G Ü N E Ş
T C t2 HABERLER
9 Ağustos 1990 Perşembe
Doğalgaz şebekesi tamamlanınca, abonelerden fabrikaya doğru bir çizgiyle havagazı dağıtımı durdurulacak
Havagazı İstanbul
Dolmabahçe Sarayı’nın ısıtılması ve aydınlatılması amacıyla başlayan
havagazı üretimi sonradan eklenen üç fabrikayla bugüne kadar gelmiş.
Sovyetler Birliği’nden ithal edilen doğalgazın şebeke çalışmaları
tamamlanınca, İstanbul’daki havagazı fabrikalarının da ömrü
tükenecek. Yedikule’deki fabrikanın havagazı üretimi durunca,
yapısındaki tarihi
İSTANBUL, (Güneş)-İstanbul’un enerji ihtiyacının bir bölümünü karşılamak için Sovyetler Birliği’n den ithal edilen doğalgazın şebeke çalışmaları hızla sürüyor. Bu süre cin hızı, yüzyılı aşkın bir zamandır şehrin üçte birine enerji veren ha vagazı fabrikalarının sonunu da belirleyecek.
Doğalgaz şebekesinin 1992 so nunda tamamlanması durumunda, abonelerden fabrikaya doğru bir çizgiyle havagazı dağıtımı durdu rulacak, işlevsiz kalan fabrikalar da kapatılacak.
Doğalgazın, büyük kentler açı sından birçok avantajı olduğu gö- zönünde tutulursa, havagazından dönüş bir gelişmeyi de işaret edi yor. Yaygın bir doğalgaz şebekesi, hava kirliliğinin önlenmesinde de büyük bir adım sayılıyor. Günü müzde, İngiltere, Fransa ve Kuzey Avrupa ülkelerinin enerji ihtiyacı nın büyük bölümünü karşılayan doğalgaz, İstanbul’da varolan ha vagazı şebekesine uyumlaştırılma sı çalışmalarıyla daha kolay şehre yayılacak.
özellik nedeniyle kültürel
edebileceği söyleniyor.
Yazı ve fotoğraflar Yücel Tunca
rar eden işletmeyi, son güne dek hizmette tutabilmek için büyük bir çaba sarfediyor.
Alman ve İngiliz yapımı yedi ba tarya ile on kamaradan oluşan, D.Werker ve W.Duckkem sistem leri, çok yüksek ısıdaki jeneratör gazının kamaralardaki kömürü ha vasız ortamda yakma yoluyla ça lışıyor. Yanan kömürden çıkan metan gazı, emilerek beraberinde ki istenmeyen gazlardan arındırılı yor.
Kullanılmaya hazır halde de polanan bu şehir gazının yanısıra, gazı alınmış kömür de ısıtılmak su retiyle soğutularak, evlerde ve sa nayide kullanılmak üzere gruplaş tırılıp, satışa sunuluyor.
Asfalt için katran
Bir diğer ürün ise, kömürün yan ması sırasında elde edilen katran. Bu da asfalt yapımından plastik
eş-faaliyetlere hizmet
ya yapımına dek çeşitli alanlarda kullanılabiliyor. Tüm bu süreç, ol dukça eski bir teknolojik üretimle gerçekleştiğinden, fabrikalardaki görünüm, yüzyıl öncesini canlan dıran bir manzarayı andırıyor.
Zarar eden ve birkaç yıl sonra iptal edilecek bir sistem için milyar larca lirayı bulan yeni teknolojinin getirilmesi, İETT yetkililerinin de belirttiği gibi, son derece gereksiz.
İşsiz kalacaklara iş
Önümüzdeki yıllarda, gaz, kok kömürü ve katran üretimini durdu racak olan fabrikaların kapanma sıyla işsiz kalacak olan yaklaşık bin kişinin, belediyenin diğer çalışma alanlarında istihdam edilmesi plan lanırken, fabrika arazilerinin ne şe kilde değerlendirileceği konusunda henüz hiçbir plan yapılmış değil. Gerek alanların genişliği, gerekse yapıların mimari ve tarihi özellik lerinden dolayı kültürel kullanıma açılmasının mümkün olduğu yo lundaki düşünceler şu sıralarda ağır basıyor.
’da son günlerini yaşıyor
ÖZEL MİMARİ-Yedikule havagazı fabrikasının mimari ve tarihi özellikleri
nedeniyle, kültürel faaliyetlere açılmasının mümkün olabileceği söyleniyor. YENİ işsiz kalacak lann başka çalışma alanlarına kaydırılması planlan var.İŞ ALANLARI-Yedikule havagazı fabrikasının devre dışı kalmasıyla
İlki Dolmabahçe için
İlki 1853 yılında Dolmabahçe Sarayı’nın ısınma ve aydınlatılması için kurulan gaz fabrikasına, son raki yıllarda üç tane daha eklen mişti.
1891 yılında Kurbağalıdere, 1892 yılında Yedikule, 1961 yılında Kâ ğıthane’de inşa edilen fabrikalar, yabancı yardım ve teknolojiyle hiz mete başlamıştı.
Zonguldak ocaklarından çıkarı lan maden kömürünün su buharıy la tepkimeye sokulmasından elde edilen havagazı, bugün 70 bin abo neye ulaşıyor. Ne var ki gün geç tikçe azalan bir grafikle çalışan iş letme, 66 bin metreküplük bir ka pasiteye sahip.
Sürekli zarar
1944 yılından sonra imtiyazlı ya bancı şirketlerden devlete devri ya pılan havagazı işletmesi, 1974’ten sonra İstanbul Belediyesi, İETT Genel Müdürlüğü’nün kontrolüne verildi. Bu çerçevede oluşturulan Gaz Daire Başkanlığı, sürekli
