Bilgisayar vizyon ve görüntü işleme

Marnara ll.tEimDergisi, SayL:6, Nis.',, 19

BiLGiSAYAR ViZYON

VE

coRiiNrtri$mllm

Dog.Dr.Emin

D.AYDIN

MARMARAi}MVERSTIESI

neti$im Fakiiltesi

Giiriintii

igleme :

Bil

goriintiinun i$lenmesidir, genelde bir

bilgisa-yar ile ba{ka

bir

gdruntfi

itetme.

Bilgisayar

Vizyon

ise; Soriintu

alm4

igleme,

srnlflandfma

tamma

ve hepsiniigerme, karar verme a5amalan;

bir

uzay uaEtrrma aracmn kendi

hareketi

hatkndaki

kararlnl verebilmesi

gibi.

Bu tanlmlar tam deEildir.

(Xiriintii

itlcm€nin uygularnalan:

Git(sel veri tabam

Grafik

dizaYnt

Oymaclhk

Tekstil dizaynl

Hadtaclhk

Metalurji

Materyal

bilimi

Ilag kurgu dizaynr

Nesne tammlama

Mikoskobik

iglemier Uzay aracl resmi iSleme

Partikiil

sayma ve

bolutlanfurma

Ses ayarlama

Ug boyutlu tekrar YaPtlandrrma

Forografik

gizlilik

Elyazmasr g6zme Doliitiman okuma Yiyecek

kaliB

kontrolii

Bakt€risel geliqme

Cotsafik

modellenoe

Ozak

rcyrtisefer

Kozmetik

AsEonomi Savunma

uygulrmal^n

Pagac* izlene

Ultrason ile bahk avlama

qotrllek

_{hata$ belirleme}

Goz retina

karg

a$urmasl Srvr

rnekani$

Yazt ve resim mukemmellesttme

Ddhinatr

transferi Dokiiman

kar$

agurma

Gidilik

miikemrnell€gtirrrc ve

anrmtrma

Hava

h

italama

Ballard

ve

Dmwn

(l9tjl)

tarumr

:

Bilgisayar

Vizyon;

Otomatiklegtirme

giri$imi

ve geni$

bir

i$lemler

menzilinde

birleltirule

ve

gttsel al$

igin EmsiUqrirmel€rdir, ',G&itntU i$le_

me"yi

de bu

Erime

dahil

emi$lerdt.

Niblack (19tO

t".'rn'

:

GorutrtU i$leme: Resimleritr bilgisayarlarca _{i$lenmesi ve daha sonra}

islenen

gorilntiiniin

de

bir gtuiintii

olmasl.

Bilgisayar

vizyon,

gatrundi i$leme den pek gok

teknik

igerir. Fakat "Goren makina"

diyebileceliniz

komple bir sistemle

iligkili

olrnas

itibuiy_

la

gthiinfii illeme ile

kardestir.

Boyle ve Thomas

(19tt)

:

Bilgisayar vizyon :

Drigik

seviyeli

iger

erde goriintU isleme atgorit_

Jensen (19E6) :

Kitabrna "sayrsal Gdriindi lqlemeye

giril"

adlnl

vermil

(Uzaktan

€l-grlana

perspektifinde)

ve gori.intii alma

ile

bolge slnlflandlrma iizedne

ijnemli

boliimler

ayrml!

ve iizerinde durmu$tur'

Gonzales

veWintz

(1977) :

BOlUmterini

$m

diger yMadar

bilgi

vizyonu olarak konulan ele

al-maslna raEmen, alan ve

iliqki

tanlmtamalan iizerinde

yogunlaltrml$tlr'

En

iyi

yaklagrm bilgisayar vizyonu uygulamalaflnl gosteren

bir

itnek

vermektedir.

Onlex

l;9ELiK

qiviLER

KALiTE

KoNTRoLij

Bilgisayar vizyon sistemi, eEer tiretim sistemi yeterli standart frekan-srnda iireti-m yapmryolsa

iLetimi

durdurmada

kullanllabilir'

Eiviler,

hzakta paketleyen makinaya gonderen bir makina taraflndan

uretih;ktedir.

