An Autobiography and Bibliography of Prof. Dr. Fikret Türkmen
Bülent AKIN**
Mustafa DUMAN***
* Prof. Dr. Fikret Türkmen’in hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilirken, 2005 yılında yayımlanan “Fikret Türkmen Armağanı”; 2012 yılında yayımlanan “Prof. Dr. Fikret Türkmen Kitabı” ile Tuncer Gülensoy tarafından hazırlanan “Türkiye Türkologları ve Türk Diline Emek Verenler 1”(2012) adlı çalışmalardan istifade edilmiştir. Bu yayınlarda yer almayan yeni bilgiler güncellenerek eklenmiştir. ** Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı Araştırma
Görevlisi, bulentakinedb@hotmail.com.
*** Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi, m.duman66@gmail.com.
1975-Pertev Naili Boratav’ın Evinde
1995 Orhun Abidesi’nin Önünde Türk Heyeti İle Birlikte
1999 Türk Dünyasına Hizmet Ödül Töreninde
Emeklilik Töreni’nde Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer Yılmaz ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Prof. Dr. Mustafa İsen tarafından onurluk takdim edilirken
Rektör Candeğer Yılmaz ile Fikret Türkmen Kütüphanesi’nin Açılış Töreni-2012
Prof. Dr. Fikret Türkmen, 4 Tem-muz 1945 tarihinde Yozgat’ın Boğaz-lıyan ilçesine bağlı Yazır Dağı etekle-rinde kurulu küçük bir Türkmen köyü olan Abdilli’de, çiftçilikle uğraşan bir ailenin dört çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. İlköğrenimi köyünde, ortaöğrenimini Boğazlıyan’da, lise öğrenimini ise Bursa Işıklar Askeri Lisesi’nde tamamladı. 1961 yılında Kara Harp Okulu’nda öğrenim görme-ye başladı. Buradaki öğrenimine iki yıl devam eden Türkmen, 1963 yılın-da Kara Harp Okulu’nyılın-dan ayrılarak Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Ede-biyatı Bölümü’nde öğrenim görmeye başladı. Burada Prof. Dr. Şinasi Te-kin, Prof. Dr. Kaya Bilgegil, Prof. Dr. Selahattin Olcay ve Prof. Dr. Haluk İpekten gibi tanınmış Türkologlardan dersler aldı. 1967 yılında mezun olan Türkmen, Türk dili ve edebiyatı öğ-retmeni olarak Konya Erkek Lisesi’ne atandı. Buradaki görevine bir yıl de-vam etti; ardından 1968 yılında lisans öğrenimini tamamladığı Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde açılan asistanlık kadrosu-na girmeye hak kazandı ve halk edebi-yatı asistanı oldu.
Fikret Türkmen, 1969 yılın-da doktora öğrenimi için İstanbul Üniversitesi’ne gönderildi. Aynı yıl İs-tanbul Üniversitesi Edebiyat Fakülte-si Türkoloji Bölümü’nden yeni mezun olan Fidan Gürdöl ile evlendi. Bu evli-likten, şu anda tıp doktoru olan kızları İdil ve bilgisayar mühendisi olan oğul-ları Orkun dünyaya geldi.
İstanbul Üniversitesi’nde Prof. Dr. Mehmet Kaplan’dan dersler alan Türkmen, 1972 yılında “Âşık Garip Hikâyesi Üzerinde Mukayeseli Bir
Araştırma” adlı doktora tezini savu-narak Türk halk edebiyatının ilk dok-torları arasındaki yerini aldı. Dokto-rasını tamamladıktan sonra Atatürk Üniversitesi’ne dönerek 1974 yılına kadar halk edebiyatı dersleri verdi.
Atatürk Üniversitesi tarafın-dan 1974 yılında Fransa’ya gönderi-len Fikret Türkmen, Paris Sorbonne Üniversitesi’nde tanınmış halk bilimi profesörü Pertev Naili Boratav’ın ya-nında folklor metodolojisi, halk edebi-yatı ve folklor teorileri ile ilgili dersler aldı, seminer ve konferanslara katıldı. 1976 yılında Türkiye’ye döndü. 1978 yılına kadar Atatürk Üniversitesi’nde ders vermeye ve akademik çalışmala-rını yürütmeye devam etti. Bu tarihte, Ege Üniversitesi’nde yeni açılan Sos-yal Bilimler (Edebiyat) Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne atandı. Akademik çalışmalarına burada de-vam eden Türkmen, doktora tezini savunduktan sekiz yıl sonra, 1980 yı-lında “Tahir ile Zühre Hikâyesi Üzeri-ne Bir İnceleme” adlı eseriyle “doçent” unvanını aldı. 1986 yılında ise “reddin Hoca Fıkraları (Letâif-i Nas-reddin Hoca Şerhi)” adlı takdim teziy-le profesör olmaya hak kazandı.
Fikret Türkmen, Ege Üniversitesi’nde 20 yıl aralıksız sena-to üyeliği yapmıştır. Bunun yanı sıra, pek çok idari görevi de sürdürmüştür. Bu görevler şunlardır: Ege Üniversite-si Edebiyat FakülteÜniversite-si Fakülte Kurulu üyeliği (1981–1982), Rektörlüğe bağlı Türk Dili Bölüm Başkanlığı (1983– 1992), Ege Üniversitesi Edebiyat Fa-kültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığı (1987–1992), Ege Üniver-sitesi Edebiyat Fakültesi Yönetim Kurulu Üyeliği (1988–1989), Ege Üni-versitesi Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu Üyeliği (1988–1998).
