A
Pazarertesi
T A N
E V İ
2
IS T A N B U L ı A n k a ra caddesi No. 102M A R T
TELGRAF; TAN, İSTANBULTELEFON: 24310, 24318, 243191 9 4 2
YEDİNCİ YÎL — No. 2346r
--- 'Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir
deG Ü N L Ü K S İ Y A S Î H A L K G A Z E T E S İ
Ç O C U K
A N S İ K L O P E D İ S İ
A lın ız . ÇUnkU bu A n siklo p ed i ona mektep kitab ı k a d a r ve belki ondan daha ziyade lâzım d ır.
Fiyatı Yedi Liradır.
T A N müessesinde ve k itapçılard a bu lu n u rj
H ü k û m e t i n K a r a r ı
U l l i V l I l ı lıC B ! H I 1
Cava Deniz ı
*Muharebesi
C
. —...■>
Yanan F en Fakültesi
Binası Bu Yıl
Yeniden inşa Edilecek
Üniversitede Derslere Bu Sabah Başlanıyor-Yanan Enstitülerin
Talebesi Muvakkaten Diğer Dershanelerde Ders Görecek
Bir Kruvazör Havaya
Uçtu,
15 Japon
Gemisi Batırıldı
Müttefiklere Ait 3
Harp Gemisi Battı
Karaya 4 Tümen Asker
Çıkaran Japonlar
Boebang'ı Zaptetti
Evvelki gece yangından sonra Zeynep Hanım konağının iskelet haline gelen enkazı
Bandoeng 1 (A.A.) — “ Reu- ter„ Cava muharebesi karada, de nizde ve havada şiddetle devam etmektedir. Gece 3 noktaya çı kan Japon kuvvetleri müdafile - rin ısrarlı mukavemetlerine çarp makta ve müttefik tayyareleri, ile harp gemileri kıyı açığındaki istilâ filosunu top ateşi altında bulundurmaktadır.
Küçük müttefik filosunun fev kalâde gayretlerine rağmen, Ja ponlar Cavamn şimal sahiline ka dar 50 taşıt gemisini getirmiye muvaffak olmuşlardır. Müttefik, lerin gari müsavi şartlar altında yaptıkları deniz muharebesi Ja pon filosunu durdurmağa matuf olmuş ve 36 saat sürmüştür.
Şimdiye kadar gelen haberler, son 24 saat zarfında 15 Japon deniz taşıtının batırıldığını ve diğer altısının ciddî hasara uğra tıldığını bildirmektedir.Gayri res mî tahminler, bir kaç binle 3
tü-Sonu: Sa: 2: Sö: 6
H A R B İN
B A Ş A R IL A R I
•• Bugün, harp içinde, bir “ Yeni In giltere,, doğuyor gibidir. Öyle bir İngiltere ki, milletlerin hürriyeti için döğüştüğünü âleme isbat et- taek için ilkönce kendi hükmü altındaki milletlere hürriyetlerini vermenin lâzım geldiğini anlamış bulunmaktadır. Dünyadaki en bü yük İmparatorluğun, daha şimdi den büyük bir Federasyon ve ger çek bir milletler ailesi olmıya ha zırlanması, insanlık için, paha bi çilmez bir kazançtır.
Burhan B E L G E
M
eşhur “ İndia Bili,, yâni Hindistana geçen harpten sonra verilmek istenmiş, hazır lanmış ve münakaşaları bizzat Ingiltere ile Hindistan arasında senelerce sürdükten sonra niha yet tatbik edilmiş olan yasa’nın mürekkebi, henüz kurumamış ol sa gerektir. Çünkü, milletlerin hayatında beş on senenin ne e- hemmiyeti vardır?İndia Bill’e en çok itiraz e- denler, Hindistanda kongreciler, îngilterede ise işçi partisi olmuş tu. Çünkü teklif edilen yasa’nın gayesi;
Önce mihraceler ile halk, İkincisi hindu’lar ile müslü- manlar arasındaki ihtilâfı öne sü rerek, Hint idaresinin en büyük salâhiyetlerini yine Hindistanı Vice - Roi’sınm elinde toplamak tan ibaretti- Muhafazakâr İngil tere, Hindistana az çok kendisi- ninkini hatırlatan bir idare tar zım ideal olarak gösteriyor ve kongreci halk hareketini mihra celer nizamı ve Hint teokratik yapısı ile kösteklemek istiyordu. Kabul edilen istiklâl formülü, bir takım belediye intihabatına iştirakten öte gidemiyor ve hal kın teşriî haklarını kullanması, bir nevi müşavereden ibaret bı rakılıyordu.
