MUTFAK ASPİRATÖRLERİNDE KULLANILAN METAL FİLTRELERİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

(1)

SAUFenBilimleri EnstitüsüDergisi 5.Cilt, 2.Sayt(Eylül2001)

Mutfak Aspiratörlerinde Kullanılan MetalFiltrelerin Deneysel Olarakİncelenmesi U.Uysal,M.Altundağ

MUTFAK ASPİRATÖRLERİNDE

KULLANILAN

METAL

FİLTRELERİN

DENEYSEL

OLARAK İNCELENMESİ

Ünal

UYSAL,

Murat ALTUNDAĞ

Özet

-

Bu çalışmada evlerde kullanılan mutfak

aspiratörlerinin,metal filtrelerinin yağ tutma özelliği deneysel olarak incelenmiştir. Mutfak aspiratörleri günlük yaşantımızda önemli ortam şartlarının

düzenlenmesine yardımcı olur. Mutfak

aspiratörlerinde kullanılanfiltrelerkokuveyağ tutma amacıyla yapılmaktadır. Bufiltreler zaman içerisinde koku yaymaya, hijyenik olmamaya ve alevlenme özelliğinin artmasına neden olmaktadır. Bunun için filtreler yenisiyle değiştirilir, uygun bir şekilde

yıkanabilir. Deneyler sırasında çeşitli

konfigrasyonlardaki filtrelerin yağ tutmakabiliyetleri incelenmiş ve eniyiyağ tutma kabiliyetininfiltrelerde

kullanılan profil konfîgrasyonuyla değiştiği

görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Hava filtresi, hidrolik filtre, yağ

filtresi.

Abstract - In this study oil captured capacity of metal filters of kithen fans used in houses are investigated

experimantelly. Kichen fans are very important for daily life. Filters usedin the kichen fanareproduced

inthepurpose of holding odars andoils.Aftera priod

of time, These filters release bad odors, become unhygienic and flammable. For these reasons, These Filtersshould be changed witha new oneorcleaned in appre priately. Oil captured capacity of filters in different configurations are investigated during

experimental studies. It is found that the best oil

capturing capacity changes with profile

configurations used in filters.

•

KeyWords: Airfilter,hydraulicfilter,oil filter

Ü.Uysal, M.Altundağ, Sakarya ÜniversitesiMühendislikFakültesi, Makina Müh. Bölümü uysal@sakarya.edu.tr

I.GİRİŞ

Filtrelerin yapısal olarak görevleri toz, yağ, koku, pislik

gibi zararlı malzemelerin tutulmasında kullanılan elemanlardır. Filtrelerin kullanım alanlarıçok yaygmdır. Biz bu çalışmamızda mutfak aspiratörlerinde kullanılan filtrelerin yağ tutma kabiliyetlerini deneysel olarak incelenmiştir.

Filtrelerin değerlendirilmesiDİN24 184 tozfiltreleri ve

DİN24185 hava filtreleri normlarınagöreyapılır. Hava filtresi; içten yanmalı motorlar ile kompresörlere

girenhavanıniçinde bulunan yabancımaddeleritutmaya

yarayan birsüzgeçtir.

Hidrolik akışkanların temizliği gerektiği için hidrolik filtreler kullanılır.Genel olarakbu normlardankıyaslama

açısmdan eşit deneme şartlanuygulanır.

Yapmış olduğumuz çalışmamızda aspiratörlerde kullanılan filtrelerin özelliklerini ve kulîanılırlıklannı

ortaya çıkarmaktır. Çünkü değişik hava akımlan ve

hızlan filtreninkullanılırlığmı değişik yönlerdeetkiler. Hidrolik filtre birkaç malzemeninbirleşiminden meydana gelmektedir. Filtrede en önemli kısım süzme işlemini gerçekleştiren malzemenin bulunduğu kısımdır. Filtre

süzücü malzemeleri çok çeşitlidir. Bu malzemelerin her birisi farklı süzme hassasiyetine sahiptir. Bu hassasiyetlerinegörede hidrolik filtreler sınıflandırılırlar. Filtreseçiminde birçok unsur rol oynar

-

Pislik parçalarının büyüklüğü

-Yağm akış hızı, çalışma basmcı, basmç düşümü toleranslarveyapısalkoşullar.

