Ankaro ııniversitcsı
,lrIRiNIR
JAKülTESi
BIlGili
A.Ü . Veteriner Fakültesi tarafından üç ayda bir neşredilir
Cilt : Viii 1961
II. Ord. Prof. Dr. ŞEVKİ AKÇAYARMACANI DOLAYISIYLA
No.': 4
Mahir PAMUKÇU Uzun yıllar Faküıtemizde hocalık yapmış bulunan Ord. Prof. Dr. Şevki Akçay, 3. Şu-bat. 1959 günü hayata gözleri-ni yummuştur. HocamızIn ara. mızdan ebediyen aynImış ol-ması', 'kıymetli ailesini ıyes'e, biz talebelerini de büyük üzün-tülere gark etmiştir. Onun aziz 'hatırasıııı anmak ve ailesi tarafından tesis edilmis olan (Ord. Prof. Dr. Şevki AKÇAY armağanı) nı en başarılı öğ'-renciye vermek için toplanmİş bulunuyoruz.
Memleketimizde Veteriner Patoloji'nin kurucusu olarak tanınan Şevki AKÇAY, ders kitaplariyle ve sistemli ders takriİ"1eriyle öğ'rencilerinin hay-ranlığ'ını kazannıış, yayınladığ'ı travaylar ile de memleketin içinde ve dışında büyük bir şöhrete sahip olmuştur. Şevki
Alu;,'\.", bir taraftan iyi bir öğretici, diğer taraftan da belirgin bir araş-t:rıcı olarak yurdumuzun irfanına yararlı faaliyetlerde bulunmuştur.
Şevki Akçay hocamız, en iyi 'bir ögTeticinin bütün özelliklerine sa-hip bulunmaktaydı. Dersleri siste~i ve daima yenilikler getirirdi. An-latacagL konuyu espriler ile bezer ve hatıraları ile süslerdi. Derslerinde ve yayımlannda ÖZ TÜRKÇE terim ve deyimleri kullanmaktan büyük bir haz duyardı. Terimlerin Türkçeleştirilmesi davasına kalpten in3.n-mış ve samimiyetle ba~lamnıştı. Derslerinde, memleket konulan üze-rine sık sık e~ilir, gençli~in ödevlerini sayar, milli davalarımızın çözüm yollanm göstermeye çalışırdı. Milli kalkınmamızın Üniversite faaliyetr ltıriyle sıkı sıkıya ilgili oldu~a inamrdı. Yüksek ö~retim kurumları-nın, milletlerin hayatında oynadı~ı mühim role zaman zaman işaret eder ve memleket problemlerinin çözümünde bu kurumlara büyük sorumluluklar yüklerdi. Üniversiteleri, milletlerin daha iyi yaşaması için imkanlar yaratan müesseseler olarak tamr ve bu kurumların daha büyük gayretler sarfetmesi üzerinde ısrarla dururdu. Üniversiteleri-mizin kaliteli ilim adaİn1an ve araştırıcılar yönünden yeterli olmadıg-ım yana yakıla anlatır ve araştırmalara hız verilmesi gününün geıd1~e işaret ederdi. Kalkınma savaşımızda meslek adamlarına büyük bir mes'uliyet yükler ve milletin yaşama ümidinin ancak meslek adamlan-nın başarılanyla gerçekleşebileec~e gönülden inamrdı. Rülasa Şevki Akçay basarılı, ilerici ve ülkücü bir ö~retici idi.
.
,Şevki Akçay hocamız, iyi bir araştıncı olaraik da tanımnıştır. Ya-yın1amış oldu~ '(35) orijinal travay bunun en büyük bir delilidir. Bu travaylan ile Şevki Akçay, çevresi ve ömrünü v"akfetti~ bilim dalı için bir ışık kaynag-ı olmuştur. Akçay, ça~daş anlamda bir araştıncıda ara-nan Motivation, Imagination, Inspiration, Mysticism, Contemplation,
Logique, Curiösite, Enthusiasm ve Ethic gibi özelliklerden birço~a sahipti (1), Hocamızda araştırma curi6site'si en belirgin olarak geliş-miş idi. Rer araşt;!ncıda oldu~ gibi Şevki Akçay'da da anlama merakı,
tecessüs her zaman ayni derecede kuvvetli de~ldi. Bu merak, zaman zaman artmış ve azalmıştır. Bunu, travayları için seçti~ konularda görmek mümkündür. Şevki Akçay'a göre tecessüs, research için en bü-yük manevi kaynaktır. İyi soru sorabilen kimseler, ancak iyi bir araş-tJncı olabilirler. Anlama merakı, şuur üstüne çıkar da; rasyonel bir hal alırsa, ancak o zaman araştırmaya dayanak olur. Hoacmız, research-lerin rasyonel olması zorunlulu~na inanırdı. Fakat rasyonalist düşün-ce tarzına da ,pek iltifat etme~di. Modem bilimsel araştırmaların empiric metodlara dayandığını, elde edilen sonuçların da, gözlemler ile kontrol edilmesinin gerektiği prensibine çok bağlı idi.