Yürüttüğü idari görevlerin yanı sıra 1986 yılında Ege Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi’ni kuran Fikret Türkmen, 1992 yılına kadar bu merkezde kurucu müdür olarak görev yaptı. Bu merkez daha sonra Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü bün-yesine alınarak “Türkçe Öğretim Bi-rimi” adıyla faaliyetlerine devam etti. Bu birimde bugüne kadar yüzden faz-la ülkeden gelen 3500’e yakın öğrenci Türkçe öğrenmiş ve düzenlenen etkin-liklerle Türk kültürünü daha yakın-dan tanıma şansı bulmuşlardır.
Fikret Türkmen, 1992 yılında Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü’nü kurdu ve emekli oluncaya kadar mü-dür olarak görev yaptı. Enstitüdeki Türk Halk Bilimi, Türk Dünyası Ede-biyatları, Türk Dili ve Lehçeleri, Türk Tarihi, Türk Sanatı ve Türk Dünyası Sosyal, Ekonomik ve Siyasal İlişkiler anabilim dallarında hâlen kadrolu olarak çalışan 8 profesör, 4 doçent, 10 yardımcı doçent, 12 araştırma görevli-si ve 2 uzman bulunmaktadır. Ensti-tüde son on yıldır, Erasmus Programı ile Ege Üniversitesi’ne gelen öğrencile-re, Türkçe öğretiminin yanı sıra “Türk kültürü” dersi de verilmektedir.
Fikret Türkmen, Türkiye’de ve dünyada pek çok bilimsel kurum ve kuruluşun üyesi veya kurucu üyesi-dir. Bu kuruluşlar şunlardır: İLESAM (İlim ve Edebiyat Eserleri Sahipleri Meslek Birliği), Türk Kültürünü Araş-tırma Enstitüsü, Türk Dil Kurumu, PIAC (Permanent International Alta-istic Conferance), Turkish Studies As-sociation, ESCAS (European Seminar on Central Asian Studies), ICANAS (International Congress for Asian and Northern African Studies), MESA (The Middle East Studies Associati-on of North America), CİEPO
(Inter-national Committee of Pre-Ottoman Studies), UNESCO’nun katkılarıyla Kasım 1999 yılında kurulan ve merke-zi Kırgımerke-zistan’ın başkenti Bişkek’teki “Dünya Milletleri Destanları, Milletle-rarası Kurumu”, Azerbaycan Yazarlar Birliği, Obşectva Vostokovedov Ros-siyskoy Akademii Nauk (Rusya Bilim-ler Akademisi Şarkiyatçılar Cemiyeti). Fikret Türkmen, bugüne ka-dar 150’yi aşkın makale, 21 kitap, 14 ansiklopedi maddesi hazırlamıştır. Bunun yanı sıra, ulusal ve uluslara-rası sempozyumlarda 150’yi aşkın bildiri sunmuştur. Bu bildirilerden pek çoğu yayımlanmıştır. İngilizce, Çince, Fransızca ve Rusça gibi ya-bancı dillerde ve çeşitli Türk lehçe-lerinde makaleleri yayınlanmıştır. 1974 yılında Türkiye’de basılan “Âşık Garip” adlı kitabı İtalya’da Venedik Üniversitesi’nde de özetlenerek yayın-lanmıştır. Ayrıca yurt içinde ve yurt dışında hazırlanan bazı kitaplarda bölüm yazarlığı da yapmıştır. Bu tür eserler arasında Amerika’da Aspects of Altaic Civilization –III (Indiana-ABD, 1990)’de yayınlanan “La Survie de Certaines Croyances et Coustu-mes Turque Anciennes en Anatolie” (Anadolu’da Türklere Ait Eski İnanç ve Gelenekler) ile Macaristan’da Al-taic Religious Beliefs and Practices (Budapest, 1992)’de yayınlanan “De la naissance à la mort Sur le quelques croyances Anatolies” (Doğumdan Ölü-me Anadolu’daki Bazı İnançlar Üzeri-ne) sayılabilir.
1978 yılından itibaren doktora dü-zeyinde öğrenci yetiştirmeye başlayan Türkmen, Türk Dünyası Araştırma-ları Enstitüsü’nü kurduktan sonraki süreçte yüksek lisans ve doktora öğ-rencilerine danışmanlık yapmış, yurt içi ve yurt dışı (Azerbaycan,
Türkme-nistan, Kazakistan, Kırgızistan, Doğu Türkistan, Çek Cumhuriyeti, Buryat Özerk Bölgesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kosova) ndan gelen 39 yüksek lisans, 30 doktora öğrencisinin tezini yönetmiştir. Yetiştirdiği öğre-tim elemanlarından çoğu hâlen çeşit-li üniversitelerde görev yapmaktadır. Yurt dışından gelmiş öğrencileri ise ülkelerinde akademik kadrolarda ça-lışmanın yanı sıra, üst düzey devlet görevlerini de yürütmektedirler. Türk-menistan Dış İşleri Bakanı Raşit Me-redov, Kazakistan’ın Almanya Büyü-kelçisi Kayrat Sarıbay, Azerbaycan’ın Kazakistan Büyükelçisi Zakir Haşi-mov bunlardan bazılarıdır.
