SPOR ORGANĠZASYONLARINDA GÖREV YAPAN BĠREYLERĠN ZAMAN YÖNETĠMĠ, TUTUM ve BECERĠLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ
Damla ÖZSOY
Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rekreasyon Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Öğrencisi,
1138248102@trakya.edu.tr
Doç. Dr. Ġlhan TOKSÖZ
Trakya Üniversitesi, Kırkpınar Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Spor Yöneticiliği Bölümü,
toksoz@trakya.edu.tr
Doç. Dr. Adil OĞUZHAN Trakya Üniversitesi, Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü,
adiloguzhan@trakya.edu.tr Öz
Bu çalıĢmanın amacı Edirne‟de yapılmakta olan spor organizasyonlarında görev almıĢ kamu, özel ve belediye sektöründe çalıĢan kiĢilerin zaman yönetimi tutumlarının birbirinden farklı olup olmadığının saptanmasıdır.
AraĢtırma evrenini Türkiye'de farklı spor organizasyonlarında görev almıĢ bireyler oluĢturmaktadır. Örneklemi ise; Edirne merkezde organizasyonlarda görev alan 300 bireyden oluĢmuĢtur.
Katılımcıların anket formundaki ifadeler karĢısındaki tutumları, her bir soru için frekans dağılımı ve yüzde oranları dağılımı ile incelenmiĢtir. Organizasyonda görev alanların görev yerleri ve sosyo-demografik yapılarının zaman yönetimi boyutlarına göre farklılıkların olup olmadığını ortaya koymak amacı ile önce faktör analizi uygulanarak alt boyutlar belirlenmiĢtir. Bu alt boyutlara organizasyonda çalıĢanların çalıĢma süreleri ve sosyo- demografik yapılarına göre farklılığın olup olmadığı Ġstatistiki testlerden Mann-Whitney U Testi ile Kurskal-Wallis testleri ile test edilerek sonuçlar yorumlanmıĢtır. AraĢtırmadaki 5'li likert maddelerin Crombach Alpha değeri 0,921 elde edilmiĢtir. Ayrıca etkin, örgütsel, eĢgüdümleme, planlama ve verimlilik zaman yönetimi alt boyutlarında çalıĢanların çalıĢma yıl süreleri atıĢıyla aynı yönde ve pozitif sonuçlara eriĢilmiĢtir.
Anahtar Kelimeler: Zaman Yönetimi, Spor Yönetimi, Organizasyon ,Tutum, Beceri
A STUDY OF TIME MANAGEMENT, ATTITUDES AND SKILLS OF INDIVIDUALS WHO PARTICIPATED IN SPORT ORGANIZATIONS
Abstract
Aim of this study is to determine whether time management attitudes of the people who work in public, private or municipality sectors and participated in sport organizations in Edirne are different from each other or not.
The population comprised of the individuals who participated in various sports organizations in Turkey. On the other hand, the sample included 300 individuals who participated in the organizations in Edirne city centre.
The attitudes of the participants for the statements in survey form, frequency distribution for each question and their percentage rate distributions were studied. Firstly, factor analysis was
applied and sub-dimensions were determined to reveal whether or not the working places and socio-demographic structures of those participating in the organization have differences in terms of time management dimensions. These sub-dimensions were tested by means of Mann-Whitney U test and Kurskal-Wallis tests as statistical tests to be determined if or not they had differences in terms of working hours and socio-demographic structures of the people participating in the organization and the results were interpreted. In the research, Cronbach‟s alpha value of 5 point Likert scale was obtained as 0,921. Besides, the results in the same way and positive together with increasing year durations of the employees were obtained at efficiency, organization, coordination, planning and productivity sub-dimensions.
Keywords: Time Management, Sport Management, Organization, Attitudes, Skills
GiriĢ
Ġnsanların yaĢamında amaçlarına ulaĢmak oldukça önemlidir ve bu yolda önemli olan kaynaklardan birisi zamandır. Kıt kaynaklar ile sınırsız olan insan ihtiyaçlarının karĢılanması zaman yönetimi açısından da farklı bir durum değildir, bu sebeple öğrenme isteği ve ihtiyacı sonsuzdur fakat zaman kıttır, bu durumda zamanı akıllıca kullanmak gerekecektir. Zamanı verimli kullanmak veya yönetmek, var olan her dakikayı belli bir amaç ve amaca yönelik planlayıp kullanmayı ifade etmektedir (Asuman Uğur,2000: 18).