Dünyanın kuruluşundan günümüze kadar, insanlar dört kaynaktan bilgi edinmişlerdir (2). Bu kaynaklan şöylece sıralayabiliriz:
ı.
Revelation: Tannsal bilgi, 2. tndoctrination: Dogma,3. Observation: Gözlemlere dayanan bilgiler,
4. Research: Araştırmalar sonunda. elde edilen yenilikler.
Şevki ,Akçay, revelation'a. büyük bir önem vermez, hatta bu oilgi aynağını istismar eden, geri düşüncelilere sık sık çatar ve memleke-geri kalmasından bu gibileri sorumlu tutardı. Hocamız, buna kar-lık, indoctrination'a büyük ölçüde güvenir ve mektep sıralarında ö~. ndiklerine sıkı sıkıya b~lı bulunurdu. Bilirnde evolution'a çok inan-akla beraber, her yeni, buluşu büyük bir şüphe ile karşılardı. Fakat ir araştırıcı olarak ta, empiricisın felsefesine çok önem verirdi.
Bilgi-. , yalnız ve yalnız observation ve experimetation'dan do~abilece~ine alpten inanmıştı. Onun rasyonalizm anlayışı da işte bu idi. Şevki Ak. ay, münferit :görgülerini gruplandırarak induction ile sonuçlar çıkar-ak yetene~ine de sahip idi. Yaptığı yayınlarında ileri sürmüş oldu~ dia, hipotez' ve teorilerinin verüicationunu gördükçe bir çocuk gibi vinirdi. Hocamız sık sık «ilim katiyet ifade etmez, yalnız probabillte ağlar .. tlmin sağladığı ihtimaller (Prediction), dogmatik akidelerin mine çalıştığı absolut kat'iyetlerden daha faydalıdır». diye tekrarlardı.
Buray.a kadar özetleme~e çalıştı~ım özellikleriyle Şevki Akçay, mes-~imizin yetiştirdi~i müstesna ilirn adamlarından biridir. Şevki Akçay, rt olarak iyi kalpli ve ince duygulu bir aydın idi. (40) senelik idari e mesleki tecrübesi, onu septik bir insan haline getirmişti. Yetiştir-i~i bazı talebelerinin onunla mücadeleye girişmiş olması, onun
insan-rdan kaçmasına ve misanthrope bir hale gelmesine sebep olmuştu. undan dolayı, hocamız, zaman zaman odasına kapanır ve kitaplariyle aş başa kalmayı her şeye tercih ederdi. Ço~ zaman iç alemine
gö-ülür ve çevresinde cereyan eden olaylara hiç bir ilgi göstermezdi. Ho-amızın iş hayatındaki tutumu ile özel hayatındaki davranışı arasında
üyük bir fark daima sezilirdi. İş hayatında disiplinli ve merkeziyetçi ir idare sistemi kurmuş bundan hiç bir şekilde fedakarlık yapmak temiyen bir yönetici idi. Buna karşılık özel yaşayışında, nazik davra-ışları, misafirperverligi ve tatlı sohbetleriyle insanların kalbini kolay-a kkolay-azkolay-anmkolay-asını bilirdi.
Şevki Akçay hocamız, Veteriner mesle~ini seven ve sevdirme~e çalı~ an bir meslekdaş idi. Onun mesle~e karşı olan sevgisi, gelip geçici bir
evesin tezahürü veya işgal etti~i müstesna ~evkiin, ona sagladığı efahın da bir neticesi degildir. Vefatından sonra ailesi tarafından 1960
ılında tesİs edilmiş bulunan «Ord. Prof. Dr. Şevki AKÇAY Armağanı»
bu sevginin en belirgin bir delili olmuştur. Bu arm~an. hocamıza hatıralann kalplerde ebedileşmesine vesile olmuş ve meslekseverli~ jenerasyonlara intikaline yol açmıştır. Bundan dolayı Şevki Akçay ail sini candan tebrik etmek isterim.
Talebesi olarak bize bıraktı~ı eserleri daha ileri götürmege azim yiz. Bizler onunla daima övündük ve övüneceg-iz. Aziz hocam ebe istirahatgahında müsterih uyu izindeyiz...
LtTERATttR
1 - Kleiher, M.: Philosophy of Research., mimiograph, Üniv. of Davis, 1-12-1959.
2 - Pamukçu Mahir: Ord. Prof. Dr. Şevki Akçay armağanı münasebetiyle nuşma. Vet. Fak. Dergisi 8 (2), 115--118, 1961.
