• Sonuç bulunamadı

Miyokard İnfarktüsünde Mast Hücrelerinin Rolü Otopsi Çalışması

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Miyokard İnfarktüsünde Mast Hücrelerinin Rolü Otopsi Çalışması"

Copied!
4
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Adli T›p Bülteni

9

M‹YOKARD ‹NFARKTÜSÜNDE MAST HÜCRELER‹N‹N

ROLÜ: OTOPS‹ ÇALIfiMASI

The role of mast cells in the myocardial infarction: An autopsy report

Ifl›l PAK‹fi

1

, Elif Ülker AKYILDIZ

1

, Arzu TURAN

1

, Ferah KARAYEL

1

,

Gökhan ERSOY

2

, Ziya KIR

3

Pakifl I, Aky›ld›z EÜ, Turan A, Karayel F, Ersoy G, K›r Z. Miyokard infarktüsünde mast hücrelerinin rolü: Otopsi çal›flmas›. Adli T›p Bülteni 2008;13(1):9-12

Mast hücreleri kemik ili¤inden köken alan, periferik kanda ve dokularda saptanabilen, proteoglikandan zengin granüller içeren hücrelerdir. Mast hücreleri birçok dokuda oldu¤u gibi kalpde de infeksiyonlara ve inflamatuar uyar›lara degranülas-yon ile yan›t verir. Miyokardda infarkt alan›n›n iyileflmesinde mast hücreleri, makrofajlar ile birlikte önemli rol oynar.

Bu çal›flmada 2003–2005 y›llar›n› kapsayan dönemdeki otop-si raporlar› incelendi ve de¤iflik dönemlerde miyokard infark-tüsü saptanan 40 olgu rastgele seçildi. Travmatik nedenlerle ölen ve kardiyak patoloji saptanmayan 10 olgu kontrol grubu olarak çal›flmaya al›nd›. Miyokarda ait kesitler mast hücreleri-ni boyayan konvansiyonel histokimyasal bir yöntem olan To-luidin Blue ile boyand› ve her olguda 50 büyük büyütme ala-n›nda mast hücreleri say›ld›. ‹nfarkt alaala-n›nda saptanan mast hücre say›s› ile infarkt›n yafl› aras›nda anlaml› bir iliflki olup ol-mad›¤› araflt›r›ld›.

Olgular›n de¤erlendirilmesi sonras› geç granulasyon dokusu ve fibrozis dönemlerinde mast hücre say›s›nda belirgin art›fl iz-lendi. Elde edilen bulgular, mast hücrelerinin infarktüs sonras› miyokardda fibröz doku birikimi ve ekstrasellüler matriksin yeniden yap›land›r›lmas›nda rol oynad›¤› görüflünü destekler niteliktedir.

Anahtar kelimeler:Mast hücresi, miyokard infarktüsü,

fibrozis, otopsi

Mast cells, which include proteoglycan granules, originate from the bone marrow and are detectable in both peripheral blood and tissues. As in many other tissues, cardiac infarctions and inflammations precipitate mast cell degranulation. Mast cells and macrophages play an important part in the recovery process of mycardial infarction.

In this study, autopsy records from the years 2003- 2005 we-re we-reviewed 40 cases of myocardial infarction at diffewe-rent stages were selected randomly. 10 cases of trauma with lethal outco-me and no detectable cardiac pathology were selected as the control group. Mast cells were stained selectively with Toluidi-ne Blue. The relationship between the number of mast cells and the stage of myocardial infarction was assessed.

There was a significant increase in number of mast cells in cases with transition to late stages of granulation tissue and fibrosis formation. These findings support the view that mast cells might play a role in cases of myocardial infarction in fib-rosis tissue formation and re-modeling of the extracellular mat-rix.

Key words: Mast cells, myocardial infarction, fibrosis,

au-topsy

1 Adli T›p Kurumu, ‹stanbul

2 ‹stanbul Üniversitesi, Adli T›p Enstitüsü, ‹stanbul

3 ‹stanbul Üniversitesi, Cerrahpafla T›p Fakültesi, Adli T›p Anabilim Dal›, ‹stanbul

Gelifl tarihi:07.11.2007 Kabul tarihi: 26.04.2008

(2)