Klzaktaij

givilerin kalitesi gozle

kon[ol

edilebillr' Ancak

sl-tr

Uit

ilie*

ue Uifgi.ayar vizyonu ile izlenebilir' Bu sayede

kiitti

qekilli

olan-i*

Eop

uoru.iioi

iyi

olanlar paketleme makinasma

giinderilir'

Bunun ya-IllnO'u

sist"*

Oen"ttetne imkanr da verir

ki

eger

bozutluk

olanl altmlqsa

sis-tem

durdurulu.

Civiler

hzala

ddhilit

ve mraylclya ucu veya baqrgelir' Bu mekanik

tlr

siste.'mJir.

su,

v-izyon sisteminin

parqa$n

olu$turur'

eiinkii

paketleyci

iivinrn

vitntine dikkaietmez. Krzaktan alma

bdliimii

lgklandrrma ve odakla-ma satandardizasyonlan

ile siirekli

yaprlmakadrr'

Bir

video kamera devamh qivileri gozlemektedh Fakat vizyon siste-mi yeni bir givinin ne zaman kamera alfna gireceEini hrtar' Bu' givinin

yerge-tittiiir"

r"rugu

oorarken

rqrlr

Inrmas/yansttmast

ile

yapllmaktadrr- Daha

sonra sistem, kameradaki bir gerqeveyi ne zaman analiz edecelini ve bu qer-qeveyi ne zaman ataca!rnr

bilebilir'

Sistem gozuniirliiEu

biiyiik

degildir' Renkli veya grinin pekgok

tonla-,rm

ig"rrn"t

zorunda

delildir.'Gerekli

gdztiniirluk gdrevteri belider' bilme'si

g"i"ken,

gor."si

gereken sadece

bir

gekil, dolaylsryla siyah beyaz

yeterli'

30*50

pixellik

bir gergeve ve

I

bit/pixel (yani

noha

siyah ve beyaz olacak)

gibi bir

gdzijniidiik

yetedidir. Bu _{devamh sabit olan mono (siyah-beyaz)}

vi-deo kameralannda

kullanrlr.

Bozuk

qivi

tanlmlamasl

**

EEE

:

tE,/

EA

'5(

I

EE

FF

E:

PE

s€

E-t

EE'

_6.=

Fsg

c

:o

g

E3.

o

_TE

F('"

J\

)ED

q

+=F

a! 6

Daha soMa iglemci istenmeyen getgeveleri yok eder' Bdylece istenen gergevelere geriye

kalr, ikili

olarak kodlanrug olarak hafizada utulan

iki

g6'

rtioiu

if"

kalqtfuEttttlf.

Bir

tanesi

ayfrya

doEm olan boliimti,

dileri

yukanya Oo!ru ota;r UOtiimii igerir. Iglemci

aldrlr

gorUntii ile haflzadaki- gorUntii

ara-srn-daki

farn

sayat. Ideal olarak bu farkrn

"O"

olmasl gerekir' Bununla bera-ber ddkiim zamanrndaki

kiigiik defiqiklilder,

givinin

siwiltilmesi

veya

givi-nin

pkline

SOre qe$itli

hahlar olabilir.

DolaF$ryla,

diiqUk sayrdaki

farkhhklar

(6rnegin aynl

yonlendir-me/siwih;

e givinin

gbttintiisil

ile

kffl

astrllmasr) v€rilen deEerden

bii-yiik

ise, givi, bilgisayar vizyonu taraftndan

reddedilir'

Goriintii

i$leme sadece ktigiik bir pargadr'

qinkii

elektronik araetki-leqim ve mekanik olaylafl da gereklictir. Bu,

bilgisayu

vizyonu ile

ilgili

bil

olaydlr.

