T.C.
KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
TÜRKÇE VE SOSYAL BĠLĠMLER EĞĠTĠMĠ ANA BĠLĠM DALI TÜRKÇE EĞĠTĠMĠ BĠLĠM DALI
ETKĠLEġĠMLĠ TAHTANIN TÜRKÇE DERSĠNDE
KULLANIMININ ORTAOKUL ÖĞRENCĠLERĠNĠN
AKADEMĠK BAġARI VE TUTUMLARINA ETKĠSĠ
Halil TAYFA Yüksek Lisans Tezi
Tez DanıĢmanı
Doç. Dr. Fulya TOPÇUOĞLU ÜNAL
i Yemin Metni
Yüksek lisans tezi olarak savunduğum “EtkileĢimli Tahtanın Türkçe Dersinde Kullanımının Ortaokul Öğrencilerinin Akademik BaĢarı ve Tutumlarına Etkisi” adlı çalıĢmamın, tarafımdan bilimsel ahlâk ve geleneklere aykırı yardım veya yardımlara baĢvurmaksızın yazıldığını ve yararlanıldığının kaynakların kaynakçada gösterilenlerden oluĢtuğunu ve bunlara atıf yapılanlardan yararlanılmıĢ olduğunu belirtir, bunu onurumla doğrularım.
07/06/2018 Halil TAYFA
ii Kabul Onay
Dumlupınar Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğüne
Halil TAYFA‟ya ait “EtkileĢimli Tahtanın Türkçe Dersinde Kullanımının Ortaokul Öğrencilerinin Akademik BaĢarı ve Tutumlarına Etkisi” adlı çalıĢma 07/06/2018 tarihinde yapılan savunma sonucunda Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalında oybirliği/oyçokluğu ile yüksek lisans tezi olarak kabul edilmiĢtir.
DanıĢman: Doç. Dr. Fulya TOPÇUOĞLU ÜNAL
Üye: Doç. Dr. Ahmet BENZER
Üye: Dr. Öğr. Üye. Esra KARAKUġ TAYġĠ
Doç. Dr. Baykal BĠÇER Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü
iii Ön söz
Teknoloji günümüzde büyük bir hızla geliĢmektedir. Günlük yaĢamın hemen her alanında teknoloji kullanımı artmakta ve teknolojiye bağlı ürünleri kullanmak giderek bir keyfiyetten çok mecburiyet halini almaktadır. Eğitim alanı da hayatın diğer alanları gibi teknolojiden ve teknolojik ürünlerden payını almakta, eğitim ortamları hızlı bir Ģekilde teknolojik araç ve gereçlerle donatılmaktadır.
Teknolojinin eğitim ortamlarına en büyük yansımalarından biri etkileĢimli tahtalardır. Ülkemizde baĢlatılan FATĠH Projesi ile birçok teknolojik aletle beraber etkileĢimli tahtalar da eğitim ortamlarına girmiĢtir. EtkileĢimli tahtalar; öğrencilerin ders esnasında daha aktif ve etkileĢim içinde olmaları, dersin öğrencilerin çoklu duyu organlarına hitap edecek Ģekilde iĢlenebilmesi ve bu sayede öğrencilerin daha etkili ve kalıcı öğrenmeler sağlayabilmeleri gibi amaçlarla sınıflara kurulmaktadır.
EtkileĢimli tahtaların kendisinden beklenen amaçları gerçekleĢtirmede ne derece etkili olduğu, avantajlı ve dezavantajlı yönlerinin neler olduğu gibi konuların araĢtırılması henüz yeni sayılabilecek bu teknolojik aletin daha verimli ve etkili kullanılabilmesini sağlayacaktır. Bu çalıĢmada etkileĢimli tahtanın Türkçe dersinde kullanımının ortaokul öğrencilerinin akademik baĢarılana, Türkçe dersine ve etkileĢimli tahtaya yönelik tutumlarına ne derece etki ettiği araĢtırılmıĢtır. Mevcut çalıĢma sonuçlarının derslerde etkileĢimli tahta kullanımı hususunda yol gösterici olacağı ve gelecekte yapılacak ilgili çalıĢmalara ıĢık tutacağı düĢünülmektedir.
iv TeĢekkürler
Öncelikle kendisini tanımanın bir Ģans, kendisinin rehberliğinde çalıĢmanın bir ayrıcalık olduğunu düĢündüğüm, yüksek lisans eğitimim ve tez çalıĢmam boyunca ihtiyaç duyduğum her konuda kıymetli zamanını ayırarak bilgisi, tecrübesi ve güler yüzüyle yanımda olan hocam ve danıĢmanım Sayın Doç. Dr. Fulya TOPÇUOĞLU ÜNAL‟a sonsuz teĢekkürlerimi sunarım.
Lisansüstü eğitimim boyunca kıymetli zamanlarını bana ayıran hocalarım Dr. Öğr. Üye. Esra KARAKUġ TAYġĠ, Dr. Öğr. Üye. Banu ÖZDEMĠR ve Dr. Öğr. Üye. Recep Serkan ARIK baĢta olmak üzere eğitim hayatım boyunca üzerimde emeği olan tüm hocalarıma Ģükranlarımı sunarım.
Beni yetiĢtirip bugünlere getiren annem Satı TAYFA‟ya, babam Süleyman TAYFA‟ya ve lisansüstü eğitimim boyunca desteğini benden esirgemeyen kıymetli eĢim Necibe TAYFA‟ya teĢekkürü bir borç bilirim.
v Ġçindekiler Yemin Metni ... i Kabul Onay ... ii Ön söz ... iii TeĢekkürler... iv
Tablolar Listesi ... viii
ġekiller Listesi...x Özet ... xi Abstract ... xii Birinci Bölüm ...1 GiriĢ ...1 Problem Durumu ... 2 Alt problemler ... 3 AraĢtırmanın Amacı ... 4 AraĢtırmanın Önemi ... 5 Sayıltılar ... 6 Sınırlılıklar ... 6 Tanımlar ... 7
Kuramsal Açıklamalar, Ġlgili Yayın ve AraĢtırmalar ...8
Kuramsal Açıklamalar ... 8
Eğitim... 8
Öğretim ... 9
Öğrenme... 9
Teknoloji ve eğitim teknolojisi ... 10
FATĠH Projesi... 12
FATĠH Projesi hedefleri ... 13
FATĠH Projesi bileĢenleri ... 13
FATĠH Projesi kapsamı ... 14
EtkileĢimli tahta ... 16
Eğitim BiliĢim Ağı (EBA) ... 22
Türkçe eğitimi ... 25
vi
Ġlgili Yayın ve AraĢtırmalar... 29
Üçüncü Bölüm ...42 Yöntem ...42 AraĢtırmanın Modeli ... 42 ÇalıĢma Grubu ... 44 Akademik baĢarı ... 45 Cinsiyet ... 47
Anne - baba eğitim durumu ... 47
Verilerin Toplanması ... 48
Veri toplama araçları ... 49
Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi ... 49
Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği ... 53
Türkçe Dersinde EtkileĢimli Tahtaya Yönelik Tutum Ölçeği ... 54
Uygulama ... 54
Kontrol grubunda ders iĢleniĢi ... 59
Deney grubunda ders iĢleniĢi ... 60
Verilerin Analizi ... 61
Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi ile elde edilen verilerin analizi ... 61
Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği ile elde edilen verilerin analizi ... 62
Türkçe Dersinde EtkileĢimli Tahtaya Yönelik Tutum Ölçeği ile elde edilen verilerin analizi ... 63
Dördüncü Bölüm ...64
Bulgular ve Yorum...64
Normal Dağılıma Uygunluk Analizi ... 64
Ön test, son test ve kalıcılık testi verilerinin normalliği ... 64
Alt Problemlere Ait Bulgular ve Yorumlar ... 68
Birinci alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 68
Ġkinci alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 69
Üçüncü alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 70
Dördüncü alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 70
BeĢinci alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 71
vii
Yedinci alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 73
Sekizinci alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 74
Dokuzuncu alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 75
Onuncu alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 76
On birinci alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 77
On ikinci alt probleme iliĢkin bulgular ve yorum ... 78
BeĢinci Bölüm ...80
Sonuç, TartıĢma ve Öneriler ...80
Sonuç ve TartıĢma ... 80
Öneriler ... 87
Kaynaklar ...89
Ekler ...98
viii Tablolar Listesi
Tablo 1. AraĢtırma Deseni 1 ... 43 Tablo 2. AraĢtırma Deseni 2 ... 44 Tablo 3. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin 2016 – 2017 Eğitim ve Öğretim Yılı Türkçe Dersi 2. Dönem 1. Sınav Notları ... 45 Tablo 4. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı .... 47 Tablo 5. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin Anne ve Babalarının Eğitim Durumları ... 47 Tablo 6. “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Sorularının Konunun Kazanımlarına Göre Dağılımı ... 51 Tablo 7. “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Maddelerinin Madde Güçlük ve Madde Ayırt Edicilik Ġndeksleri ... 52 Tablo 8. “Cümle ÇeĢitleri” Konusu Deney ve Kontrol Grubu için 6 Haftalık Ders ĠĢleyiĢ Planı ... 56 Tablo 9. Deney Grubu Öğrencilerinin Uygulanan Testlerden Aldıkları Puanların Normallik Dağılımı. ... 65 Tablo 10. Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulanan Testlerden Aldıkları
Puanların Normallik Dağılımı. ... 67 Tablo 11. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Ön Test Puanları Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımsız Örneklem t-testi Sonuçları ... 68 Tablo 12. Deney Grubu Öğrencilerinin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Ön Test Puanları ile Son Test Puan Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımlı Örneklem t-testi Sonuçları ... 69 Tablo 13. Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Ön Test Puanları ile Son Test Puan Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımlı Örneklem t-testi Sonuçları ... 70 Tablo 14. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Son Test Puanları Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımsız Örneklem t-testi Sonuçları ... 71 Tablo 15. Deney Grubu Öğrencilerinin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Son Test Puanları ile Kalıcılık Testi Puan Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin
Bağımlı Örneklem t-testi Sonuçları ... 72 Tablo 16. Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Son Test Puanları ile Kalıcılık Testi Puan Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin
