ASI VE YANIK KOMB‹NASYONLU PR‹MER KOMPLEKS
‹NT‹HAR: OLGU SUNUMU*
Primary complex suicide combining hanging and burn: A case report
Ça¤lar ÖZDEM‹R
1, Harun TU⁄CU
2, Haflim AS‹L
1, Hasan D‹N
3Özdemir Ç, Tu¤cu H, Asil H, Din H. As› ve yan›k kombinasyonlu primer kompleks intihar: Olgu sunumu. Adli T›p Bülteni 2006;11(2):75-79.
Birden fazla yöntem kullan›larak gerçeklefltirilen intiharlar için “kompleks intihar” veya “kombine intihar” terimi kulla-n›lmaktad›r. Yöntemlerden birinin yetersiz kalma ihtimaline karfl› di¤er bir yöntemin efl zamanl› olarak kullan›lmas› “pri-mer kompleks intihar” olarak tan›mlanmaktad›r.
Yirmi befl yafl›ndaki erkek olgu, bofl bir arazide elektrik dire-¤inin tepesinde yanm›fl ve iki ucu asma kilitle birbirine ba¤lan-m›fl bir zincirle as›l› bulunmufltur.
Ölü muayenesi ve otopside; kollar›n›n boksör pozisyonu al-m›fl oldu¤u, boyunda yükselici yüzeyselleflici vas›fta her iki mastoid bölgede sonlanan zincirle uyumlu telem izi, vücudun tamam›na yak›n›nda, çevresinde yer yer demarkasyon hatt› iz-lenen 2. ve 3. derece yan›k saptand›. Boyunda hyoid kemik sa¤ boynuzunun ekimozlu k›r›k oldu¤u, sa¤ sternokleidomastoid adalede 1x1 cm’lik ekimoz oldu¤u, 4. ve 5. servikal omur çev-resinin ekimozlu oldu¤u tespit edildi.
Tüm adli t›bbi araflt›rmalar sonucunda ölüm fleklinin intihar oldu¤una karar verilen as› ve kendini yakma kombinasyonlu primer kompleks intihar olgusu, birbirini bütünleyen olay yeri, ölü muayene ve otopsi bulgular› ile dikkat çekici bulunmufltur. Anahtar kelimeler: Primer kompleks intihar, as›, kendini yakma
SUMMARY
The terms ‘complex suicide’ or “combined suicide” are used for the suicide performed by using more than one method of suicide previously planned by the suicidal person to prevent
fa-ilure of the first method. The synchronal use of a second met-hod to prevent failure of the first metmet-hod is defined as “pri-mary complex suicide”.
Our case is a 25 year-old male who was found in an empty field, on top of a lamppost, burned and was hanged with a cha-in, two ends locked with a padlock.
In his external examination and autopsy, his arms were in boxer position, and there was a furrow slanting upward to-wards to both mastoid region compliant with the chain and 2nd and 3rd degree burns were on all of the body with parti-ally observed demarcation zone. An ecchymosed fracture was found at the right horn of hyoid bone. There was ecchymosis on the right sternocleidomastoid muscle and around the 4th and 5th cervical vertebrae.
It was decided that the case was primary complex suicide with the combination of hanging and burning after all medico-legal investigations. The case was interesting with the combina-tion of scene and autopsy findings.
Key words: Primary complex suicide, hanging, self-incineration
G‹R‹fi
Birden fazla yöntem kullan›larak gerçeklefltirilen inti -harlar için “kompleks intihar” veya “kombine intihar” terimi kullan›lmaktad›r. Yöntemlerden birinin yetersiz kalma ihtimaline karfl› di¤er bir yöntemin efl zamanl› ola -rak kullan›lmas› “primer kompleks intihar”, seçilen yön -1 Erciyes Ünivesitesi T›p Fakültesi Adli T›p Anabilim Dal›, Kayseri
2 GATA Adli T›p Anabilim Dal›, Ankara
3 Adli T›p Kurumu Kayseri fiube Müdürlü¤ü, Kayseri
* VII.Adli Bilimler Kongresi’nde sözel bildiri olarak sunulmufltur.