Zaman ihtiyacımız olan önemli bir kaynaktır. Mükemmelliği ile sınırlı olan kaynağımızdır ve geri döndürülemez. Bunlarla birlikte; yapılan etkinliklerde iyi bir performans elde etmek için gerekli olan kaynaktır (Claudiu Langa,2012). Zamanın kontrolü insanlar için zor ve çok önemlidir. Zamanın verimli Ģekilde kullanılmasının kiĢilerin genel performanslarını etkilediği bilinmektedir. Böylece zaman yönetimi tutum ve becerilerinin yönetimini ortaya koymak için Edirne il merkezindeki spor organizasyonlarında görev yapan bireylerin zaman yönetimi tutum ve becerilerinin incelenmesi amacı ile ampirik bir çalıĢma ele alınmıĢtır. Zaman kavramı kesintisiz bir süreci ifade etmektedir (Smith, 1998). En az bulunan kaynağımız zamandır ve doğru yönetilmesi gerekmektedir (F. Drucker,1992). Zaman; kolay tanımlanamayan, üzerinde çeĢitli yorumlar yapılan, hatta felsefeciler tarafından "Dünyada en uzun ve en kısa olan, en yavaĢ ve en hızlı hareket eden, hem hiç alaka duyulmayan, hem de üzüntü verebilen, o olmayınca hiçbir Ģey yapılamayan Ģeydir" (Sabuncuğulu, 2002: 78).
Ġnsanların üzerindeki zaman baskısının artıĢı zaman yönetiminin önemini arttırmıĢtır (Erden R. Ve KocabaĢ,2003). Ġnsanların çağlardır azlığından en çok tasalandığı Ģeylerden birisi zamandır. Zaman ikame edilemez, akıĢı yavaĢlatılamaz, tekrar baĢlatılamaz ve tüm insanlar için müsavi olan yegane kaynaktır. Zaman ölçülebilir niteliğe sahiptir , doğrusaldır ve öngörülebilirdir zamanın bu gibi özellikleri, insanın bu kaynağı planlamasını
kolaylaĢtırmasını sağlayan unsurlarıdır. Ancak, zamanın yanlıĢ kullanımı insanlara ağır bedeller ödeme yükünü vermektedir (Atkinson, 1997: 19).
Zamanın daha iyi kullanılması için öncelikle bunun istenmesi gerekir. Zaman iyi kullanıldığında, insanlar daha az baskı altında kalacaktır, böylece daha fazla zamana sahip olduğu görülecektir. Bu gerçekleĢtirildiğinde, elde ettiğiniz zamanı aĢağıdaki gibi kullanmanız yararlı olacaktır (Keenan, 1996: 58-59). Zamanı etkili bir Ģekilde kullanmayan bir yöneticinin diğer olumlu niteliklerinin (örneğin; karar verme, liderlik, stratejik düĢünme, analatik zeka vs.) iĢe olan katkısı azalmaktadır (Ferit Ölçer: 135). Zaman yönetiminin verimli ve etkin Ģekilde uygulanmasıyla; kiĢisel verim ve performans yükselecektir. Belirli zamanda iĢ yapmak, ya da aynı iĢi az zamanda tamamlamak önemlidir. Böylece bireyler daha verimli olmakla birlikte, iĢleri planlamaya, farklı hobi ve ilgilere zaman ayırabilir (Tutar ve diğerleri, 2004: 199).
Li -Wei Liu ve Ching - hui Lin ise; spor yönetiminin henüz dünyada yeni bir çalıĢma alanı olduğunu, artan öğrenci ve performanslarla spor yönetiminin popüler bir disiplin olacağının göstergesi olduğunu iddia etmiĢlerdir. Bunun için de ; spor yönetimiyle ilgili çalıĢmaların da iyileĢtirilmesi gerektiğini belirtmiĢlerdir (Li -Wei Liu, Ching - Hui Lin, 2012). PJ Mayhew ve PA Dearnley' in yönetimde organizasyondan yüksek verimlilik sağlanabilmesi için dikkatli bir hazırlık gerektiğini belirterek hedef belirlemenin önemini vurgulamıĢlardır ve detaylı organizasyonun etkili kontrolü olacağı görülmektedir (PJ Mayhew, PA Dearnley, 1990).