Bağımlı Örneklem t-testi Sonuçları ... 73 Tablo 17. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” Kalıcılık Testi Puanları Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımsız Örneklem t-testi Sonuçları ... 74
ix Tablo 18. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” Ön Test Puanları Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımsız Örneklem t-testi Sonuçları ... 75 Tablo 19. Deney Grubu Öğrencilerinin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” Ön test puanları ile Son Test Puan Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımlı Örneklem t-testi Sonuçları ... 76 Tablo 20. Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” Ön Test Puanları ile Son Test Puan Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımlı Örneklem t-testi Sonuçları ... 77 Tablo 21. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” Son Test Puanları Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımsız Örneklem t-testi Sonuçları ... 78 Tablo 22. Deney Grubu Öğrencilerinin “Türkçe Dersinde EtkileĢimli Tahtaya Yönelik Tutum Ölçeği” Ön Test Puanları ile Son Test Puan Ortalamalarının KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bağımlı Örneklem t-testi Sonuçları ... 79
x ġekiller Listesi
ġekil 1. FATĠH Projesi Hedefleri ... 13
ġekil 2. FATĠH Projesi BileĢenleri ... 14
ġekil 3. FATĠH Projesine ĠliĢkin 2012 Performans Hedefi (MEB) ... 15
ġekil 4. FATĠH Projesine ĠliĢkin 2017 Performans Hedefi (MEB) ... 15
ġekil 5. FATĠH Projesine ĠliĢkin 2018 Performans Hedefi (MEB) ... 16
ġekil 6. EtkileĢimli Tahta ... 17
ġekil 7. Eski Teknoloji Akıllı Tahta ... 18
ġekil 8. Eski Teknoloji Akıllı Tahta ÇalıĢma Sistemi ... 18
ġekil 9. Yeni Teknoloji EtkileĢimli Tahta ... 19
ġekil 10. Yeni Teknoloji EtkileĢimli Tahta Bölümleri ... 19
ġekil 11. FATĠH Projesi Kapsamında Kurulan ve Kurulması Planlanan EtkileĢimli Tahta ÇeĢitleri ... 20
xi Özet
EtkileĢimli Tahtanın Türkçe Dersinde Kullanımının Ortaokul Öğrencilerinin Akademik BaĢarı ve Tutumlarına Etkisi
Bu araĢtırmanın amacı, EtkileĢimli tahtanın Türkçe dersinde kullanımının öğrencilerin akademik baĢarılarına, Türkçe dersine ve Türkçe dersinde etkileĢimli tahta kullanımına yönelik tutumlarına etkisini ortaya koymaktır.
AraĢtırma, ön test-son test kontrol gruplu modele dayanan yarı deneysel bir çalıĢmadır. AraĢtırmanın çalıĢma grubunu, 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında Kütahya ili, Yunus Emre Ortaokulunda bulunan 8-A kontrol grubu ve 8-C deney grubu olmak üzere toplam 50 öğrenci oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın uygulama kısmı 6 hafta süresince, haftada 2 ders saati olmak üzere toplamda 12 ders saatinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Türkçe dersindeki “Cümle ÇeĢitleri” konusu deney grubunda bulunan 25 öğrenciye etkileĢimli tahta kullanılarak, kontrol grubunda bulunan 25 öğrenciye ise etkileĢimli tahta kullanılmadan sıradan tahta ile iĢlenmiĢtir. AraĢtırmayı iki grupta da araĢtırmacı yürütmüĢtür.
ÇalıĢma gruplarındaki öğrencilerin Türkçe dersine yönelik baĢarılarını ölçmek amacıyla araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen 20 soruluk “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” kullanılmıĢtır. Her iki grup öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutumlarını ölçmek amacıyla 2014 yılında Topçuoğlu Ünal ve Köse tarafından geliĢtirilen “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıĢtır. EtkileĢimli tahta ile ders iĢlenen deney grubunun Türkçe dersinde kullanılan etkileĢimli tahtaya yönelik tutumunu ölçmek amacıyla 2016 yılında Topçuoğlu Ünal ve Tayfa tarafından geliĢtirilen “Türkçe Dersinde EtkileĢimli Tahtaya Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıĢtır. ÇalıĢmada toplanan veriler bağımsız örneklem t-test ve bağımlı örneklem t-testi kullanılarak analiz edilmiĢtir.
AraĢtırmanın sonucunda etkileĢimli tahta ile ders iĢlenen deney grubu öğrencilerinin derse yönelik akademik baĢarılarının, klasik tahta ile ders iĢlenen kontrol grubu öğrencilerinin derse yönelik akademik baĢarılarına göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı görülmüĢtür. Bu sonuçtan hareketle Türkçe dersinde etkileĢimli tahta kullanımının öğrencilerin akademik baĢarılarına büyük katkı sağladığı söylenebilir. AraĢtırmanın diğer sonuçlarına bakıldığında etkileĢimli tahta kullanımının Türkçe dersine yönelik öğrenci tutumunu yükselttiği fakat bu yükseliĢin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olmadığı görülmüĢtür. EtkileĢimli tahtanın kullanıldığı deney grubunun Türkçe dersinde etkileĢimli tahtaya yönelik tutumu, uygulama sonunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yükselmiĢtir.
Anahtar kelimeler: EtkileĢimli tahta, FATĠH Projesi, öğrenci baĢarısı, öğrenci
xii Abstract
Effects Of Ġnteractive Board Using Ġn Turkish Lesson On Academic Success And Attitude Of Secondary School Students
The purpose of this research is to demonstrate the influence of the interactive board used in Turkish lessons based on the academic achievements of students, their attitudes towards Turkish lessons and interactive board usage.
The research is a semi-experimental study based on pre-test and post-test control grouped models. The study group of the research consists of 50 students totally, 8-A control group and 8-C experimental group, which are located in Kütahya province, Yunus Emre secondary school in 2016-2017 education year. The application part of the study was carried out for 12 hours during 6 weeks, 2 hours per week. The "Turkish Sentence Types" topic were interacted with the board to 25 students in the experimental group and 25 students in the control group were processed using ordinary board and traditional methods without using the interactive board. The researcher carried out the research in both groups.
A 20 -question "Sentence Variety Achievement Test" developed by the researcher was used to measure the success of the students in the study groups. "Attitude Scale Towards Turkish Lesson" –developed by Unal and Köse in 2014- was used in order to measure the attitudes of the students of both groups towards Turkish lesson. In order to measure the attitudes of the experimental group towards the interactive board used in the Turkish lesson, the "Attitude Scale Towards the Interactive Board in Turkish Lessons" developed by Topçuoğlu Ünal and Tayfa in 2016, was used. The datas collected in the study were analyzed using Independent Samples t-test and Paired Samples t-test.
As a result of the research, it was seen that the academic achievement of the students of the experimental group using the interactive board increased statistically in a meaningful level when compared to the academic achievements of the students of the control group of the classical board. As a result of this, it can be said that the use of interactive board in Turkish lessons makes a great contribution to the academic achievements of the students. When we look at the other results of the study, it was seen that the use of interactive board increases the student attitudes toward Turkish lesson, but this increase is not statistically significant. At the end of the study, the attitudes of the experimental group towards the interactive board during the Turkish class in which the interactive board was used, increased statistically in a meaningful level.
xiii Keywords: FATĠH Project, Interactive board, student achievement, student attitude, Turkish lesson,
1 Birinci Bölüm
GiriĢ
Çağımızda birçok alanda olduğu gibi eğitim-öğretim alanında da köklü değiĢimler yaĢanmaktadır. Eğitim-öğretim anlayıĢı hızla değiĢmekte, eski yöntemlerin ve materyallerin kullanıldığı klasik anlayıĢtan uzaklaĢılarak teknolojik eğitim materyallerinin ve çağdaĢ yöntemlerin kullanıldığı yeni bir anlayıĢa doğru yol alınmaktadır. Eğitim ve öğretim ortamları teknolojik materyallerle güçlendirilmekte eski eğitim araçları yerini hızlı bir Ģekilde son teknoloji eğitim araçlarına bırakmaktadır.
Ülkemizde de çağın getirdiği düĢünce ve anlayıĢlara paralel olarak bilgiye büyük önem verilmekte, toplumu bilgilendirme, bilinçlendirme, bilginin eriĢimini kolaylaĢtırabilme faaliyetleri büyük bir hızla sürdürülmektedir. Nitelikli insan gücüne sahip olabilmek ve bireyleri çağın gereklerine hazır Ģekilde yetiĢtirebilmek için eğitim sürecine teknolojinin uyumu ve uygulanması çalıĢmalarına önem verilmektedir (Arıcı, 2015).
