*Cumhuriyet Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Konservatif Di Tedavisi Bilim Dal , S)VAS. **Cumhuriyet Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Protetik Di Tedavisi Ana Bilim Dal , S)VAS.
YEN NES L SELF-ETCHING ADEZ V S STEMLER N M KROGER L M BA LANMA
DAYANIMLARININ KAR ILA TIRMALI OLARAK NCELENMES
A COMPARISON OF MICROTENSILE BOND STRENGTH OF
NEW-GENERATION SELF-ETCHING ADHESIVE SYSTEMS
hsan HUBBEZO LU* Feridun HÜRMÜZLÜ* Giray BOLAYIR**
ÖZET
Amaç: Bu çal man n amac yeni nesil be self-etching adeziv
sistemin dentindeki Mikrogerilim Ba lanma Dayan m (MBD) de erlerini in-vitro ko ullarda kar la t rmal olarak de erlendirmektir.
Materyal ve Yöntem: 20 adet taze çekilmi insan üçüncü büyükaz
di lerinde, yüzeyel dentin aç a ç kart larak, 600 grit silikon karbit z mparayla yüzeyler düzgünle tirildi. Seçilen be adeziv sistemden üçü iki-a amal self-etching adeziv [Clearfil SE Bond (SE), AdheSE (AS), Tyrian SPE & One Step Plus (TY)] ve ikisi tek-a amal self-etching adeziv sistemler [iBond (iB), Xeno III (XE)] haz rlanan dentin yüzeylerine rastgele uyguland . Adeziv sistemler di lere uyguland ktan sonra üzerine kompozit rezin yerle tirilerek, halojen kla polimerize edildi. Örnekler 24 saat 37°C suda bekletildi. Di lerden, yüzey alan yakla k 1mm²lik çubuk eklinde kesitler al nd . Her gruptan 20’ er örnek test edildi. MBD testinde, örneklere test makinas nda 0.5mm/dak. h zla çekme kuvveti uyguland . K r lan örneklerin kopma yüzeyleri daha sonra scanning elektron mikroskobunda incelendi. Çal mam zdan elde etti imiz verilerin istatistiksel de erlendirmesinde Kruskal Wallis ve Mann-Whitney-U testleri kullan ld .
Bulgular: SE (41.37±8.26MPa) ve AS’nin (41.23±8.18MPa) MBD
de erleri, di er adeziv sistemlerle kar la t r ld nda istatistiksel olarak fark anlaml bulundu (p<0.05). Di er adeziv sistemlerin MBD de erleri (yüksekten dü ü e do ru): TY (32.88±10.89MPa), XE (27.45±4.21MPa), iB (21.77±4.76MPa). TY ve XE’nin MBD de erleri iB’la kar la t r ld nda istatistiksel olarak fark anlaml bulundu (p<0.05). En dü ük MBD de eri ise iBond ‘ta bulundu.
Sonuç: )ki-a amal self-etching adezivler (Clearfil SE Bond, AdheSE,
Tyrian SPE & One Step Plus) tek-a amal self-etching adezivlere (Xeno III, iBond) göre daha yüksek mikrogerilim ba lanma dayan m de erleri gösterdiler.
Anahtar kelimeler: Self-etching adeziv, mikrogerilim ba lanma
dayan m , dentin
SUMMARY
Aim: The purpose of this study is to investigate new-generation
of five self-etching adhesive systems of microtensile bond strengths (RTBS) to human dentin.
Material and Methods: Twenty freshly extracted human
molars were polished with 600-grit SiC papers exposing superficial dentin and randomly distributed into five groups: three self-etch 2-step [Clearfil SE Bond (SE), AdheSE Bond (AS), Tyrian SPE&One Step Plus (TY)] and two self-etch one-step adhesive [iBond (iB), XenoIII (XE)]. A resin composite crown was incrementally formed and light cured to approximately 4mm in height, and the specimens stored in water for 24 h at 37°C. Each sample was sectioned to produce a beam (adhesive area:1mm²). Twenty speciments from each group were tested. All specimens were subjected to microtensile bond test at a cross-head speed of 0.5mm/min. Surface of fractured specimens, both resin and dentin, were examined with a scanning electron microscope (SEM). Statistical analysis of the data were analyzed with the Mann-Whitney U and Kruskal Wallis for the RTBS.
Results: SE and AS statistically exhibited significant higher bond
strength values (41.37±8.26MPa and 41.23±8.18MPa) than all other materials (p<0.05). The bond strength of other materials were (from higher to lower): TY (32.88±10.89MPa); XE (27.45±4.21MPa); iB (21.77±4.76MPa). RTBS values of TY and XE were significantly greater than iB (p<0.05). Statistically, TY and XE were not significantly different each other (p>0.05). The lowest RTBS value was found in iBond.