Cilt 13, Say› 1, 2008

10

G‹R‹fi

Mast hücreleri, allerjik reaksiyonlar, do¤al ve kazan›l-m›fl immünite, doku tamiri, anjiyogenez, fibrozis, p›ht›-laflma, fibrinoliz gibi olaylarda rol alan, vücutta özellikle damar ve sinir çevrelerinde yayg›n olarak bulunan, sitop-lazmik granüllere sahip hücrelerdir (1). Proinflamatuar ve vazoaktif mediyatörler, sitokinler ve farkl› enzimler (triptaz, kimaz) sentez edebilen bu hücreler, miyokard infarktüsü sonras› bafllayan inflamatuar süreçde ve skar oluflumunda önemli rol oynarlar. ‹nfarkt alan›n› infiltre eden makrofajlar, lenfositler ve mast hücreleri, proteaz-lar, sitokinler ve büyüme faktörleri salarak iyileflme sü-recini düzenlerler (2). Mast hücrelerinin inflamatuar in-filtrasyon alanlar›ndan ziyade fibrozis alanlar›nda görül-mesi bu hücrelerin fibröz doku birikiminin regülasyo-nunda rol oynad›klar›n› düflündürmektedir (3). Çal›flma-da amac›m›z adli otopsilerde, farkl› iyileflme dönemlerin-deki miyokard infarktüsü olgular›nda mast hücrelerini say›sal olarak de¤erlendirmek, mast hücre yo¤unlu¤u ile infarkt sonras› dönem aras›nda anlaml› bir iliflki olup ol-mad›¤›n› araflt›rmakt›r.

GEREÇ VE YÖNTEM

Çal›flmada Adli T›p Kurumu’nda 2003-2005 y›llar›nda yap›lan otopsilere ait raporlar incelenerek kalplerinde farkl› iyileflme dönemlerinde miyokard infarktüsü sapta-nan 40 olgu rastgele seçildi. Miyokarda ait Hematoksi-len-Eosin boyal› preparatlar incelenerek olgular; infarkt sonras› ilk 24 saat, 24-72 saat, 72 saat- 1 hafta, 1 hafta ve üzeri olmak üzere 4 gruba ayr›ld› (Resim 1,3). Travma-tik nedenlerle ölen ve kalp patolojisi saptanmayan 10 ol-gu kontrol grubu olarak çal›flmaya al›nd›. Olol-gulara ait parafin bloklardan elde edilen kesitlere mast hücrelerini boyayan Toluidin Blue boyas› uyguland› (Resim 2,4). Kesitler, infarkt sonras› süre bilinmeksizin, ›fl›k mikros-kobunda (Nikon E 400) incelendi ve her olguda 50 bü-yük büyütme alan›nda (BBA, x400 büyütme) mast hüc-releri say›ld›, daha sonra gruplar›n 50 BBA’da ortalama mast hücre say›s› hesapland›. One way anova testi ile gruplar aras›nda mast hücre say›s› aç›s›ndan anlaml› bir fark olup olmad›¤› araflt›r›ld›.

BULGULAR

Olgular›m›z›n 44’ü erkek, 6’s› kad›nd›. Ortalama yafl 46,7 bulundu. ‹nfarkt alanlar›n›n yafl› histopatolojik bul-gulara göre de¤erlendirildi¤inde 8 olgu ilk 24 saat, 7 olgu

24–72 saat, 15 olgu 72 saat- 1 hafta, 10 olgu 1 hafta üzeri ile uyumlu bulundu. 50 BBA’da ortalama mast hücre say›s› 1. grupta; 14.2, 2. grupta 8.8, 3. grupta 24.5,

Resim 1. ‹lk 24 saat ile uyumlu miyokard infarkt› (HEx400)

Resim 2. ‹lk 24 saatle uyumlu miyokard infarkt›nda mast hücreleri (Toluidin Bluex400)

Resim 3. 4. gruba ait bir olguda nedbeleflen granülasyon dokusu (HEx200)

(3)

Adli T›p Bülteni

11 4. grupta 19.5, kontrol grubunda ise 7.1 olarak saptand›. ‹nfarktüs dönemine göre mast hücre say›lar› Tablo 1’de görülmektedir. Mast hücre say›s› Grup 3 ve 4’de di¤er gruplar ve kontrol grubuna göre istatistiksel aç›dan an-laml› derecede yüksek bulundu (p<0,05).