Onr,rEx

z;

niLiMSEL

tiLsER

qALI$MALARI

(DENEMELERI) iLA 9LARI

AZALTMAK

Bacak

iilserini

tedavi etmede

kullan

an ilaglafln etkilerini belideye-bilnrek igin, doktodarm A4 ebachnda

bir

saydam iist0 kapall projektbr

yap-raklan ile uygulamaya baSla&gl bir

klinik kululdu'

Bu ilaqlar iilserin tizerine

ton^tuf

iirciiiroioO"f.i

geligmeleri, etkileri izlenmek iizele kabataslak

lek-li

projektor levhalafl uzeiine

rloKorlar

tarafindan iElenir' Bu

levhalu

daha

so'nra anatiz eOitlnet iizere ilag ilrmalarmrn laboratuvadaflna

gdnderilider'

lk

ig

oluak

iilserin resmini gosteren bolgenin kesilmesi

i$emi

yapF l1r. Bu makas kuttanuak elle yaprln daha sonra da

a!rh$

belidenir' Gergek-te yaprlan i$ler doEru fakat gogu zamanlar kafa

kaflltrdat'

Ikinci

bir yaKaqrm ise uygun bir grafik

pmasl

ve

dijital

tablodur'

Bu

dumrnda ulserin iabataslaEl

dijitalteldrilir

ve bu bdlgenin incelenmesi igin

makinada

bt

site

beKetilir. Igin bu

hsm

karl$k ve eEer hala

yap

[xSsa on-lar

bilmek

ag$lndan zordur.

Bilgisayar gdriintiisiiyle

gizimde bu

kalrt

tarayrcrya

girilerek

9alt9-malara

deiamedilir.

G0riintii

daha sonra en uq noktalara kadar mranan

bir

prosese

aklar

[.

Sonra, bilglsayar bu iglem sonunda kag tane beyaz noKanln geriye

faldrlrnr

sayar. Boylece geriye kalan yerler (lackground)

siyahtr'

Bu

ilze

iilserti

Uotgeyi gostedr. hocessor

(mikoiqlemci)

otomatikman yapllan 195

6

g

c

(d

o

₆

o

o

c

o

L

o

o

o

o

o

Genel projektbr

_kafitlanaa

gizilen

iilsert

biitgeleri

buhm

sistemi.

testledn saylslnl ve sonraki analizler ve deneylerin sotuglafl nt Ogrenmek Uzere operatore girer.

A$aBrdaki

_lekil

buriin i$lemleri

ag*lar,

Aynr zamanda

kolayllkla,

uzman olma-yan bir kisinin gtuii$iine de sunulabilir.

Algoritmalafln

ve gergek _projelerin uy-gulanmastnda

bu

kitaptan

faydalanlla-bilt.

coRiiNTii

i$LEN/aNiN

FAYDALARI:

-

Hatay

azaltr

- Klsa siirede iglemi gergekleltirir.

- Kolayca faydalamiabilir.

Bu bdltjm ozellikle goriinrii i$leme ile iE_

lemlerin ne

kadar kolayla$hnldlElnl

gbstermi$tir.

conotrti uoorr.i

Girig (Tantrm)

Bu bdliim

gttriintiiniin

_bellekte

_nas

_{tu_} tuldugu konusuyta

ilgilidir.

citrUnrii

iS-leme yazrhmr

bellelin

dogru

kullanmF

na

bagh

olduEu

igin

bellek

modelleri dnemlidir. Ug

bo1ltlu

bir goriiniiqiin

li-neer hafizaya eglenmesi demek; gortintii gosterilmek zorunda

kalln&Elnda,

ek_

ran datasmln tutulduEu stheg igerisinde

hassas veri yap annm, rahat bir erigim iqin kuflamlmasr demeKir' EE€r

oriji-J"qr"."!ii*"tri""

segilirse, qolu goruntii geqitteri igleme konulacak

qe-kiLde

kolaylaltlrllr'

coRtjNrir

$EKLi

Dikdo

gen

_Fktindeki

goriinfii

modeli en popiiler bellek

modelidir'

cri

r"tiv"JJii

gtitiintti'

herbii

0 ve 2c -

I

degerleri araslnda

bulgT

₉₁

do

eltr.rLii.i*

kut"ular setinden meydana gelmiqtir' 9

tamsaytdl

Helbl.kuru

iixeldir

iresim elemanl) ve herbjr pixel dizisi

M

yatay slralardan ve N-ouWy

iu,""f.i^"'*.to".a

gelmiqtir' Rdylece herbir pixel dikddrtgensel

dizinin

"i"*_,

"f

r*

if"O"

Jit"Uiiir.

yukardaki delerleri

kullanarak, bx_gijriintii

NiU-g

Uitrlr

o.p"

gerektirir.