Conclusion: Two- step self-etching adhesives (Clearfil SE Bond,
AdheSE, Tyrian SPE & One Step Plus) exhibited higher microtensile bond strength compared to one- step self-etching adhesives (Xeno III, iBond).
Key words: Self-etching adhesive, micro-tensile bond strength,
G R
Günümüz di hekimli inde esteti e verilen önemin artmas , estetik dolgu maddelerinin klinik uygulamas nda konservatif bir yakla m n ortaya ç kmas na neden olmu tur. Kompozit restorasyonlarla birlikte kullan lan adeziv sistemlerin geli en özellikleri, di ile restorasyon aras ndaki adezyonugüçlendirerekmikros z nt y azaltmaktad r.3,12,13
Geleneksel ve tek- i e adeziv sistemlerinde, total-etch i leminin klinik uygulamas nda klinisyenlerin daha fazla teknik hasasiyet göstermesi gerekmektedir. Aksi takdirde, dentinin asit ile a r pürüzlendirilmesi ba lanmay zay flatabilirken, asit uygulamas ndan sonra dentinin a r kurutulmas ise kollajen fibrillerin büzülmesine neden olabilmektedir. Ayr ca bu adeziv sistemlerde nem kontrolünün sa lanmas da önemli derecede hassasiyet gerektiren bir faktördür.13
Self-etching adezivlerde asitleme sonras suyla çalkalama yap lmamas , i lem basamaklar n azaltarak daha az teknik hassasiyet gerektirmektedir. Özellikle asit uygulama sonras , hava ile kurutma s ras nda kollajende olu acak büzülme ya da “wet-bonding” yönteminde a r nemli b rak lma problemlerinin önüne geçilmesine olanak sa lamaktad r.13
Günümüzde smear tabakas n n adezyon için uygun bir yap oldu u dü üncesinin yayg nla mas yla birlikte çok say da self-etching adeziv sistemler piyasaya sürülmü tür.12,13
Adezivlerin geli tirilmesine kar n, makaslama (shear) ve gerilim (tensile) ba lanma dayan m testlerinde k r lmalar n %80’i dentinde koheziv ba ar s zl kla sonuçlanm t r.12,16,22,23 Bu da adeziv ve dentin aras ndaki
gerçek ara yüzey ba lanma dayan m n n ölçülemedi ini göstermektedir. )lk kez 1994’te Sano ve ark.14 mikrogerilim
ba lanma dayan m (micro-tensile strength) testini tan tm lard r. Mikrogerilim ba lanma dayan m testinde 0,25 ile 1mm² büyüklü ündeki örneklerdeki stresler ölçülebilmektedir. Mikrogerilim ba lanma dayan m testi, geleneksel makaslama ve gerilim testlerine göre daha yüksek ba lanma dayan m de eri ve çok dü ük varyasyon katsay s elde edilmektedir. Böylece güvenilir sonuçlar n ortaya ç kt dü ünülmektedir. Ayr ca bu testin uygulanmas yla dentinde koheziv ba ar s zl klar n say s da yok denecek kadar azalt lm t r.14 Birçok çal mada di in
farkl bölgelerinde ve farkl derinliklerde ba lanma dayan m n n ölçülebilece ini ve ayn di ten çok say da örne in de test edilebilece ini bildirmi lerdir.5,18
Klinik çal malar çok daha masrafl ve zaman al c d r. Özellikle deneysel adezivlerin geli im süreci içinde etkinli inin in vitro olarak incelenmesi do ru bir yakla md r. Her y l birçok yeni adeziv sistem piyasaya sürülmekte ve laboratuvar testleri bunlar n etkinli inin göstergesi olmaktad r. Klinik çal malar 1 ile 3 y l gibi uzun süre ald ndan klinik ara t rmalar sonuçlanmadan, ürünün içeri i firmalar taraf ndan de i tirilebilmektedir. Bu nedenlerden dolay deneysel ve ticari dentin adeziv sistemlerin laboratuvar testleri, dentin adeziv sistemlerin etkinli inin de erlendirilmesinde önemli yer tutar.20,21
Bu çal mam z n amac ; yeni nesil be farkl self-etching adeziv sistemlerin [iki-a amal self-etching adezivler (Clearfil SeBond, AdheSE, Tyrian & One Step Plus), tek-a amal ve tek uygulamal self-etching (iBond), kar t rmal tek uygulamal (Xeno III)] dentindeki mikrogerilim ba lanma dayan m de erlerini in-vitro ko ullarda kar la t rmal olarak de erlendirmektir.