ÇağdaĢ eğitim öğretim anlayıĢından hareketle ülkemiz genelinde baĢlatılan en önemli faaliyetlerden birisi 2010 yılından bu yana Milli Eğitim Bakanlığı ve UlaĢtırma Bakanlığının birlikte yürüttüğü Fırsatları Arttırma ve Teknolojiyi ĠyileĢtirme Hareketi‟dir. Kısaca FATĠH Projesi olarak da bilinen projenin temel amaçları öğrenciler arasında fırsat eĢitliği sağlamak, sınıflara çoklu duyu organlarına hitap edecek teknolojik cihazlar temin ederek eğitimin ve öğretimin kalitesini artırmaktır. FATĠH Projesi gibi eğitim projelerinde geçmiĢten günümüze yoğun olarak teknolojik eğitim araçları konusuna önem verilmiĢtir. Radyo, televizyon, video kaseti ve projeksiyon gibi araçlar sınıf içerisinde yerini bulmuĢ ve uzun yıllar boyu kullanılmıĢtır. Eğitim teknolojilerinde meydana gelen geliĢmeler ile birlikte bu araçlar da geliĢmiĢ ve çağın getirdiklerine uygun olarak değiĢmiĢtir (Boyraz, 2008).
FATĠH Projesi‟nin getirdiği en büyük yeniliklerden biri eğitim-öğretimde kullanılan klasik tahtaların etkileĢimli tahtalar ile değiĢtirilmesidir. EtkileĢimli tahtaların sınıflarda aktif bir biçimde kullanılmasıyla öğrenciler hemen her derste
2 çoklu duyu organlarına hitap edilerek öğrenim görecek bu sayede kiĢisel farklılıklar dikkate alınıp her öğrencinin anlama yeteneği ve kapasitesine uygun ders iĢlenebilecektir. Dersi kendi anlayıĢ biçimine uygun olarak alan öğrenci daha aktif, daha giriĢken ve daha istekli olacağı için dersin kazanımlarını daha kalıcı biçimde elde edebilecektir. Türkçe dersleri açısından bakıldığında da öğrencilerin çoklu duyularına hitap eden, iĢitsel ve görsel ögelerle desteklenmiĢ olarak iĢlenen bir dersin hem daha etkili olacağı hem de öğrencilerin ilgi, sevgi ve motivasyonlarını artırarak derse yönelik olumlu tutum geliĢtirmelerini sağlayacağı düĢünülmektedir.
Problem Durumu
Bireylerin yaĢamları boyunca iĢlerine yarayabilecek olan bilgi ihtiyaçlarını karĢılamak, eğitim ve öğretim faaliyetlerinde verimi arttırmak, öğretim etkinliklerinde bireysel farklılıkları dikkate alarak daha etkili ve kalıcı öğrenmeler sağlamak, öğretmenlerin geleneksel yöntemler kullanırken yaĢamıĢ oldukları sorunlara çözümler bulmak gibi amaçlarla eğitimde teknolojiye her geçen gün daha fazla yer verilmektedir (Pamuk, Ülken ve Dilek, 2012).
Modern eğitim-öğretim anlayıĢında öğrencilere günlük hayattan uzak, kullanıĢsız bilgiler yüklemek yerine günlük hayatlarına aktarabilecekleri ve faydalanabilecekleri beceriler kazandırma anlayıĢı benimsenmiĢtir. Bilgi teknolojilerinin geliĢimini büyük ölçüde bu amaç yönlendirmektedir. Öğrenciler bilhassa okul hayatının baĢlangıcından itibaren belli bir olgunluk seviyesine gelene kadar günlük hayatlarında somut biçimde karĢılaĢmadıkları soyut kavramları kavramada büyük zorluk yaĢamaktadırlar. Kavrayamadıkları birçok kavram ve bilgi havada kalmakta ve öğrencinin günlük hayatında yer edememektedir. Öğrencilerin kavramakta zorlandığı bu soyut kavramların onların seviyesine uygun olarak somutlaĢtırılmasında ve anlamlandırabilecekleri biçimde sunulmasında eğitim teknolojisi araçları büyük bir rol oynamaktadırlar. Bunun yanında öğrencilere sunulacak kaynakların çeĢitliliğinin ve niteliğinin artırılmasında da eğitim teknolojileri araçlarının payı yadsınamayacak kadar büyüktür (Akpınar, AktamıĢ ve Ergin, 2005).
Türkçe dersi açısından bakıldığında, Türkçe dersi becerilerinin öğrencilere somutlaĢtırılarak aktarılabilmesinin, yaparak yaĢayarak öğretilebilmesinin, kısa
3 sürelerde fazlaca etkinlik yapılarak becerilerin daha kalıcı hale getirilebilmesinin teknoloji kullanımıyla daha kolay sağlanabileceği düĢünülmektedir. Günümüzde eğitim teknolojilerinin sınıflara en büyük yansımalarından birinin etkileĢimli tahta olduğu varsayılırsa bu araĢtırmanın problem cümlesi „„EtkileĢimli tahtanın Türkçe dersinde kullanımının öğrencilerin akademik baĢarıları ve tutumları üzerindeki etkileri nelerdir?‟‟ Ģeklinde ifade edilebilir.
Alt problemler
Tezin problem durumu doğrultusunda oluĢturulan alt problemler Ģunlardır: Birinci alt problem: Deney grubundaki öğrenciler ile kontrol grubundaki öğrencilerin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” ön test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
Ġkinci alt problem: Deney grubundaki öğrencilerin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” ön test puanları ile son test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
Üçüncü alt problem: Kontrol grubundaki öğrencilerin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” ön test puanları ile son test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
Dördüncü alt problem: Deney grubundaki öğrenciler ile kontrol grubundaki öğrencilerin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” son test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
BeĢinci alt problem: Deney grubundaki öğrencilerin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” son test puanları ile kalıcılık testi puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
Altıncı alt problem: Kontrol grubundaki öğrencilerin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” son test puanları ile kalıcılık testi puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
Yedinci alt problem: Deney grubundaki öğrenciler ile kontrol grubundaki öğrencilerin “Cümle ÇeĢitleri BaĢarı Testi” kalıcılık testi puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
4 Sekizinci alt problem: Deney grubundaki öğrenciler ile kontrol grubundaki öğrencilerin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ön test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
Dokuzuncu alt problem: Deney grubundaki öğrencilerin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ön test puanları ile son test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
Onuncu alt problem: Kontrol grubundaki öğrencilerin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ön test puanları ile son test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
On birinci alt problem: Deney grubundaki öğrenciler ile kontrol grubundaki öğrencilerin “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” son test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
On ikinci alt problem: Deney grubundaki öğrencilerin “Türkçe Dersinde EtkileĢimli Tahtaya Yönelik Tutum Ölçeği” ön test puanları ile son test puanları arasında anlamlı düzeyde farklılık var mıdır?
AraĢtırmanın Amacı
Teknoloji dünyanın hızlı bir Ģekilde geliĢmesini sağlamakta, bu geliĢim yine doğrudan teknolojiyi etkilemekte ve geliĢtirmektedir. YaĢamın hemen her noktasına etki eden teknoloji geliĢimin asıl kaynak noktası olan eğitim ortamlarına da girmiĢtir ve günümüzde eğitim ortamlarında teknolojiyi kullanmak bir lüksten çok bir ihtiyaç halini almaya baĢlamıĢtır. Ülkemizde son yıllarda eğitim teknolojilerinin yer aldığı öğrenci merkezli öğrenme ortamları kullanılmaktadır. Bu yenilikler ile daha kaliteli bir eğitim öğretimin sağlanması amaçlanmaktadır (E. Özçelik, 2015).
Hızla geliĢen ve değiĢen dünyaya ayak uydurabilecek donanımlı bireyler yetiĢtirmek için öğrencilerin çok yönlü geliĢimini sağlayacak, onların görme, duyma duyularına hitap edip eğitim sürecini aktif Ģekilde geçirmelerine imkân tanıyacak teknolojik araçlara olan ihtiyaç, sınıflara kurulan etkileĢimli tahtalar ile giderilmeye çalıĢılmaktadır. Ülkemizde hemen her sınıfa uygulanması planlanan ve hali hazırda birçok sınıfa uygulanmıĢ olan etkileĢimli tahtalardan maksimum ölçüde fayda sağlamak ve henüz yeni sayılabilecek bu teknolojik aracın olumlu,
5 olumsuz yönlerini ortaya koymak için bu konuda yapılacak çalıĢmalara ihtiyaç olduğu düĢünülmektedir (Tataroğlu, 2009).
EtkileĢimli tahtanın sınıf ortamlarında etkilerinin alanlar bazında araĢtırıldığı çalıĢmalar ilgili alanda bu teknolojik aletin çok daha verimli kullanılmasına yönelik yol gösterici olacaktır. Bir ana dili dersi olan ve öğrencilerin anlama, anlatma kabiliyetlerini geliĢtirmelerine temel teĢkil eden Türkçe dersinde de etkileĢimli tahta kullanımının araĢtırıldığı çalıĢmaların alana katkı sağlayacağı düĢünülmektedir.
Bu araĢtırmanın amacı, etkileĢimli tahtanın Türkçe dersinde kullanımının öğrencilerin akademik baĢarılarına, Türkçe dersine ve Türkçe dersinde etkileĢimli tahta kullanımına yönelik tutumlarına etkisini ortaya koymaktır.
AraĢtırmanın Önemi
Ülkemizde baĢta Milli Eğitim Bakanlığı olmak üzere eğitimin ve öğretimin geliĢmesini hedef edinmiĢ birçok eğitim kurumu eğitim teknolojilerine belli bir bütçe ayırmakta ve yatırım yapmaktadır. Bu yatırımların belki de en büyüğü ve en kapsamlısı FATĠH Projesi‟dir. Projenin en büyük gayelerinden biri bütün dersliklerin etkileĢimli tahtalar ile donatılmasıdır (Tercan, 2012). Büyük çapta yapılan bu yatırımın öğrencilerin ders baĢarılarına ve derse yönelik tutumlarına ne derece etki ettiğinin araĢtırılması hem atılan adımların etkililiğini tespit etmek hem de gelecekte atılacak adımların doğru yöne atılmasını sağlamak açısından son derece önemlidir.
