B U R H A N
B
UGÜN Haşini Bey’in ölüm yıldönümüdür. Ailesine ve dostlarına bunu hatırlatmakla belki bir acı tazeliyoruz ama Haşim Bey gibi bir insan için de bir kere acıyıp geçmek vefasızlık olur. Onun için acıyalım ve kendisinin hâ tırasını taziz edelim.Haşim Bey’i Bursa’da Vali iken tanıdım. Aleyhine yazı yorduk. O zamanlar otomobil lâstiği, Sümerbank mamullleri gibi şeyler valiler emrinde tevzie tâbi idi. Bize gelen haber lerde bir çift lâstikten bilmem kaç lira haraç alıyor diye İdi
Tabii, hele o devirde araştırıp soruşturmadan yazdık.. Adam olgun adamdı.. Haber gönderdi:
— Bursa’ya teşrif ederlerse memnun olurum ...
Fırsat düştü Bursa’ya gittim.. Davet etti makamına.. O zaman tanıştık kendisiyle.
— Yazdıklarınızın hepsi doğru.. Yalnız, aldığım para ha raç değil.. Bu bir.
— Ama vatandaştan böyle gayrikanunî para nasıl alır sınız?.
Güldü:
— Lâstikleri benden vesika ile alıp beş misline dışarı sa tıyorlar.. Devletin, kendisine yaptığı yardımı paraya tahvil ediyor. Ben bu paradan bir kısmını Belediyeye alıyorum. Bursa’da bu paralarla şurayı, şurayı, şurayı yaptım. Fena mı ettim?, diye sordu..
Hak verdim.. O günden bugüne kendisi hakkmdaki duy gularım tamamen değişti ve ölümüne kadar hürmet ve tak dirim gün begün arttı..
Haşim Bey’in İstanbul Belediye Reisliği seçimini kazan ması ihtimal dahilinde değildi. Buna rağmen Halk Partisin den adaylığını koymuştu.. Seçimi Adalet Partisi adayı Nuri Bey kazanmıştı.. Fakat mazbatasını aldıktan sonra, Halk Par tisi, Nuri Bey’in seçimden evvel memuriyetinden istifa etme yişi sebebiyle seçiminin gayrikanuni olduğunu iddia etti.. İd diasını Yüksek Seçim Kurulu kabul ederek, ondan sonra rey almış olan Haşim Bey’i İstanbul Belediye Başkam ilân e tti
Talihin Haşim Bey’e bu ümitsiz seçimde güleryüz göster- meşini Allah'ın bu çalışkan kuluna yaşlılık devrinde bir lûtfu olarak kabul ettik.
Haşim Bey İstanbul Belediyesine geldiği zaman Meclisin ekseriyetini teşkil eden 54 Adalet Partili üye ve seçimden evvel Belediyeye yerleşmiş olan gene Adalet Partili erkân bu yüzden kendisine diş bilemekte, Halk Partililer ise mutat veçhile kendi adaylarına güvenmekte tereddüt göstermekte idiler.
Haşim Bey dört senelik Başkanlığı zarfında bu üç cep hede savaştığı gibi ilâve olarak hükümet cephesinde de cedel- leşti. Zamanla Belediyede kendisine karşı gibi olanların hepsi yamna geçtiler.. Adalet Partisi arasıra patlayan intikam bom baları halinde çıkışlar yaptı.. Halk Partisi elinden geldiği ka dar adamı müşkül duruma sokmaya çalıştı..
Ben de dahil olduğum halde beşte iki oya sahip olan Halk Partililerin Haşim Bey’e yalnız bütçenin kabulü, bir de hemen her sene Adalet Partisince istenen güvensizlik oylama sında Haşim Bey aleyhine 3/2 çoğunluk olmamasında yardı mı dokunmuştur. Geri kalan işlerde adama hep zorluk çıkar- mışızdır. Sebebi de istediğimiz bâzı kimseleri bâzı memuri yetlere tayin etmemesi, buna mukabil Adalet Partililerin is tediği bâzı yerleri onların adamlarına vermesi idi..
Yakınlarına:
— İstedikleri iki çöpçüyü tayin edip Encümenden dört karar çıkartıyorum. Fena mı ediyorum, dediğini bilirim.
Haşim Bey İstanbul Belediyesine geldiği zaman herkesin kendisine karşı olduğunu biliyordu.. Selefinden müdevver bir istihbar şebekesinin çalışmakta olduğunun da farkında idi.. Hiç kimseyi atmadı.. Zamanla hepsini kendine bağladı. Hattâ Adalet Partisi kafalarının büyük bir kısmını da beraberine aldı.. Ama arasıra Mecliste kendisine komisyoncu falan gibi, hususî iş hayatına ait tarizlerde bulunurlardı. Devre sonuna yakın günlerden bîrinde gene kendisine tariz ederlerken:
— Yakında sen buradan gideceksin..
Diye gelecek seçimi kaybedeceğim ima eder sözler söy lediler.. Yavaş yavaş yerinden kalktı. Sağ elinin işaret par mağını sözlerini teyit eder gibi sallaya sallaya:
— Ben buradan giderim ama hepiniz de beraber gider siniz.. dedi.
Üç yıl evvel bugün Şişli camiinden çıktık, arkasından gi diyorduk. İstanbul Belediyesinin en bilgili Reis Muavini olan Turhan Bey ağlıyordu:
— Bu ihtiyar hepimizi teshir etti.. Sağ kalsaydı bu seçi mi kazanırdı, dedi.
Arkasından., seçimler oldu.. Bir iç anlaşmazlık, Adalet Partisine yanlış adım attırdı, Belediye seçimlerini topyekûn kaybettiler ve Haşim Bey’in kerameti zahir oldu. Hiç biri, hattâ tek bir Adalet Partili Meclise giremedi.. Tekin adam değildi.. İstanbul Belediyesini yokla idare etti. İtibarım iade etti, Kendini halka sevdirdi.. Hattâ hükümete sevdirdi. Aile sine iyi bir nam, binlerce lira borç fakat büyük bir sevgi hâ zinesi bırakarak gitti, yeri boş kaldı.
Taha Toros Arşivi
* 0 0 1 5 1 6 9 2 9 0 0
