Izmir
izlenimleri
ve Cavil
Atmaca...
o . Zeki ÇAKALOZ
Çağdaş resim sanatımızın tü m el dili içinde, belirgin b ir di yalekt (leh çe) ayrıcalıklı ses lenen, yöresel ya da bölgesel okullardan (ek ol) keskin çizgi leriyle ve yapısıyla söz edem i yoruz şim dilik., örneğin bir Pont-Aven, b ir Paris Okulları gibi...
N edir, öncelikle Cumhuriyet ve Atatürk devrim lerinden bu yana, sosyal ve kentsel yaşa m ındaki devinim ler ve burada yerleşm iş kim i ressam ım ız elin de Ankara ve yöresi, doğası, az da olsa ve de bir okul anlamın da olm asa da en azından bir biçem pitoresk lehçesinde, bu- tem el dil içinde kim i sesler ve rebildi. B ir E şref Üren, b ir Tu ran E rol ve bir Nevzat Akoral’ da... Yanında da İzm ir’den ki m i kıpırtılar başladı sayıyorum ben kendi ölçülerim içinde. Kuşkusuz yine öncelikle bir çevresel pitoresk çeşnisinde ve yorum unda, örneğin b ir Cavıt Atmaca’da...
Cavit Atmaca’mn kentimizde, Lebriz Sanat Galerisinde, 16 Ekim ’e dek izlenebilecek, bu yaklaşım da bir sergisi var. Sa natçı bu sergisinde, «İzm ir’den İzlenim ler» m esajıyla yirm i beş pastel, yirm i beş yağlıbo ya işini izletiyor.
İzm ir’in deniz kenarlan ya şam kesiti, lim anlarında mav- nalan, sandalları ve bu mavna ların, kıyılann deniz insanları, ham alîan, sanatçının gözlem in de yukarda değinmeye çalıştı ğım belli bir yersellik çeşnisi içinde görüntüleniyorlar.
Cavit Atmaca, pastel tekniğin de de yağlıboyada da, bu iki malzemenin yapısından gelebi lecek kim i duraksamaları, ya- nında da birinin öbürüne yö nelik kim i avlama ve kandır m alarını, güçlü bir biçim de dış layabilm iş sergisindeki bu son ürünlerinde. H er iki teknikten birbirine geçerken, tem el tek n o lo ji bilgisi ve birliği övgüye değer b ir biçim de ve tek b ir İÜ ve biçem de birleşiyor, çözüm le n iyor...
H er ik i teknikte de, renk ol gusuna, uçucu ve genel resim plastiği terim iyle, pastel bir yum uşaklık içinde değinm esi ve rengi bu tavırda yapıt yü zeyine yayması, işlerine, bir «M aniyera» ustalığından, işçili ğinden önce, b ir «Duygusallık, Duyarlılık» boyutu getiriyor. Renge böyle b ir yaklaşım la so kulurken, çok kararlı ve gerek konunun, gerek iletim in b ir çe şit notaları ya da koreografla! diyebileceğim , önerdiği biçim leri ve betim leri yer yer yaka layan, yer yer boşaltan, bıra kan, ritm ik bir desen anlayışı, yapıtın tasarım , kurgu ve so nuç evresini noktalıyor ve ile tim i yalın bir biçim de öne ç ı karıyor.
Çağımızın gürültüsü İçinde, algılanabilm eleri İçin, kesinlikle kim i teknik bilgiler ve kültür gerektiren kim i yenilikçi ve ara yıcı bıçem ler yanında, Atmaca’ nın ürünleri, bizi aradığımız dinginlikler için e kısa yoldan çeken, h afif, kolay okunur pas toraller. Ayrıca, yapıtlardaki figürlerde, bu gem i İnsanları, ya da balıkçılarda, Ege insanı nın belli b ir tipolojik , yapısal özelliği, E ge doğasının sıcak / ışıklı yum uşaklığı da. Cavit At m aca yorumunda, hepim izi iç i ne alan b ir insancıl solukta ör- tüşüyorlar...
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
