Ligamentum Flavum Ossifikasyonu (Olgu sunumu)
Bahattin UÇAR, Müslim GÜNE
Ş
, Faruk TANCAR, Aysima ALTINOK,
Halil TOPLAMAO
Ğ
LU, Lale
Ş
A
Ş
MAZ
ÖZET
Ligamentum flavum ossifikasyonu saptanan 53 ya
şı
ndaki erkek hasta disk hernisi klinik bulgular
ı
n
ı
göstermesi,
klinik bir antite olarak ortaya ç
ı
kmas
ı
nedeniyle sunuldu. Radyolojik özellikleri, ayr
ı
c
ı
tan
ı
s
ı
ve solite
ı
- klinik
an-tite olarak seyrek rastlanmas
ı
sebebiyle konu gözden geçirilmi
ş
tir.
Anahtar kelimeler: Ligamentum flavum ossifikasyonu, ay
ı
r
ı
c
ı
tan
ı
, radyolojik tan
ı
Dü
ş
ünen Adam; 1994, 7 (3): 30-32
SUMMARY
53-year-old man manifesting the clinical symptoms of disc herniation due to ossification of ligamentum flavum
and appearing as a clinical entity is reported. The subject is reviewed since it is seldom seen by means of its
ra-diological findings, differential diagnosis and incidence of appearing as a solitary clinical entity.
Key words: Ossification of ligamentum flavum, differential diagnosis, radiological diagnosis
G
İ
R
İŞ
Miyelopatiye neden olan ligament ossifikasyonları
arası
nda ençok posterior longitudinal ligamentin
os-sifiye olduğu bildirilmi
ştir. Spinal ligament
os-sifikasyonlar
ı
nda MRI'e kadar tüm tetkikler faydal
ı
olmakla birlikte Spinal CT'de patolojiyi ayrıntı
lı
ola-rak saptamak mümkün olmaktad
ır.
OLGU
53 yaşı
ndaki erkek hasta 3.4.1991 (prot. no. 2609)
tarihinde klini
ğimize bel ağ
r
ı
s
ı
, sa
ğ
bacağa yayılan
ağrı, sa
ğ
ayakta uyuşukluk ve sa
ğ
ayakta kuvvet
azalması
yakı
nmaları
ile yatırı
ldı
.
Nörolojik muayenesinde sağ
laseque 60 derecede
müspet, sa
ğ
ayak bile
ğ
i d
ış
a ve içe rotasyonu, dorsal
fleksiyonu 4/5, sa
ğ
L5, S1 dermatomuna uyan
hi-poestezi ve sağ
gastrocnemiusda 1 cm atrofi
mev-cudiyeti saptand
ı
.
Hastan
ı
n lumbosakral grafisinde lomber
osteoart-rosise ait de
ğişikliklerin yanında lomber lordozda
düzle
şme vardı
. Miyelografik incelemede L3-L4,
L4-L5 seviyelerinde inkomplet bir geçi
şin olduğu,
sağda L5 kökünün dolmad
ığı
izlendi. Spinal CT
tet-kikinde L3-L4, L4-L5 seviyelerinde ossifiye
li-gamentum flavumdan dolay
ı
segmental bir darl
ığın
oluştu
ğu görüldü. Dural sac iki taraftan bas
ı
altın-daydı
.
* Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanei 1., 3.Nöroşirürji Kliniği
30
Ligamentum Flavum Ossifikasyonu Uçar, Güneş, Tamar, Altınok, Toplamaoğlu, Şaşmaz
L4 total laminektomi yap
ı
larak ossifiye ligamentum
flavumlar ç
ı
kart
ı
ld
ı
ve dural sac dekomprese edildi.
L4-L5 kökten bilateral kontrol edilerek serbestle
ş
-tirildi. Hastan
ı
n periyodik olarak yap
ı
lan kontrol
muayenelerinde tüm nörolojik bulgulann
kayboldu-ğ
u saptand
ı
.
Spinal ligamentlerin ossifikasyonu ilk defa posterior
longitudinal ligamentle birlikte tan
ı
mlan
ı
p Japonya'
da bildirilmi
ş
tir
( 1 ,7 ,9).Ligamentum flavum ossifikasyonlar
ı
sporadik
ola-rak iskelet specimenlerinde tespit edilmi
ş
fakat
geç-mi
ş
te klinik bir antite olarak saptanmam
ış
t
ı
r. 1960
y
ı
l
ı
ndan beri baz
ı
klinik bildirilerde sunulmu
ş
tur.
Ancak bir antite olarak tespit edilmesi daha sonra ol-
(.
mu
ş
tur 2,11)
Torako-lumbar bölgede daha s
ı
k olarak rastland
ığı
bildirilmektedir. Olgular
ı
n yar
ı
s
ı
ndan fazlas
ı
nda
posterior longitudinal ligament ossifikasyonu 2/3
to-rasik bölge ile servikal bölgede birlikte bulunur (4,5)
.Olgumuzda oldu
ğ
u gibi soliter ligamentum flavum
ossifikasyonunun erkeklerde daha s
ı
kl
ı
kla görüldü
ğ
ü
saptanm
ış
t
ı
r. Posterior longitudinal ligament
ossi-fikasyonlar
ı
yla komplike olanlar ise kad
ı
nlarda daha
s
ı
kt
ı
r (4
'5 '6' 11) .Ligamentum flavum ossifikasyonunun
nöroradyo-lojik tan
ı
s
ı
için sadece direkt grafiler de
ğ
il, ayn
ı
za-manda tomogramlar posterior longitudinal ligament
ossifikasyonlannda ve bunun birlikte oldu
ğ
u
du-rumlarda tüm spine'
ı
içermelidir
Spinal CT incelemesinde spinal kordun lateral ve
dorsal yönündeki kemik protrüzyonlar
ı
n
ı
n ka-
rakteristik bulgular
ı
n
ı
gösterir (3,10,11) Olgumuzda
da spinal CT ile ligamentum flavum ossifikasyonu
belirgin bir
ş
ekilde saptanm
ış
t
ı
r.