Akgün, Koru Yücekaya ve DıĢbudak (2016), “Türkiye‟de Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik AraĢtırmalar: Bir Ġçerik Analizi ÇalıĢması” adlı çalıĢmalarında Türkiye‟de 2008-2015 yılları arasında akıllı tahta ile ilgili yapılmıĢ makale ve tez çalıĢmalarına yönelik bir içerik analizinde bulunmuĢlardır. Ġlgili araĢtırma kapsamında 33 adet tez ve 39 adet makaleyi incelemiĢler, bu çalıĢmaları yapıldıkları yıllara, konulara, veri toplama araçlarına, yöntemlerine, hedef kitlelerine göre değerlendirmiĢlerdir. Bu analiz çalıĢması incelendiğinde Türkiye‟de etkileĢimli tahta kullanımına yönelik doğrudan Türkçe alanını ilgilendiren hiçbir çalıĢmanın bulunamadığı görülmüĢ ve araĢtırmacılar ilgili analiz çalıĢmasının öneriler bölümünde “Türkçe, tarih, kimya, biyoloji dersleri ile ilgili çalıĢmalar yapılabilir.” önerisinde bulunmuĢlardır. Alanyazın incelendiğinde
6 etkileĢimli tahtanın Türkçe dersinde kullanımına yönelik yapılmıĢ çalıĢmaların çok nadir olduğu görülmüĢ ve bu konuda kapsamlı bir çalıĢmanın olmadığı anlaĢılmıĢtır.
Türkçe dersi açısından bakıldığında, etkileĢimli tahtanın Türkçe dersinde kullanımının, öğrencilerin akademik baĢarıları ve tutumları üzerindeki etkisinin araĢtırılıp ortaya konmasının alana katkı sağlayacağı düĢünülmektedir.
Sayıltılar
AraĢtırmaya dâhil olan kontrol ve deney grubu öğrencilerinin hazır bulunuĢluk ve bilgi seviyelerinin baĢlangıçta eĢit olduğu,
AraĢtırma için hazırlanan baĢarı testinin ilgili konudaki bilgileri ölçmede yeterli olduğu,
AraĢtırmada kullanılan tutum ölçeklerinin öğrencilerin ilgili tutumlarını ölçmede yeterli olduğu,
AraĢtırmada kullanılan baĢarı testi ve tutum ölçeklerinin öğrenciler tarafından içtenlikle yanıtlanmıĢ olduğu,
AraĢtırmaya katılan öğrencilerin kontrol altına alınamayan dıĢsal etkenlerden eĢit düzeyde etkilenmiĢ olduğu varsayılmıĢtır.
Sınırlılıklar
AraĢtırma Kütahya Ġli Yunus Emre Ortaokulu 8/A ve 8/C sınıflarında öğrenim gören öğrencilerle sınırlıdır.
AraĢtırmada çalıĢma grubunda bulunan öğrenci sayısı 50 ile sınırlıdır. AraĢtırma, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar döneminin Mart-Nisan aylarıyla sınırlıdır.
AraĢtırma ilköğretim 8. sınıf Türkçe dersi “Cümle ÇeĢitleri” konusuyla sınırlıdır.
AraĢtırmadaki uygulama 6 haftayla ve 12 saat ile sınırlıdır.
AraĢtırmanın güvenirliği öğrencilerin verdikleri cevapların doğruluğuyla sınırlıdır.
7 AraĢtırmada kullanılan kaynaklar araĢtırmacının ulaĢabildiği kaynaklarla sınırlıdır.
AraĢtırmada uygulanan tüm etkinlikler ve faaliyetler araĢtırmacının bilgi ve tecrübesi ile sınırlıdır.
Tanımlar
Eğitim: Eğitim, kiĢinin yetenek ve davranıĢlarını geliĢtiren süreçlerin tamamıdır (Z. Kaya, 2006).
Öğretim: Öğretim, programlanmıĢ bir yapılanma dâhilinde, belirlemiĢ hedefler doğrultusunda, bireyin bu hedeflere ulaĢması için planlı, programlı ve sistemli bir Ģekilde öğrenilmesi istendik bilgilerin öğrenilmesi için öğrenme faaliyetlerinin uygulanması sürecidir (Kuzgun ve Deryakulu, 2004).
Öğrenme: YaĢantılar sonucunda oluĢmuĢ nispeten sürekli farklılıklardır (Kılıç, 2003).
Teknoloji: Ġnsanın ihtiyaçlarını karĢılamada ve hayatını kolaylaĢtırmada kullanılan pratik uygulamalardır (ĠĢman, 2015).
Eğitim Teknolojisi: “Eğitim Teknolojisi, etkili bir öğrenme-öğretme ortamı oluĢturma amacıyla çeĢitli kuramlar geliĢtiren, çevresel fiziksel faktörleri göz önünde bulunduran, kuram ile uygulamanın birleĢtiği bilimsel araĢtırmalara dayanan sistematik bir bilimsel alandır” (Saruhan, 2015: 10).
EtkileĢimli Tahta: Kendi bilgisayarını içinde barındıran LED ekranın yanında klasik tahtası da bulunan, yazma alanını geniĢletmeye ve LED ekranı dıĢ etkenlerden korumaya yarayan bir sürgülü kapağa sahip olan son teknoloji eğitim aracıdır (URL-7).
8 Ġkinci Bölüm
Kuramsal Açıklamalar, Ġlgili Yayın ve AraĢtırmalar Kuramsal Açıklamalar
Eğitim
Eğitim, toplumun oluĢturduğu tüm maddi ve manevi değerlerin kazanılmasında etkili olan süreçleri içinde barındırdığından insanların yaĢadığı birçok farklı dönemde farklı yaklaĢımlar nedeniyle farklı biçimlerde ifade edilmiĢtir (Bağcı, 2013). Ġdealistler, eğitimi yaratıcıya ulaĢmak için yapılan etkinlikler; Realistler, insanı toplumun önemli değerlerine ve kurallarına uygun biçimde yetiĢtirme süreci; Pragmatistler ise, yaĢantılar yoluyla kiĢide istendik davranıĢ değiĢikliği oluĢturma süreci olarak ele almıĢlardır (Sönmez, 2010). Demirel (2004: 6) eğitimi Ģu Ģekilde tanımlamıĢtır: “Eğitim bireyde kendi yaĢantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istenilen davranıĢ değiĢikliğini meydana getirme sürecidir.” Bir baĢka ifadeyle eğitim, kiĢinin yetenek ve davranıĢlarını geliĢtiren süreçlerin tamamıdır (Z. Kaya, 2006). Eğitimin mevcut tanımlarına bakılarak üç temel özelliğinin olduğu söylenebilir bunlar: Eğitim geniĢ ve karmaĢık bir süreçtir, bu süreçte bireyde davranıĢ değiĢikliği meydana gelmektedir ve bu davranıĢ değiĢikliği bireyin yaĢantıları sonucu oluĢmaktadır (Bingöl MeĢe, 2010).
Eğitim sürecinde, bulunulan çağda toplumların istediği yönde davranıĢ değiĢikliği oluĢturmak için planlı ve programlı uygulamalara gidilir. YaĢadığımız çağdaki eğitim anlayıĢı, öğrenciyi bilgi yüklenen konumundan çıkartarak eğitim sürecinin merkezine alır. Öğrenmeyi öğrenmiĢ, kiĢiliği geliĢmiĢ, problem çözebilme ve yaratıcı düĢünme becerileri geliĢmiĢ, duygu ve düĢüncelerinde dengeli, sevgi ve hoĢgörü duygularıyla ulusal ve evrensel değerlere saygılı bireyler yetiĢtirmek çağımız eğitim anlayıĢını yansıtır (Can, 2003). Eğitim sürecinde bireyin dâhil olduğu planlı, programlı uygulamalar karĢımıza “öğretim” kavramını çıkarmaktadır.
9 Öğretim
Kuzgun ve Deryakulu‟na (2004) göre öğretim, programlanmıĢ bir yapılanma dâhilinde, belirlemiĢ hedefler doğrultusunda, bireyin bu hedeflere ulaĢması için planlı, programlı ve sistemli bir Ģekilde öğrenilmesi istendik bilgilerin öğrenilmesi için öğrenme faaliyetlerinin uygulanması süreci, Ģeklinde ifade edilmektedir. Z. Kaya (2006: 4) öğretim için “Öğrenmeyi oluĢturmak üzere bilgi ve çevrenin düzenlenmesidir.” ifadesini kullanır.
Eğitim ve öğretimin mevcut tanımlarından yola çıkarak sık sık birbirine karıĢtırılan bu kavramların aslında birbirlerinden farklı kavramlar olduğu yorumunu yapılabilir. Eğitim bireyden istenen davranıĢ değiĢikliğini meydana getirme süreci, öğretim ise bu istendik davranıĢ değiĢikliğinin okul gibi örgütlenmiĢ bir kurumda plan ve program dâhilinde gerçekleĢtirilmesi sürecidir. BaĢka bir ifadeyle eğitim hemen her yerde, öğretim ise daha çok okulda yapılmaktadır. Eğitim yaĢam boyunca devam eden, bir sürekliliği olan çok boyutlu bir süreçtir. Eğitimin zaman ve mekân gibi sınırları yoktur. Öğretme süreci ise planlanmıĢ bir program çerçevesinde belli zamanda ve mekânda gerçekleĢen bir eylemdir. Öğretme süreci öğrenme etkinliklerini kılavuzlama iĢidir (Demirel, 2004).