Fikret Türkmen, Türklük bilimi alanında yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen pek çok bilimsel toplantı-nın düzenleme kurulunda yer almıştır. Bunun yanı sıra Türk Dil Kurumu Yü-rütme Kurulu üyeliği sırasında “Türk Dili Kurultayları”nın, Kültür Bakan-lığı tarafından dört yılda bir yapılan “Türk Folklor Kongresi”nin düzenleme komitesinde yer almıştır. Ayrıca ku-rucusu olduğu Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü ta-rafından gerçekleştirilen “I. Uluslara-rası Türk Dünyası Kültür Kurultayı” (9–15 Nisan 2006) ve “II. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi” (19-25 Nisan 2010) düzenlenmiştir.
Türkiye’deki bilimsel dergilerin çoğunda yayın kurulu üyesi olarak gö-rev yapan Türkmen, Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanmakta olan Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi’nin ilk 13 sayısının başkanlığını yürüt-müştür. Ege Üniversitesi Türk Dünya-sı Araştırmaları Enstitüsü tarafından çıkarılan Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi’nin hem yayın kurulu başkan-lığını yapmış hem de sorumlu müdürü
olmuştur. Bunların dışında pek çok derginin bilim kurulu, yayın kurulu veya hakem kurulu üyeliğini yürüt-mektedir.
44 yıl boyunca Türklük bilimine hizmet eden Türkmen, 2012 yılında Ege Üniversitesi’nde görev yapmak-tayken emekli oldu. Hâlen İzmir Eko-nomi Üniversitesi’nde Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili Koordinatörlü-ğü görevini sürdürmektedir. Öm-rünü Türkolojiye hizmetle geçiren Türkmen’in çabaları karşılıksız kal-mamış, yurt içinde ve yurt dışında pek çok ödüle layık görülmüştür. Bu ödül-lerden bazıları şunlardır:
- 1992, Azerbaycan Devlet Üniver-sitesi, “Fahrî Doktora”,
- 1995, Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı tarafından “Manas–1000 Nişanı”,
- 1995, TBMM’nin 75. Yılı “Bilim
Başarı Ödülü”,
- 1996, Türkmenistan Cumhurbaş-kanı Saparmurat Türkmenbaşı tarafından devlet töreni ile ve-rilen Türkmenistan’ın en büyük ödülü olan “Uluslararası
Mah-dumkulu Ödülü”,
- 1997, Kırgızistan Bilimler Aka-demisi, “Akademik Unvan” ile “Akademi Üyeliği”,
- 1998, Kırgızistan Çüy Üniversite-si “Fahri Profesörlük”,
- 1999, Kazakistan İlimler Aka-demisi “Akademik Unvan” ile “Akademi Üyeliği”,
- 1999, TÜRKSAV tarafından “Türk Dünyasına Hizmet
Ödü-lü”,
- 2001, Motif Halk Oyunları Eği-tim ve ÖğreEği-tim Vakfı tarafından “Halk Bilim Araştırma ve
Teş-vik Ödülü”,
tarafın-dan “Türk Kültürü Araştırma
Ödülü”,
- 2010, Tarsus Belediyesi tarafın-dan “Karacaoğlan Araştırma
Ödülü”,
- 2011, Kazakistan Cumhuriyeti tarafından
“Türkiye-Kazakis-tan Dostluk ve İşbirliğini Ge-liştirme Madalyası”,
- 2012, Türk Dil Kurumu 80. Kuru-luş Yıl Dönümü “Şeref Madalya-sı”,
- 2012, Ege Üniversitesi “Üstün Hizmet Altın Madalyası Ödülü”. Prof. Dr. Fikret Türkmen, akade-mik hayatı boyunca pek çok bilimsel proje yürütmüş ya da bilimsel proje-lerde araştırmacı sıfatıyla yer almış-tır. Bu projeler şunlardır:
- Öğrencilik döneminde ve hiz-met verirken (1963–1978) Atatürk Üniversitesi’nin ilgili birimlerince başlatılan Doğu Anadolu Bölgesi’nde-ki başta âşıklar olmak üzere, sözlü ve yazılı kültürümüzün derlenmesi projesine katılmıştır. Derlenen malze-meler, Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arşivi ile Ege Üniversitesi’ndeki özel arşivde bulun-maktadır.
- Ege Üniversitesi Edebiyat Fa-kültesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen “Ege Bölgesi
Sözlü ve Yazılı Kültür Ürünleri-nin Derlenmesi ve Yayınlanması Projesi”. 1989 yılında tamamlanan
projede pek çok öğrenci derleme, tas-nif ve arşivleme konusunda tecrübe kazanmıştır. Proje neticesinde elde edilen derleme kayıtları Ege Üniver-sitesi Edebiyat Fakültesi arşivinde, yazma eserler ise Ege Üniversitesi Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.