"g"

1 ite 10 arasrnda, genelde 8 olan' 256 gd

sc

"ivr

"i""

,tpft Litiamsayrdr. N

ve

M

tatmin ettirici bir televizyona

benze-versiiruniimverebrlmekiginenazlndan500*500almahdlr'Aqrkgast'bazr

sisre-mlerde bu kararLlrk uygun

degildir'

Kararhllk

onemli

bir

fonksiyondur' Gorevi gergekleqtirecelq sadece

*ln.

turtirirf.

g"t"fonektedit, biiylece bazr durumtarda 1000+ 1000 yetersiz

"i*tr"

:O-sO

y",erli olabilir'

Praiikte

gdrtintilniin

nrulma$ 4in

gerekli

teq

trirut enOet otatuf W*N kere

goriintiileri

elde tutar' Normalde

goriintii

stan-;;;;;;y*;tundaX:Yl4:3

tunrtur' Bu oran drErndaki herhangi bir

g0-.tintiintio

"tde

totul.asl;

eEer gdrtintii

4:3'liik ekan

monitorunda tam olarak

*ori"tift"t

O"-"t"nda

kahnfsa pixeller

arttk kare olmayacaktrr'

Ornelin

ii0-agg

y6a

ivioeo

Grafik Dizisi)

oranr

ile pixeller

kare olacaktrr' aynl

noruoi-imii Uust a

.itFm

640*512 ile

gosterilebilt

Bu duumda pixeller

nor-iral

uzunluktan madinal olarak daha uzun olacaklardlr'

Herbir pixelin rengi, bir ya da daha fazla bitlerin srkhklafl qeklinde de-potan,r.

narlt

ie trerbir bir 8

bitii

grup ijyelerinden

birit]

oy:TY9"9tl^-?ot

il;;;;;;ti;

tr"isindeki

iqlernler, normal olarak

belirli

bitler

iizerinde

J.gtria

,u*

uv,"t"

bir

defada iglem gorecek sekilde gerqeklenmelidir'

Pixel drqrnda ikiden fazla renkler igin (Siyah ve beyaz d4tnda)' pixel Uayna Uitterln sayrtan

arfillmahdr'

4 renkli

bt

sisem pixel ba$na iki bit

ge-rektirir.

O ---)

mavi

10 ---{>

koyu mavi

01 ---}

aglk

mavi

11

---|>

mauve 1.97

60* 25 6*2

bitlpixel

sisteminde

diipiik gdziiniirliiktoki

viileo

tufuast

F

c

:_5.=

.6F

(.'.E

E

o

=

lr|

=

Diiliik

kararh

bir

sisEm, pixel ba$na 4 renk

ile

160*256'hk

g'jdntiiler

i!le-yeUiit. eu

SstemOe herbir pixeli oluqtural2 bit aynl b)'tedan gelmiqtir' fakat

ardtgtk

delildn.

Genelde kare olmayan pixelledn elde nrttllmasl daha

dege

idil'

He-xagonal pixeller

kulla

truqtr.

Burada

herb!

sra ve siinrn iletigim

igerisin-JJir.

so

ou

uurt ettilerden

kundma

avantajr sagamaktadtr' Sistemdeki "Drawback" esleme isleminin, dikdortgenset e$lemede olduEu gibi i$Iev

gitr-.".XOit.

qiittttl

pixellere arasnclaki mesafeler hangi siitun ve safflann

pi-*eti"rl

igerOigine Uaghdr. Elde tumlan araqlan gdsterim malzemesi' i$lem

goq"kl"ti

u;^tgoti;ahn,

buttin hepsi degi$ik standa lara ayadanmaftdr'

RENK STANDARTLARI

Renk depolarnast igin

deliqik modelerle

ilgili

bir

gokdonanlm.renk sbndartlafl

var|r.

Buttin itandartlarda

bt

pixel rengi iig boyutlu uzayda

bir

oof.ta lle temsif eCifir' Bu uzay balrmsrz renklerle beliniten eksenlere

(hrml-rt

vesil. mavi) veva diEer

baglmsr

gostergeleri

kullanr'

Bunlar

pallakl*'

nei

< ve coterti

fbv.iSV'

ve

H-S

en yaygm srandartlardr' RGB'

hrntrzl

yeSlt ne tnauinlo Uir kombinasyonundan oluqan ve katod

l$k

tiibune rengin i'tii"Smasrn sagtayan

bir

kurqrmdrr. HSV daha basit

bir

organizasyon'

HLs

daha kompleks

bir

Yaplya sahiPtil.