Kongreci liderlerden Pandilt - Nehru, bu yasayı tanımamakta ısrar ettiğinden hapsedilmişti.
Halbuki, bugün...
Bugün, yâni Japonya harbe gireli kaç hafta ve gün oldu ise, o tarihtenberi, Nehru tekrar ser besttir. Ve Çin lideri Çang-Kay- Şek, Hindistanda yaptığı müza kereleri bizzat kendisi ile yap - mıştır. îngilterede ise, Hindista- nm yeni yasası hakkında son tek lifleri yapmak hakkı artık şu ya hut bu lord cenaplarının değil, işçi liderlerinden Sir Strafford Cripps’indir.
Sonu; Sa: 2; Sü: 3
Üniversitenin 20 günlük sö mestr tatili nihayet bulduğu için, bütün fakültelerde derslere bu sabah başlanacaktır. Rektör Ce
mil Bilsel, Zeynep Hanım kona ğı yangım ve burada bulunan enstitülerin vaziyeti etrafında bir muharririmize beyanatta buluna rak demiştir ki:
“ — Üniversitenin bütün Fa külteleri, yarın (bugün) normal saatlerde derslerine başlıyacak - tır. Edebiyat Fakültesi Beşiktaşa taşınmış olduğundan, derslerine orada başlıyacaktır. Bu Fakülte nin yangından bütün ziyanı iki boş dolaptan ibarettir.
“ Fen Fakültemizin 14 enstitü sü vardır. Bunların sekizi ayrı yerlerdedir. Üçü biyoloji, ikisi eczacı, ikisi kimya, biri astrono mi enstitüsündedir. . Bunların dersleri yerlerinde yapılacaktır.
“ Zeynep Hanım konağında 6 enstitümüz vardı: Umumî fizik, tecrübî fizik, şimi fizik, matema tik, jeoloji ve F K B kimyası. Bunlardan F K B Kimya Ensti tüsü ile Şimi Fizik Enstitüsünün âletleri, Jeolojinin ve İspençiyari kimyanın birer odası kurtarılmış tır..
“ Fen Fakültemizin profesörler mec lisi, bu sabah Dekan Fahir Yeni ,;ay’m
YANGIN TAHKİKATI
Sonu; Sa: 2; Sü: 1
Ateşin Sobadan Veya Elektrik Kontağından
Çıktığı Zannediliyor - G ece Bekçileri
Nezaret Altına Alındı - İlk Keşif Dün Yapıldı
Fransaya
Paraşütçü
Alanları
ŞARK CEPHESİ
Havre Civarına Yapı
lan Baskın Hareketi
Muvaffakiyetli Oldu
Paraşütçüler Birçok
Esirle Geri Döndü
Londra 1 (A .A ) — Amirallik dairesi, Harbiye Nazrılığı ve ha va nazırlığı, paraşütçülerin Fran sa şimal sahiline yaptıkları akma dair aşağıdaki müşterek beyan nameyi neşretmişlerdir:
“ Müşterek hareketler umumî karargâhı paraşütçülerin 27 şu bat gecesi yaptıkları akın hakkın da şu tafsilâtı veriyor:
Bahriyenin. ordunun ve hava kuvvetlerinin ayni derecede o- nemli ve tesanütlü roller oyna - dıklan akın, Havre’ın 20 kı <> - metre kadar şimalinde Brunoval de kâin dinleme ve haber verme merkezindeki önemli birlik üze rine icra edilmiştir. Albay Sir Nigel Norruan kumandasındaki îngliiz hava kuvvetleri taşıt ve bomba tayyarelerinden mürek - kep bir teşekkül Yarbay Piokaro tarafından idare edilerek hücu - ma geçmiştir. Sonu; Sa: 2; Sü: 2
Donetzde
Bir
Kdnlı
Muharebe
Başladı
Kerç Yarımadasında