MATERYAL ve METOT
Bu çal mam zda yeni çekilmi çürüksüz 20 adet üçüncü büyük az di leri çal maya dahil edildi. Di lerin çekimden hemen sonra üzerindeki eklentiler bir periodontal kretuvar yard m yla temizlenip örnek modeller haz rland . Temizlenen di lerin kesit alma cihaz na adaptasyonu, silikon kal plarda haz rlanm akrilik bloklar arac l yla gerçekle tirildi. Bunu sa lamak için di ler, servikal hatt n n 2mm alt na gelecek ekilde kal plara yerle tirilip, otopolimerizan akril içerisine gömüldü. Minenin tamamen kald r lmas amac yla, Isomet low-speed saw kesit alma cihaz na (model no:11-1280-250, Buhler Ltd., Lake Bluff , IL, USA) ba l , 4x0,012 (Diamond-rim blade) disk b ça ile di lerin uzun aks na dik ve oklüzal pitin 2mm apikalinden geçecek ekilde bir kesi gerçekle tirildi. Böylece minenin tamam n n kald r lmas yla yüzeyel dentin çal mam zda kullan ld . Dentin yüzeyi haz rlan rken, pulpa odas üzerinde yeterli kal nl kta dentin bulunmas na dikkat edildi. Smear tabakas n n homojen kal nl için, oklüzal yüzey s ras yla 240, 400 ve 600 grit silikon karbid z mpara ka tlar yard m yla ve su irrigasyonu alt nda düzle tirildi. Prepare edilmi di ler be farkl self-etching primer adeziv sistemleri uygulamak amac yla be gruba ayr ld . Her grup için rastgele 4 di seçilip, adeziv sistemlerinden her biri firmalar n direktifleri do rultusunda bu di lere uyguland (Tablo I). Bu çal mada kullan lan be self-etching primer adeziv sistemin içerdi i adezivlerin isimleri, kimyasal içerikleri Tablo II’de görülmektedir. Di lere self-etching adeziv sistemler uyguland ktan hemen sonra, kompozit rezin [Esthet X™, Dentsply, Caulk] tabakalama
tekni i ile 4 tabaka halinde uyguland . Her tabaka 40 sn nla polimerize edildi. Restorasyonlar bitirildikten 24 saat sonra, sof lex polisaj diskleriyle polisajlar yap ld . Klinik çal malarda oldu u gibi yüzey haz rlanmas ndan hemen sonra adeziv ajan n uygulan p, restorasyonun bitirilmesine özen gösterildi. Restorasyonlar yap lan di ler, mikrogerilim ba lanma dayan m testi yap l ncaya kadar 37º C’de distile suda sakland .
TabloI. Çal madakullan lanbondingsistemlerinuygulamaa amalar
Materyaller 1. Uygulama Basama9: 2. Uygulama Basama9: Train™ SPE&One
Step Plus 3-5 sn çalkalan:r. Tek kullan:ml:k Train SPE YavaAça üstten bast:r:l:p, renginin mora dönüAmesi beklenir.
Kapa9: yavaAça aç:l:r. Kauçuk peletle veya f:rças:yla kar:At:r:l:r.
En az 5sn kavite kurutulur, diA yüzeyinde doku art:klar: ve nemin kalmamas:na dikkat edilir.
Train SPE mine ve dentine kavucuk peletle uygulan:r, 10 sn sürülür. Mor renk kayboluncaya kadar yeni kavucuk peletlerle kavite kurutulur.
One step plus AiAesini 3- 5 sn çalkalan:r. One Step Plus mine ve dentin 2 kez sürülür. Fazla çözücüyü BuharlaAt:rmak için minimum 10 sn havayla kurutulur. 10sn halojen :A:kla polimerize edilir.
AdheSE® Primer uygulan:r 15sn beklenir Kuvvetli havayla da9:t:l:r
Bond uygulan:r Beklemeye gerek yoktur. 10sn halojen :A:kla polimerize edilir Bond™ Gluma
inside Üç kez bond sürülür 30sn beklenir. Hafifçe havayla da9:t:l:r 20sn halojen :A:kla polimerize edilir
XERO® III Liquid A ve Liquid B’den eAit miktarda s:v: yaklaA:k 5sn kar:At:r:l:r
Tüm kavite yüzeylerine uygulanarak en az 20 sn beklenir.