- DPT tarafından desteklenen “Türk Dünyası Destanlarının
Tes-piti, Türkiye Türkçesine Aktarıl-ması ve YayımlanAktarıl-ması Projesi”,
Fikret Türkmen’in yöneticiliğinde 1997 yılında başlamış ve 2008 yılında tamamlanmıştır. Proje kapsamında hazırlanan eserlerin yayımı hâlen de-vam etmektedir. Proje tamamlandığın-da 140 ciltlik bir kültür hazinesi ka-zanılmış olacaktır. Proje kapsamında 40’ın üzerinde eser basılmıştır. 11 eser baskı aşamasındadır; 20 eser de ha-zırlanmış ve basılmaya hazır durum-dadır. Yaklaşık 30 eserin de Türkiye Türkçesine aktarımı devam etmekte-dir. Ayrıca proje kapsamında Türkiye Türkçesine aktarılan destanlardan esinlenilerek hazırlanan romanların ilk baskıları, Hikmet Neşriyat’tan “Kafdağı Kitapları” adlı bir seri ile çocuklar için yeniden düzenlenmiştir. Hâlen bu seriden 30 kitap “Destan Romanlar” serisi adıyla IQ Yayınevi tarafından yeniden basılmaktadır. Bu seriden 31 çocuk romanı yayınlanmış olup 2’si de yayın aşamasındadır.
- TÜBİTAK tarafından destek-lenen, 2006 yılında başlayan ve 2009 yılında biten “Azerbaycan’daki Eski
Mezar Taşlarının Türk Kültürü, Sanatı, Tarihi ve Halk Bilimi Açı-sından İncelenmesi” adlı projede
araştırmacı olarak görev yapmış, proje sayesinde elde edilen bilgileri makale-ler aracılığıyla bilim dünyasına sun-muştur.
- Ege Üniversitesi Rektörlüğü ta-rafından desteklenen “Altay
Türkle-rinin Efsaneleri (İnceleme-Metin)”
adlı projesi 2007 yılında başlamış ve 2011 yılında tamamlanmıştır.
- TÜBİTAK tarafından desteklenen, 2009 yılında başlayıp 2012 yılında ta-mamlanan “Çubuk Havzası Alevi Ocak-ları Üzerine Bir Araştırma” adlı projede araştırmacı olarak görev yapmıştır.
PROF. DR. FİKRET
TÜRKMEN’İN ÇALIŞMALARI KİTAPLAR
Âşık Garip Hikâyesi Üzerinde
Mukâyeseli Bir Araştırma (İnce-leme-Metin). Ankara: Baylan
Mat-baası, 1974. [İlaveli İkinci Baskı: Türkmen, Fikret. Âşık Garip Hikâyesi Üzerinde Mukâyeseli Bir Araştırma (İnceleme-Metin). Ankara: Akçağ Ya-yınları, 1995.]
Tahir ile Zühre Hikâyesi (İn-celeme-Metin). Ankara: Kültür ve
Turizm Bakanlığı Yayınları, 1983. [İlaveli İkinci Baskı İçin: Türkmen, Fikret. Tahir ile Zühre Hikâyesi (İnce-leme-Metin). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, 1998.]
Letâif-i Nasreddin Hoca (Bur-haniye Tercümesi)-İnceleme, Şerh. Ankara: Kültür Bakanlığı Millî
Folklor Araştırmaları Dairesi Yayın-ları, 1989. [İlaveli İkinci Baskı: Türk-men, Fikret. Nasreddin Hoca Latife-lerinin Şerhi (Burhaniye Tercümesi) Transkripsiyon-İnceleme-Metin. İz-mir: Akademi Kitabevi, 1999.]
Az i Ya (Olcas Süleymanov’dan Aktarma). İstanbul: Türk Dünyası
Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1992 (Prof. Dr. Kamil Veli Nerimanoğlu ve Mustafa Öner ile birlikte).
Sahada Folklor Derleme Tek-nikleri. İzmir: Ege Üniversitesi
Ede-biyat Fakültesi Yayınları, 1992.
Türk Halk Edebiyatının Er-meni Kültürüne Tesiri. İzmir:
Aka-demi Kitabevi, 1992.
Halk Bilimi Yöntemi (K.Krohn-J.Krohn’dan Çeviri).
An-kara: TDK Yayınları, 1995 (Günsel İçöz ile birlikte).
Manas Destanı. Ankara:
Ata-türk Kültür Merkezi Yayınları, 1995 (Alimcan İnayet ile birlikte).
Manas Destanı Üzerine İnce-lemeler (Çeviriler I). Ankara: TDK
Yayınları, 1995.
Türkmen Şiir Antolojisi.
Anka-ra: Türksoy Yayınları, 1995 (Prof. Dr. Gurbandurdı Geldiev ile birlikte).
Kazak Destanları IV-Kırım’ın Kırk Batırı (Murın Jırav(Serginbayev). Ankara: TDK
Yayınları, 2007 (Yard. Doç. Dr. Metin Arıkan ile birlikte).
Kırgız Destanları VI-Manas Destanı (Sagınbay Orozbakoğlu).
Ankara: TDK Yayınları, 2007 (Şurubu Uraimova ile birlikte).
Türk Dünyasında Köroğlu An-latmaları (B. A. Garriyev). Ankara:
TDK Yayınları, 2007 (Yard. Doç. Dr. Muvaffak Duranlı ve Dr. Feyzullah Rahmankulov ile birlikte).
Kırgız Destanları III-Koca-caş Destanı. Ankara: TDK
Yayınla-rı, 2007 (Gülsine Uzun ve Baki Bora Hança ile birlikte).
Âşık Şeref Taşlıova’dan Derlenen Halk Hikâyeleri. Ankara: TDK Yayın-ları, 2008 (Nail Tan ve Meşe Taşlıova ile birlikte).
Âşık Şevki Halıcı’dan Derlenen Halk Hikâyeleri. Ankara: TDK Yayın-ları, 2009 (Prof. Dr. Mustafa Cemlioğ-lu ile birlikte).