Gelifl tarihi: 24.05.2006 Düzeltme tarihi: 18.08.2006 Kabul tarihi: 10.10.2006
temin baflar›s›z kalmas›, yavafl çal›flmas› veya çok a¤r›l› olmas› halinde ölümü h›zland›rmak amac›yla di¤er bir yönteminin uygulanmas› ise “sekonder kompleks inti -har” olarak adland›r›lmaktad›r (1-4).
Primer kompleks intiharlarda s›kl›kla; ilaç içimi, as›, ateflli silah yaralanmas›, yüksekten atlama gibi yöntem -lerden ikisinin kombine edildi¤i, iki silah›n ayn› anda atefllenmesi, di¤er yöntemlerle kombine olarak kendini yakma giriflimlerinin ise nadir olarak görüldü¤ü bildiril -mektedir (1,4).
Bu çal›flmada, tüm adli t›bbi araflt›rmalar sonucunda ölüm fleklinin intihar oldu¤una karar verilen as› ve ken -dini yakma kombinasyonlu primer kompleks intihar ol -gusu, birbirini bütünleyen olay yeri, ölü muayene ve otopsi bulgular› ile sunulmaya de¤er bulunmufltur.
OLGU
Babas› ve di¤er kardeflleri ile ayn› fabrikada çal›fl›rken iflten ç›kar›lan, ailesi ile ayn› evde yaflayan 25 yafl›ndaki bekâr erke¤in, ilimize gelerek lüks bir otelde konaklad› -¤› ö¤renilmifltir. Olgu, geliflinin beflinci gününde, bofl bir arazide, uzun süredir kullan›lmayan ve elektrik telleri bulunmayan 7 metre yükseklikteki elektrik dire¤inin te -pesinde, iki ucu asma kilitle birbirine ba¤lanm›fl bir zin -cirle s›rt› dire¤e dönük olarak as›l› bulunmufltur (Resim 1). Olay yeri incelemesinde, vücudun ve elbiselerin bü -yük bir k›sm› yanm›fl izlendi. (Resim 1,2). As› vas›tas› zincir üzerinde s›ral› olarak dizilmifl çok say›da delikli je -ton, metal para, anahtar ve kola kutusu açma halkalar› saptand› (Resim 3).
Dire¤in alt›nda ve orta bofllu¤unda bulunan iki adet cam viski fliflesinden birinin içinden rulo yap›lm›fl, inter -nette tan›flt›¤› bir k›z arkadafl› ile karfl›l›kl› telefon mesaj -lar›n›n saati saatine kaydedildi¤i 9 adet bloknot yapra¤› ç›kar›lm›flt›r (Resim 4). Direk etraf›nda 1.5 m çapl› alan -da, bir adet çakmak, yan›nda 2 adet metal para, üzerinde “sentetik tiner” yaz›s› bulunan plastik kutu, aralar›nda 1 adet sigara izmariti bulunan iki adet siyah poflet, üzerin -de numaralar yaz›l› k⤛tlar, nüfus cüzdan› fotokopisi ile sürücü belgesi, kifliye ait iki vesikal›k foto¤raf bulunmufl -tur. Dire¤in alt ucunda yerden 30 cm yükseklikte kaz›na -rak yaz›lm›fl “ROSE” ibaresi tespit edilmifltir.
Arazide, tespit edilen ayakkab› izinin kiflinin ayakka -b›s› ile uyumlu oldu¤u saptanm›fl olup dikkat çeken te -kerlek izine rastlanmam›flt›r.
fiahs›n kalm›fl oldu¤u otel odas›nda yap›lan inceleme
-de; “benim gibi birisi böyle bir otelde kalacak param hiç -bir zaman olmad›, bu yüzden sizin halinize gülüyorum, teflekkürler” ifadesinin bulundu¤u bir not saptan›yor.