HSV'de padakhk ana rengin dalga

bolu dlgiimiidit Allstrma

o-lalak

bunun deperi d'Ouo

255'.

tuO.tdr. Diyelim ki

o

krmlzryr.temsil ediyor'

.p"t*.io

tonon.

do$u

256

tekar

krruayl

temsil

edeceklit

Bu

bir

aql olarak da

goriilebilir.

krmrzr=o,

Ye$il=120 ve mavi=240

Pulakhk

RGB delerinden hesaplanabilir'

klrmlzlh

=

krrnrz

-

min

(krmrz,

yqil,

mavi)

yeqilh

=

yeqil

'

min

(krma,

yEil,

mavi)

mavitr

=

mavi

-

min (krrnrzr,

yeqil, mavi)

Gitruldiigti Sibi bu deEederin en az bir tanesi

slfEdll

Eger

ihsi

slflrsa bdyle

parlaklk

iigiinciiniin agrsdr. UgU de srtusa renk parlaklrEt V9f

fe;nek-tir. tr.lonitor siyafrla beyaz uasrncla gri bir renk

olacaktr'

Sadece bir bileqen

a

YeSil

Renkli

Nokta

E

_s

Agrk

Yegil

9itketti

Qt

₌

Parlak,k

V=O

A

lv

eksent

i

EEer larrnzr slfusa, agr;

240*mavih

+

120*Yeqilh

Q6kelti=

mavih + YeQilh

formiiliiyle hesaPlanr'

Cokelti son rengin parlakhk derecesidir' Qokelti slfrsa son rengin

paruuri o.gln

yorcutisaiece beyaz rgrkan olulmuqb'r' Eger qdkeld 255 ise son renkte NE beyaz r$k olrnayacakur'

value = max (krmu1, Ye$il, mavi) Tiim model altrgen olaftk gosterilt'

HLS modeli, Texronik Incerproted tarafindan geliEirilmigtir'

HSV

modeline benzer fakat h aq$ mavi=o dan ba$ar ve bir parlakhk ekseni var-&r. L=O siyahtan baElayp

[=1

white (2 3)

HLS modelinde, h HSV'de aldr$ grbi hesaplamr' Sadece mavi+O'dr

ve parlaktrk ve gokelti alafrda verilmigtir' Baqka modeller de

vardr'

fakat bunlar anlaulanld gibi tanlrl

afin$r'

Sonug olarak 1931

ylnda

CIE tarafindan uluslararasl bir rcnk stan-dardr

seli$ilmistir.

Bu sr.andarun bir boliimti CIE normalize edilrnig

form-anti iiaue

sitret'tan'F

paylannl unrrnlamak iqin bir diyagam

h-tlT*::

*

Ggtirn

pr.iio""otoui.l giuiuu ovugtam

gosrcritnl$r:F

b:t1l^ll:

zey iize-rinOe. iabit nok-alar saf lonruz-r' yegil ve maviyr ve diger nokta.latda

buntann kombinasyonlannr g6$€rir.

ORNEKLEME

Bir

yakalama aracrnrn gdziilmesi

bir

hafiza modelinin karar verme-sinder, datta

iyi

otmahdr'

Haftz a modelinin

karadrhb

ihmal

edilmemiggd-riiitu

Oaaytarintn otmatrdr. Detay gereksinimi uygularnaya gore deBifir' Her

yegil, mavi)

-

min (krmlzl,

yegil, mavi)

207

t*Iegl

I

='l

tfu4

q(qrynn

uruluasrle -J

_lrlqltytoit

_an

_{qnfumih il-,}

,^

_{au!.t4uts|a ,ry4luoq}

_lglaryj

_ul{rsltl

_,nufi

_qiZy',

_ppou

nasllsaba^durumlaldaeBe[goruntuyoluiizelindesozilniimaynlisebiret-;ffit;ffi;';t"g*iuiti'

cotuntu

lgindeki volunu belirlerken'

qdzii-ffi;;i;iil;[

_"pe

ve gukurlan olacak sekitde olmasr gerekir'

max (krrmrzr, ye$il, mavi)

