CUMHURİYET
tr
HABERLER
İstanbul 18. Kitap Fuan’mn ‘onur konuğu’ yarın Türkiye’de olacak
S erver Tanilli geliyor
► 7 Nisan 1978’de
faşistler tarafından
vurulduktan sonra
tedavi amacıyla
yurtdışına giden ve
Strasbourg
Üniversitesi’nde 18
yılı aşkın süreyle
bilimsel çalışmalarını
sürdüren Tanilli, 18.
Kitap Fuan’nın “onur
konuğu” olarak yanıı
Türkiye’ye geliyor.
MİYASE İLKNUR Server Hoca geliyor... Bi
lime, aydınlanmaya, tam ba ğımsızlık ülküsüne, devrim ci ahlak ve onura adanmış yü reğiyle, ciltler dolusu kitapla rıyla, dizeleriyle, tekerlekli sandalyesiyle geliyor... Onu yok etmek isteyenlere inat, hem de “onur konuğu” sıfa tıyla geliyor...
18. Kitap Fuarı’nın onurlu konuğu, perşembe günü, 20 yılı yurdundan uzakta geçir menin hıncını ve acısını dost
larıyla, sevenleriyle çıkara cak.
Türkiye’de bağımsızlığın, özgür düşüncenin ve sınıf bi lincinin yeşermesinden ürken güçlerin yaptığı darbelerin il kinde ünversiteden, ikinci dar bede de yurdundan koparıldı. 7 Nisan 1978 akşamında fa şistler tarafından sırtından vu rulan Server Hoca, rasgele se çilmiş bir hedef değildi. Ca-
vit OrhanTütengilgibi. Bed rettin Cömert gibi, Bedri Ka- rafakioğiu gibi hedef olmak
için gereken her şeyi yapmış
tı... Şişli Siyasal Bilgiler Oku- I u 'nda öğrenci lerine okuttuğu
“Uygarlık Tarihi” kitabında
komünizm propagandası yap maktan hakkında 12 Mart’tan sonra DGM’de açılan ve tam 8 yıl süren dava, hedef alanı na girdiğinin ilk habercisiydi. Darbeyle birlikte üniversite den koparıldı, önce DGM’de ardından da sivil mahkemede yargılandı. “Uygarlık Tarihi” mahkemede aklandı ama Ser ver Tanilli, İstanbul Üniversi tesi’mn sakıncalılar listesin den çıkamadı. Fakülte yöne
timinin “üniversiteye dönebi
lir” kararı, iki kez “özerk üni versitelin senatosuna takıl
dı. ‘Sakıncalı hoca’nın adı da ölüm listesine yazılıvermiş- ti. Hedeflerine4 metre mesa feden ateş açan katiller bulunamadı. Hoca mn yediği kurşunlardan biri akciğerini parçalamış, diğeri omuriliği ne saplanmıştı. Haydarpaşa Hastanesi’nde günlerce ya şam mücadelesi verdi. Yaşa mından umut kesildiği o gün lerde Server Hoca, bütün ola sılık hesaplarını altüst ederek belden aşağısı felçli de olsa ya şama sımsıkı tutundu.
İlhan Selçuk, 11 Nisan 1978
günü “Yatalak” başlıklı ya zısında belden aşağısı yata lak olan Tanilli için, belden yu karısı yatalak olan toplumun bu utancı nasıl taşıyacağını soruyor: “Taniili’yi görmeye
gittim. Haydarpaşa Göğüs Cerrahisi’nin bir odasında ya tıyordu. Cam bölmenin öte sinde yatalak bir adam yaşa ma savaşı veriyordu. Tanil- li’nin ozan coşkusuy la bilim bi lincini benliğinde bütünleştir miş kişiliği, gözlerine yansı mıştı. Duygulandım. Yüreğim kalktı. Ağlayamazdım. Aca ba o beni görüyor muydu? Ba kışlarını çevirdi:
- Görüyormusun İlhan Abi bunlar neler yapıyorlar?
Sanki bir başkasının başı na gelenlerden söz açıy ordu. Ne güzel insandı bu Tanilli?
- Yaşayacak mı Tanilli?
Diyorlar ki yaşayabilir; ama belden aşağısı ya'alak olarak. Acaba nasıl yaşayabilir böy le? Peki, bizler nasıl yaşaya cağız? Y ürüyen ayaklar utan mayacak mı bu ülkenin top raklarını çiğnerken. Bana öy le geliyor ki, yatalak olan Ta nilli değildir; yaşadığımız top lumdur.
Tanilli’nin belden aşağısı yatalak kalacakmış; bizim top lumun belden vukarısı vata- lak.”
Server Hoca, tedavisi için yurtdışına çıktı. Bu arada ül kede yeni bir darbe daha ol du. Hoca, hukuksuzluğa Test çekerek 1981 yılında Stras bourg İnsani Bilimler Üniver- sitesi’nin çağrılısı olarak git tiği Strasbourg’da Türk Etüt leri Enstitüsü’nde çağdaş Tür kiye kültürü üzerine dersler vermeye başladı. “Uygarlık
Tarihi”, öciltten oluşan “Yüz yılların Gerçeği ve Mirası”, “Devlet ve Demokrasi”, “İs lam Çağımıza Yanıt Verebilir mi?”, “Nasıl Bir Demokrasi İs tiyoruz?”, “Türkiye’de Aydın lanma Hareketi” , Server
Hoca’nm kurşunlara verdiği yanıtlardan bazılarıydı.
Taha Toros Arşivi