Jaafari; organizasyon yönetim yapısında, bireylerin motivasyon, iĢ tatmini, kiĢisel geliĢimi örgütlenme, komuta ve iletiĢimin iyileĢtirilmesinin verimliliği arttıracağını belirtmiĢtir (A. Jaafari, 1984).
Moisescu Petronel ve Moisescu Florentina spor organizasyonlarının profesyonel yönetimi için planlama ve programlamanın gerekli olduğunu, materyal desteği, alt yapı, örgütlenme desteğinin bazı pratik ihtiyaçları karĢılamakta destekçi olduğunu belirtmiĢlerdir. Bunlar da zaman yönetiminin planlama ve örgütleme alt boyutlarının öneminin ve ihtiyacının birlikteliğini göstermektedir (Moisescu Petronel, Moisescu Florentina, 2013).
1. Zaman Yönetimi
Zaman yönetimi ilk kez, yoğun çalıĢan yöneticilerin zamanlarını daha iyi organize etmelerine olanak sağlamak için bir eğitim aracı olarak Danimarka'da doğup dünyaya
yayılmıĢtır. Günümüzde ise her yanda faaliyet gösteren bir milyar dolarlık bir sektör haline gelmiĢ bulunmaktadır. Zaman yönetiminde temel düĢünce, günün her küçük diliminin daha iyi planlamasının yöneticilerin daha verimli hareket etmelerini sağlayacak olmasıdır. Zaman yönetimi, acil olmakla birlikte o kadar da önemli olmayan günlük olayların baskısından kaçınmak için, açık önceliklerin ortaya konulmasını da savunur. Zaman yönetimiyle ilgili çeĢitli yaklaĢımlar ortaya atılmıĢtır. Her yaklaĢım değerlidir ve önemli katkılarda bulunabilir (Güçlü, 2001).
Zaman stratejik değerleri yüksek bir kaynak olarak düĢünülmeli ve onun nasıl daha etkili tüketilebileceği üzerinde durulmalıdır. Bu bağlamda zaman yönetimi, zamanı planlayarak ve denetleyerek en iyi Ģekilde yönetilmesi Ģeklinde tanımlanmaktadır (Çağlayan ve Göral, 2009: 177). Zaman yönetimi; zamanın etkin bir biçimde kullanımını kapsayan, üretkenliği kolaylaĢtıran ve stresi azaltan faaliyetler anlamına gelmektedir (Zampetakis ve Moustakis, 2010:24).
Zaman yönetimi, kiĢinin özel ve iĢ yaĢamında, amaçlarına etkili ve verimli bir Ģekilde ulaĢabilmesi için planlama, organize etme ve kontrol etme gibi yönetim iĢlevlerini kendi etkinliklerine uygulama sürecidir Zaman yönetiminin amacı, sınırlı olan zaman içerisinde yapılacak etkinliklerin niteliğini artırmaktır. ( Tanrıöğen ve IĢcan , 2009).
Zaman yönetimi, zaman faktörü göz önünde bulundurularak, kaynakların etkin kullanımı demektir. Bireyler bu sayede bireysel amaçlarını baĢarmada etkin olurlar (Yılmaz ve Aslan , 2002).
Zaman yönetimi, kiĢinin özel ve iĢ hayatında amaçlarına etkili ve verimli bir Ģekilde ulaĢabilmesi için planlama, organize etme ve kontrol etme gibi yönetim fonksiyonlarını kendi faaliyetlerine uygulama sürecidir (Erdem, 1999).
