GENE KAHVE BABINDA
SADUN GALİP SAVCI
D ü n , k a h v e d e n b a h is a çm ıştım . B u g ü n de bu b ah se d e v a m edece, ğim .
K a h v e n in fazileti ilk ö n ce Habe- şistan da, s o n ra da g a lib a b iz im M ig - ra s t a ra f ın d a n k e şfe d ilm iştir.
B u n d a n altı y ü z y ıl ön ce Habe- şista n d a b ir çoban, k a h v e a ğ a ç ç ığ ı, n ın y a p ra k ve m e y v e le rin i y iy e n k e ç ile r in in «ideta n e ş e le n d ik le rin i, k e y if le n d ik le rin i, d a h a d o ğ r u b ir d e y im le « ç a k ır k e yf» o ld u k la r ın ı fa rk e t m iş . B u m ü ş a h e d e s in i k o p t'a a n la tm ış. Kopt, H a b e ş p a p a z la rın a v e rile n ad d ır. Z ira H a be şle r, d ö r d ü n c ü a s ırd a h ır is t iy a n lığ ı k a b u l e tm işle rd ir. Kopt, k a h v e a ğ a ç ç ığ ın ı, y a p r a k la rın ı, m e y v e s in i in c e le m iş ve n ih a ye t b ir k a b u k iç in d e ik i ç e k ird e k , ten ib a re t olan bu m e y v e y i k a v u rup, çe kip, h a ş la y ıp b u g ü n zevkle iç tiğ im iz k a h v e y i b u lm u ş tu r.
S o n ra k a h v e o n b e şin c i a s ırd a A - ra b ista n a , on a ltın c ı a s ırd a da A v- ru p a y a g irm işt ir. F a k a t A r a b is t a n (ya n i A ra b is t a n d a k i Y e m e n ) kah. ve a ğ a ç ç ığ ın ı y e tiş t irm iş , A v r u p a y a ln ız H a b e şista n d a n ve A ra b ist a n - d an ge le n k a h v e y i b ir içece k o la ra k k u lla n m a k la ye tin m iş. Zaten ; t ro p ik a l b ir b itk i olan k a h v e a ğ a c ın ı A v r u p a ik lim in d e y e tiş t irm e k m ü m k ü n o lm a m ıştır. A m a biz, te crü b e etsek, bu a ğ a ç ç ığ ı b e lki H atay. A.
d a n a g ib i az ço k t ro p ik a l ik lim d e o la n v ilâ y e t le rim iz d e y e tiş tire b iliriz . T e c rü b e y e de d e ğ e r d o ğ r u s u : H e m k a h v e d a r lığ ı, h em d ö v iz k ıt lığ ı b a k ım ın d a n .
B u g ü n B r e z ily a n ın en b aşta g e len ih ra ç m etaı k a h v e d ir. D ü n y a da is tih lâ k e d ile n k a h v e n in üçte ik is in d e n fa z la sı B r e z ily a 'd a istih. sat o lu n m a k t a d ır. İs t ih s a l fa zla o- lan sen ele r, B r e z ily a 'n ın k a h v e le rin d e n b ir k ıs m ın ı, d ün ya, p iy a s a s ı n ı d ü ş ü rm e m e k iç in y a k t ığ ın ı da a ja n s h a b e r le r i a ra sın d a o k u ru z. B izim p a la m u tla rı, t o r ik le r i y a k a . j la d ık ta n s o n ra t e k ra r de n ize a ttı ğ ım ız gibi. F a k a t b iz im k isi p iya sa f iy a t ın ı a y a r la m a k iç in d eğ il, b a lık e n d ü s t ris i fa k ir liğ in d e n d ir .
B r e z ily a 'd a n so n ra k a h v e y e tiş t i re n m e m le k e tle r F ilip in le r, H avay , K ü b a , P o rt o R ik o , Ja m a y k a , O rta A m e rik a , bazı A f r ik a m e m le k e tle ri ve ö z e llik le K e n y a (fa k a t K e n y a k a h v e si k ü ç ü k ve e k ş im s id ir) A r a bistan , C a va ve S e y lâ n 'd ır.
Y u k a r ıd a k a h v e n in fa z ile tin i Ha. b e ş is ta n 'd a n s o n ra M ig r o s 'u n k e ş fe tt iğ in i sö y le m iştim . G e rç e k te n de M ig ro s , (veb ali riv a y e t ç ile rin b o y n u n a ) b ilm e m k ac lira lık b a şk a şay- le r a lın ır s a g a lib a 65 g ra m k a h v e v e riy o rm u ş .
İş in iz y o k s a M ig r o s 'a k u y r u k olu.
nuz. j
