikinci Meşrutiyet’te üç defa mebus seçtirmişti. Ubeydullah Efendi ayrıca hapse de girdiği (“Sultan Hamid devrinde bir buçuk sene hapis, beş buçuk sene nefiy, on sene kaçak oldu ğumuz için tecrübe-i didegândan sayılıyoruz”) Ab dülhamid döneminde sultana jurnaller vermiş, itti hatçıları kıyasıya eleştirmiştir. Mütareke’de (iki kere) Malta’ya sürülmüş, Cumhuriyet’te Beyoğlu Evlendir me Memuru olmuştur. 1931 ve 1935’te, dönemin tek partisi CHP’nin Beyazıt milletvekilliğinde bulunmuş tur. Dünyanın birçok ülkesini gezen Ubeydullah Efendi’nin 1893-95 yılları arasında iki buçuk yılını
geçirdiği Amerika’ya ilişkin anılarını hem zevkle, ki mi zaman hayretle, hem de yararlanarak okuyacaksı nız. Ubeydullah Efendi, yakın tarihimizin fazlasıyla renkli ve özgün kişiliklerinden biri. Onunla, 1886-88 yıları arasında niçin gittiğini bilemediğimiz Paris’te beraber olmuş Ali Kemal’in şu sözleri bu kişilik hak kında aydınlatıcıdır: “Nereden geliyordu? Nereye gi diyordu? Ne yapmak istiyordu? Nasd ne kudret-i İl miyede, ne fikirde idi? Bilinmezdi. Paris’te idi ne için? Iş için mi? Hayır. Tahsil için mi? Yine hayır. Irat, servet sahibi mi idi? Hayır. Nasıl yaşardı, anlaşıl-
w
AHM ET TURAN ALKAN
Ubevdullah
Efendi'nin
Amerika Hatıraları
Sıradışı bir Jön Türk...Abdülha-
mid döneminde hem mahkûm,
hem sürgün, hem jurnalci. İtti
hat ve Terakki döneminde üç ke
re mebus. M ütareke yıllarında
Malta sürgünü. Cum huriyet'in
Beyoğlu Evlendirme Memuru, ardından Beyazıt milletvekili...
Sürgünler bir yana, her fırsatı değerlendiren bir gezgin... Ve
bu renkli şahsiyetin kaleminden, 1890'larda ikibuçuk yılını
geçirdiği Amerika... Ahmet Turan Alkan'ın hazırladığı ve ge
niş bir sunuş yazısıyla zenginleştirdiği kitapta şaşırtıcı göz
lemler, ilginç bilgiler, eğlenceli anılar içiçe... Horoz gibi öten
Protestan papazından Ubeydullah Efendi'nin VVashing-
ton'da açtığı helvacı dükkanına, Ohio nehrindeki Mustafa
Adası'ndan "Ecnebiler nasıl besmele çeker?" meselesine...
>
İ l e t i ş i m Y a y ı n l a r ı
S İ. (212) 638 55 45 - 638 55 71 - 638 55 75 • Faks: (212) 517 71 57 - 58
859 Sokak, Saray işhanı 1/8,35250 Konak Tel. (232) 483 10 40 18 39 82 - 83 Ankara Selanik Caddesi 72,06640 Yenişehir >: (232) 484 46 65 İzmir Kıbrıs Şehitleri Caddesi 1443 Sokak 48/A,
ak 2, 48400 Bodrum Tel. (252) 313 18 06
