Osmanh arşivinde
iErmeni9 tartışması
Ermenilerin, Osmanh arşivlerinin kendileriyle
ilgili bölümlerinin açılmayacağı iddiaları
sürerken, Arşivler Genel Müdürü İsmet
Mir oğlu, “Onları tatmin etmek imkânsız,
tasnif edilen her bölüm açılıyor” dedi.
‘Osmaniı
MUSTAFA BALBAY
S&S/oîO/
tarak “ Osmanh toprakları içindeki birçok alanda sonradan ayrı devletler kuruldu. Oralarda bin lerce belge var. örneğin bugün kü Ermenistan'a da yakın oldu ğu için Gürcistan arşivleri de Os manlIlar konusunda zengindir. İZMİR — BBC Televizyo
numda yayımlanan “Ermeni soru
nu” adlı belgeselle Osmanh arşiv
leri yemden gündeme geldi. Erme nilerin, “Türkler, Osmaniı arşivle
rini açmayacak” iddialarına karşın Oraları neden araştırmıyorlar?
Arşivler Genel Müdürü İsmet D r 'Mehmet Genç
Miroglu, Onları tatmin etmek mümkün değil. Tasnif edilen her bölüm araştırmanlara açılıyor”
dedi. Bazı tarihçiler ise Osman lIlara ait tek arşivin İstanbul’da olmadığını belirterek, “ Dünya
nın en az 20 ülkesinde Osmanh İmparatorluğu’na ait belge var. Arşivleri tümüyle açıp bu tartış maya bir son vermek gerekli” di ye konuştular.
de OsmanlIlarda milliyetçilik ve bu na bağlı olarak ırkçılık duygula rının hiçbir zaman etkin olmadı ğını anımsatarak şunları söyledi:
“ Ermenilere, Hindistan’dan Hollanda’ya kadar oldukça ge niş bir alanda rastlanıyor. Os manlI İmparatorluğu döneminde Ermeniler, Türklerden ya da di ğer uluslardan ayn tutulmadığı için onlara ait ayn bir arşiv de yok. Zaten Osmanh arşivlerinde ki Ermenilerle ilgili olan belgeleri ayınp bulmak o nedenle zor olu yor. Arşivde milletlere göre ay- nm yok k i.”
Prof. Genç, geçen günlerde Fransa’da yayımlanan Le Nou
vel Observateur Dergisi’nde Er meni belgelerinin önemli bir bö-
yıl da geçse istemeyi sürdürecek- lümünün Vatikan’da olduğuna
lerini” belirtmişlerdi. Ermeniler, ilişkin bir haber yayımlandığını ayrıca Türkiye’nin Osmanh arşiv- belirterek, “ Örneğin oraya bak terinde özellikle 1915 yılma ait bel- sınlar, araştırsınlar, biz de geleri açıklamayacağını iddia et- öğrenelim” diye konuştu,
mişlerdi. Konya Selçuk Üniversitesi
öğ-Arşivler Genel Müdürü İsmet yetim üyelerinden Prof. Dr. Ne-
Miroğlu, Osmanh arşivlerini
f
Goyunç? arşivlerinolabildi-.. . „ .. ___ . , ğınce geniş bir şekilde tüm
araş-tırmacılara açılarak bu tür tart.ş-tngiliz BBC Televizyonu’nda
geçen hafta yayımlanan belgesel de, ABD’deki Ermeni toplumu- nun önde gelen bazı liderleri,
“ katliam” konusundaki genel iddialarını yenilerken, “ Türkle-
rin Doğu Anadolu’daki kendile rine ait topraklan vermeyeceği ni bildiklerini, ama aradan bin
tarım” belirterek şunları söyledi:
“ Onları hiçbir zaman tatmin etmek mümkün değil. İddialan- nı sürdürüyorlar. Osmaniı arşiv lerinin tasnif edilmiş bölümleri ni araştırmacıiann hizmetine su nuyoruz. Kaldı ki daha önceki yıllarda da birçok yabancı araş tırmacı arşivlerden yararlanmış tır. Ermenilerin son televizyon programında ne istediklerini, ne yapmaya çalıştıklarını değerlen dirdikten sonra daha ayrıntılı yo rum yapılabilir.”
Erzurum Atatürk Üniversite si öğretim üyelerinden Doç. Dr.
Enver Konukçu da OsmanlIlar la ilgili olarak en az 20 ülkede belge ve arşiv olduğunu anımsa
malara son verilmesi gerektiğini söyledi. Prof. Göyünç, bu konu da bakanlığın ve Arşivler Genel Müdürlüğü’nün çalışmalarını da eleştirerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“ Sayın Mesut Yılmaz, Erme
nilerle ilgili belgelerin 1691 yılın dan başladığını ve tasnifin de o dönemden 1894 yılma kadar olan bölümü içerdiğini söyledi. Diğer araştırmacılar bir yana, benim 15. ve 16. yüzyılı içeren Osman h Yönetiminde Ermeniler başlık! kitabım var. Bunu ben o arşiv den yararlanarak hazırladım Demek ki benim kitabı okuma' mışlar. Ya da arşivde ne var ne yok onu b ilm iyorla^ ’ ^
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