Adezivin uniform da9:l:m: için en 2sn hafif havayla da9:t:l:r 10sn halojen :A:kla polimerize edilir.
Clearfil™ SeBond Primer uygulan:r. 20sn beklenir.
Orta Aiddeteki havayla da9:t:l:r.
Bond uygulan:r Hafifçe havayla da9:t:l:r. 10 sn halojen :A:kla polimerize edilir. Mikrogerilim ba9lanma dayan:mlar:n:n araAt:r:lmas:
Restorasyonlar bitirilmi her gruptan 4’er adet di mikrogerilim ba lanma dayan m testinde kullan lmak üzere rastgele seçildi. Restorasyonlar bitirilmi ve akrilik bloklara gömülmü di ler, kesit alma cihaz na di in uzun aks na paralel olacak ekilde yerle tirildi. 24 saat 37ºC’de distile su içinde bekletilen örneklerden di in uzun aks na paralel olacak ekilde bukkal yüzden ba layarak Isomet testeresi (Buehler Ltd., Lake Bluff IL, USA) ile yakla k 0.7 mm geni likte seri kesitler al nd (^ekil 1A). Kesitlerin derinli i kron-kök birle imine kadar uzat ld . Sonra ayn örnek üzerinde bu sefer mezialden ba layarak 1.15 mm geni likte seri kesitler al nd (^ekil 1B). Di ler servikal çizgi boyunca di in uzun aks na dik olacak ekilde kesilerek, yakla k 1.15 x 0.70 mm ebatlar nda çubuk eklinde kesitler elde edildi (^ekil 1C). Her gruptan 20’ er örnek teste tabii tutuldu. Tüm laboratuar
i lemleri aras nda kesitler nemli ortamda, kapal bir kutuda sakland . Universal test makinas na (HTE HOUNSFIELD, Germany) monte edilmi bir test apareyine [Bencor Multi-T Test Apparatus, Danville Engineering Co., Danville CA (^ekil 1D)] siyano akrilat adeziv ile [Zapit, Dental Ventures of America, Corona, CA, USA (^ekil 1D)] sabitlenen örneklere maksimum 50 N yük alt nda 0.5 mm/dakikal k kuvvetler ile kopma oluncaya kadar gerilim stresleri uyguland . Be farkl self-etching adeziv sistemlerin mikrogerilim ba lanma dayan m de erleri ölçüldü. Kuvvet birimi ise “newton” (N) olarak kalibre edildi. Daha sonra ölçülen mikrogerilim ba lanma dayan m de erlerinin birimleri Newton cinsinden “megapaskala” (MPa) dönü türülerek, elde edilen test sonuçlar Kruskal Wallis ve Mann-Whitney-U testleri ile istatistiksel de erlendirildi. Mikrogerilim ba lanma dayan m testinde, gerilim stresi sonucu kopan örneklerin kopma yüzeylerinde meydana gelen mikroskobik de i iklikleri ara t rmak amac yla her adeziv sistemden 4’er adet örnek scanning elektron mikroskobunda (Jeol JSM–5600, Japon) incelendi.
Tablo II. Çal ma için seçilen self-etching adeziv sistemlerin içerikleri
Adeziv Sistemler
(Üretici Firma) çerikleri Lot No
Train™ SPE & One Step Plus
(Bisco, Schaumburg, USA)
Train™ SPE
Primer A: Thymol blue, etanol, su Primer B: 3-Acrylamido-2-methyl
propanesulfonic acid
Bis(2-[methacryloyloxy]ethyl) phosphate (BisMEP)
Etanol,
Adeziv: One Step Plus
Biphenyl dimethacrylate (BPDM) Hydroxyethyl methacrylate (HEMA) BIS-GMA, Aseton
Fluoroaluminosilicate glass filler
0200002226
0200002694
AdheSE® (Ivoclar Vivadent AG, Liechtenstein)
AdheSE Primer Dimethacrylate Phosphonic acid acrylate AdheSE Bond
2-Hydroxyethyl methacrylate (HEMA) dimethacrylate
Silicon dioxide
E38487 E38487
Bond™ Gluma inside
(Heraeus Kulzer, Germany) Bond 4-methacryloxyethyltrimellitic acid (4-META) Urethanedimethacrylate (UDMA) Glutaraldehyde Acetone/water 010042 XENO® III
(Dentsply Caulk, Kanada) Liquid A 2-Hydroxyethyl methacrylate (HEMA) Purified water, etanol Butylated hydroxy toluene (BHT) Highly dispersed silicon dioxide Liquid B
Phrosphoric acid modifiyed methacrylate resins
Mono fluoro phosphazene modified polymethacrylate resin Urethane dimethactylate Butylated hydroxy toluene (BHT) Compharquinore
Ethyl-4-dimethylaminobenzoate
0210001222
0210001222
Clearfil™ SE Bond
(Kuraray, Japon) Clearfil SE Bond: Primer 10-Methacryloyloxdecyl dihydrogen phosphate (MDP)
2-Hydroxyethyl methacrylate (HEMA) Hydrophilic dimethacrylate dI-Camphorquinone N,N-Diethanol-p-toluidine Su
Clearfil SE Bond: Bond 10-Methacryloyloxdecyl dihydrogen phosphate (MDP)
Bis-phenol A diglycidylmethacrylate(Bis-GMA)
2-Hydroxyethyl methacrylate (HEMA) Hydrophilic dimethacrylate dI-Camphorquinone N,N-Diethanol-p-toluidine Silanated colloidal silica
389
ekil 1. )nsan dentininin oklüzal yüzeylerindeki mikrogerilim
ba lanma dayan mlar n ölçmek için çubuk eklinde haz rlanan rezin kompozit-dentinin ematik sunumu.
