Büyük Sairi
Nazım Hikmet
K a d rim b ilm cm işin eline d ü ştü m E ğ il d a ğ la r eğ il sıla m g ö rü n s ü n
B ir h a lk tü r k ü s ü n d e n
-B
ence işe ilk S in ıav n e K a d ısı oğlu Ş ey h B e d re ttin D es ta n ıy la b a şla d ı. D ü n y an ın e n b ü y ü k d e s ta n ı s a y ıla n l i v a d a ve O dıse b u to p r a k la r d a doğm uş, b ü y ü m ü ş, ü n le n m iş, y a ş a m ış tır . Ily a d a 'd a n , O dise’den p a r ç a la r d a h a h a lk dilinde d o la şır d u ru r. D ede K o rk u t M a s a lla rı b ü y ü k b ir d es ta n d a n k a la n p a rç a la rd ır. K ö ro ğ lu d a öyle. A n ad o lu ’n u n d o ğ u su n d a, g ü n ey in d e g ü n ü m ü z d e bile d e s ta n la r sö y len ir. H em de b ir ik i üç değil, b ir s ü r ü d e s ta n d illerd ed ir d ah a.A n ad o lu to p r a ğ ı d ü n y a n ın d e s ta n to p r a ğ ıd ır. Z engin, belâlı, k iş iliğ i oiaıı b ir to p r a k tır . D e sta n ı, o e d eb iy a t ta rih ç ile rin in a n la d ığ ı gib i d a r b ir çerçev ey e so k m a m a k g e re k . Y a n lış tır. D es t a n h e r ç a ğ d a v a r d ır ve de o la c a k tır . D e sta n ın ç a ğ ı y o k tu r. H a n g i ç a ğ d a , h a n g i y e rd e b ü y ü k ç a tış m a la r o la c a k s a o ra d a d e s ta n o la c a k tır. İş te N a z ım H ik m e t ç a ğ ım ız d a A n ad o lu d e sta n g e len e ğ in in en b ü y ü k h a lk a la rın d a n b irisid ir. Ş eyh B e d re ttin ’le İşe b a şla d ı dem iştim . N a z ın ı H ik m e t A n a d o lu y la ilişk i k u r a r k u rm a z şiird e de d e s ta n la ilişk i k u r m a k z o ru n d a kaldı. N â z ım H ik m e t ç a p ın d a b ir d ü n y a şa iri k en d i b ü y ü k g elen e ğ in e v a r m a k zo ru n d ay d ı. Öyle de y a p tı. B ü y ü k g elen e ğ in d en ilk o la r a k y a ra r la n d ığ ı e se r de B e d re ttin d e sta n ıd ır. Şeylı B e d re ttin de on n n d a h a önceki y a z d ığ ı şiirle rd e n hem en a y rılır, onu biiyiik b ir ş a ir ç a p ın a y ü k s e ltir. Şeyh B e d re ttin D e sta n ı diliyle, y a p ısı, k u ru lu ş u y la ta m b ir d e s ta n d ır. Ve d a h a s o n ra k i b ü y ü k d e s ta n ın a h a z ır lık tır. «M em leketim den in s a n M a n z a ra la rı» bizim ç a ğ ım ız ın b ü y ü k d e s ta n ıd ır. Bu d e s ta n a T ü rk iy e ve d ü n y a in s a n la rı g ire r. B u b ü y ü k d e s ta n d a ça ğ ım ız ı y o k su l kö y lü sü , a s k e ri, sö m ü rü len i ve sö m ü ren iy le y a ş a rız . D e sta n ın dili Y u n u su n , K a ra c a o ğ la n ın , D a d a lo ğ h m u n ve P ir S u lta n A b d alın dili gib i h a lk ın k o n u ş tu ğ u d ild ir. V e d e sta n h a lk ın k o n u ş tu ğ u gibi düz y a z ılm ış tır. G ündelik d ild ir. Z a te n b ü tü n d e s ta n la r d a d il h a l k ın g ü n d e lik dilidir. M a n a s D e sta n ın d a d a ö yledir, lly a d a d a ö y led ir, M em o Z inîdc de öyledir. D e sta n ın k en d in e h a s b ir a y r ı dili o ld u ğ u n u s a n a n la r y a n ılıy o rla r.
N
a z ım H ik m e t d e sta n ı iy i k a v ra m ış, d e s ta n ü s tü n e ç a lışm ış, in ciğ im c ın c ığ ın ı elem iş b ü y ü k d e s ta n c ıla ra ç ı r a k l ık etm iş, a y n e n g e le n e k te k i g ib i ve k e n d is i de b ü y ü k u s ta la r ı gib i b ir d e s ta n c ı m e rte b e s in e ç ık m ış.ANT • Sayfa 6
D e sta n c ın ın h a y a tı h a lk için d ed ir. D e sta n ın ı h a lk la b irlik te y a p a r. N a z ım H ik m e tin h a y a tı d a öyle o lm u ştu r.
