ÖTOER SEYSRETinÎ*
(1884 1920) XX. yüzyıl 'hlkâyoeitcrmiisn. ffiij- j nen'de doğdu. Orta öğrenimini Edirne A s ta rı i İdadisinde tam am ladıktan sonra -girdiği S a r - I biye Mektebini bitirerek (1908) teğm en niilt- . besiyle orduya katıldı, o yil kadar İzm ir'de. Saha sonra Rumeli’de bulundu. ®. ’Meşrdti- ) ^ e tin ilânından sonra askerlikten ayrılarak Selânik'e yerleştiyse de. Balkan Savaşının | çıkması üzerine yeniden orduya ta tild i. Sür . yıl Yunanistan'da savaş tutsağı olarak ta lih .
1913'te İstanbul'a dönünce ganiden atdteıülk- ıten ayrılarak öğretmenlik rmedloğriH- gjejJii. $ .yıl K abataş İlkesinde tadbjyıit iiğnörmeril®! ■yaptı. 'Genç y a şta ialflü vhc Kadikiv, JEırtmuli Ibaba mezarlığına gömüldü; -sonra (ÎIBBlitM 30e- gidiyeköy A sri mezarlığına mâkİHdildi.
Ömer- S e y fe ttin (önde) Gaenç; Kalem ler der gisini çıkardığı yıllardın.
İlk hikâye- ve makalelerim Selâm k'te Genç K alem ler dergisinde yayımlayan- (1311i) ı Ömer Seyfettinı ed ebiyatta ve,- dilde? birr devrim. y a ratm a amacında; gününüm olanakları içinde: bilimsel gerçeklere bağlı; kalmış b i r sa n a t ve düşüm adamıdır. HblitıZiya- (UşaMıgilK Ce nap Şehabettin, Mehmet: FUatt (Köprülü), HüL şeyin Cahit (Yalçın) gibi; yazariânm büyıikc tepkilerine karşılık Ziya Gökalp, ve- Aiii Canip; (Yöntem) le Türkçenim özleşmesi kamusunda tam anlaşm aya varm ası; «tainîı lisanı konuşp- lan lisandır», ilkesi üzerinde inatla; dürm asn Türkçenin, kendiniı bulm a yollammn: açılmasın» daki en büyük' katkıları: arasındadır. Henüz 30 yaşm a varm adan ve sanatının1 ilk: b asam a k larında bulunduğu: bir. dönemde,, edebiyatımız da yepyeni: b ir çığırım açılm asını, sağlaması; hiç kuşkusuz, hikâyelerinde belliı bin beğeni çizgisini; ve yalım bir.- anlatım: tekniğirri: y ara tabilmesinden; ötüriidiİK. Yazılarından seçile rek: allnanı aşağıdaki: parçalar, onum bu; ko nudaki; savaşının: temel! unsuriknmu yansıtmak, tadıır.
«Ben: iştö; HMitt Ziya; ilfe Gbnabüm alkcalı;. terkipli;, cafcaflij nesrinden: birdenbire;, bıu a n a kadim yazılmamış; tabii iisa n a dfimifiigiiın için Herkesi; şaşırttım . Haklı mıyım;, değili miyirm ilferiöfc ballü olacak. Ben lisanımda: lisanım hu» susiyetini teşkil; eden türkiyetlferii kuilkmhrm Bunu, Herkes-; argo sa n iy en . Argp> külhanbeyi lii- sani! dem ek. Fransızcada hirr Argof v a n birr de Gallieisme denen şekiller:. Galllinsmeş, bıu lisanım om üm anian (süsleri )ı hükm ündedir, Atasözierimizlfe rabıtaları olanı on kadârr çpk türkiyatlerim iz-varr ki bunların, m anaiknm ıyall.
n iE biz; biliyoruz; Bunlar külhanbeyi gibi; küi- çjik bin zümrenin değil, bütün b ir milletin ta birleridir. Birkaç misal vereyim: İ ş le r çatal laştı, karnı zil çalıyor, vurdumduymazın biri. Bu hususiyetleri argo zannetmek büyük h a ta. Ama şimdilik bunu m atbuata anlatm ak mümkün değil. İşte ben lisanımızın ornöman- ları makamında olan bu hususiyetleri, tabiîli
ğim haricine çıkm ayarak kullanm aya çpiig,:- yorum.»
I&tmıhullâi yerleştikten so n ra Y&rii Mfetomısa 01817; 1018), Şâir (1918-IMS), Biiyük Maunum (İHI© delgilerinde- yayımladığı- hiiiâyalendte hep, bıu dili anlayışına bağlı kalan; Ömerr S ey fettin, Servet-i Fünun v e Fecr-i Ati: edebi yad akullammm Bati, özenticiliğine karşı,, niinsril kaynaklardan yararlanm ayı; am açlam us; öz? günlüğü yaşadığı ç e v re insanlammm k ş jiik k - rinrfte aram ıştır: Güniiik yaşamım geniş» sah>- nelerinden bulup: çıkardığı, o la y la r içi mü- g e liştirdiği bu: hikâyelerde;, kişilârii psikolbjjk kimlikleriyle yeniden y a ra tm a d a Her- zamam büyük; başarı kazanamamış; o ls a b ü k , yaşju- diğjı dönemin sunili: olanaklara; içindi;- bıu a n a cı gerçekleştiren o rtalam a birr çizgiye ulhşr rnıştır: Ölümünden 50 yıl, sonra: bilte kiibpia- nnın yemden yayımlanması- ve bugünüm o k u ru tarafından beğenilerek, okunmasındaki: n e denlerin başında, insansal unsuriam yakala: yış ve verişteki öz ve biçim- ustalıklânımm önemi gelmektedir: Bu ustalıklardan: ve: ç a ğ ı na tutulmuş nesnel bir ayna nitetiğirrihm ötühüi Ö m er Seyfettin’in çoğıu hikâyeleri;, biir dfevaa- mm savunucusu çizgisine bürünmemiş»;; biir b e ğeninin üstün başanh. ömekieri akmıştım:.
Eserleri: İlk Düşen, Ak, Yüksek: ÖkçEİfcrr. Bomba, Gizli Mabed, Efruz Bey fAsdzadidkn)!, Beyaz- Lâle, Mahçupluk İmtihanıj, DalğBi. ÖNCÜ
Edebiyat, ve- san at alanlarında: estfedk vmtbfp- lumsai geleneklere karşı ç ık a ra k , hunifcmn aşş- mayı am aç edinen hareketler (avangarriil Üin cm anlayış» yeni konulara öncelik tömnrrrasi1 ve: yeni anlatım biçimlerinim denerm-resü yoilıjy
Öncü tiy a tr o ; M adeleine RenmuU, BiariieMirt göre bu tür, ya za rın erken ym din mnğmnnıra
