SOKAK 1
Y
a z i
L
a r i
• MusAhipzadt C
eI
aL
• •
Ozbekler tekkesi
Yakın vakte kadar İstanbul'un muhtelif semtlerin de Ozbekler, Buhara, Efgan tekkeleri vardı.
Özbek tekkeleri: Üsküdar'da Sultantepesi, Susuz- bağ'da, Eyüp'te, Aksaray'da.
Buhara tekkesi: (Sultanahm et civarında M eh- m etpaşa yokuşunun başında, inerken sağda bir burç üzerinde).
Efgan tekkesi ise Ç engelköy Havuzbaşı'nda idi. Bunlar, Türkistan'dan gelen bir takım sanat sahi bi, her veçhile temiz ve dürüst insanların toplaştık ları bir yerdi.
Ahilerde olduğu gibi ekserisi sanat sahibi olan bu insanlar kazandıkları paranın bir kısmını mensup oldukları bu m ahfele getirirler en samimi bağlarla birbirlerine karşı sonsuz sevgi ve dostluk içinde Ye- sevi tarikatına ait ayinlerini yaparlardı.
Çağatayca ve U ygur lisanındaki İlâhileri ve bil hassa A h m et Yesevi'nin şiirlerini bestelerile
okurlardı.
Bu itibarla musikilerini de halk musikileri teşkil eder. Bu tarikat ayinine tamamen orta Asya Türk lerinin edebiyat ve musikileri hakimdi.
(...) Özbekler'de, M evleviler'de ve Bektaşi’lerde Ahilikte olduğu gibi teşkilât gö ze çarpıyor.
D iğer tarikatlerde bu teşkilat mevcut değildir. Aksaray'da bir de Hindliler tekkesi vardı. Bu tek ke H in d ista n lı Tü rk lere mahsustu. Bu tekkeye mensup Hindliler başlarına beyaz keçe külâh kalen- seve ve beyaz sarık, beyaz cübbe, beyaz entari gi yerler her Perşem be günü selman (sadaka topla mak) a çıkarlar. (...) Türkistan'dan, Hindistan’dan kafile kafile her sene İstanbul yoluyla H a cc’a git mek üzere gelen Türkler İstanbul’da kendi tekkele rinde yatıp kalkarlar ve ekseri bıçak bileyiciliği ve kırılmış kâse, tabak, bardak kenetçiliği yaparak, hi lâl (kürdan), sakal tarağı, misvak gibi şeyler satarak geçinirlerdi.
Müstesna olm ak üzere M ahm u tpaşa’da A k a r çeşm e yanında ismini unuttuğum fakat şöhretini hâlâ hatırladığım Buharalı Alem dar Zadenin büyük çe bir züccaciye mağazası vardı. Bu zat buhara kı yafetini iki çocuğuyla birlikte son zam ana kadar muhafaza etmiştir. (...)
(Eski İstanbul Yaşayışı. Türkiye Yayınevi. 1946)