Olgularda disk hemisininkine benzer bulgulara
rast-lanmas
ı
ay
ı
r
ı
c
ı
tan
ı
aç
ı
s
ı
ndan önemli olup sebebin
ortadan kald
ı
r
ı
lmas
ı
na yönelik cerrahi müdahale
postoperatif dönemde klinik ve nörolojik olarak
mevcut bulgulann ortadan kalkmas
ı
nda etkili
ol-maktad
ı
r.
KAYNAKLAR
1. Bakay L, Cares HL, Smith RJ: Ossifıcation in the region of the posterior longitudinal ligament as a cause of cervical myelopathy. J Neurol Neurosurg Psychiatry 33:263-268, 1970.
2. Beamer YB, Garner JI, Shelden CH: Hypertrophied li-gamentum flavum. Clinical and surgical significance. Arch Surg 106:289-292, 1973.
3. Enomoto H, Muwayama N, Katsumata T, Doi T: Ossification of the ligamentum flavum. A case report and tis MRI fınding. Ne-urorad 80:571-573, 1988.
4. Fujimura Y, Higuchu M, Nakai S, Vatanabe T, Mankozu S, Shibata K, Ohtani K: Surgical treatment for thoracic myelopathy due to spinal canal stenosis. Clin Orthop 16:51-62, 1981. 5. Kaneda K, Satoh E, Higuchu M, Nobara H, Koguma T, Honma S, Mitsuzaki A, Fujitani M: Thoracic spinal canal stenosis due to ossification X of the spinal canal ligaments. Clin Orthop 16:63- 74.
6. Kodama T, Ohkubo K, Matsukado Y: Myelopathy due to os-sified ligamenta flava in lower thoracic region. Neurol Surg 7:867-873, 1979.
7. Nagashima C: Cervical myelopathy due to ossification of the posterior longitudinal ligament. J Neurosurg 37:653-660, 1972. 8. Omojola MF, Cardoso ER, Fox AJ, Drake CG, Durward QJ: Thoracic myelopathy secondary to ossified ligamentum flavum. J Neurosurg 56:448-450, 1982.
9. Rosario RA, Levine H, Stein BM: Cervical myelopathy and ra-diculopathy secondary to ossification of the posterior longitudinal ligament. Surg Neurol 10:17-20, 1978.
10. Yatsuzuka H, Kitajima T, Taguchi Y, Sakai H, Nakanıura N: A case of ossified yellow ligamet in thoracolombar region and magnetic resonance imaging. Neurol Surg 14:1121-1125, 1986. 11. Yonenobu K, Ebara S, Fujiwara K, Yamashita K, Ono K, Ya-manoto T, Narada N, Ogino H, Ojima S: Thoracic myelopathy se-condary to ossification of the spinal ligament. J Neurosurg 66:511-518, 1987.
31
pecya
Psikiyatride Readaptasyon Çal
ış
malar
ı
Ord. Prof. Dr. Mazhar Osman Uzman Ödülü
1995
1. "Psikiyatride Readaptasyon Çal
ış
malar
ı
Ödülü"
Ruh Hastalar
ı
n
ı
Readaptas-yon Derne
ğ
i taraf
ı
ndan her y
ı
l düzenli olarak, psikiyatrik hastalar
ı
n
rehabilitas-yon, reedüksiyon ve readaptasyonu alan
ı
nda, Türkiye'de yap
ı
lm
ış
en ba
ş
ar
ı
l
ı
bi-limsel çal
ış
maya verilecektir. Amaç, ruh hastalar
ı
n
ı
n toplum ve aile çevreleri
için-de uyumlann
ı
kolayla
ş
t
ı
nc
ı
ve üretkenliklerini art
ı
r
ı
c
ı
tedavi yöntemleri
konu-sunda
akademik ara
ş
t
ı
rmalara özendinnek ve desteklemektir.
2. Çal
ış
manm bilimsel ko
ş
ullara uygun olarak yaz
ı
lm
ış
alt
ı
kopyas
ı
n
ı
n, en geç 31
May
ı
s 1995 tarihine kadar a
ş
a
ğı
da belirtilen adrese iadeli taahhütlü olarak
posta-lanm
ış
ya da imza kar
şı
l
ığı
elden teslim edilmi
ş
olmas
ı
gerekmektedir.
3. Ba
ş
vurular
ı
n de
ğ
erlendirmeye al
ı
nmas
ı
nda, çal
ış
man
ı
n 1994 ya da 1995 takvim
y
ı
l
ı
içinde, yerli ya da yabanc
ı
bir bilimsel dergide yay
ı
nlanm
ış
ya da yay
ı
nlan-mak üzere kabul edilmi
ş
olmas
ı
(belgelendirme kayd
ı
yla) ön ko
ş
uldur.
4. Ödül miktar
ı
1995 y
ı
l
ı
için; birinciye 10.000.000.- TL, ikinciye 7.000.000.- TL ve
üçüncüye 5.000.000.- TL'dir.
5. Çal
ış
malar seçici kurul taraf
ı
ndan de
ğ
erlendirilecek; seçilecek en ba
ş
ar
ı
l
ı
çal
ış
ma-• ya ödülü, 1995 y
ı
l
ı
nda yap
ı
lacak XXXI. Ulusal Psikiyatri Kongresi'nde
verile-cektir.
Saygılarımla,
Dr. Faruk Bayülkem
Ruh Hastalannı Readaptasyon Derneği Başkanı