'

min (krrmrzl, ye$il' mavi)

l-mu

(krrmrzr, yegil, mavi)

+

min (krrmrzr' ye$il' mavi)

I

I

max (krrmrzr, yegil, mavi)

-

min (krrmrzt' ye$il' mavi)

|

_ _ _{- _'-} _ _ _ _- _'_: - - -

-I

lmax

(kumrzr, ye$il,

mavi)

ryEqrye$il:-I1!--I

2-max 1krrmrz,, yegil, mavi)

'

min

(krrmtzr' ye$il' mavi)

L-L<4.5

Skdti=

Diger yeierde

lgrk kaynagl

1 Krrmtzt Krrmtzt

r

7fi1

San

kaynalt

2

4oo

iusar

cdntiNrU sisrEMi

.

. lnsan

giiriintii

sisteminin agrklamasr, bilgisayarlafln insan

yetenekle-rine ulagmadan dnce g0rtinttilemede ne kadar rnesaiede ofOugurun gOsierif_ mesine yardlmcl olur.

_

Goriintii

_{elde etme ag1$ndan, 962, varolan herhangi}

_bir

kameradan gok daha

iistih

bir

durumdadr. Ters

giirijntiiniin

algllandEl retina rabaLsr, koni ve gubuk admda

iki

arr

allcrdan oluqur.

Gdzd;6

ile

Tmityon

uastnOa

koni vardrr.

_Qolt

_{rednanm merkez bOliimiinde}

_bulunu

_ve ,FovJ^ , aOr",

"f".

Bu konilerrenkiere karqr ytjksek seviyede

duyarhdf.

GOz tastan

qir;

_cevi

rerek

goriintiiniin

6ncelikle fovea iizerinde odaklanmasrnl

sagtu.'foniLar-lak 1$rkra

duyarhdr.Az

lElkh ofiamda iqlevini gergeklegtirernei. _tter

_toni

_{oe_}

yine kendi

sinid ile

baElanu.

_

Gozde _{retinanrn ytizeyine dagrlmE en az 75}

_milyon

_{gubuk vardlr.} Bunlar rerklere

delil,

giiglii r$rga _{duyarlrdri. Sinir uglannr}

_ortd;td

_k,lf,n,,

lar ve sadece goriintiiniin genel _{bir resmini iletider. Az rgrkh u"}

_*fat,"1i,

onamda qahlular.

Arcak

az rqrkh onamda qalrgan Let sensOrter olOuttati

gi

bi, alall zamanda Mdece rck renkli ve grinin _tonlaflndaki

_{goriinttiyl taranf*_}

ta elde ededer.

-

gozrin adapte

olabildili yolurluk limiti

l0 iizeri l0

sralamasrndadlr. Bu sralama en _{dii${ik goriilebilen t$ (tan en giiglii l$1Ea kadardr.}

_n.riti"

_go,

bu

ilging

gdre_vi parlakhk _{seivyesine gore LenOi Ouyarlrtrgrn,}

_Oegiil#et

gergekle$trir._l$* _{seviyelerinin bu geniq}

_limitleri

ile baga

grLb

idlen,

iarlir

az _{tqtk ve farkh padak seviyeleri anlnda a),n$t[amaz. Vedien}

4terte aym an_ da olmamak garuyla baEa

glkabilir.

..

Subjektif

parlakhk, yofunlu!.un logaritmik

bir

fonksiyonudur.

_Az

rgrkh

yolunluktaki

az bir artrg, gok rqrkh yogunlukraki geniS

_,oga

,iiit

_Uuf edilir. Bu nedenle gri seviye _{gtisterimi igin patetlerin}

_dienienmrri

_,orrinOu

limitin.alt

yaflslndaki _{gn seviye degerleri ile gOlgelerin}

sayrsr,

lim,tn

fisr

v*

nslndaki

gri

seviye delerleri ile g0lgelerin _{siyrsrndan Oiiyufr ofmair avsrye}

edilir.

GOZ

_{RENGi KAVRAMLARI}

.