Olay yeri incelemesinden sonra yap›lan ölü muayene -si ve otop-side;
Kollar›n›n boksör pozisyonu alm›fl oldu¤u, ölü lekele -rinin ayak bile¤i seviyesinden afla¤›da geliflmeye bafllad› -¤›, boyunda tiroid kartilaj üzerinden her iki yana yükse -lip yüzeyselleflerek her iki mastoid ç›k›nt› arkas›nda son -lanan zincirle uyumlu telem izi tespit edildi.
Kafada saçl› derinin büyük oranda sa¤lam kald›¤› ve yo¤un isle kapl› oldu¤u, boyunda telem bölgesinin, s›rt -ta interskapular bölgenin, lumbal bölgede vertebral ko -lon hatt›n›n ve her iki aya¤›n sa¤lam kald›¤›, di¤er vücut bölgelerinde yer yer karbonizasyon derecesinde yan›k oldu¤u saptand›. Yan›klar çevresinde yer yer demarkas -yon hatt› izlendi.
‹ç muayenede; saçl› deri alt›, beyin, beyincik yüzey ve kesitleri soluk, bulundu. Kalp yüzeyinde yayg›n noktavi kanamalar izlendi. Akci¤er kesitlerinden bol miktarda kanl› köpüklü s›v› geldi¤i saptand›.
Boyunda hyoid kemik sa¤ boynuzunun ekimozlu k› -r›k oldu¤u, sa¤ sternokleidomastoid adalede 1x1 cm’lik ekimoz oldu¤u, 4. ve 5. servikal omur çevresinin eki -mozlu oldu¤u tespit edildi. Otopsi s›ras›nda toksikolojik ve histopatolojik inceleme için örnek al›nmad›.
Olay yerinden elde edilen el yaz›s› metinlerin, otelden elde edilen anket formundaki el yaz›s› ile yaz›lm›fl isim, numara ve yaz›lar›n adli belge incelenmesi sonucunda; belirtilen el yaz›lar›n›n ayn› (tek bir) flah›s eli mahsulü ol -duklar› tespit edilmifltir.
Yap›lan DNA analizi sonucunda, olay yerinden elde edi -len sigara izmariti üzerindeki tükürü¤ün, maktulden al› -nan kan örne¤i ile ayn› genotipte oldu¤u tespit edilmifltir.
Ceset üzerindeki elbiselerin yanm›fl ve yanmam›fl böl -gelerinden al›nan örneklerin fiziksel ve kimyasal yön -temlerle incelenmesi sonucunda, örnekler üzerinde, yan -g›n bafllat›c› olarak kullan›lan petrol türevi yan›c› ve par -lay›c› madde kal›nt›lar› tespit edilmemifltir.
Vücudunun tamam›na yak›n›nda ikinci-üçüncü derece alev yan›¤›, boyun yumuflak dokular›nda ekimoz ve hyoid kemikte ekimozlu k›r›k saptanan kiflinin as›ya ba¤l› mekanik asfiksi ve yan›k ve sonucu öldü¤ü sonucu -na var›lm›flt›r.
Olay yeri bulgular›, olay yerinden elde edilen delille -rin analizi ve otopsi bulgular› birlikte de¤erlendirildi¤in -de olay›n fleklinin intihar oldu¤u sonucuna var›lm›flt›r.
TARTIfiMA VE SONUÇ
Kompleks intiharlar›n otopsi yap›lan intihar olgular› içindeki oran› %1.5–5.6 olarak bildirilmektedir (1). Kompleks intiharlarda, kendini yakma genellikle as›, yük -sekten atlama, kesikler, ateflli silah yaralanmas› gibi fliddet
içeren intihar yöntemleri ile kombine edilmektedir. Bu olgular›n ço¤unlukla genç, orta yafll› erkekler oldu¤u bi -linmektedir (1,5). 24 yafl›ndaki erkek olgumuz, yafl, cinsi -yet ve kullanm›fl oldu¤u intihar yöntemi kombinasyonu aç›s›ndan literatürle benzerlik göstermektedir.
