Çay Fabrikası Atıklarının Biyobozunur Film Üretimi Đçin
Değerlendirilmesi
Merve Ersoy*, Didem Sutay Kocabaş
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, 70100, Karaman
*Sorumlu Yazar: merveersy8@gmail.com
Hammadde olarak tarımsal ürünleri işleyen fabrikalarda yüksek miktarda bitkisel atık ortaya
çıkmaktadır. Ülkemizde Karadeniz bölgesinde önemli miktarda çay üretimi
gerçekleştirilmektedir. Ana üretici olan Çaykur fabrikalarında yılda 50.000 tondan fazla çay atığı oluşmaktadır. Özel sektöre ait fabrikaların atıkları da düşünüldüğünde, yıllık atık miktarı daha da artmaktadır. Çay atıklarının çevreye ve çöp alanlarına dökülmesi sonucu ciddi çevre sorunları ortaya çıkmaktadır. Üretim sonucu açığa çıkan çay atıkları çöp, lif ve tasnif tozu olmak üzere üç farklı tiptedir. Çay atıklarının katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülerek değerlendirilmesi çevresel ve ekonomik açıdan önem taşımaktadır.
Çay atıklarının kompost, yakıt, gübre ve kafein üretimi gibi birçok alanda kullanılma potansiyeli vardır. Bu çalışmada, çay atıklarından biyobozunur film üretimi incelenmiştir. Biyoplastik olarak da bilinen biyobozunur filmler, fosil bir yakıt olan petrolden üretilen plastiklere alternatif, yenilenebilir biyokütle kaynaklarından üretilmektedir. Biyoplastikler, geleceğin ambalaj malzemesi olarak gösterilmektedir. Rezervi azalan fosil kaynakların kullanımını azaltmak, konvansiyonel plastiklerin yarattığı çevre tahribatını azaltmak için dünyada bu yönde yaptırımlar ve uygulamalar başlamıştır.
Bu çalışmada, çay üretimi atıklarından biyobozunur film üretimi için lignoselülozik bir atık olan çay çöpü+lifi ve tasnif tozu öncelikle KOH kullanılarak alkali özütleme yöntemiyle selüloz ve hemiselüloz fraksiyonlarına ayrılmıştır. Hemiselüloz fraksiyonundan, %10-35 (a/a) aralığında sorbitol ve gliserol kullanılarak çözücü buharlaştırma tekniğiyle biyobozunur film üretimi gerçekleştirilmiştir.