Karacaoğlan Araştırmaları.
İzmir, 2009 (Makaleler Antolojisi). Âşık Mevlüt İhsani’den
Derle-nen Halk Hikâyeleri. Ankara: TDK
Yayınları, 2009 (Prof. Dr. Mustafa Ce-miloğlu ile birlikte).
Türkmenistan Kültürü Araş-tırmaları. Ankara: AKM Yayınları,
2010.
Kazak Destanları VIII-Alpa-mış ve Kambar Batır. Ankara: TDK
Yayınları, 2011 (Yard. Doç. Dr. Metin Arıkan ile birlikte).
Türkmen, Fikret. vd. Âşık Lüt-fi-Hayatı, Sanatı ve Hikâyeleri.
Kars: Kars Belediyesi Kültür ve Sanat Yayınları, 2011.
Letâif-i Nasreddin Hoca- Nas-reddin Hoca Latifeleri (Burhaniye Tercümesi) İnceleme, Şerh Seyyid Burhanneddin Çelebi. İstanbul:
Bü-yüyenay Yayınları, 2013.
SEÇME MAKALELER
Boğazlıyan’da Çiğdem Pilavı,
Türk Folklor Araştırmaları, C. 12, S. 242, İstanbul, 1969.
Azerbaycan’da Halk Hikâyeleri Çalışmaları Hakkında Notlar, Türk Kültürü, Türk
Kültürü-nü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XI, S. 128, s. 648–651, Ankara, 1973.
Ermeniler Arasında Türk Halk Hikâyeleri, Atatürk
Üniver-sitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, S. 7, s. 17–23. Erzurum, 1976.
Ermeni Harfleriyle Yazılmış Bir Meddah Hikâyesi: Kapucuba-şı, Türk Folklor Araştırmaları Yıllığı,
1976, s. 277–295, Ankara, 1977.
Türk-Ermeni Halk Edebiyatı Münasebetleri, Türk Kültürü, Türk
Kültürünü Araştırma Enstitüsü Ya-yınları, Y. XX, S. 225, s. 146–152, An-kara, 1982.
Garaoğlu Destanı, Türk Dili ve
Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ya-yınları, S. I, s. 47–59, İzmir, 1982.
Köroğlu’nun Özbek ve Erme-ni Varyantları, Köroğlu Semineri
Bildirileri (Bolu 5–7 Haziran 1982), s. 83–90, Ankara, 1983.
Nasreddin Hoca Fıkralarının Yayılma Sahaları, Türk Dili ve
Ede-biyatı Araştırmaları Dergisi, Ege Üni-versitesi Edebiyat Fakültesi Yayınla-rı, S. III, s. 141–152, İzmir, 1984.
Türkçe Söyleyen Ermeni Aşuğları, Türk Dili ve Edebiyatı
Araştırmaları Dergisi, Ege Üniversite-si Edebiyat FakülteÜniversite-si Yayınları, S. IV, s. 1–9, İzmir, 1985.
Kazan’da Bulunan Yeni Bir Oğuzname Nüshası Üzerine, Millî
Folklor, S. 26, s.4-7, 1985.
Les Aires d’Expansiton des Anecdotes de Nasreddin Hoca,
Ma-kedonsky Folklor, XIX, S. 38, s. 23–31, Skopye-Yugoslavia, 1986.
Anatoliskıy i Uzbekskıy Vari-antı Skazaniye O Tahire i Zühre,
Sovetskaya Turkologıya, S. 3, s. 63– 67, Bakü-Azerbaycan, 1987.
Türk Ortak Yazı Dili Proble-mi, Avrasya Etütleri, S. I, s. 81–86,
Ankara, 1994.
La Survie de Certaines Cro-yances et Coustumes Turque Anci-ennes en Anatolie, Aspects of Altaic
Civilization –III, s. 223–229, Indiana-ABD, 1990.
Dede Korkut Hikâyelerinin Anadolu ve Rumeli’de Yaşayan Kolları, Türk Kültürü Araştırmaları,
Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XXIX/1–2, s. 345–369, Ankara, 1991; [Türk Dili Araştırmala-rı Yıllığı-Belleten, 1988, Ankara 1994, s. 157–177; “Türkeli Gazetesi” 15 Ha-ziran 1998.]
De la naissance à la mort” Sur le quelques croyances Anatolies,
Altaic Religious Beliefs and Practices, s. 389–394, Budapest, 1992.
Deux Epopès Entre Türkme-nistan et Anatolie, L’Asie Centrale
et ses Voisins, s. 121–129, Paris-İnal-co, 1990.
Dede Korkut Hikâyelerinin Anadolu ve Rumeli’de Yaşayan Kolları, Türk Kültürü Araştırmaları,
Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XXIX/1–2, s. 345–369, Ankara, 1991; [Türk Dili
Araştırmala-rı Yıllığı-Belleten, 1988, Ankara 1994, s. 157–177; “Türkeli Gazetesi” 15 Ha-ziran 1998.]
De la naissance à la mort” Sur le quelques croyances Anatolies,
Altaic Religious Beliefs and Practices, s. 389–394, Budapest, 1992.
Türk Ortak Yazı Dili Proble-mi, Avrasya Etütleri, S. I, s. 81–86,
Ankara, 1994.
