A r a ş t ır m a lar
Şair Ziya Paşa’mn Konyadaki Kitapları
v e E l Y a z ı s ı
M E H M E T OrsfDER
M eşrutiyet ta ra fta rı gibi görünen ve 1876 da bu yolda çalışanların gay- re tile tah ta oturtulan Osmanlı Sultanı Abdülhamid II. , Kanun-u Esasî’nin hazırlanm ası için, iki idealist ve dost şairi, yani Namık Kemal ile Ziya Pa şayı vazii’elendirm işti. Ne yazık ki m e şru tiy e t kısa öm ürlü olmuş, lâğ v e d ile re k ta ra fta rla rı dağıtılmış, Mit hat Paşa Taifte can verm iş, Ziya Pa şa da v e za re t rü tb e s iy le gönderildiği Suriye Valiliğinden alınarak, tenzil-i rü tb e ile Konya Valiliğine tayin edil mişti. 1877 yılında Konya yoluna dü şen Ziya P a ş a :
♦Vali-i Şam olarak flç buçuk ay Konyaya sonra göründü gitmek Dağda dondum, ovalarda yandım Mersin üstü Karaman’a giderek Göstere göstere germ-ü serd'in Dünyayı Konyayı öğretti felek..»
demiş, fakat Konyayı çok beğenmiş, burada geniş bir ilim muhiti de bul muştu.
Bir yıl kadar Konya Valiliğinde bulunan şair Ziya Paşa, b e rab erin d e taşıdığı kütü p h an esin d en eli ile seç tiği ve e k serisi kendi yazdığı kitap lardan te şe k k ü l eden 35 ciltlik bir külliyatı Konyadaki Yusuf Ağa K itap lığına vakfetm işti. Bu ki ta p la r e v v e lâ ayrı b ir y e r de (Kütüphane-i Ziya Paşa) adı ile bulundurulm uş, b i lâhare Kitaplığa h a sre d il miştir..
Ziya P a şa ’nın v akfettiği bu kitaplar arasında 3 cilt lik Harabatı, Zafername, Tercii ve Terkiibendleri, m uhtelif edebî ve tarihî yazma, basm a e s e r l e r v a r dır. Her kitabın başında, Ziya Paşa’nın (Hatt-ı dest)i ile yazılmış ve altına şahsî m ü h ü rü basılmış şu ibare ve ta rih v ardır :
«Silk i mülkümde bu
lunan işbu kitap Konya
şehrinde vaki’ Yusuf Ağa
merhumun bina kerdeşi
olan kütüphane derunun-
da hıfzedilmek ve harice
f e r y a t
___________________ _ ir gül d a l ı f e r y a t e d i y o r B a h ç e d e h e r a n , ( f j ü l l e r t e ¿.o ía n d a l l a r a B a t t ı k ç a u z a k t a n ( i P n t a r k i, geçen, g ü n l e r i Bin r e n k f i g ü l ü ş t ü r ; e r k a h k a h a g ü l s ü z d a l a Bir p a r ç a ö l ü ş t ü r . 2 > t r a y e ş e r e n h a s r e t o n u n B a k r ı n ı s a r m ı ş , Z i r a se v ile n fe r, B iliyor g o n c a l d a r n ı ı ş . . C|j3ir h ı ç k ı r ı ğ ı n B e s t e s i d i r h e r n e f e s o n d a « H h » [ a r l a y ü r e k l e r k e m i r e n g i z l i s e s o n d a . If3ir g ü n o d a l ı n s e m t i n e a k ş a m ç ö k e c e k t i r - T J o k l u k o n u t a . c a n d a m a r ı n d a n s ö k e c e k t i r . CTf3rr c a n l ı iç in B a ş k a s ı y o k t u r Bu k a d e r d e n : İ T ? ü m k ü n m ü u z a k l a ş m a k a c e B g e l d i ğ i y e r d e n( f e r t t a n r ı l a ş ır iş t e Bu d a r çe m & e ri k ı r s a i p â k i n n e y a p a r g ü ç B a k ı m ı n d a n d a k ı s ı r s a ? CfPaBBım! Beni g ü l s ü z d a l a B e n z e tm e n o l u r s u n ( f j ü l r e n k l e r i t a . Cf T ? a h ş e r e d e k a l n ı m a v u r s u n *.