H. DENEYSEL ÇALIŞMA n.lDeney Düzeneğinin Tanıtımı

Yapmış olduğumuz ocak üstü mutfak aspiratör yağ filtresi test düzeneği, kapalı bir test odasmda gerçekleşmiştir. Odaiçerisinde bir ısıtıcı üzerine bir tabak

(2)

SAUFenBilimleri Enstitüsü Dergisi 5.Cilt,2.Sayı (Eylül2001)

yerleştirilir. Isı ölçeri, ısıtıcı ile

arasında

yaklaşık1

mm

kalacak şekilde sabitleriz. Yağ ve su

damlatıcılannı

tabaktan5 cmyukarıdaolacak şekilde

sabitlenir.

Testve

aspiratör filtresini test

odasındaki

bölümlerine

yerleştirilir. Plastik veya alüminyum boruları filtreler ile katlar araşma bağlanır. Test odası içerisine basıncı sıfırlamak içinmanometre takılır.Odanınüstbölgesinde

hızıayarlanabileniçerideki dumanı dışarı atan fan motoru takılmıştır.

II.2 Deney Düzeneği ElemanlarınınGörevleri

a-EGO markasında yüksek hız ocağı

bulunmaktadır.

Tabağınocaküzerinetam yerleştirilmesi gerekir.Ayrıca

ayarlanabilir bir ısı ölçer vardır. a-b-Test odasının üzerindeemiş gücükontrol edilebilenbir

fan motoru bulunmaktadır. Fan motoruna bağlı bir havab-akış kontrol kumandası ile basıncı sıfır

seviyesindec-tutulur.

d- e-c-Yağvesu şişeleri ölçeği gösterecek şekildedir. Şişelere bağlı olan şeffaf boru bir mandal vasıtasıylaakışın hızıf-kontroledilebilir.

g-d-Testi

yapılacak filtreye

_»VS™

_“P"*

IİIIİİS

Şekil1•Conidur FiltreMalzemesi

Şekil2.İnceFiltreMalzemesi

Şekil 3. Ondüla FiltreMalzemesi

h- i- j- k- 1- m- n- o- P- q- r- s- t- u- v- w- X-

y-Mutfak Aspiratörlerinde KullanılanMetal

_Filtreleri

Deneysel_Olarak

_İncelen

U.UysafMAlÿ

b-Test

filtresini

1. kat üzerme yerleştirilir _{ve etrafin,} kapatılır.Aspiratörfiltresini2. kattakiyerine

_{yerleştirilir.}

c-Plastik

veyaalüminyum boru,filtreler ile

katlar

_arasına

yerleştirilir.

d-Isı ölçeri, ısıtıcı ile arasında yaklaşık 1

mm

_kalacak

şekilde sabitlenir. Yağ ve sudamlatıcı

_{boruları ısıtıcıdan}

5

cm

yukarıda olacakşekilde ayarlanır.

e-Testte

kullanılacak

tabak boşaltılır. f- Test düzeneğinin kapağı kapatılır.

g-Yağ şişesine 50 mİ yağ, su şişesine ₇₅ _mİ

_su

doldurulur. Yerlerine sıkıca yerleştirerek, _yağ _ve

_su

damlatıcıuçlarınatakılır.

h-Isıtıcıyı250

°C

yeayarlanırveısıtıcıçalıştırılır. i-Aspiratörüçalıştırılarak,motor hızınıoynayarak

_basıncı

sıfırdadengedetutmayaçalışılır.

j-Isıtıcının sıcaklığı 230

°C

ye geldiği

zaman

yağ ve

su

musluklarını açarak damlatmaya başlanır. Aspiratörün hızı maksimumaçakardır.

k-Yağ 60 damla /dk,su90 damla 1_{dk olacak}_şekilde_ayar

yapılır.

ı-Yağ vesubitene kadartestedevam edilir. m-lsıdcı kapatılır.

n-Aspiratörü kapatılır.

o-Testdüzeneğinin kapısını açmadan 10 dkbeklenir. p-Test ve aspiratör filtresi dışarı alınır.

q-Filtredekisuyun buharlaşmasıiçin1saatbeklenir. r-Test ve aspiratör _{filtresini 5’er} _{kez tartılır}

_ve

ortalamasınıalmır.

s-Aşağıdaki _{formülleri kullanarak} _test _{filtresinin yüzde} olarakyağ tutma_{oranım hesap edilir.}

Şekil4.Arkakaba FiltreMalzemesi

II.3Deneyin Yapılışı

W

=

m

Wt

+

Wa

x100

a-Test veaspiratörfiltresini5’erkeztartılır veortalaması alınır.