Kompleks intihar olgular›n›n adli t›bbi de¤erlendirme -sinde, yaralar›n vital reaksiyonlar›, ölüm sebebi ve ölüm flekline yönelik sorular›n cevaplanmas› gerekmektedir (6,7). Olgumuzda; ölü muayenesi ve otopside tespit edi -len demarkasyon hatt› ve boyun yumuflak dokular›nda -ki e-kimoz, hyoid kemikte-ki e-kimozlu k›r›k; yan›k ve as›n›n kifli canl› iken meydana geldi¤ini gösteren vital re -aksiyonlar olarak de¤erlendirilmifltir.
Ölüm araflt›rmalar›nda karfl›lafl›lan en önemli sorun -lardan birisi olay›n flekline yönelik intihar, cinayet ya da kaza ihtimallerinin de¤erlendirilmesidir. Zehirlenme ve suda bo¤ulma olgular› ile olay yerinde intihar notu ve gi -riflimin istemli yap›ld›¤›n› gösteren delillerin bulunmad› -¤› durumlarda ölüm fleklini saptaman›n daha zor oldu¤u bildirilmektedir (8–16). Gençleri intihara yönelten ne -denler olarak ebeveyn-çocuk çat›flmalar›, anne ve baba -n›n çocuklar›n› yeterince gözlemleyememesi, okul bafla -r›s›zl›klar›, baflar›s›z aflk iliflkileri, ifl doyumu eksiklikle -ri, ifl bulma sorunu, para veya ifl kayb›, evlilik problem -leri say›lmaktad›r ( 17–21). Oysa kompleks intihar gibi farkl› yaralanma paternlerinin birlikte de¤erlendirilme -sini zorunlu k›lan ölüm olaylar›nda, ölüm fleklinin inti -har oldu¤u sonucuna ancak olay›n istemli ve kendi ken -dine yap›ld›¤›n›n tespiti ile var›labilir. Rosenberg ve ark. intihar›n tespitine yönelik objektif, ifllevsel kriterler be -lirlemifllerdir. Otopside elde edilen bulgular, toksikolo -jik araflt›rmalar, psikiyatrik kan›tlar ve adli tahkikat bul -gular› giriflimin kendi kendine yap›ld›¤›n› gösterebilir. Di¤er taraftan; ciddi depresyon veya mental hastal›k, ki
-Resim 2. Cesedin direkteki pozisyonu, kollarda boksör manzaras›, genifl yan›k alanlar›
Resim 3. As› vas›tas› zincir üzerinde metal para, anahtar ve kola kutusu açma halkalar›
flinin kendini öldürece¤ine dair aç›k ya da imal› ifadeler, ölme arzusu ve emosyonel streslerin d›fla vurumu, ölüm hakk›nda bilgi toplama, kurtulma olas›l›¤›na karfl› önlem alma, önceki intihar tehdit ya da giriflimleri, stres dolu olaylar veya önemli kay›plar, çaresizlik ifadeleri, veda deyimleri, intihar giriflimin istemli yap›ld›¤›na dair yan -s›malar olarak kabul edilmektedir (22).