B ir g ü n N a z ım H ik m e te dedim k i:
__ H a p isâ n e o lm asay d ı bu b ü y ü k d e s ta n o lu r m u y d u ? __ B elki b a ş k a şey o lu rd u .. A m a d e s ta n olm azdı. O nu na-p is te h e na-p b irlik te y azd ık , dedi. B en o n la ra so ra rd ım , o n la r b a n a a n la tır d ı. B en d e s ta n d a n p a r ç a la r y a z a r o n la ra o k u rd u m .. B öyle böyle y azıld ı d estan ..
E d e b iy a tla u ğ r a ş a n la r b ilirle r k i, d e s ta n ın d o ğ u şu böyle- d ir. D e s ta n ı h a lk , s a n a tç ıs ıy la b ir lik te y a p a r.
B en dedim k i: __ H a p is â n e o lm a sa y d ı se n g en e h a lk a g itm e n in y o lunu, o n u n la b ir lik te b ü y ü k b ir d e s ta n o lu ş tu rm a n ın y o lu n u b u lu r du n , dedim . . . . Ç ok a lç a k g önüllü a d a m d ı, b u n a k a rş ılık verm edi. B irk a ç g ü n s o n ra y a b u k o n u şm a m ız ın ü stü n d e d ü şü n m ü ş, y a d a a y r ı b ir k o n u o îa r a k ü s tü n e v a rm ış :
ı __ ö m r ü m h a p is â n e d e g eçm esey d i, ben böyle olm azdım , dedi. D a h a ço k ç a k ş ır, b elk i de iy i b ir ş a ir o lu rd u m , dedi.
B en şa ş ırd ım . N a z ım g ib i b ir a d a m , b en d a h a b ir iy i ş a ir o lu rd u m , d iy o r. . . . .
Y u n u s’t a n bu y a n a b ir m ille tin e n b ü y ü k şa iri.. V e ç a ğ la r ın en b ü y ü k ş a irle rin d e n birisi..
B
u rju v a z i, b u rju v a z i değil s a tılm ış k o m p ra d o r sın ıfı, bu y o zlaşm ış, bu ih a n e t İçindeki sın ıf T ü rk m illetin in en b ü y ü k şa irin e k a h r e tti. O nu s ü rü n d ü rd ü . O nu b ir y a b an elde ö lm ek d u ru m u n a s o k tu . B u sın ıf N a z ım a n i ç in bıı k a d a r d ü ş m a n d ı? O nu m a h k u m e tm e k için düzm ez* m a h k e m e le r k u ra c a k k a d a r n için d ü şm a n d ı? Ç ü n k ü b u sın ıf bilinçli, y a d a bilinçsiz T ü rk h a lk ın a d ü şm a n d ır. T ü rk m ille ti ne, e n h a fifin d e n T ü rk k ü ltü rü n e d ü şm a n d ır. B ir m ille tin en b ü y ü k ş a irin e d ü şm an lık , o m ille tin k ü ltü rü n e , ken d isin e d ü ş m a n lık g itm ek tir.M illet d ü şm a n la rın ın N a z ım H ik m e te y a p tık la r ı k ö tü lü k ta rih im iz in en b ü y ü k ih a n e tle rin d e n b irisi o la ra k k a la c a k tır . K a p k a r a b ir ih a n e t lekesi,
N a z ım H ik m e tin b ü y ü k d e sta n ı T ü r k m illeti d u rd u k ç a o cak b a ş la rın d a o k u n a c a k ve bu b ü y ü k d e sta n T ü r k k u ş a k la rın c a o k u n d u k ç a d a N a z ım H ik m e te k ö tü lü k y a p a n h a in le r lan ctle- n e c e k lc rd ir.
N a z ım H ik m e t d a v a sın ın y en id en b a şla m a sı ve N a z ım H ik m e tin b e r a a t e tm e si h a in le rin m a h k u m iy e ti o la c a k tır. B ir de T ü rk adliye»ini b ü y ü k b ir tö h m e tte n , b u rju v a s ın ıfıy la İşbirliği y a p m a k tö h m e tin d e n k u r t a r a c a k t ır .
Y o k sa T ü rk m illeti d u rd u k ç a N a z ım H ik m e ti hiç b ir z a m a n h iç b ir ç a ğ d a m a h k u m e tm e ğ e k im sen in g ü cü y etm ez.
Y a ş a r
Kem al
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