W,

=

Test filtresi

_{ağırlığı} _(Test _sonrası)

_-

_Test _filtresi

ağırlığı (Test_öncesi)

fVa

₌

Aspiratör

_filtresi

_{ağırlığı} _{(Test sonrası) -} _Aspiratör

filtresi

ağırlığı(Testöncesi)

W

=

Test

filtresinin

yüzdeolarakyağ tutmaoranı

94

FenBilimleri Enstitüsü Dergisi

f

erit,2-Sayı(Eylül2001)

III.

DENEYSEL

_BULGULAR

Deney:

185x580

ebatlarmda filtre

test

_edilmiştir.

Filtrenin

etrafında

8x10

ekstrüzyon

U profil

bulunmaktadır.

Filtre

İÇKatları

Conidur

-

Boyuna ince

-

Enine ondila

-

_{Boyuna ince}

-Conidur

Şekil 5.Filtre KatlarınaGöreZaman-Ağırlık Grafiği

2.Deney:

185x580 ebatlarında

filtretestedilmiştir. Filtrenin etrafında 8x10 ekstrüzyon Uprofil

bulunmaktadır.

FiltreİçKatları

Conidur

-

Boyunaondila

-

Boyuna ince

-

Boyuna ince

-Arkakaba

Şekil6_{Filtre Katlarına Göre Zaman-Ağırlık Grafiği}

MutfakAspiratörlerinde_Kullundan_Metal

Filtrelerin Deneysel Olarak_İncelenmesi U.Uysal,_M.Altundağ

bulunmaktadır.

Filtre

İç

Katları

Conidur

_-

Boyunaondila

_-

_{Enine ondila}

_-

_Conidur

î- 238.5 O »5> 238

£

237.5 2 237< % R2

=

0.966 C 236.5

-0 ₂₀ ₄₀ ₆₀ Zaman(dak) Şekil 8Filtre KatlarınaGöreZaman-AğırlıkGrafiği

5. Deney:

305x340

ebatlarında

filtre test edilmiştir. Filtrenin etrafında 8x8ekstrüzyonU profil

_{bulunmaktadır.}

FiltreİçKatları

Conidur

-

Boyunaince

-

Enine ince

-

Boyuna ince

-

Enine ince

_-

Boyuna ince

-

Enine ince

-

Boyuna ince

-

Enine ince

-

Conidur

6. Deney:

185x580

ebatlarında filtre test edilmiştir. Filtrenin etrafında 8x8 ekstrüzyon U profil bulunmaktadır.

3. Deney:

185x580

ebatlarında

filtre test edilmiştir. Filtrenin _etrafında

_8x10

_ekstrüzyon _U _profil

bulunmaktadır.

Filtre İç Katları

Conidur

-

Boyunaince

-

Enine ince

-

Boyuna ince

-

Enine ince

-

Boyuna ince

-

Enine ince

-

Conidur

FiltreİçKatları

Conidur

-

Enineince

-

Boyuna ondila

-

Enine ince

-

Arka kaba

(3)

SAUFen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 5-Cilt,2.Sayı(Eylül2001)

Şekil9 Filtre Katlanna Göre Zaman-Ağırlık Grafiği

7. Deney: 285x320

ebatlarında

filtre test edilmiştir. Filtrenin etrafında 8x8 ekstrüzyon U profil bulunmaktadır.

Filtre İçKatları

Conidur

-

Boyuna ondila

-

Enine ondila - Enineince

-Arkakaba

8. Deney: 285x320ebatlarındafiltretestedilmiştir.

Filtrenin etrafında 8x8ekstrüzyonU profil bulunmaktadır.