Tablo 1. Gruplara göre 50 BBA'da saptanan ortalama mast hücre say›s›

Hücre ‹nfarktüs

Gruplar

say›s› dönemi

Grup 1 ( n:8) 14,2 ‹lk 24 saat

Grup 2 (n:7) 8,8 24-72 saat

Grup 3 (n:15) 24,5 72 saat-1 hafta

Grup 4 (n:10) 19,5 1 hafta ve üzeri

Kontrol grubu (n:10) 7,1 Kalpte özellik yok

TARTIfiMA

Mast hücreleri kemik ili¤indeki hematopoetik kök hücrelerden köken alan, tüm vücutta ba¤ dokusunda yayg›n olarak bulunan, inflamasyonda ve doku tamirin-de (yara iyileflmesi, anjiogenez, fibrozis) görev alan hüc-relerdir (4,5). Normal miyokard dokusunda da bulunan bu hücrelerin say›s› iskemik kalp hastal›¤›, miyokardit, deneysel miyokard infarktüsü, kalp yetmezli¤i, kalp transplantasyonuna ba¤l› fibrozis ve hipertansif kalp hastal›klar›nda artmaktad›r (5,6). Çal›flmam›zda kalpte herhangi bir patoloji saptanmayan kontrol grubu olgula-r›nda da az da olsa (50 BBA da 7.1) mast hücresi saptan-m›flt›r. Bu hücreleri dokunun yerli mast hücreleri olarak de¤erlendirmek mümkündür. Miyokard infarkt› sonras› izlenen mast hücre art›fl›n›n, kan dolafl›m›nda mevcut

olan mast hücre prekürsörlerinin kemotaksisi sonucun-da meysonucun-dana geldi¤i ileri sürülmektedir (7).

Miyokard infarktüsü sonras› meydana gelen TNF-alfa sal›n›m› ve sitokin kaskad›, kompleman aktivasyonu ve serbest radikal oluflumunu tetiklemekte ve sonuçta in-farkt alan›nda yo¤un bir inflamatuar yan›t bafllamakta-d›r (7). Koagülasyon nekrozu ve nötrofilik infiltrasyo-nun belirgin oldu¤u 2-4. günlerden sonra makrofajlar›n ortaya ç›kmas› ile birlikte fagositoz bafllamaktad›r. ‹n-farkt sonras› 4-7. günlerde önceleri in‹n-farkt›n kenarlar›n-da ortaya ç›kan makrofajlar, kapillerler ve fibroblastlar giderek lezyonun merkezine do¤ru hareket etmekte ve granülasyon dokusunun matürasyonu sonucunda za-manla kas liflerinin yerini skar dokusu almaktad›r (8). Mast hücreleri erken dönemde inflamatuar yan›t› yönet-mekle görevli iken daha geç dönemde doku tamirinde görev üstlenmektedir (7). Sitokin ve büyüme faktörleri içeren mast hücreleri makrofajlarla birlikte neovasküla-rizasyon ve fibroblast proliferasyonunu desteklerler (2,7). Köpeklerde yap›lan deneysel bir çal›flmada miyo-kard infaktüsü alanlar›nda iyileflme döneminde mast hücre say›s›n›n artt›¤› gösterilmifltir. Bu deneyde mast hücre say›s› art›fl› ilk olarak reperfüzyondan 72 saat son-ra saptanm›fl, 5-7. günlerde fibrotik alanlarda çevre mi-yokarda göre mast hücre yo¤unlu¤unun belirgin flekilde yüksek oldu¤u görülmüfltür (9). Bir baflka deneysel çal›fl-mada mast hücre say›s›n›n infarkt alan›nda 4. haftaya ka-dar yüksekli¤ini korudu¤u gösterilmifltir (2). Olgular›-m›zda, literatürle uyumlu olarak, infarktüs sonras› mast hücre say›s›nda en belirgin art›fl 72 saatten sonra izlen-mifltir. Ayr›ca 1 hafta sonras›nda mast hücre say›s›n›n yüksekli¤ini korudu¤u dikkati çekmektedir. Çal›flma-m›zda Grup III ve Grup IV’de, yani granulasyon doku-sunun meydana geldi¤i ve granulasyon dokudoku-sunun ma-türleflerek yerini ba¤ dokusuna b›rakt›¤› dönemlerde, mast hücre say›s›n›n anlaml› olarak yüksek bulunmas› (p<0,05) mast hücrelerinin neovaskülarizasyon ve fib-roblast art›fl›nda etkili hücreler oldu¤u görüflünü destek-lemektedir.

Mast hücreleri HE boyal› preperatlarda net de¤erlen-dirilememektedir. Toluidin Blue boyas› ile özellikle si-toplazmik granülleri boyanarak seçilebilir hale gelmek-tedir. ‹nflamasyonda ve doku tamirinde rol alan bu hüc-relerin de¤iflik hastal›k süreçlerinde gösterilebilmesi için Toluidin Blue boyanarak incelenmesi uygun bir yön-temdir.