Kopma Tipinin Belirlenmesi
Mikrogerilim dayan m testinden sonra kopma yüzeyleri stereomikroskopta (Nikon SMZ 645) X100 büyütmede incelendi. K r lmalar, adeziv içinde olmu sa “adeziv k r lma”, dentinde olmu sa “koheziv k r lma” ve k r lmalar hem dentini hem de adezivi kapsarsa “kar k k r lma” olarak kabul edilip, de erlendirildi.
BULGULAR
Be self-etching adeziv sisteminin mikrogerilim ba lanma dayan m testlerine ait maksimum, minimum, ortalama ve standart sapma de erleri Tablo III’te verilmi tir. Verilerin istatistiksel de erlendirilmesinde Kruskal Wallis ve Mann-Whitney–U testleri kullan ld (Tablo IV). Çal mam zda en yüksek mikrogerilim ba lanma dayan m de eri Clearfil SE Bond (41.37±8.26 MPa) ve AdheSE Bond (41.23±8.18 MPa)’da görüldü. Clearfil SE Bond ve AdheSE Bond mikrogerilim ba lanma dayan m de erleri, di er adeziv sistemlere göre istatistiksel olarak önemli bulunurken (p<0.05), kendi aralar nda istatistiksel olarak bir fark bulunamad (p>0.05). Çal mam zda orta düzeyde mikrogerilim ba lanma dayan m de eri Tyrian SPE & One Step Plus’da 32.88±10.89 MPa ve Xeno III’de 27.5±4.21 MPa bulundu. Tyrian SPE & One Step Plus ve Xeno III’ün mikrogerilim ba lanma dayan m de erleri aras nda istatistiksel olarak fark anlaml bulunmazken (p>0.05), iBond ile kar la t r ld nda her iki sistemde istatistiksel olarak fark önemli bulunmu tur (p<0.05).
Tablo III. Çal mada kullan lan adeziv sistemlerin mikrogerilim
ba lanma dayan m testlerine ait maksimum, minumum, ortalama ve standart sapma de erleri
n Minimum Maksimum Ortalama(MPa) Standart Sapma Tyrian SPE& One
Step Plus 20 21.42 52.90 32.88 10.89 AdheSE 20 27.37 52.35 41.23 8.18 iBond 20 17.29 36.78 21.77 4.77 Xeno III 20 21.49 35.31 27.45 4.22 Clearfil SE Bond 20 33.16 57.65 41.37 8.26
Tablo IV. Self-etching adezivlerin mikrogerilim ba lanma
dayan m de erlerinin istatistiksel kar la t r lmas
Gruplar P Tyrian SPE&One Step Plus – AdheSE * P=0.015 P<0.05 , Önemli Tyrian SPE&One Step Plus – iBond * P=0.000 P<0.05 , Önemli Tyrian SPE&One Step Plus – Xeno III P=0.213 P>0.05 , Önemsiz Tyrian SPE&One Step Plus – Clearfil SE Bond * P=0002 P<0.05 , Önemli AdheSE – iBond * P=0.000 P<0.05 , Önemli AdheSE – Xeno III * P=0.000 P<0.05 , Önemli AdheSE – Clearfil SE Bond P=0.766 P>0.05 , Önemsiz iBond – Xeno III * P=0.000 P<0.05 , Önemli iBond – Clearfil SE Bond * P=0.000 P<0.05 , Önemli Xeno III – Clearfil SE Bond * P=0.000 P<0.05 , Önemli KW = 57.355 * P<0.005
Kopma Tipi Bulgular: Örneklerde, gözlenen
kopma tiplerinin adeziv sistemlere göre da l m Tablo V’da sunulmu tur. Örneklerin mikrogerilim ba lanma dayan m testinde k r lmalar n %75-85’i adeziv materyali içinde gerçekle ti. Dentinde ise koheziv ba ar s zl k gözlenmedi.