Öğretim, hayat boyu süren eğitimin belli bir döneminde okul gibi kurumlarda, planlı ve programlı olarak alınan bölümüdür. Bu açıdan bakıldığında öğretim, öğrenmenin gerçekleĢmesi ve bireyde istenen davranıĢların geliĢmesi için uygulanan planlı ve programlı süreçlerin tümüdür denebilir (Öztan, 2012). Öğretim gerçekleĢtirilirken, öğrenci, öğretmen, amaç, konu, yöntem, çevre gibi öğretim ögeleri dikkate alınarak planlamalar yapılmalıdır (Demirel ve Yağcı, 2011).
Öğrenme
Ġnsanı diğer canlılardan ayıran ve onun toplumsal bir varlık olarak yaĢamını sürdürmesini sağlayan en önemli özelliklerinden birisi öğrenme yeteneğine sahip olmasıdır. Ġnsanoğlu doğduğunda neredeyse bilinçli hiçbir davranıĢ sergileyemez. YaĢamı için gerekli olan hemen her davranıĢı ve bilgiyi öğrenerek yaĢamını devam ettirir.
10 Demirel (2004) öğrenmeyi yaĢantıyla meydana gelen ve az çok kalıcı izli davranıĢ değiĢikliği olarak tanımlamıĢtır. Z. Kaya‟ya (2006) göre öğrenme bireyde kalıtımdan bağımsız olarak değiĢiklik oluĢmasıdır. Bir baĢka tanımla öğrenme, kiĢinin davranıĢlarında ya da öğrenilmiĢ Ģekilde hareket edebilme yeteneğinde meydana gelen ve çeĢitli alanlarda sonuçları görülen kalıcı bir değiĢikliktir (Schunk, 2009).
Erden ve Akman‟a (2001) göre öğrenmenin üç temel özelliği vardır: Öğrenme ile davranıĢlarda değiĢiklik oluĢmalı, öğrenme bir yaĢanmıĢlık sonucunda oluĢmalı ve kalıcı olmalıdır. Arıcı (2015), öğrenmeyi kendiliğinden öğrenme ve yönlendirilmiĢ öğrenme olmak üzere iki Ģekilde ele almıĢtır. Kendiliğinden öğrenme, bireyin günlük hayatındaki yaĢantıları sonucu kasıtlı ya da kasıtsız Ģekilde edindiği bilgi, becerilerdir ve burada birey kendi kendine öğrenir. YönlendirilmiĢ öğrenmede ise öğrenme bir kurumda ve sistemli Ģekilde verilen dersler sonrasında gerçekleĢir.
Özden (2000) öğrenme konusunda bireysel farklılıkların önemine dikkat çekerek öğrenmenin parmak izi gibi Ģahsi bir Ģey olduğunu ifade etmiĢtir. Her bireyin öğrenme tür, hız ve kapasitesi farklı olduğundan hareketle uygun öğrenme ortamı sağlandığında öğrenemeyecek bireyin olmadığını vurgulamıĢtır.
Bireylere kiĢiliklerine ve kapasitelerine uygun öğrenme ortamları sunarak daha etkili öğrenme imkânları sağlanabilmesi mümkündür. Bireysel farklılıklar dikkate alınarak ilgi ve yeteneklere göre çeĢitli öğretim yöntemleriyle farklı öğretim materyalleri kullanılarak her birey için kapasitesine uygun öğrenme ortamları oluĢturulabilir. Bireyin çağa ayak uydurabilmesi ve kapasitesinin üst sınırlarında öğrenim elde edebilmesi ancak kendisine uygun öğretim yöntemi ve materyalleri kullanılarak mümkün gözükmektedir. Öğretim ortamlarında ihtiyaç duyulan yeni yöntem ve materyallerin geliĢtirilebilmesi ve etkin bir Ģekilde öğretim ortamlarına sunulabilmesi söz konusu olduğunda karĢımıza “Teknoloji” ve daha özel anlamda ifade edecek olursak “Eğitim Teknolojisi” kavramı çıkmaktadır.
Teknoloji ve eğitim teknolojisi
Alanyazın incelendiğinde günlük hayatta sıklıkla kullandığımız teknoloji kavramının farklı Ģekillerde tanımlandığı görülmektedir. KoĢar, Yüksel Özkılıç,
11 Avcı, Alyaz ve Çiğdem (2005: 3) teknolojiyi, “Bilimin; insanlığın iç içe olduğu ulaĢım, hizmet, sağlık, eğitim gibi birçok alanda karĢılaĢtığı sorunlara cevap sağlayacak biçimde uygulamaya konmasıdır”, Z. Kaya(2006: 24), “Ġnsanların hayatta karĢılaĢtıkları sorunlara çözümlerin üretilmesi için çeĢitli araç gereçlerin, yöntemlerin geliĢtirilmesidir.”, Demirel (2010), belli hedeflere ulaĢmak için önceden edinilmiĢ bilgilerin uygulanmaya geçirilmesidir, Ģeklinde tanımlamaktadırlar.
Teknolojinin farklı tanımları incelendiğinde teknolojiyi, insanoğlunun çeĢitli sorunlarını çözmek, hayatı kolaylaĢtırmak ya da hayattan daha fazla verim sağlayabilmek için mevcut bilgi ve birikimiyle oluĢturduğu madde, ürün ya da yöntemlerdir, Ģeklinde açıklamak yanlıĢ olmaz.
Günümüzde teknolojinin bizlere sağlamıĢ olduğu her türlü bilgi, donanım ve materyalden hemen her alanda olduğu gibi eğitim alanında da yoğun bir Ģekilde faydalanılmaktadır. Eğitimin çağa ayak uydurabilmesi için geliĢen teknolojiyle yoğun bir etkileĢim içinde olması kaçınılmaz bir gerekliliktir. Eğitim ve teknoloji, insan yaĢamının daha etken bir hale getirilmesinde rol oynayan ögelerdir. Her iki öge de insanın çevreye egemen olma çabalarında baĢvurduğu araçlar olmuĢtur. Eğitim insanın çeĢitli bilgi ve beceriler kazanmasına hizmet etmiĢtir. Teknoloji ise insanoğlunun eğitim ile elde ettiği bu bilgi ve becerilerden daha verimli biçimde fayda sağlamasında ve onları daha sistemli biçimde kullanmasında yararlı olmuĢtur. Böylece eğitim ve teknoloji insanlığın geliĢmesi, güçlenmesi, doğaya hâkimiyet kurması ve egemen bir güç haline gelmesinde son derece faydalı olmuĢtur. Eğitim ve teknoloji kavramlarının kesiĢtiği noktada “Eğitim Teknolojisi” kavramı ortaya çıkmaktadır.
Saruhan (2015: 10) eğitim teknolojisi kavramını “Eğitim teknolojisi, etkili bir öğrenme-öğretme ortamı oluĢturma amacıyla çeĢitli kuramlar geliĢtiren, çevresel fiziksel faktörleri göz önünde bulunduran, kuram ile uygulamanın birleĢtiği bilimsel araĢtırmalara dayanan sistematik bir bilimsel alandır” Ģeklinde tanımlamıĢtır. Teknoloji ve eğitim kavramları ayrı ayrı düĢünülmeden bir bütün halinde ele alınmalı, daima eğitime katkı sağlayacak çalıĢmalar teknoloji ile değer kazanmalıdır (Alpar, Batdal ve Avcı, 2007). Ediz (2008) ise eğitim teknolojisi kavramını, eğitim ve öğretimin amaçlarını yakalamada kullanılan tüm araç, gereç, yöntem ve düĢünceleri içine alan süreçlerdir, biçiminde tanımlamıĢtır. Bilginin
12 süratli bir biçimde yayılması, bireylere anlayıĢ ve kabiliyetlerine uygun öğrenme ortamlarının hazırlanması eğitim teknolojilerinin geliĢtirilme amaçlarındandır (Karakaya, 2013).
Teknolojinin eğitime yansımasının en somut hali eğitimde kullanılan teknolojik araçlardır. Eğitimden sağlanmak istenen verimin en iyi Ģekilde alınabilmesi için bu ürünlerin eğitim sürecinde etkili bir biçimde kullanılması bir gereklilik halini almaktadır. Teknolojinin eğitim ortamlarında kullanılması ve teknolojinin sağladığı her türlü imkân ve araç gereçten eğitim ortamlarında faydalanılması eğitimi niteliksel olarak geliĢtirmektedir (Boyraz, 2008).
Çağa ayak uydurmak isteyen ve hızla ilerleyen bilgi toplumlarının gerisinde kalmak istemeyen ülkemizde teknolojinin eğitim ortamlarında kullanımına iliĢkin çalıĢmalar yapılmıĢ ve bu doğrultularda kararlar alınmıĢ, projeler hazırlanmıĢtır. Bu projelerin en kapsamlılarından birisi FATĠH Projesi‟dir.
FATĠH Projesi
Ülkemiz öğrencilerinin son teknoloji eğitim araçlarıyla zengin bir içeriğe ulaĢarak çok yönlü olarak geliĢebilmeleri ve fırsat eĢitliği sağlanarak her birinin eğitim seviyelerinin yükseltilmesi için tasarlanmıĢ olan Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi ĠyileĢtirme Hareketi (FATĠH), 2010 yılının Kasım ayında Milli Eğitim Bakanlığı ve UlaĢtırma Bakanlığı arasında imzalanan bir protokolle hayata geçirilmiĢtir.
FATĠH projesi biliĢim teknolojilerinin öğrenme-öğretme süreçlerine uygulanmasına yönelik atılmıĢ büyük bir adımdır. Bu proje ile öğretmen ve öğrenciler ders ortamlarında yeni teknolojiler ile tanıĢmakta, geleneksel öğrenme ortamlarından farklı olarak e-kitaplar, eğitim yazılımları, videolar, öğrenme nesneleri gibi birçok yeni ve teknolojik ürüne ulaĢmaktadır (Çakıroğlu, 2013).