Filtreİç Katları

Conidur-Boyunaondila-Enine ondila

-

Arka kaba

Şekil10 Filtre Katlanna Göre Zaman-Ağırlık Grafiği

9. Deney: 120x205 ebatlarında filtre test edilmiştir. Filtrenin etrafında 8x8 ekstrüzyon U profil bulunmaktadır.

Filtreİç Katları

Conidur

-

Boyunaondila-Enine ince

-

Boyuna ondila

-Conidur

10.Deney: 120x205ebatlarındafiltretestedilmiştir. Filtreninetrafında 8x8ekstrüzyonU profil

bulunmaktadır. Filtre İç Katları

Conidur

-

Boyuna ondila

-

Enine ince

-

Conidur

MutfakAspiratörlerindeKullanılanMetal

Filtreleri

DeneyselOlarak_İncelenme,"

Şekil 11 Filtre KatlannaGöre Zaman-Ağırlık Grafiği

IV. SONUÇLARVE ÖNERİLER

Aspiratörlerde

kullanılan

filtrelerin, yeni

_filtreyle

değiştirilmesinin

nedeni her zaman filtrenin

_kirlenmiş

olması değildir. Bu değişmeyi daha çok hijyenik

nedenler, kokunun rahatsız etmesi ve yağ emmiş bir filtreninkolaytutuşmaözelliğine sahipolmasıdır. Yağ filtre alanının genişliği yağ partıküllcnni _tutmada önemli bir yeri vardır. Test sonuçlarını incelediğimizde alan

küçüldükçe

yağtutmaoranı düştüğügörülür. Yağ filtresinin

katmanlarını

yer değiştirdiğimizde veya

katmanları

azalttığımızda yağ tutma özelliğinin değiştiğinigörürüz.

Şekil 5’deConidur, Boyuna ince, EnineOndüla, Boyuna

İnce veConidur olmak üzere 5 katlı bir metal filtre testi yapılmışvegrafikten de görüldüğü gibi filtre ağırlığında 246.7-248.2 gr aralığında parabolik bir değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Grafik incelendiğinde ilk 30 dakikada iseyağtutmamiktarınındaha azolduğu görülmüştür. Şekil6’da Conidur, Boyuna Ondüla, Boyuna İnce ,Arka

Kaba olmak üzere 4 katlı metal filtre testi yapılmış ve

yağ tutma miktarının 236-240 gr aralığında olduğu yağ

tutmamiktarının zamanlaarttığıgözlemlenmiştir.

Conidur, Enine İnce, Boyuna Ondüla, Enine İnce, Arka kaba olmak üzere 5 katlı metal filtre ile yapılan deneylerde Şekil 6’dakı gruba benzer şekilde yağ tutma

miktarınınzamanlaarttığıgözlemlenmiştir.

Şekil 8’de Conidur, Boyuna Ondüla, Enine Ondüla, Conidur olmak üzere 4 katlı filtre testinde yağ tutma

miktarının 237-238.3graralığındayağtuttuğu, yağtutma

miktarının

zamanla lineer bir şekilde arttığı tespit edilmiştir.

8 kat ve 10

katlı

filtrelerin yağ tutma

özellikleri

karşılaştınlmıştır.

8

katlı

filtrelerin 10 katlı filtreye göre

yağtutma

miktarının

arttığıgözlemlenmiştir.

_

96

.11FenBilimleri EnstitüsüDergisi

yCüt.2-Sayı(Eylül2001) MutfakAspiratörlerindeKullanılanMetal Filtrelerin Deneysel Olarakİncelenmesi U.Uysal,M.Altundağ

Sekil

10 ve Şekil 1 l’de 4 ve 5

katlı farklı kat

özelliklerine

sahip

filtrelerde

de benzer şekilde yağ tutma özelliğinin

değişüğ'

görülmüştür.

Partikül

boyudan ve _{kümülatif yüzdeleri ise; Şekil 5’}_te

O/O96.5, Şekil

6’da%98.4,Şekil 7’de%98.8,Şekil_8’de_% 95.7,

Şekil

9’da %97.6-97.3, Şekil 10’da

%96.8-97.1,

Şekil

ll’de

%98.1

-97.9olarak

bulunmuştur.

KAYNAKLAR

M]

TMMOB

Mak. Müh. Odası Tesisat

Mühendisliği

Eylül

1996Sayı21

[2] Alüminyum-Eloksal

veEtiket Tekniği

Galvanokimya

Koli.

Şti. YayınlanNo:2

[3]

Savaş.R.,’Hava Filtreleri ve Deney Düzeneğinin

Genel

İncelenmesi’Yıl içiProjesi

Haziran-1999

[4] ARMA

Filtre Sistemleri San. Ve Tie. A.Ş. Ürün Katoloğu

[5] TMMOB

Mak. Müh. Odası Tesisat

Mühendisliği

Mart-Nisan

1997 Sayı 37,232-288, 1985.