Be self-etching adeziv sistemin mikrogerilim dayan m testinden sonra kopma yüzeylerinin scanning elektron mikroskobundaki görüntüleri Resim 1,2,3,4 ve 5’te görülmektedir.
TARTI MA
Bu çal mada be yeni self-etching adeziv sistemin dentindeki mikrogerilim ba lanma dayan m de erlerinin
Tablo V. Self-etching adezivlerin kopma tipi bulgular .
Adeziv Koheziv Mix Tyrian&One Step Plus 17 0 3 AdheSE 15 0 5 iBond Gluma 16 0 4 Xeno III 17 0 3 Clearfil SE Bond 16 0 4
Resim 1. Tyrian SPE & One Step Plus uygulanm dentin yüzeyinin SEM görüntüsü (X 2000). K:Kompozit, D:Dentin, H:Hibrid tabaka, R: Rezin Tag. Tyrian SPE & One Step Plus uygulanan kesitlerde daha uzun ve çok say da rezin taglara rastlan ld . Ayr ca lateral dallanmalar da görüldü.
Resim 2. AdheSE Bond uygulanm dentin yüzeyinin SEM
görüntüsü (X 2000). K:Kompozit, D:Dentin, A:Adeziv,
H:Hibrid tabaka, R:Rezin Tag. Homojen bir hibrit tabakas
olu tu. Dentin tübülleri içindeki rezin taglar n uzunlu u 4 Rm ve lateral dallanmalar n olu tu u görüldü
Resim 3. iBond uygulanm dentin yüzeyinin SEM görüntüsü
(X 2000). K: Kompozit, D: Dentin, H: Hibrid tabaka, R: Rezin Tag. )nce bir hibrid tabakas görüldü. Rezin taglar yakla k 2 Rm uzunlu unda ve az say da görüldü. Dentin kanallar k smen smear tabakas yla kapl ve ayn zamanda da demineralizasyon derinli inin az oldu u görüldü.
Resim 4. Xeno III uygulanm dentin yüzeyinin SEM
görüntüsü (X 2000). K:Kompozit, D:Dentin, A:Adeziv, H:Hibrid tabaka, R:Rezin Tag. Xeno III’ün dentinde meydana getirdi i demineralizasyon derinli inin fazla oldu u ve en derin bölgelere kadar adeziv materyalin ula amad görüldü. Buna ba l olarak da kollajen fibrillerin etraf nda fazla miktarda bo luklara rastlan ld . k yaslamas amaçlanm t r. Bu çal mada be self-etching adeziv sistemden 3 tanesi iki-a amal self-etching adeziv sistem (Clearfil SE Bond, AdheSE Bond ve Tyrian & One StepPlus),1 tanesiteka amal ve tek uygulamal self-etching adeziv sistem (iBond) ve sonuncusu da iki- i e kar t r l p tek uygulamal olan self-etching adeziv sistem (Xeno III) kullan ld .
Resim 5. Clearfil SE Bond uygulanm dentin yüzeyinin SEM
görüntüsü (X 1500). K:Kompozit, D:Dentin, A:Adeziv, H:Hibrid tabaka, R:Rezin Tag. Kollajen fibriller aras nda yok denecek kadar az bo luklara rastland . Çok ince bir hibrid tabakas görülmesiyle birlikte zay f demineralizasyon sonucu, hidroksiapatit kollajen fibrillerden tam olarak ayr lmam , birbirinin devam ym gibi görülmektedir.
)ki a amal self-etching adeziv sistemlerden Clearfil SE Bond, orta kuvvette self-etching primere (pH’ 1.9) sahiptir. Clearfil SE Bond adeziv sistemi birçok çal mada normal dentinde yüksek ba lanma dayan m göstermi tir.2,4 Teorik olarak, kollajen fibril a lar n n
aç a ç kmas ile monomer infiltrasyonunun ayn anda olu mas yeterli bir tutuculuk ve yeterli bir t kama yapabilece i bildirilmi tir.Clearfil SE Bond monomerlerin karboksil ve fosfat gruplar rezidüel hidroksiapatit ile kimyasal olarak ba lanabilmektedir.6Bu sayede yüksek
ba lanma dayan m de eri gösterebilir.