Kendini yakarak intihar eden olgular›n t›bbi özgeçmifl -lerinde genellikle psikiyatrik bozukluklar›n yüksek oranda görüldü¤ü bildirilmektedir (1,23). Her ne kadar olgumuzun ve ailesinin farkl› bir ilde ikamet ediyor ol -mas› nedeniyle soruflturma sürecine katk› sa¤layacak psi -kolojik otopsi de¤erlendirmesi yap›lamam›fl olsa da; iflsiz ve paras›z kalma, internette buldu¤u “chat aflk›” ile yafla -d›¤› baflar›s›z iliflki, telefon mesajlar›na yans›yan umut -suzluk, kendini ifade etme güçlü¤ü, çaresizlik ve sevdi¤i -ni kaybetme korkusu, otel odas›na b›rak›lan not, Rosen -berg ve arkadafllar›n›n tan›mlad›¤› ifllevsel kriterler aç› -s›ndan eylemin kendi kendine yap›ld›¤›na iflaret eden emosyonel stresin kayna¤› ve delilleri olarak de¤erlendi -rilebilir (22).
Olay yerinde bulunan sigaray› kendisinin içmifl oldu¤u
-nun DNA analizi ile tespit edilmesi, olay yerinde elektrik dire¤ine kaz›nan izler, baflka ayak izi ve tekerlek izi bu -lunmamas› olay s›ras›nda kiflinin yaln›z oldu¤unu ve olay yerinde bir süre zaman geçirdi¤ini düflündürmektedir.
Ceset üzerindeki elbiselerden al›nan örneklerin fiziksel ve kimyasal yöntemlerle incelenmesi sonucunda, örnekler üzerinde, yang›n bafllat›c› olarak kullan›lan petrol türevi yan›c› ve parlay›c› madde kal›nt›lar› tespit edilmemesi, olay yerinde bulunan ve olayda h›zland›r›c› olarak kulla -n›ld›¤› düflünülen tinerin uçucu yap›s› ile aç›klanabilir.
Olgunun yerleflim yerinden uzakta bofl bir araziyi ter -cih etmesi, yanma s›ras›nda kopma olas›l›¤› bulunmayan kal›n bir zinciri as› vas›tas› olarak seçmesi ve dü¤ümün aç›lma ihtimaline karfl› zinciri asma kilit ile ba¤lamas› ki -flinin, kurtulma olas›l›¤›na karfl› ald›¤› önlemler ve karar -l›l›¤›n›n göstergesi olarak de¤erlendirilmifltir.
Kiflinin cinayet bulgular›n›n gizlenmesi amac›yla yak›l -mas› ihtimali, yan›k kombinasyonlu primer kompleks in -tihar olgular›nda mutlaka de¤erlendirilmelidir. Olgumuz -da, bu de¤erlendirmeye katk› sa¤layacak toksikolojik ve histopatolojik inceleme yap›lmam›fl olsa da, otopsi s›ra -s›nda ölüm sebebini aç›klayacak ek travmatik bulgular›n saptanmay›fl›, as› ve yan›¤›n kifli canl› iken meydana gel -di¤ini gösteren vital reaksiyonlar, olay yeri bulgular› ve olay yeri incelemesi s›ras›nda elde edilen delillerin analiz sonuçlar›, kiflinin as›ya ba¤l› mekanik asfiksi ve yan›k so -nucu öldü¤ünü destekler nitelikte bulunmufltur.
Bu olgu sunumu nadir görülen kompleks intihar olgu -lar›na multidisipliner yaklafl›m›n önemine iflaret etmek -tedir. Ölüm sebebi kadar ölüm fleklinin de do¤ru tespit edilmesi, gerek ölenin yak›nlar›, gerekse sigorta ve emek -lilik ifllemleri aç›s›ndan de¤er tafl›yacak, topluma yönelik sa¤l›k politikalar› gelifltirilmesine katk› sa¤layacakt›r.
KAYNAKLAR
1. Bohnert M, Rothschild MA. Complex suicide by self-incineration. Forensic Sci Int 2003; 131: 197–201.
2. Turk EE, Anders S, Tsokos M. Planned complex su -icide: Report of two autopsy cases of suicidal shot in -jury and subsequent self-immolation. Forensic Sci Int 2004;139:35–38.
