kas-ve-hareket-fizyolojisi

KAS DOKUSU TİPLERİ İSKELET KASI

İskelet Kasının Yapısı Kas Proteinleri

Kas Kontraksiyonu

KASILMA TİPLERİ

KASIN ENERJİ METABOLİZMASI

İskelet Kası

 Çizgili kastır.  İstemli çalışır.

 Somatik sinirlerle idare edilir.  Yalnız sinir yoluyla uyarılır.

Kırmızı ve beyaz kas olmak üzere ikiye ayrılır.

KIRMIZI KAS

(kırmızı rengi verir) taşır.

 Vaskülarizasyon açısından daha zengin, uzun süre yorulmaz.

 Kas telleri incedir ve yavaş kasılır (17mm/sn).

 Mitokondriden zengindir, enerjisinin çoğunu ATP’den sağlar.

BEYAZ KAS

 Daha az miyoglobin taşır.

 Vaskülarizasyon daha zayıf, çabuk yorulur.

 Kas telleri kalındır, hızlı kasılır (42mm/sn).

 Mitokondri sayısı daha azdır, fakat bol glikojen taşır.

Enerjisinin çoğunu glikolizis’ten sağlar.

Düz Kas

Çizgili değildir. İstemsiz çalışır.

Otonom sinirlerle idare edilir.

Otomatik düz kas

Sinir olmasa da kasılır.

Otomatik olmayan düz kas

Kalp Kası



Çizgili kastır.

 İstemsiz çalışır.

 Otonom sinirlerle idare edilir.

 Otomatiktir.

İSKELET KASI

İskelet Kasının Yapısı

bağ doku

kas hücresi demetleri

Kas Proteinleri

Kalın Miyozin Flamenti

Kalın Miyozin Flamenti

miyozin başı

Miyozin moleküllerinden oluşur

ağır meromiyozin ATP- az aktivitesi

Miyozin Başı Aktin Tropomiyozin Troponin Tropomiyozin Miyozin bağlanma yerleri Troponin kompleksi Miyozin Başı

sinaptik aralık miyofibriller kas teli kapiller sinir aksonu sarkolemma

Miyofibril ve sarkoplazmik retikulum arasındaki

ilişki

Kas Kontraksiyonu

İskelet kasının uyarılmasıyla sinir ucundan asetilkolin salgılanır. Sarkolemmanın Na geçirgenliği artar ve depolarizasyon şekillenir

Membran boyunca yayılan aksiyon potansiyeli triad bölgesine gelir ve buradan kas liflerinin arasına yayılır. Uyarımın sarkoplazmik retikuluma gelmesiyle burada depo edilen Ca++ _{sarkoplazmaya oradan da}

Kas Kontraksiyonu

Ca++ _{iyonlarının 4 tanesi bir troponin C proteini}

tarafından tutulur, bu sayede proteinler arasındaki bağlar sıkılaşır.

 Tropomiyozin troponinlerle birlikte iki aktin arasına doğru çekilir. Böylece aktin üzerindeki aktif bölge açığa çıkar.

Ca++ _{’nın ATP’azı aktive etmesiyle miyozin başına bağlı}

ATP parçalanır. Açığa çıkan enerji kullanılarak miyozin başı aktinle birleşir.

Kas Kontraksiyonu

Miyozinin başına yeni bir ATP ve Mg++ _iyonunun

bağlanmasıyla aktin ile miyozin flamentleri birbirinden ayrılır.

Miyozin başı tekrar eski konumuna dönerek dikey duruma geçer.

Ca++ _{iyonları tekrar sarkoplazmik retikulum içinde}

depolanır.

Düz Kasta Kasılma

Düz kasta troponin yoktur Bu nedenle kalsiyum kalmoduline bağlanır.

Kalmodulin miyozin hafif zincir kinazını aktive eder.

Kinaz miyozini fosforile eder.

ATP- az aktive edilir.

Kas membranı mekanik uyarıma da duyarlıdır.