FATĠH Projesi‟ni yalnızca bir eğitim yahut donanım projesi olarak görmek çok doğru değildir. Bu proje ile son teknolojiden sağlanan ürünlere yönelik araĢtırma-geliĢtirme faaliyetlerinin yapılabilmesi, tüm eğitim ortamlarına teknolojik ürünler sağlanabilmesi, öğretmenlere ve öğrencilere teknolojinin son ürünü olan tablet bilgisayarlar verilebilmesi ve tüm bunlar sayesinde ülkemizde
13 yerli üretimin canlandırılması, iĢsizlik oranlarının azaltılması hedeflenmektedir (MEB, 2013).
FATİH Projesi hedefleri
FATĠH Projesi ile öğrencilerin yalnızca akademik olarak eğitilmesi ve derslerden aldıkları notlarla, akademik baĢarılarıyla değerlendirilmesi değil ilgi alanlarını oluĢturan her türlü faaliyete imkân sağlanıp bu alanları da içine alan çok yönlü ve kapsamlı bir eğitim alması ve bu Ģekilde değerlendirmeye tabi tutulması öngörülmüĢtür. Öğrencilerin yalnızca sınavlardan aldıkları notlara göre değerlendirildiği sistemden sınav sonuçlarına göre eksik kalan yönlerini görerek, akademik alan dıĢı ilgilerini tespit ederek, bireysel yeteneklerini keĢfederek, hangi yollarla ve yöntemlerle daha kolay anlayabildiğini ve öğrenebildiğini anlayarak, hangi alanlara eğilim gösterdiğini dikkate alarak değerlendirildiği bir sisteme geçiĢ bu projenin hedeflerindendir.
Proje kapsamında dersliklere etkileĢimli tahta ve internet bağlantısı sağlanması, öğrencilere ve öğretmenlere tablet bilgisayar dağıtılması planlanmıĢ ve böylece öğretmen, öğrenci, etkileĢimli tahta ve tablet etkileĢimiyle bilgi edinme ve öğrenme sürecinin daha etkin hale getirilmesi hedeflenmiĢtir. Eğitim teknolojilerinin son örneği olan bu araçlar sayesinde öğrenciler sınıf ortamı dıĢında da bilgiye rahatça ulaĢabilecek, öğretmen tarafından verilmiĢ olan ödevleri ve etkinlikleri gerçekleĢtirip dönüt alabilecek ve bağımsız olarak araĢtırma ve proje çalıĢmalarında bulunabilecektir. Bu sistem sayesinde öğrenme ve öğretim sürecinde süreklilik sağlanması da projenin hedefleri içerisindedir (URL-3).
Şekil 1. FATĠH Projesi Hedefleri FATİH Projesi bileşenleri
Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi‟nde bilginin ve iletiĢim teknolojilerinin toplumların ihtiyaç duyduğu vasıflı insan gücünün yetiĢtirilmesinde önemli bir payı olduğu vurgulanmıĢtır
14 (URL-4). Milli Eğitim Bakanlığı, eğitim öğretimin yapıldığı tüm kurumlara ihtiyaç duyulan eğitim teknolojisi altyapısının kurulması ve öğrencilere eğitim teknolojilerinin sağladığı materyalleri aktif bir biçimde kullanma yetkinliğinin kazandırılmasını bir amaç olarak görmektedir. Bu doğrultuda uygulamaya konulan FATĠH projesi için 5 bileĢen tanımlanmıĢtır:
Şekil 2. FATĠH Projesi BileĢenleri
ġekil 2.‟ de görüldüğü gibi FATĠH Projesi 5 temel bileĢenden oluĢmaktadır. Temel bileĢenlerinin kapsamından da anlaĢılacağı üzere FATĠH Projesi sadece bir donanım veya eğitim projesi değildir. FATĠH Projesi gerek fikirsel gerekse faaliyetsel olarak çok boyutlu bir çalıĢmadır ve ülke dinamikleri açısından son derece büyük bir önem arz etmektedir (URL-5).
FATİH Projesi kapsamı
Eğitim ve öğretimin niteliğini artırmak ve eğitimde fırsat eĢitliğini sağlamak amacını güden FATĠH Projesi Kasım 2010‟da kamuoyuna duyurulmuĢtur. Proje tüm öğretim kurumlarını kapsayacak niteliktedir ve eğitim sisteminde yeni bir dönemi beraberinde getirmeyi hedeflemektedir. Proje kapsamında donanımsal altyapının iyileĢtirileceği, e-öğrenme içeriklerinin sunulacağı ve öğretim programlarının biliĢim teknolojilerini içerecek hale getirileceği belirtilmektedir (Çelen, Çelik ve Seferoğlu, 2011).
Projenin hayata geçirildiği zamandan günümüze kadar proje kapsamında yapılmıĢ olan yatırımlar, faaliyetler, hedefler ve bunlara yönelik olarak belirlenmiĢ maliyetler Ģekiller halinde sunulmuĢtur (URL-4, URL-6, URL-13):
15 Şekil 3. FATĠH Projesine ĠliĢkin 2012 Performans Hedefi (MEB)
Şekil 4. FATĠH Projesine ĠliĢkin 2017 Performans Hedefi (MEB)
Ülke genelinde 16.876 eğitim kurumuna 883.324 adet uç kurulum yapılmıĢ ve 432.315 etkileĢimli tahta sağlanmıĢtır. FATĠH Projesi kapsamında tüm eğitim kurumlarında çalıĢmalar sürdürülmektedir. 2017 yılında 100.000 adet etkileĢimli tahtanın daha eğitim kurumlarına kurulması planlanmaktadır. Tablet dağıtımı için planlanan sayı ise 2,5 milyondur. Öğretmenlere eğitim teknolojileri alanında
16 yetkinliklerini güçlendirmek amacıyla yüz yüze ve uzaktan eğitim Ģeklinde hizmet içi eğitimler uygulanacaktır. Yüz yüze sağlanacak eğitimlere 3.640 öğretmenin, uzaktan sağlanacak eğitimlere ise 230.000 öğretmenin katılımı hedeflenmektedir (MEB, 2016b).
Milli Eğitim Bakanlığı Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı tarafından yayınlanan 2018 Yılı Performans Programı 2014-2018 Onuncu Kalkınma Planı‟nda FATĠH Projesi‟nin tamamlanacağı bir hedef olarak bildirilmiĢ, tüm eğitim öğretim kurumlarında eğitim teknolojileri alt yapısının geliĢtirileceği, öğrenci ve öğretmenlerin eğitim teknolojilerini kullanma yetkinliğinin artırılacağı belirtilmiĢtir. Aynı programda FATĠH Projesine iliĢkin 2018 yılı performans hedefi tablosu da yayınlanmıĢtır (URL- 13):
Şekil 5. FATĠH Projesine ĠliĢkin 2018 Performans Hedefi (MEB) EtkileĢimli tahta
Teknoloji kullanımı yaĢadığımız çağda bir keyfiyet olmaktan çıkmıĢ ve bir gereklilik halini almıĢtır. Bu durum toplumları günün Ģartlarına ve geleceğe donanımlı bir Ģekilde hazırlamak görevini üstlenmiĢ olan eğitim kurumlarıyla teknoloji iliĢkisini de direkt olarak artırmıĢtır. Eğitime doğrudan yön veren öğretmenlerin bilgi toplumuna uyumlu bireyler yetiĢtirebilmeleri için okul içi ve dıĢı faaliyetlerini teknoloji ile bütünleĢtirmeleri kaçınılmaz bir gereklilik halini almıĢtır (Çelik ve Kahyaoğlu, 2007).
17 Ülkemizde bireyleri çağın gereklerine uygun, donanımlı birer insan olarak yetiĢtirmek için eğitim ortamlarında teknolojinin imkânlarından yararlanma çalıĢmaları özellikle 2010 yılından itibaren hız kazanmıĢtır. 2010 yılında kamuoyuna duyurulup hayata geçirilen FATĠH Projesi‟nin eğitim ortamlarına en büyük yansımalarından birisi sınıflara kurulan etkileĢimli tahtalardır (Topçuoğlu Ünal ve Tayfa, 2016).
EtkileĢimli tahta kendi bilgisayarını içinde barındıran LED ekranın yanında klasik tahtası da bulunan, yazma alanını geniĢletmeye ve LED ekranı dıĢ etkenlerden korumaya yarayan bir sürgülü kapağa sahip olan son teknoloji eğitim aracıdır (URL- 7).
Şekil 6. EtkileĢimli Tahta
Eğitim teknolojilerinin en etkili aletlerinden biri olan etkileĢimli tahta eğitimde birçok amaçla kullanılabilmektedir. Bu teknolojik alet birebir ya da toplu olarak uzaktan eğitim, seminer ve toplantı olanağı gibi birçok imkân sunmaktadır. Kurulumu ve kullanımı son derece kolay olan etkileĢimli tahtayı bilgisayar okuryazarlığı olan her birey sadece birkaç saatlik eğitimle etkili bir biçimde kullanmayı baĢarabilir (Z. Kaya, 2006).