Sovyetler 4 Binden
Fazla Zayiat Verdi
Yangın yerinde dün de akşama kadar çalışan itfaiyeciler
Cenup cephesindeki Sovyet Baş Kumandanı Mareşal Timoçenko
PASİFİK HARBİ
Moskova 1 (A.A.) — Kalinin cephesinde dört gün süren şiddet li muharebeler esnasında bir çok şehirler yeniden işgal edilmiştir. Leningrat cephesinde Sovyet-
Sonu: Sa: 2: Sü: 5
Zeynep Hanım konağı yangı nının sebebi henüz katiyetle an laşılamamıştır. Evvelki gece
ad-Beşiktaş
Feneri
Dün 1-0 Yendi
Bu Neticeden Sonra G alatasaray
Şampiyonluk İçin Beşiktaşla
Karşı
Karşıya
Kalmış
Oluyor
liye ve zabıtanın başladığı tahki kat hâlâ devam etmektedir. Bi. nada bulunan gece bekçileriyle yangını ilk görenlerin malûmat larına müracaat edilmiştir- Yan gının yakılan sobalardan sıçrıyan kıvılcımdan veya Edebiyat Fa kültesinin boşaltılması işinde ça lıştırılan işçilerin attığı bir si garadan çıkmış olması ihtimalle ri üzerinde durulmaktadır. Bi nanın boşaltılmış olan kısımların da bir elektrik kontağı vuku bul muş olabileceği de gözden uzak tutulmamaktadır.
Dün yangın yerinde belediye
^55=- Sonu; Sa: 2; Sü: 7
Bi r many
Cephesinde
Siftang'ın Şarkında
Kalan İngiliz Kıtaları
İle İrtibat Kuruldu
Lıızon'da Amerikan
Tazyiki Fazlalaşıyor
B t R M A N Y A D A :
Londra, 1 (A.A.) — Birman- vada şiddetli muharabeler devam ediyor. Japonlar, sayı üstünlü ğüne sahiptirler ve takviye al mışlardır. İngiliz askerleri Bilin ile Stang arasında kalmışlardı. Stang ötesindeki külli kuvvetle re iltihak imkânını bulamıyacak larından korkuluyordu. Bugün haber alındığına göre, irtibat te sis edilmiştir. Vaziyet nezaketi ni muhafaza ediyor. Rangon’un dayanıp dayanamıyacağı düşü • n ölmektedir.
Japon tazyiki artıyor
Rangoon 1 (A.A.) — Ingiliz or du tebliği: Sitang ırmağı üzerin de devriye hareketlerine devam edilmektedir Düşmanın gittikçe artan faaliyeti hakkında emare ler vardır F ÎL İP tN L E R D E :
Deniz Yolu
İle Eşya
Nakliyatı
Mevcut Tarifelere
Yüzde On Nisbetinde
Bir Zam Yapıldı
Ankara, 1 (TAN) — Münaka lât Vekâleti, bugünkü ekonomik durumun icap ve zaruretlerini göz önünde bulundurarak deniz yolarında eşya nakiyatma ait ta rifelerin yüzde on nisbetinde arttırılmasına karar vermiştir.
Yapılan bu zamlar neticesinde, kıymet itibariyle en yüksek sını fa dahil eşyanın en uzak mesafe ye naklinde alınacak navlun kilo başına ancak beş para artmış o-
lacaktır. Kıymetçe daha ucuz o- lan eşyanın kilosu başına düşen zam ise beş paradan çok aşağı o- lacaktır.
Bugünkü umumî fiyat artışları karşısında vapurlarımızın işlet - me, tamir ve yakım masrafları nın da fazlalaşmış olduğu göz ö- nünde bulundurulacak olursa ta rifelerimizde yapılan bu zammın hissedilmiyecek derecede az oldu ğu anlaşılır.