)ki a amal self-etching adeziv sistemlerden AdheSE Bond orta kuvvetli asidik primere (pH’ 1,6) sahiptir. AdheSE Bond’un dentine mikrogerilim ba lanma dayan m de eri ortalama 41.23±8.18 MPa olarak saptanm t r. AdheSE Bond’un içerisinde bulunan iki yeni hidrofilik stabil monomerden biri fosforik asit ester akrilat, di eri de bis-akrilamittir. Metakrilat miktar n n azalt lm olmas bu adeziv sistemini hidrolize dirençli bir hale getirerek yüksek ba lanma dayan m de eri gösterebilir.
Tyrian SPE primeri yap s nda kuvvetli bir asit olan 3-Acrylamido-2-methyl propanesulfonic asit monomeri bulunmas ndan ve Xeno III’ün likit A ve likit B’si kar t r ld ndaserbestfosforikasitgruplar olu tu undan dolay her ikisinin de kuvvetli derecede asidik yap gösterdi i bildirilmektedir.8 Kuvvetli asitlerin de daha
derin demineralizasyon yapt bilinmektedir.1,6,9,11 Bu
çal mam zda Tyrian SPE & One Step Plus’ n dentindeki mikrogerilim dayan m de eri ortalama 32.88±10.89 MPa bulunmu tur. Fuentes ve ark.6lar da Tyrian SPE &
One Step Plus’ n dentinde mikrogerilim ba lanma dayan m de erini ortalama 30.5±12.0 MPa bulmu lar ve yapt klar SEM analizinde ise olu an rezin taglar n daha uzun ve daha çok say da oldu unu ifade etmi lerdirler. Bu çal mam zda Xeno III’ün mikrogerilim ba lanma dayan m de eri ortalama 27.45±4.21 MPa bulunmu tur. Bu sonuçlar Horiuchi ve ark.7ve Nakaoki ve ark.10 n n
yapt klar çal ma sonuçlar yla paralelelik göstermektedir. Kuvvetli derecede asidik olan Xeno III’ün dentinde demineralizasyon derinli inin fazla olmas ve bu bölgelere kadar adezivin ula amamas sonucu ba lanma dayan m de erini dü ürmü olabilir.
Tek komponentli ve tek uygulamal adeziv olan iBond’un SEM analizinde, ince bir hibrit tabakas olu turdu u ve aç a ç kan dentin kanallar n n a zlar nda k smen smear t kaçlar n n mevcut oldu u gözlemlenmi tir. Birçok çal mada hassasiyet giderici ajanlar n, adeziv sistemlerin ba lanma dayan m de erlerini azaltt rapor edilmi tir.15,17,19 Çal mam zda en dü ük mikrogerilim
ba lanma dayan m de eri iBond adeziv sisteminde olmas ; içeri inde bulunan hassasiyet giderici ajan n bulunmas na ba l olarak intertübüler difüzyon kanallar n ve dentin tübül a zlar n t kayan kristal birikiminin sonucu olu abilir. Bu da dentinin permeabilitesini ve rezin monomerler ile dentin aras ndaki mekanik tutuculu u azaltabilir.
Çal mam zda iki-a amal self etching adezivlerin, tek-a amal self-etching adezivlere göre daha yüksek oranda ba lanma dayan m gösterdi i tespit edilmi tir. Bunundarestorasyonunuzun süreli ba ar s na olumluyönde bir katk da bulunabilece ini söyleyebiliriz. Günümüzde basitle tirilmi , tek-a amal self etching adezivlerin, iki-a iki-amiki-al liki-ardiki-a elde edilen biki-a iki-ar y yiki-akiki-aliki-ayiki-aciki-ak yeni ürünlerin üretilebilmesi için daha fazla laboratuvar testlerin ve klinik ara t rmalar n yap lmas gerekmektedir.
KAYNAKLAR
1. Cardoso PEC, Sadek FT. Microtensile bond strength on
dentin using new adhesive systems with self-etching primers. Braz J Oral Sci. 2003; 2(4): 156-159.
2. Ceballos L, Camejo DG, Fuentes MV, Osorio R, Toledano M,
Carvalho RM, Pashley DH. Microtensile bond strength of total-etch and self-total-etching adhesives to caries-affected dentine. J Dent 2003;31;469-477.
3. Dayangaç B. Kompozit rezin restorasyonlar Güne Kitabevi.
Ankara 2000; 13: 44-50.