Ülkemizde FATĠH Projesi kapsamında sınıflara kurulan son teknoloji etkileĢimli tahtaların eski teknoloji olan akıllı tahtalara göre büyük avantajları bulunmaktadır. Eski sistem akıllı tahtaların harici bir bilgisayar ile bağlantısının yapılması ve projeksiyon cihazı ile görüntü aktarımı sağlanması gibi zorunluluklar hem daha fazla teknik bilgi gerektirmekte hem kullanımı olumsuz yönde
18 etkilemekte hem de daha çok teknik aksaklığa sebebiyet vermekteydi. Projeksiyonla yansıyan görüntünün araya öğretmen ya da öğrenci girmesiyle sık sık kesintiye uğraması, projeksiyon lambalarının ömrünün kısa sürede tükenmesi ve maliyetinin oldukça yüksek olması, gün ıĢığında projeksiyon yansımasının yeterince görünmemesi gibi sorunlar eğitimi olumsuz yönde etkilemekteydi. Yeni nesil etkileĢimli tahtalarda ise harici bir bilgisayar ve projeksiyon cihazı kullanma mecburiyetleri ortadan kaldırıldığı için karĢılaĢılan bir çok sorun temelden çözülmüĢtür. Yeni nesil etkileĢimli tahtalar tüm sistemlerini içinde barındıran bir dokunmatik ekran, bu ekranı muhafaza etmeye yarayan sürgülü bir tahta ve hemen yanında bulunan yazı tahtası ile bütünleĢik bir halde sınıflara kurulmaktadır (URL-7). Ġlerleyen teknoloji sayesinde eski, dayanıksız, maliyeti yüksek iĢlevi kısıtlı olan akıllı tahtalar yerini hem daha ucuz, hem daha sağlam hem de daha iĢlevsel olan elektronik alıcılarla çerçevelenmiĢ dokunmatik etkileĢimli tahtalara bırakmaktadır (Tercan, 2012).
Şekil 7. Eski Teknoloji Akıllı Tahta
19 Şekil 9. Yeni Teknoloji EtkileĢimli Tahta
Şekil 10. Yeni Teknoloji EtkileĢimli Tahta Bölümleri
FATĠH Projesi kapsamında sınıflara kurulan ve kurulması planlanan etkileĢimli tahtaların türlerine göre sınıflandırılmasına iliĢkin bir görsel aĢağıda sunulmuĢtur (URL-7):
20 Şekil 11. FATĠH Projesi Kapsamında Kurulan ve Kurulması Planlanan EtkileĢimli Tahta ÇeĢitleri
Sınıf ortamında etkileĢimli tahta kullanımının sağladığı bazı avantajları ve etkileĢimli tahta kullanımının neden olduğu bazı dezavantajları Ģu Ģekilde sıralayabiliriz (Adıgüzel vd., 2011; Akdemir, 2009; Altınçelik, 2009; Güçlü, 2014; Turan, 2012; Türel, 2012; URL-9) :
EtkileĢimli tahta kullanımının sağladığı bazı avantajlar:
EtkileĢimli tahta sayesinde rahatlıkla ulaĢılabilen ve çeĢitlendirilebilen görsel ve iĢitsel unsurlar dikkat dağınıklığını engellemekte, konuyu somutlaĢtırmakta, öğrencilerin ilgisini çekmekte, görsel hafızayı zenginleĢtirmekte ve böylece derste anlatılanları daha etkili ve kalıcı hale getirmektedir.
Sınıf ortamında ya da laboratuarda yapılması mümkün olmayan ya da riskli olan birçok deney, canlandırma etkileĢimli tahta uygulamaları sayesinde öğrencilerin aktif katılımıyla yapılabilmektedir.
Birçok dersin gerekliliği olan fakat maliyet yüksekliği ya da ortam müsaitsizliği gibi nedenlerle eğitim ortamlarına getirilemeyen haritalar, maketler, görseller etkileĢimli tahta sayesinde maliyetsiz olarak çok kısa bir sürede ve bol çeĢitlilikle eğitim ortamlarıyla buluĢmaktadır.
EtkileĢimli tahta ile konular, alıĢtırmalar ve sorular çok kısa bir süre içerisinde öğrencilere sunulmaktadır. Böylece öğrencilerin konuyu daha çabuk kavramaları sağlanarak çok daha fazla sayıda alıĢtırma
21 yapmalarına ve soru çözmelerine imkân tanınmakta, zaman verimli bir Ģekilde kullanılmaktadır.
EtkileĢimli tahtanın kayıt ve depolama özellikleri sayesinde bir derste yapılan tüm faaliyetler kaydedilebilmekte ve bunlara daha sonra ulaĢım sağlanabilmektedir.
EtkileĢimli tahta klasik tahtalara göre daha temiz ve hijyeniktir, koku ve toz oluĢturmadığı için çeĢitli sağlık problemlerine neden olmaz.
EtkileĢimli tahtalar dersin gerekliliği olan etkinlikleri hazır sunduğundan bir ders saati içinde eski tahtalara oranla çok daha fazla öğrenci etkinliklere katılabilmektedir.
EtkileĢimli tahtalar öğrenciye görsel ve iĢitsel yönden hitap ettiği ve öğrenciyi bizzat aktif konumda tuttuğu için çok yönlü ve yaratıcı düĢünme becerilerini olumlu yönde geliĢtirmektedir.
EtkileĢimli tahtalar ebatları itibariyle bir sınıftaki tüm öğrencilerin rahatlıkla görebileceği Ģekilde olduklarından sınıf içindeki tüm öğrencilerin yapılan etkinliği görmesini ve anlamasını kolaylaĢtırır.
EtkileĢimli tahtalar, kâğıt, mürekkep, tebeĢir, kalem kullanımını minimumuma indirdiğinden bu araçlara ayrılan bütçeden tasarruf sağlar.
EtkileĢimli tahta internete bağlanma özelliği sayesinde sınıf ortamına derse faydası olabilecek sınırsız sayıda görsel ve iĢitsel unsur sağlamaktadır.
EtkileĢimli tahta sayesinde ulaĢılan bilgi ve etkinlik havuzlarından öğretmenler faydalanmakta ve bir öğretmen birçok meslektaĢının katkılarından faydalanarak kendini geliĢtirmekte; bu havuzlara katkı sağlayarak diğer meslektaĢlarının geliĢimini sağlamaktadır.
EtkileĢimli tahta kullanımının neden olduğu bazı dezavantajlar:
EtkileĢimli tahta kullanımı sırasında yaĢanan teknik aksaklıklar zaman kaybına ve öğrencilerin dikkatinin dağılmasına neden olmaktadır.
EtkileĢimli tahtanın açılması, uygulamaların bulunması, gerekli ayarlamaların yapılaması derste zaman ve dikkat kaybına neden olmaktadır.
22
Her öğretmenin etkileĢimli tahta kullanımı hakkında yeterli donanıma sahip olmaması tahtadan gerekli verimin alınamamasına neden olmakta ve dersi olumsuz etkilemektedir.
EtkileĢimli tahtada açılan bazı uygulamaların yüksek sesi yüzünden okul içinde diğer ders ortamları rahatsız edilebilmektedir.
EtkileĢimli tahta ile iĢlenen ders doğrudan elektriğe bağlı olduğu için yaĢanabilecek elektrik kesintilerinde ders tamamen aksamaya uğramaktadır.
EtkileĢimli tahtaya alıĢan öğrenciler not tutmayı, yazı yazmayı, araĢtırma yapmayı bir angarya olarak görmeye baĢlamakta ve hazıra alıĢarak tembelleĢmektedir.
EtkileĢimli tahtanın sunduğu hazır uygulamalar öğretmenleri de hazırcılığa alıĢtırmakta ve öğretmenin ders hazırlık yapma gerekliliğini ortadan kaldırarak kendini geliĢtirmesinin önüne geçmektedir.
EtkileĢimli tahta doğrudan internete bağlandığından ve birçok kullanıcı tarafından ortak kullanıldığından sıklıkla virüs sorunu yaĢanmakta ve tahta kısa sürede iĢlevsiz hale gelmektedir.
Ders içinde öğretmenin hareket alanı kısıtlanmakta ve öğretmen tahtanın baĢında beklemek zorunda kaldığı için sınıf hâkimiyeti azalmaktadır.
EtkileĢimli tahtanın yaydığı radyasyon ve ıĢık uzun süreli kullanımlarda kullanıcılar rahatsız etmekte ve uzun vadede yaĢanabilecek sağlık sorunlarından endiĢe duyulmaktadır.
EtkileĢimli tahtalar maliyeti oldukça yüksek olan cihazlardır. Bunların eğitim ortamlarına sağlanması o ülkenin milli gelirinin yüklü bir kısmının bu iĢ için ayrılmasını gerektirmektedir.
Her teknolojik cihaz gibi etkileĢimli tahtalar da sık sık arızalanmakta, bakım istemekte ve teknolojik olarak kısa sürede çağın gerisinde kalıp yenilenme zarureti doğurmaktadır. Tüm bu sebepler yüksek miktarda ekonomik payın bu iĢe ayrılmasının gerektirmektedir.
Eğitim BiliĢim Ağı (EBA)
Eğitim BiliĢim Ağı (EBA), kontrolden geçmiĢ güvenilir birçok içeriğin farklı sınıf seviyelerine göre uygun olarak düzenlenip sunulduğu sosyal bir
23 platformdur. Yalnızca öğrencilerin değil öğretmenler, veliler gibi eğitimin tüm paydaĢlarının hizmetine sunulmak için tasarlanmıĢtır (URL-9).
Bu platformun amacı, eğitim ve öğretim ortamlarında, evde, iĢ yerinde, yurtta kısacası ilgililerin e-içeriğe ihtiyaç duydukları her yerde ihtiyaç duydukları bilgiye, materyale anında ulaĢmalarını sağlamaktır (URL-10).