Yeni Bir Oğuzname Yazmasın-da Cengiz Han ile İlgili Rivayetler,
Türk Kültürü Araştırmaları, (Prof. Dr. Zeynep Korkmaz’a Armağan), Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayın-ları, Y. XXXII/1–2, 1994, s. 343–362, Ankara, 1996.
Certains Types Humoristi-ques Arabes Et Persans Dans L’Humour Anatolien, Historical and
Linquistic Interaction Between Inner-Asia and Europe, s. 375–380, Szeged-Macaristan 1997.
Romanya Tatarları Arasın-da Yaşayan Ortak Destan ve Hikâyelerimiz, Türk Dili, TDK
Ya-yınları, S. 600, s. 698–706, Ankara, 2001.
Türkiye’deki Altayistik Çalış-maları Üzerine Bazı Görüşler,
Zey-nep Korkmaz Armağanı, TDK Yayın-ları, s. 407–414, Ankara, 2004.
Er Töştük Destanındaki Ste-reotype Motiflerin Analizleri, Türk
Dünyası İncelemeleri Dergisi, Ege Üniversitesi Basımevi, C. VI, S. I, s. 235–239, İzmir, 2005.
İssledovaniya po Yazıku,
Lite-rature i Kulture Altayskix Tyur-kov, İzdannıe v Turtsii (Altay
Türk-çesi, Edebiyatı ve Folkloruyla İlgili Türkiye’de Yapılan Çalışmalar), Bilim Dergisi 2007-3, İnstitut Altaystiki im. S. S. Surazakova, Gorno-Altay- s. 116-120, Altay Cumhuriyeti 2007.
Dede Korkut’ta Halk Hukuku Unsurları, Bilig, S. 58, s. 245-256,
Ankara, 2011.
Oğuzların İdari Yapı ve Boy Teşkilatlarında Dikotomik Özel-lik, Türk Dünyası İncelemeleri
Dergi-si, S. XI/I, s. 11-14, İzmir, 2011.
SEÇME BİLDİRİLER
Türk Halk Hikâyelerinde Gök-yüzü ile İlgili Alegoriler, I.
Ulusla-rarası Türk Folklor Semineri, Ankara 8–14 Ekim 1973.
Türk-Ermeni Halk Edebiyatı Münasebetleri, IV. Millî Türkoloji
Kongresi, İstanbul 19–23 Ekim 1981.
Türkçe Söyleyen Ermeni Aşuğları, IV. Milletlerarası Türkoloji
Kongresi, İstanbul 20–25 Eylül 1982.
Les Aires d’Expansiton des Anecdotes de Nasreddin Hoca
(Nasreddin Hoca Fıkralarının Yayıl-ma Sahaları), 9. Uluslararası Balkan Folklor Kongresi, Ohrid-Yugoslavya 7–9 Temmuz 1985.
Köroğlu Hikâyelerinin Yayıl-ma Sahaları ve Menşei Meselesi,
V. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, İstanbul 23–28 Eylül 1985.
Les Variantes Anatoliennes Et Uzbeks du Recit ‘Tahir et Zühre,
29. PIAC toplantısı, Taşkent-Özbekis-tan 12–16 Eylül 1986.
La Survie de Certaines Cro-yances et Coustumes Turque An-ciennes en Anatolie (Anadolu’da
Yaşayan Bazı Eski Türk İnançları ve Âdetleri Üzerine), 30. PIAC toplantısı, Indiana University-ABD 16–30 Hazi-ran 1987.
Nasreddin Hoca Fıkralarında Söz ve Hareket Komiği, I.
Milletle-rarası Nasreddin Hoca Sempozyumu, Ankara 15–17 Mayıs 1989.
Deux Epopées Entre Türkme-nistan et Anatolie (TürkmeTürkme-nistan
ve Anadolu Arasında İki Destan), III. ESCAS Sempozyumu, Paris-Fransa 26–30 Haziran 1989.
De la naissance à la mort’ Sur le quelques croyances Anatolies
(Batı Anadolu’da Doğumdan Ölüme Bazı İnanmalar Üzerine), 33. PIAC toplantısı, Budapeşte-Macaristan 24– 29 Haziran 1990.
La Conception d’etat et de pu-issance dans la culture populaire Anatolienne, 34. PIAC toplantısı,
Berlin-Almanya 26 Haziran 1991.
Manas Destanı ve Anadolu Halk Hikâyeleri, Uluslararası
Ma-nas Destanı Sempozyumu, Bişkek-Kırgızistan 27–28 Ağustos 1995.
Théories D’Humour Et rettin Hodja (Mizah Teorileri ve
Nas-rettin Hoca), 35. ICANAS Kongresi, Budapeşte-Macaristan 7–12 Temmuz 1997.
Dede Korkut Hikâyelerinde Ara Sözler (Digressions),
Uluslara-rası II. Dede Korkut Kolokyumu, Ba-kü-Azerbaycan 21–26 Aralık 1998.
Dede Korkut Hikâyelerinin Sözlü Kaynaktan Yazıya Geçiril-miş Kolları Üzerine, Kitab-ı Dede
Korkut Törenleri, Bakü-Azerbaycan 7–9 Nisan 2000.
Yazılı ve Sözlü Türk Halk Ede-biyatı Ürünlerinin Karşılıklı Ge-çişlerinde Digression (Ara Söz): Bey Böyrek Hikâyesi’nin Kahire Yazması Üzerine, Uluslararası Türk
Dünyası Halk Edebiyatı Kurultayı, (İLESAM), İçel 26–28 Mayıs 2000.