4. De Munck J, Van Meerbeek B, Satosh I, Vargas MA,
Yoshida Y, Armstrong S, Lambrechts P, Vanherle G. Microtensile bond strengths of one- and two- step self-etch adhesives to bur-cut enamel and dentin. Am J Dent 2003; 16(6): 414-420.
5. Fernandes CAO, CarvalhoRM, ShonoY,Pashley DH. Bond
strengths of adhesives to dentin as an array. J Dent Res 1998; 77:205. (Abstr. No.798).
6. Fuentes MV, Monticelli F, Goracci C, Toledano M, and
Ferrari M. Microtensile bond strength of different self-etch adhesives to sound human dentin.. 81st General Session of the International Association for Dental Research. Svenska Massan Exhibition 2003; abstract no:0351.
7. Horiuchi S, Nagano F, Sasakawa W, Nakaoki Y, Ikeda T,
Uno S, Sana H, Shimada Y, Nikaido T and Tagami J. Micro-shear bond strengths of all-in-one adhesives to enamel and dentin. 81st General Session of the International Association for Dental Research Svenska Massan Exhibition 2003; abstract no:0238.
8. http://www.dentsply.de/docs/Wissenschaft/Xeno_Scientific
_Compendium. pdf.
9. Inoue S, Van Meerbeek B, Vargas M, Yoshida Y,
Lambrechts P, Vanherle G. Adhesion mechanism of self-etching adhesives. In: Advanced Adhesive Dentistry 3rd International Kuraray Symposium, 1999. First edition, Italy. 2000: 130-148.
10.Nakaoki Y, Nagano F, Horiuchi S, Sasakawa W, Ikeda T,
Inoue S, Uno S, Sano H, Ide T, Shimada Y, Nikaido T, Tagami J. Effect of double-application of all-in-one adhesives to dentin bonding. 81st General Session of the International Association for Dental Research. Svenska Massan Exhibition 2003; abstract no:0029.
11.Ogata M, Harada N, LYamaguchi S, Nakajima M, Tagami J.
Effect of self-etching primer vs phosphoric acid etchant on bonding to bur-prepared dentin. Oper Dent 2002; 27: 447-454.
12.Pashley DH, Sano, H, Ciucchi B, Yoshiyama M, Carvalho
RM. Adhesion testing of dentin bonding agents: a review. Dent Mater 1995;11:117-125.
13.Pashley DH., Carvolho RM. Dentin permeability and dentin
adhesion. J Dent 1997; 25: 355-372.
14.Sano H, Shono T, Sonoda H, Takatsu T, Ciucchi B, Carvalho
R, Pashley DH. Relationship between surface area for adhesion and tensile bond strength-evaluation of a microtensile bond test. Dent Mater 1994; 10: 236-240.
15.Santini A, Mitchell S. Effect of wet and dry bonding
techniques on marginal leakage. American Journal of Dentistry 1998; 11(5): 219-224.
16.Schreiner RF, Chappell RP, Glaros AG, Eick JD. Microtensile
testing of dentin adhesives. Dent Mater 1998; 14: 194-201.
17.Seara SF, Erthal BS, Ribeiro M, Kroll L, Pereiara GDS. The
Influence of a dentin desensitizer on the microtensile bond strength of two bonding systems. Oper Dent 2002; 27: 154-160.
18.Terada RSS, Carvalho RM, Fernandes CAO, Pashley DH.
Mapping bond strength to flat dentin surfaces. J Dent Res 1998; 77: 205 (Abstr. No. 1226)
19.Titley K. Penetration of a dentin bonding agent into dentin.
American Journal of Dentistry 1994; 7(4): 190-194.
20.Van Merbeek B, Perdigao J, Lambrechts P, Vanherle G. The
clinical performance of adhesives. J Dent 1998;26:1-20.
21.Van Meerbeek B, De Munck J, Yoshida Y, Inoue S, Vargas M,
Vijay P, Van Landuyt K, Lambrechts P, Vanherle G. Adhesion to enamel and dentin: Current status and future challenges. Oper Dent 2003;28(3):215-235.
22.Van Noort R, Noroozi IC, Cardew G. A critique of bond
strength measurements. J Dent 1989; 17: 61-67.
23. Versluis A. Tantbirojn D. Douglas WH. Why do shear bond
tests pull out dentin? J Dent Res 1997; 76: 1298-1307.
Yaz:Ama Adresi:
Dr. )hsan HUBBEZOgLU Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi
Konservatif Di Tedavisi Bilim Dal 58140 Kampüs / S)VAS
Tel : 0 346 2191010 / 2791–92