Resim 4. 4. gruba ait bir olguda mast hücreleri (T.Bluex1000)

(4)

Cilt 13, Say› 1, 2008

12 Sonuç olarak, bu çal›flmada mast hücrelerinin miyo-kard infarktüsünün farkl› dönemlerindeki rolü araflt›r›l-m›fl olup, miyokardit, kalp yetmezli¤i, hipertansif kalp hastal›¤› gibi hastal›k süreçlerindeki rolünün de araflt›r›l-mas› gerekti¤ine inanmaktay›z.

KAYNAKLAR

1. Erpek S. Mast hücreleri. ‹nönü Üniversitesi T›p Fa-kültesi Dergisi 2004;11:119-20.

2. Somasundaram P, Ren G, Nagar H, Kraemer D, Men-doza L, Michael LH, Caughey GH, Entman ML, Frangogiannis NG. Mast cell tryptase may modulate endothelial cell phenotype in healing myocardial in-farcts. J Pathol 2005;205(1):102-11.

3. Turlington BS, Edwards WD. Quantitation of mast cells in 100 normal and 92 diseased human hearts. Implications for interpretation of endomyocardial bi-opsy specimens. Am J Cardiovasc Pathol 1988;2(2): 151-7.

4. Kelley JL, Chi DS, Abou-Auda W, Smith JK, Krish-naswamy G. The molecular role of mast cells in athe-rosclerotic cardiovascular disease. Mol Med Today 2000;6(8):304-8.

5. Palladini G, Tozzi R, Perlini S.Cardiac mast cells in the transition to heart failure: Innocent bystanders or key actors J Hypertens 2003;21(10):1823-5.

6. Gavrisheva NA, Tkachenko SB.Mast cells in normal and diseased heart. Kardiologiia 2003;43(6):59-65. 7. Frangogiannis NG, Smith CW, Entman ML. The

inf-lammatory response in myocardial infarction. Cardio-vasc Res 2002;53(1):31-47.

8. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Diseases Ku-mar V, Abbas A, Fausto N. 7 th edition Elsevier Sa-unders. Philadelphia, 2005:575-87

9. Frangogiannis NG, Perrard JL, Mendoza LH, Burns AR, Lindsey ML, Ballantyne CM,Michael LH, Smith CW, Entman ML. Stem cell factor induction is asso-ciated with mast cell accumulation after canine myo-cardial ischemia and reperfusion. Circulation 1998;98(7):687-98.

‹letiflim Uz.Dr.Ifl›l PAK‹fi

Adli T›p Kurumu, Morg ‹htisas Dairesi Yenibosna / ‹STANBUL

Referanslar

Benzer Belgeler

Karahan ve ark.’nın 17 araştırmasında primer ve nüks pterjiumlara ait doku örnekleri karşılaştırılmış, 52 primer pterjium ve 12 nüks pterjium dokuları incelenmiş,

Sonuç olarak, hindi lenfoid organlarında mast hücrelerinin yaşa bağlı olarak değiştiği, timus medullasında korteksinden daha fazla olduğu, dalak

oluşan ligandlar mast hücreleri üzerinde bulunan ve mikroçevreye bağlı olarak aktive olan spesifik reseptörleriyle eşleşirler (Tablo 1) ve böylelikle mast hücreleri

Deneysel hayvan çal›flmalar›nda kemik ili¤i kaynakl› kök hücrelerin kardiyak miyositleri rejenere edebildi¤i ve iske- mik miyokard›n revaskülarizasyonunu

zıda miyokardiyal bridging'e bağlı olarak miyokard nekrozu gelişen ve sonuç ta ileri kalp yetersizliği ne- deniyle kaybedilen bir olgu

O lg umuzda ekokardiyografik görüntülenınesiyle ilgili ciddi bir sıkıntı yaşanmadı ve sol ventrikül duvar hareketleri açık ve net olarak değerlendirilebildL

Kronik kalp yetmezliğinde tüm kan örneklerinde fark olmaksızın yüksek endotclin düzeyi görülürken miyokard infarktüsü sırasında öncelikle koroner sinüs ve

Grup B'de ise hasta başına düşen risk faktörü sayısı damar hastalığının ciddiyeti ile para- lel artarken, Grup A'da normal koroner arterlerde en yüksek, tek damar