K
o m ü n i s t
G
özüyle
VSO N TELGRAF 14 K Â N Û N ÎSÂ N İ1 9 2 5 (BAŞM AKALE)
• \
______
-rı $9 i
BEKLEDİĞİMİZ FlRKA
50
İktisat Doktoru
Vedat Nedim
Siyasî fırkalar, bir memleketteki muayyen sınıfların ve sınıflar içinde ki muayyen İktisadî, İçtimaî menfa atlerini temsil, müdafaa, tahakkuk ettirmek maksadıyla teşekkül eder, her siyasî fırka sınıf fırkasıdır.Sınıfî bir mahiyeti, bir gayesi olmayan fevka’s-su- nûf (sınıflarüstü) bir parti ta savvur bile olunam az! Şu kadar var ki istinâd ettikleri sınıf temeli dar ve zayıf olan fırkalar kendilerini daima “sınıfların üstünde” göster meye çabalarlar. Bütün bur juva partileri ya ticaret, ya sanayi, ya ziraat, ya da fi- nans sermayesine istinâd et tikleri halde beynelmilel si yaset tarihinde şimdiye ka dar bir “tüccârlar fırkası”, bir “sanayiciler fırkası”, bir “as- hâb-ı arazi fırkası” işitilme- miştir.
Parti hayatının çok te kemmül etmiş olduğu Al manya’da ticaret sermayesi nin m enfaatlerine istinâd eden partinin adı “Alman Halk Demokrat Partisi”dir. Büyük sanayi sermayesine dayanan fırka, SÎTİSENİG fırkası unvanıyla meşhur ol masına rağmen, “Alman Halk Parti- si”dir. Monarşist jenerallerin, büyük arazi ashabının partisi ise “Alman Millî Halk Partisi”dir.
Görüyoruz ki, Almanya’nın bur juva partileri “halk” kelimesinden bir türlü vazgeçm iyorlar! Başka memleketlerde de burjuva fırkaları hakiki adlarıyla değil maske-adlarla tecelli ederler. Liberal, konservatif, demokrat, nasyonal gibi sınıflar bu maske-adların en meşhurlarıdır. Ga yeleri itibariyle geniş halk kitlelerine istinâd eden partiler ise her yerde, bilâtereddüd hakiki adlarıyla, hakiki renkleriyle ortaya atılırlar. Meselâ, işçi ve çiftçi partileri, sosyalist ve
komünist partileri gibi.
Zâhiren pek ehemmiyetsiz, pek tâli gibi görünen bu ad farkı bize pek mühim bir hakikati ifşa eder. Türkiye’de yoksul çiftçi ve işçi sınıf larının geniş kitlelerine nisbetle mü- tegallibe, eşraf ve tüccar sınıfı nasıl gülünç bir ekalliyet teşkil ederse Avrupa memleketlerinin milyonluk
proletarya orduları karşısında burju vazi sınıfı da adeden pek cılız bir varlığa maliktir. Fakat her partinin nihâi gayesi hükümet kuvvetini ele almak olduğuna göre bu hedefe vu sul içün geniş halk kitlelerinin yar dımını, reyini, kuvvetini temin etme si şaıttır. Binaenaleyh hakikatte kü çük bir zümrenin, küçük bir sınıfın menfaatlerini temin maksadıyla te şekkül eden burjuva partileri halkın ekseriyetini kendilerine celb edebil mek içün yaldızlı programlar, riyâlı vaadler, gösterişli sözlerle mücade leye girişirler...
Cumhuriyet Halk Fırkası da öy ledir. Halk kelimesi bir halitayı ifade
eder. Halk her yerde her memleket te İktisadî ve İçtimaî menfaatleri bir birine uymayan hatta birbirine zıd sınıflardan mürekkebdir. Sınıf mef hûmu inkâr kabul etmez bir şeniyet- tir. Halk Fırkası’nın hangi sınıfa isti nâd ettiğini öğrenmek istiyorsanız şehir ve kasabalardaki mutemedleri- ne bakınız. Göreceksiniz ki hepsi bilâistisnâ ya mütegallibe, ya eşraf, ya tüccar y ah u t da burjuvalaşmaya yeltenen as ker ve münevverler sınıfına mensupturlar. Bu zümreler ise Türkiye halkının gayet gülünç bir ekalliyetini temsil ederler. Beri tarafta şimdiye kadar b ütün saltanatların, hüküm etlerin ve fırkaların lâkayd kaldıkları kahir bir ekseriyet vardır ki işte bu züm renin m en faatlerin e, haklarına istinâd edecek bir partiyi özlüyoruz. Bu zümre, işley en ler ve m u ztarib ler zümresidir. Türkiye’de yedi milyon nüfus var ise bunun hiç şüphesiz ki altı milyon beşyüz bini işleyen sınıfı teş kil eder. İşleyen sınıf yani yaşam ak içün işlem ek ve say kuvvetini satmak mec buriyetinde olan sınıf: Kü çük çiftçi, yoksul işçi, küçük memur, küçük zabit, ahar hür meslek erbâbı. Kısaca Türkiye’nin bel kemiği olan sınıf.
Bu sınıfın menfaatlerine istinâd edecek bir çiftçi ve işçi partisinin doğumu Türkiye’nin siyaset tarihin de en hayırlı ve en mühim bir inkı- lâb olacaktır.
Halk ile alâkası yalnız adlarıyla olan partilere mukabil halkın en ke sir, en ziyade himâyeye muhtaç, en ziyade ezilen, soyulan ıztırab çeken sınıfına istinâd eden bir parti... İşte bizim özlediğimiz büyük hareket!..
(Çevrimyazt: Yücel Demirci)