EBA, ülke genelinde eğitim ve öğretimin kalitesinin arttırırken fırsat eĢitliğinin sağlanmasını ve baĢarının yükseltilmesini hedefleyen FATĠH Projesi'nin önemli bileĢenlerinden biridir. Ġçeriğinde birçok video, sunum, eğitsel oyun, dergi, gibi görsel ve iĢitsel eğitim öğretim verisi barındıran EBA, öğretmen, öğrenci veli gibi eğitimin tüm paydaĢlarına ücretsiz olarak sunulmuĢ ve çok kısa bir zamanda dünyanın en büyük eğitim portallarından biri olmuĢtur (MEB, 2016b). EBA portalı 12 milyondan fazla kayıtlı kullanıcıya sahiptir. Ayrıca 12 bin haber, 63 bin görsel, 65 bin video, 6 bin ses kaydı, 2 bin dergi, 17 bin çeĢitli ders dokümanı ve 781 kaynak kitapla aktif bir biçimde hizmet vermektedir (MEB, 2016a).
EBA‟nın içeriği MEB‟in ve elindeki eğitimsel ürünleri paylaĢmaya gönüllü olan pek çok eğitim firmasının sağladığı dijital kaynaklardan oluĢmaktadır. Tüm bunların yanı sıra gönüllü öğretmen ve öğrenciler de ürettikleri içerikleri EBA‟da paylaĢma imkânı bulabilmektedirler. EBA‟nın internet sitesi ana sayfası ve içeriğini oluĢturan modüller Ģu Ģekildedir (URL-11, URL-12):
24
EBA Ders: Öğretmenlerin meslektaĢlarıyla iĢ birliği içerisinde çalıĢabildikleri, oluĢturulan çeĢitli konularda paylaĢım yapabildikleri, çeĢitli tartıĢmaları gerçekleĢtirebildikleri, bilgi alıĢveriĢinde bulunabildikleri, ihtiyaç duydukları branĢ ve konularda sunum ve materyal elde edebildikleri ve tasarladıklarını paylaĢabildikleri bölümdür. Ayrıca öğretmenler bu bölüm sayesinde öğrencilerine ulaĢabilmekte, toplu veya kiĢiye özel çalıĢma gönderebilmekte, öğrencilerinin yaptıkları çalıĢmaları takip edip değerlendirebilmekte, değerlendirmelerini ve dönütlerini öğrencilerine ulaĢtırabilmekte, öğrencilerine çalıĢma takvimi hazırlayabilmektedirler. Öğrenciler de tıpkı öğretmenleri gibi EBA Ders sayesinde ihtiyaç duyduğu pek çok konuda bilgi ve sunuma ulaĢabilmekte, çalıĢma ve etkinlikler yapabilmekte, yaptıkları çalıĢma ve etkinlikleri sınıf arkadaĢları yahut öğretmenleriyle paylaĢabilmekte dönüt ve düzeltme alabilmektedirler.
Haber Modülü: EBA adına yapılan her türlü etkinlik, faaliyet, iĢlemler kısacası haber değeri taĢıyabilecek her Ģeyin; herkesin görmesi, duyması, örnek alarak daha iyisini yapmaya yönlenmesi amacıyla eklendiği modüldür.
Video Modülü: Ders takviyeleri, bireysel geliĢim, belgesel, çizgi film, rehberlik, meslekî eğitim gibi çok geniĢ bir yelpazede eğitim alanını ilgilendiren her türlü videonun eklendiği modüldür.
Görsel Modülü: Farklı derslerin içeriğine ait zengin görsel ögelerin bulunduğu modüldür. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün arĢivinden seçilen fotoğrafların yanında öğretmenlerin gönderdiği güvenilirliği kontrol edilmiĢ birçok görsel mevcuttur.
Ses Modülü: Kullanıcıların yürürken, spor yaparken, otobüste, metroda, arabada kısacası herhangi bir iĢle meĢgul olurken dahi kendilerini geliĢtirebilmeleri ve iyi vakit geçirebilmeleri adına düzenlenmiĢ ses temelli modüldür. Modülün içeriğinde ders destek, kiĢisel geliĢim, tarih, kültür, sesli kitap, yabancı dil dinleme metinleri, müzik gibi pek çok farklı kategoride ses temelli ögeler mevcuttur.
Kitap Modülü: Öğretmen ve öğrencilerin, derslerde kullanılabilecek ders kitaplarını ya da kendilerine faydalı olabilecek birçok kaynağı
e-25 kitap olarak PDF haliyle bilgisayar veya etkileĢimli tahtaya indirebildikleri modüldür.
Dergi Modülü: Eğitim, kültür, bilim gibi alanlarda birçok derginin sanal olarak ulaĢımının sağlandığı modüldür.
Doküman Modülü: Öğretmen ve öğrencilerin eğitim materyali olarak kullanabilecekleri rehberlik, ödev, yazılı, plan, vs. gibi pek çok farklı türde ve konuda dokümanı bulabilecekleri modüldür.
YarıĢma Modülü: EBA bünyesinde düzenlenmiĢ olan yarıĢmalara dair bilgilerin verildiği, yarıĢmaların ayrıntılarının ve ürünlerinin paylaĢıldığı modüldür.
Uygulamalar Modülü: Eğitim içeriği üreten birçok Ģirket, vakıf, üniversiteden sağlanan etkileĢimli içeriğin bulunduğu modüldür. Modülde bulunan birçok portal öğretmenlerin kullanımına ücretsiz olarak sunulmaktadır.
Dosya Modülü: Kullanıcıların tüm e-içeriğini saklayabilecekleri ve birbirleriyle paylaĢabilecekleri modüldür.
e-Kurs Modülü: EBA üzerinden kullanıcıların hemen her dersin hemen hemen her konusuyla ilgili birçok kazanım ve değerlendirme testine ulaĢabildikleri ve “Destekleme ve YetiĢtirme Kursları” iĢlemlerinin yürütüldüğü modüldür.
EBA Dükkân: FATĠH Projesi kapsamında dağıtılan tablet bilgisayarlarda yüklü olarak gelen uygulama marketidir. EBA Dükkân ile kullanıcılar yeni uygulamalar indirebilir ve var olan uygulamaları güncelleyebilir.
EBA Uzaktan Eğitim: Öğretmenlere ve öğretmen dıĢındaki personellere hizmet içi uzaktan eğitim iĢlemlerinin sağlanabilmesi için oluĢturulmuĢ modüldür.
Türkçe eğitimi
Ülkemizde eğitim ve öğretimin ana dilimiz olan Türkçe dersi ile sağlanıyor olması Türkçe eğitiminin önemini rahatlıkla ortaya koymaktadır. Türkçe eğitimi yalnızca Türkçe dersi için gerekli olan bilgi ve becerilerden çok daha fazlasını barındırmaktadır. Bireyin öğrenim hayatı boyunca karĢılaĢacağı hemen her derste
26 baĢarılı olması Türkçeye olan hâkimiyetiyle doğrudan alakalıdır. Öyle ki ana dili üzerinde tam olarak hâkimiyet kuramayan bireyin gerek sosyal gerek akademik alanlarda baĢarı göstermesi beklenemez (Topçuoğlu Ünal ve Bursalı, 2013).
Türkçe dersi, bir ana dili dersidir ve bireyin tüm öğrenim hayatı boyunca baĢarısını etkileyen en önemli etkenlerdendir. Çünkü bu ders, bireyin hayatı boyunca ihtiyaç duyacağı dil becerilerini kazandırmak üzere düzenlenmiĢtir. Türkçe dersi okullarda öğretimin temel taĢı niteliğindedir. Çocuğun doğuĢtan itibaren ailesinden ve çevresinden öğrendiği dil pek sadedir ve ham bir araç durumundadır. Bu ham dil okulda bilhassa Türkçe dersleri vasıtasıyla sistemli bir biçimde, çok yönlü olarak geliĢtirilerek iĢlevsel bir araca dönüĢür (Demirel, 1999).
Türkçe dersi bireyin gerek eğitim hayatında gerekse günlük yaĢamında ihtiyaç duyacağı kendini ifade etme ve ifade edilenleri doğru Ģekilde anlamlandırma becerilerini geliĢtirmesi bakımından oldukça mühimdir. Birey Türkçe dersleri sayesinde temel dil becerilerini geliĢtirerek topluma uyum sağlayan ve iletiĢim ihtiyacını kaliteli bir biçimde giderebilen sosyal bir varlık haline gelir. Tüm bunların yanında bireylerde ana dillerine karĢı oluĢacak sevgi ve olumlu tutumlar da büyük ölçüde Türkçe dersleriyle sağlanır (Topçuoğlu Ünal ve Köse, 2014).
Türkçe öğretiminin dinleme, okuma, konuĢma ve yazma gibi temel etkinlik alanları vardır. Bu etkinlik alanlarına yönelik çalıĢmalar her birinin gerektirdiği özel yöntem ve tekniklerden yararlanılarak bir bütün halinde yürütülür (Belet, 2006). KonuĢma, düĢünme, iletiĢim kurma gibi insanı diğer canlılardan ayıran en önemli özellikleri öğrenim hayatında sistemli olarak tüm derslerde kazandırılması gereken beceriler olsa da en çok Türkçe dersiyle iç içe olan ve Türkçe dersiyle geliĢtirilen becerilerdir. Türkçe dersi bir bilgi dersi değil bir beceri dersidir ve öğrencilerin ruhsal, zihinsel geliĢimlerinde sağlıklı bir ana dili öğretiminin rolü baĢka hiçbir eğitsel unsurla kıyaslanamayacak kadar mühimdir (Demir, 2008).
Arıcı (2008), Türkçe derslerini; okuma, yazma, anlama, konuĢma ve dilbilgisi çalıĢmalarını içine alan bir bütün olarak ifade eder. Yıldız (2003), Türkçe dersinin etkinlik alanlarını “konuĢma ve dinleme”, “okuma ve anlama” ve “dil incelemesi” olarak üç ana baĢlıkta ele almıĢtır. Burada bahsi geçen dil