.1.113k1]'E]l k^vranmasr dalgabolunun bir fonksiyonudur ve gekilde

Yegil San

Krma

400 700

Dalga

boyu

(nanomette,

10

e)

,p"kt

olnun

o.t.rtod"ki

dalSaboyunda var olan rgrk daldrmr spekrumun

ug-iinnOati

Oalgauoyunda varolan aynr

dalrhmdaki

qrktan

daha .par-laktlr'

eojt"."

..uiut

t

tnnz

tarafindan, ye$il ve san kadar padak

gdrijlebilmele-ri

igin, daha fazla gug

daFtllf.

Renk gostedmleri genellikle bazr renk kafll1m1

formlafl kullanlrlar'

Krmu

_Mavi Bilinmeyen Renk (Birle$tidlecek)

Kmrzr

+ Yegil Bilinmeyen renk + l\4avi Mavi bilegen Yegil Kumzr bilo$en 206

CRT (Kara.l

If*

Tiibii)

iiggeni

Y69ll

Katot Flk

t0P0

renlded

durumdadr.

Eler

noktalar yeteritrce ufak ve gozlemci yeterli

uzakhha

ise' bu u9 bitiqik

re;k

gortiniimii yerine bir pixel rengi goriinttisii verir'. Bu iig renk o

fanymOuti

aoa ,enklerdir. Herhangi

iki

unesinin herhangi

b{

kryTl"

iigiin;isiinu

oluqturmaz.

Baltmszltklan

korundugu siirece herhangi bir-

ka-nym

Ulr iiguncUstini.i oluEnrmaz.

Balrnsrzhklafl

korundugu siaece

her-hangi iig renk

kullamlabilir.

Goriintiileme

illemi

katkl renkleri

kullanr'Krrmrzt,

yeEil ve maviye

tam giig vermek patlak beyazr olugturur.

Kllmrz

yeqil ve maviyi

kanqur&lt-mrzrla da siyaht oluqtururuz.

Ptatikte, gostedmin

ekan

iizedndeki

noktalan tek renk dalgabo)'u

vermez. Daha doSusu bunlar ihtiyag

dululan

renkler etlaflnda

mertezlen-miq dalgaboyu

[;itleri

olu$turur. Bu da bir problemi oflaya

graflr'

CRT giis-terimin-tte, gergek hayatta g0zte goriilebilen

biitiin

renkleri tam olarak

maviyi

g0stemek

_imkanszdu.

Yukandaki son

iki

diyagam _{bir rengin diEer U9 bagangrglarla birle!_} tirilmesinin nigin her zaman igin miimkiin

;had;gm,;6s;;;ted;.

_;elil

ve krrmrzrnrn toplamlarindan istenen

daglllml

"fO.

"i"rn"yrr-

EU-ntu

gof

fazla mavi igermektedider. Bidegtirilecek olan

_{,.ng. *uul}

_.kl.;;'k

_bu

;oU_

lemi

gozer.

KAYNAKqA

Aydln,.E.D. ,

Biiro

Otomasyonunda

_{Ergonomi, AFA}

_Matbaacrhk, lstan_

bul,

1991.

Ballard, D.H. and C.M. Brown, C.omputer

Vision,

prentice _{Hall, Englewo_} od

Cliffs, NJ,

1982.

Boyle

l

D. ang R.9. Thom^s, Cornputer

_{Vision: A}

_Firt

_{Course, Blackwell} Sciendfic,

Oxford,

I 98g.

Burger,P. and D.Gillies,

_{Interactive Cornputer}

_Graphics:

_Funtional.

pro-cedural and

Deviceleyel

_Methotds

_{aOOiion_Wesley, neaOlng,} Mass, 1989.

Gonzales,

RC.

and p.Wintz,

Digital

Irnage processing, _{Addison_Wesley,}

Reading, Mass, 1977.

Jensen, J.R.,

Iltroductory Digital

Image processing:

_A

_{Remote Sensing}

per-_ _.

.

pective, Prentice Hall,

Englewoodcliffs,

NJ, 19g6.

Niblaclq

W,

An Inboduction

to

Digital

Irnage hoces.sing, 2nd edn.prenti-ce Hall, EnglewoodCliffs,

NJ,

19g6.