Kas Reseptörleri

Kaslardaki sinir liflerinin %40 kadarı duysal fonksiyonla ilgilidir ve reseptör görevi görürler. 3 tip reseptör organ vardır:

1) Kas İğcikleri (Kas Mekiği): Fibriller veya tendonlara yapışık haldedirler. Görevleri;

a) Aktif veya pasif şekilde kasta oluşan gerilim değişimlerini ve kasın boyundaki değişiklikleri merkezi sinir sistemine iletmek. b) Özel reflekslerin ortaya çıkmasına yardımcı olmaktır.

2) Golgi Tendon Organı: Kastaki aşırı gerilmeleri önleyicidir. 3) Serbest Sinir Uçları: Kasın derin palpasyonu ve tendonun

sıkılması sırasındaki ağrının oluşmasında rol oynayan ve kan damarlarıyla birlikte bulunan sinir uçlarından ibarettir.

Kas Mekiği ve Golgi Tendon Organı

Kas mekiği

KASILMA TİPLERİ

İzotonik Kasılma

 Kas kasılır, boyu kısalır (konsentrik kasılma) veya uzar (eksentrik kasılma).

 Gerimi (tonusu) aynı kalır.

İzometrik Kasılma

 Kasın boyunda değişiklik olmaz.  Eklemler hareket etmez.

 Tonusu artar.

Tetanik Kasılma ve Tetanus

Kasa

Kas telinde hep ya da hiç yasası

 Tek bir kas teline eşik değerin altında uyaran verilirse kas kasılmaz.

 Eşik değer ve üzerinde uyaran verildiğinde kas kontraksiyonu oluşur.

Kas tellerinde merdiven olayı

 _{Birden fazla kas teline uygulanan uyarımla birlikte}

farklı eşik değere sahip kas lifleri birlikte uyarılır.

 Uyaranın şiddeti arttıkça uyarılan kas teli sayısı da artar ve sarsı eğrisi gittikçe yükselir.

 Maksimal veya daha yüksek uyarımda ise sarsı eğrisinin yüksekliği değişmez, hep sabit kalır.

Kas Krampı

Lokal bir kas spazmıdır ve serttir ayrıca ağrılıdır. Şiddetli soğuk, kısa süreli kan akımının kesilmesi, kasın aşırı

egzersizi veya ağrı duysal reseptörlerin fazlaca uyarılmasına neden olur.

Bu uyarı omuriliğe gittiğinde buna cevap olarak kasın kasılma şiddeti fazlaca artacak ve tam bir kas krampı oluşacaktır.

Terleme ile aşırı tuz ve su kaybı krampa zemin hazırlar. Tuzla birlikte K, Mg gibi diğer mineraller de kaybedilir. Bu da elektrolit dengesini bozarak kramplara neden olur.

1. Anaerobik Glikoliz:

2. Aerobik Glikoliz:

Glukoz + 2 ATP 6 CO2 + 6 H2O +40 ATP Glikojen + 1 ATP 6 CO2 + 6 H2O +40 ATP

O₂

KASIN ENERJİ METABOLİZMASI

Glukoz + 2 ATP 2 Laktik Asit + 4 ATP Glikojen + 1 ATP 2 Laktik Asit + 4 ATP

3.Serbest Yağ Asitlerinin Oksidasyonu:

Elde edilen enerji C (karbon) zinciri uzunluğuna bağlıdır.

4.Fosfokreatin Metabolizması:

Kas metabolizmasında direkt olarak kullanılmaz. ADP’ye P (fosfat) vererek ATP sentezlenmesini sağlar.

Palmitik Asit 16 CO2 + 16 H2O +131 ATP

O₂

ADP + Kreatin Fosfat ATP + Kreatin

Kasta yorgunluk

 Enerji depolarının zayıflaması, glikojen miktarının azalması, metabolik artık ürünlerin birikmesi ile oluşur.

 Artık ürünler pH’ı düşürür, bu da glikoliz yoluyla ATP üretimini azaltır.

 Ayrıca biriken H+ _{iyonları kalsiyumun yerini alır ki bu da}

aktomiyozin köprü oluşumunu zayıflatarak kasın kasılma kuvvetini düşürür.