3. Cingolani M, Tsakri D. Planned complex suicide: Report of three cases. Am J Forensic Med Pathol 2000;21:255–260.
Resim 4. Dire¤in alt›nda bulunan 2 adet cam flifle ile fliflelerin birinden ç›kar›lan rulo yap›lm›fl 9 sayfal›k nottan bir ifade
4. Bohnert M, Pollak S. Complex suicides: A review of the literature. Arch Kriminol 2004;213(5-6):138-53. 5. Altun G. Planned complex suicide: Report of three
cases. Forensic Sci Int 2006;157:83-86
6. Blanco-Pampin JM, Suarez-Penaranda JM, Rico-Bo -quote R, Concheiro-Carro L. Planned complex su -icide: An unusual suicide by hanging and gunshot. Am J Forensic Med Pathol 1997;18 (1):104-6. 7. Özdemir Ç, Tu¤cu H, Poyraz R, Hanc› ‹H. Komp
-leks intihar: 2 olgu sunumu. 11. Ulusal Adli T›p Günleri, 29 Eylül-3 Ekim 2004, Antalya. Poster Ki -tab›: 200-204.
8. Sorenson SB, Shen H, Kraus JF. Undetermined man -ner of death: A comparison with unintentional in -jury, suicide, and homicide death, Eval Rev 1997;21:43–57.
9. Neeleman J, Wessely S. Changes in classification of suicide in England and Wales: Time trends and asso -ciations with coronor’s professional backgrounds. Psychol Med 1997;27:467-72.
10. Lindqvist P, Gustafsson L. Suicide classification-clu -es and their use: A study of 122 cas-es of suicide and undetermined manner of death. Forensic Sci Int 2002;128:136–40
11. Ifl›k AF, Kuruo¤lu AÇ, Demirel B. Yinelenen çok yöntemli öz k›y›m giriflimleri: ‹ki vaka sunumu. II. Adli Bilimler Kongresi,13-16 May›s 1996, Bursa, Kongre Program› ve Sözel Bildiriler El Kitab›:18 12. Ohlberg A, Lonnqvist J. Suicides hidden among un
-determined deaths, Acta Psychiatr Scand 1998; 98: 214–18.
13. Cantor C, McTaggart P, DeLeo D. Misclassification of suicide-the contribution of opiates. Psychopatho -logy 2001;34:140–46.
14. Litman RE. 500 psychological autopsies. J Forensic Sci 1989;34:638–46.
15. Salib E. Predictors of coroner’s verdict: A logistical regression model. Med Sci Law 1996;36:237–41. 16. Walsh B, Walsh D, Whelan B. Suicide in Dublin. II.
The influence of some social and medical factors on coroner’s verdicts. Br J Psychiatry 1975;126:309-12. 17. Sanders JM, Beach RK, Brookman RR. Pediatrics
1988;81:322-24.
18. Alwis LBL, Salgado MSL. Forensic Sci Int 1988;36:80-81.
19. Senanayake N, Karalliede L. Forensic Sci Int 1988;36:101-104.
20. Lester D. Acta Psychiatr Scand 1990;81:260-61. 21. Ushkow MC, Asbury JR, Bradford BJ. Pediatrics
1990;86:481-83.
22. Rosenberg ML, Davidson LE, Smith JC, Berman AL, Buzbee H, Gantner G, Gay GA, Moore-Lewis B, Mills DH, Murray D, O’Carroll PW, Jobes D. Operational criteria for the determination of suicide. J Forensic Sci 1988;33(6):1445-56.
23. Rothschild MA, Raatschen HJ, Schneider V. Suicide by self-immolation in Berlin from 1990 to 2000 Fo -rensic Sci Int 2001;124:163-66
‹letiflim:
Dr. Ça¤lar ÖZDEM‹R
Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi Adli T›p Anabilim Dal›, 38038 Kayseri E-posta: oz_caglar@yahoo.com