Formes de l’Expression de Re-incarnation dans Les Récits Popula-ires et Les Epopés Turcs (Türk
Des-tanları ve Halk Hikâyelerinde Ölümden Sonra Dirilişin İfade Ediliş Şekilleri), 43. PIAC toplantısı, Belçika 3–8 Eylül 2000.
Şah İsmail Hatayî›nin
Ana-dolu Bektaşîliği ve Alevî-Bektaşî Edebiyatı Üzerindeki Et-kileri, Uluslararası Şah Hataî (Şah
İsmail) Sempozyumu, Ankara 9–11 Ekim 2003.
İlk Türk Dili Öğreticisi ve Folk-lor Derleyicisi Olarak Kaşgarlı Mahmut’un Metodu Hakkında, VI. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, An-kara 20-25 Ekim 2008.
Folklor ve Turizm (Folklorik Ürünlerin Turizmde Kullanılması Meselesi), I. Uluslararası Nevşehir
Tarih ve Kültür Sempozyumu, Nevşe-hir 16-19 Kasım 2011.
Kazak Kültüründe 12 Hayvan-lı Halk Takvimi ve Kazak Efsane-lerinde Hayvan Kültü, VIII.
Millet-lerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, İzmir 21-24 Kasım 2011.
PROF. DR. FİKRET TÜRK-MEN TARAFINDAN YÖNETİLEN TEZLER
DOKTORA TEZLERİ
Kemal Yüce, Saltuk-name (Tarihî, Dinî ve Efsanevî Unsurlar), 1983.
Yusuf Olgun, Tarihî Bursa Efsa-neleri (Derleme- İnceleme), 1989.
Mustafa Cemiloğlu, Sorgun Köyü Halk Edebiyatı, 1991.
Nerin Köse, Seyfülmülük Hikâyeleri Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma, 1993.
Alimcan İnayet, Uygur Halk Hikâyeleri Üzerinde İncelemeler, 1995.
M. Hakan Cevher, Ali Ufkî Bey ve Hâzâ Mecmû’a-i Sâz ü Söz (Transkrip-siyon, İnceleme, 1995.
Mustafa Arslan, Köroğlu Destanı’nın Türkmen Versiyonu Üze-rinde Mukayeseli Bir İnceleme, 1997.
Roustem Soulteev, Edige Destanı’nın Tatar Anlatmaları Üze-rinde Bir İnceleme 1998.
Fayzulla Rahmankulov, Türkmenistan’da Nasreddin Hoca Fık-raları, 1998.
Elmira Adilbekova, Koblandı Ba-tır Destanı ile Dede Korkut Arasındaki İlişkiler 1999.
F. Reyhan Altınay, Cumhuriyet Döneminde Türk Halk Müziği Alanın-da Yapılan Bilimsel Çalışmalar, 2000.
Hüseyin Yaltırık, Trakya Bölgesi Tasavvufî Halk Müziğinde Güfte-Beste İlişkisi, 2000.
Mehmet Temizkan, Hatayi’nin Şiir Dünyası, 2001.
Gülnara İsmailova, Kırgız Mizahı ve Mizah Tipleri, 2001.
Mirlan Namatov, Kırgızların Kü-çük Destanı Er Tabıldı, 2001.
Şurubu Urayimova, Manas Destanı’nın Tarihî Tabakaları, 2001.
Rabia Kocaaslan Uçkun, Gagauz Masallarının Tip ve Motif Yapısı Ba-kımından İncelenmesi, 2003.
Metin Arıkan, Kazak Sözlü Gele-neğinde Arkaik Destanların Tipolojik Özellikleri, 2003.
Mehmet Öcal Özbilgin, Zeybeklik Kurumu ve Zeybek Oyunları, 2003.
Selami Fedakâr, Özbek Destan Geleneği ve Rüstem Han Destanı, 2003.
Muvaffak Duranlı, Yakut Efsane-leri, 2004.
Tarana Abdullayeva, “Molla Nas-reddin” Dergisinin Azerbaycan Şiirine Katkıları, 2005.
Pınar Fedakar, Karakalpak Efsa-neleri (İnceleme-Metinler), 2008.
Bülent Bayram, Çuvaş Türkleri-nin Kahramanlık Anlatmaları (İncele-me-Metinler), 2008.
İsmail Turan Kallimci, Bağım-sızlık Sonrası Modern Kırgız Şiirinde Milli Temalar, 2009
Baki Bora Hança, Garip Adına
Bağlı Türkmen Destanları ile Türk-men Oğuznamesi’nin Kaynak ve Motif Olarak Karşılaştırılması, 2009.
Ferah Türker, Altay Türklerinin Efsaneleri (İnceleme-Metin), 2011.
Zofie Uçar, Çek ve Türk Mizah Anlayışı ve Mizahî Tipler, 2011
Bibigül Ospanaliyeva, Kazakistan’ın Jambil Bölgesi Efsane-leri (İnceleme- Metinler), 2011.
Şerife Seher Erol, Türkmen Efsa-neleri Üzerinde Bir Araştırma (İncele-me Metinler), 2012.
YÜKSEK LİSANS TEZLERİ
Kemal Yüce, Ege Bölgesi Sözlü Geleneğinde Avcı Fıkraları, 1979.
Hayrettin Rayman,
Karacaoğlan’ın Şiirlerinde Âhenk, 1987.