Diğer taraftan yolcu tarifele rinde de tetkikler yapılmaktadır. Bu tetkikler neticesinde yolcu tarifelerinin de ayni nisbet da • hilinde arttırılacağı tahmin edil mektedir.
OiUxiek
Û
Geleceği Bilinince, Gelmeden Ö nce!
R E F İ K
H A L İ D
KARAY
S
iz bu saldırışlara, son azgınlıklara bak mayınız; çoğunu atlattık, azı kaldı...Şeref stadında 6 bin kadar bir seyirci kütlesinin önünü maçından iki görünüş
oynanan F. Bahçe - Beşiktaş
(Yazısı ikinci sayfanuzdadır)
Vaşington 1 (A.A.) — Harbiye Nezareti, Amerikan ve Filipin
Sonu; Sa: 2; Sü: 1
Harbin mi? Belki onun da! Fakat benim söyle mek istediğim kıştır; kış bizi epeyce titrettikten sonra, işte kuyruğu titretti, gidiyor. İnşallah, ö- nümüzdeki yaz yine sulh içinde, sükûn içinde geçecek ve aldığımız dersler, odun ve kömür bakımından bizi daha hazırlıklı bulunduracağından gelecek sene yakıt darlığı çekilmiyecek! Şimdi mesele şu: Yazın ne yapacağız? “ Ne gibi?,, diyeceksiniz. Anlatayım: Bizde bir âdet vardır, yumurta kapıya dayanmadıkça davranamayız.. Yaz mevsiminin geleceği pek belli, hiç şüphe götürmez olmakla beraber yazlık işleri aksat tıkça aksatırız. Meselâ halk denizlere, kırlara koşar; halbuki henüz plâjlarda fennî ve sıhhî tedbirler alınmamıştır; Florya hamamları kiraya verilememiştir; yazlık gazinolar tarifesi yapıl mamıştır; araba ücretleri, zamanın icaplarına göre yeniden konmamıştır. Hattâ vapurların yaza mahsus gidiş geliş saatleri de sıcaklar bastırdığı, ahali açık yerlere can attığı zaman bile daha proje şeklinde kalemlerde beklemektedir.
Şimdiden manzara gözümün önüne geliyor: Floryada ha-mamsızlık, gazinolarda vurgunculuk, araba duraklarında kavga, vapurlarda ve trenlerde cendere.-. Sonra, gazetelerin (Dikkatler), (Dilekler), (Şikâyetler) sütununda tenkitler, feryatlar, akıl ho calıkları... Daha sonra iç haberler: Florya gazinosunun ihalesi gecikmiştir - yazlık gazinolara mahsus tarifeler İncelenmektedir - yeni bir araba tarifesi yapılacak - vapurlarda yaz tarifesi ya kında tatbike başlanacak... Mayıstayız, haziranın ortasını bul muşuz, temmuza girdik, hâlâ o teraneler sürüp gitmektedir ve fıkra muharrirleri bol sermayeye kavuşmuştur; Nasreddin Hoca hikâyeleri sayfa .kenarlarına pıtrak gibi dizilmekte, sütun başlarında pürnakıl açmaktadır!
Gönül istiyor ki bunlar böyle olmasın: Alâkalı daireler, sı cak basıp büsbütün rahavet çökmeden, zamanında bu işleri yo luna koysunlar... Bir de bakalım ki deniz mevsimi gelmeden ha mamlar ihale edilmiş; kır gazinolarına tarifeler asılmış, araba ücretleri belli olmuş, kara ve deniz banliyö seferleri tam mev siminde başlamış, bir intizam, bir kolaylık, bir teşkilat ki değ me gitsin! “ Olur mu?„ dersiniz? “ Olur... Balık kavağa çıkınca!,, Hayır! Akıl başa toplanınca! “ Geleceği bilince, gelmeden önce!.,.-. İşte, hikmet budur; bu söz yalnız belediyenin değil, ferdin, he-pimizin şiarı olmalıdır.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