Hamdi Güleç, Bayburtlu Celâlî (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri), 1987.
Metin Ekici, Dede Korkut Hikâyeleri Tesiri ile Teşekkül Eden Halk Hikâyeleri, 1989.
Nerin Köse, Türk Halk Edebiya-tında Kısa Hikâyeler, 1989.
Alimcan İnayet, Hurilika-Hemra-can Hikâyesi Üzerine Mukayeseli Bir Araştırma, 1992.
Ş. Betül Dinçer, Türkmen Şairi Mahtum Kulu (Şiirleri-Hayatı-Edebî Şahsiyeti), 1992.
Hüseyin Yaltırık, Mahmut Ragıp Gazimihal’in Hayatı ve Türk Halk Müziğine Katkıları, 1993.
F. Reyhan Altınay, Muzaffer Sarısözen’in Hayatı ve Türk Halk Mü-ziğine Katkıları, 1993.
Muvaffak Duranlı, Türk Mitolo-jisi Üzerinde Yapılmış Rusça Eserler, 1999.
Metin Arıkan, Köroğlu’nun Kazak Varyantları, 1999.
Aygerim Dıykanbayeva, Kocacaş Destanında Şamanistik Unsurlar, 1999.
Sinem Kocaçelebi, Türkmen Mi-zahı, 1999.
Belgin Turgut, Sarıncı-Bököy, Ke-deykan (Köroğlu ile İlgili Kırgız Des-tanları), 1999.
Selami Fedakâr, Erali ve Şirali Destanı, 1999.
Pınar Dönmez, Türk Mitolojisi Üzerinde Türkiye’de Yapılan Yayım-ların Bibliyografyası ve Bu YayınYayım-ların Analizi, 2001.
Kairiya Sarkanbayeva, Jüsipbek Aymavıtov’un Hayatı ve Edebî Şahsi-yeti, 2003.
Tuğba Kaya, Osmaniye Halk Hikâyeleri Üzerinde Bir Araştırma, 2003.
Ulanbek Alimov, Kırgızistan’da Akınlar ve Akınlık Geleneği, 2003.
Mustafa Yeniasır, Osman Türkay’ın Hayatı ve Hakkında Yazı-lanlar, 2003.
Ramil Hüsnüllin, Tatar Mitolojisi Üzerine Yapılan Yayınların Bibliyog-rafyası ve Bu Yayınların Analizi, 2003. Burak Gökbulut, Mizah Teorileri ve Kıbrıs Türk Mizahı, 2003.
Erjena Aıourova, Buryat Mizahı, 2003.
Gürol Pehlivan, Manisa (Merkez)’da Veli Kültü, 2004.
Bülent Bayram, Alankay Batır Destanı (Metin-İnceleme), 2004.
Ceyda Öyke, Kırgızların Küçük Destanlarından Baktı Bolot, 2004
Bibigül Ospanaliyeva, Kazakistan’da Yapılan Mitoloji Ça-lışmalarının Analitik Bibliyografyası, 2004.
Zofie Yükselova, İngiliz Kadın Seyyahlarından Lucy Mary Jane Garnett’in Seyahatnamesi ile Balıkha-ne Nazırı Ali Rıza Bey’in Hatıralarına Göre XIX. Yüzyılın Sonunda Türk Ge-lenekleri ve Görenekleri (Batılı ve Yerli
Gözüyle Gelenek ve Göreneklerin Kar-şılaştırılması), 2004.
Hatice Direk, Özker Yaşın (Ha-yatı, Şiirleri ve Şiirlerindeki Folklorik Unsurlar), 2005.
Jyldyz Alimova, Coodarbeşim Destanı (Dil ve Üslup İncelemesi), 2006.
Fidel Behiye Çifçi, Bayır-Bu-cak Türkmenlerinin Halk Hikâyeleri, 2006.
Gönül Beşirova, Güney Azerbay-can Sahasına Beş Halk Hikâyesi Üze-rine Bir Araştırma, 2006.
Sinan Kurt, Türk Halk Kültürü Ürünlerinin Turizmde Kullanımı: Fet-hiye Örneği, 2009.
Nazym Abdıkadyrova, Kazak Mi-zahı ve Önemli Kazak Mizah Tipleri, 2009.
Nehir Eren, Türkmen Gül-Senuber Destanı, 2009.
Somayeh Easy, İran ve Türk Mi-tolojisinde Ay ve Güneş İle İlgili Ta-savvurlar, 2010.
Osman Özkan, Osmaniye’deki Âşıklık Geleneği ile Türkmenistan’da-ki Bahşılık Geleneği Hakkında Bir Araştırma: Âşık Karayiğit Osman Ör-neği, 2010.
Ana Kılıç, Eski Yugoslavya’da Ya-pılan Türkoloji Çalışmalarının Anali-tik Bibliyografyası, 2011.
Fazıl Özdamar, Tebriz’de Âşıklık Geleneği ve Tebrizli Âşık Ali, 2011. KAYNAKLAR
Fikret Türkmen Armağanı. İzmir: Kanyılmaz
Matbaası, ss. VII-VIII, 2012.
Gülensoy, Tuncer. Türkiye Türkologları ve Türk
Diline Emek Verenler (1800-1950 Türkoloji-nin 150. Yılı). Ankara: Akçağ Yayınevi, 2012. Prof. Dr. Fikret Türkmen Kitabı. İzmir: Ege