Zaman yönetimi, amaçlara ve hedeflere ulaĢmada önemli bir kaynak olan zamanı verimli kullanma çabasıdır. Zamanı verimli kullanma isteğinin çoğunlukla eriĢkin insanlarda görülen bir davranıĢ biçimi olduğu gerçektir. Çocuklarda bile zaman kavramının iki yaĢından sonra baĢladığını bilmemiz, eriĢkinlerde bunun ne kadar önemli ve anlamlı olduğunu algılamamızı sağlar. Çünkü eriĢkinlerde sorumluluk bilinciyle birlikte, sorumluluk alanlarının artması, bu sorumlulukların gerçekleĢtirileceği zamanın da planlanması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Zamanı yönetimi bir anlamda öz yönetim demektir. Yani, baĢkalarına ve kendinize zarar veren duyguları kontrol altında tutabilme, devamlı güven ve dürüstlük örneği
olabilme, sorumlulukları yönetebilme, değiĢen koĢullara uyarak engelleri aĢabilme, iç mükemmellik standardını oluĢturabilme ve fırsatları yakalayabilmeyi gerektirir (Bayramlı, 2006:16).
BaĢarılı bir zaman yönetimi için ilk üç adımı Ģu Ģekilde belirtebiliriz:
• Amaçların belirlenmesi: Amaçlar yazılı hale getirilmeli, sonra öncelikler belirlenmeli ve yaĢamdan ne beklenildiğinden emin olunmalıdır.
• Faaliyetlerle değil, amaçlarla yoğunlaĢılmalıdır. En önemli faaliyet en önemli amaçları gerçekleĢtirmeye yardımcı olmalıdır.
• Düzenli olarak zaman cetveli tutulmalı ve zamanın nasıl kullandığı analiz edilmelidir.
• Her gün önemli bir amaç belirlenmeli ve gerçekleĢtirilmelidir (Cornell , 2007:1).
2. Metod
Bu araĢtırma evreni Türkiye'de farklı illerde spor organizasyonlarında görev almıĢ bireylerden oluĢmaktadır. Örneklemi ise; Edirne merkezde organizasyonlarda %95 güvenle %5.6 hata ile 300 bireye kolayda örnekleme yöntemi ile yüz yüze görüĢme yolu ile uygulanmıĢtır. AraĢtırmaya esas olan veriler, Türkmen' (2005) tarafından geliĢtirilen "Zaman Yönetimi Anket Formu" ile toplanmıĢtır.*
Anket iki bölümden oluĢmaktadır: Birinci bölümde; anket katılımcılarının kiĢisel bilgileri yanında haftalık toplam çalıĢma saat ve günüleri olarak ele alınmıĢtır. Ġkinci bölümde ise anket katılımcılarının zaman kullanımı tutum ve davranıĢları ile zaman yönetimi ölçeklerine iliĢkin bilgileri araĢtırıldı. AraĢtırmada kullanılan veriler ankette beĢli Likert Ölçeği Tekniği kullanılarak elde edilmiĢtir. AraĢtırmada kullanılan ankette 5'li Likert Ölçeği Tekniği seçeneklerin puanlaması en olumlu ifadeden en olumsuz ifadeye doğru sırasıyla, 5,4,3,2,1 olarak belirlenmiĢtir.
AraĢtırmada anket yolu ile sağlanan veriler SPSS 14.0 paket programı ile analiz elde edilmiĢ ve değerlendirilmiĢtir. Katılımcıların anket formundaki ifadeler karĢısındaki tutumları, her bir soru için frekans dağılımı ve yüzde oranları dağılımı ile incelenmiĢtir. Organizasyonda görev alanların görev yerleri ve sosyo demografik yapılarına göre zaman yönetimi boyutlarına iliĢkin farklılıkların
*
olup olmadığını ortaya koymak amacı ile faktör analizi uygulayarak alt boyutlar belirlenmiĢtir. Bu alt boyutlardan organizasyonlarda çalıĢma durumu ve sosyo demografik yapılarına göre farklılığın olup olmadığı istatistiki testlerden Mann-Whitney U Testi ile Kurskal-Wallis testleri ile test edilerek sonuçlar yorumlandı.
Faktör analizi, aralarında iliĢki bulunan p sayıdaki değiĢkenle açıklanan bir yapıyı, kendi içlerinde iliĢkili; fakat aralarında iliĢki olmayan daha az sayıdaki (k<p) yeni değiĢkenle (faktörle) açıklamaya yarayan bir yöntem bütünü olarak tanımlanmaktadır (Alpar, 2011:261). Diğer bir değiĢle, faktör analizinde ortak etkenleri bulmak suretiyle değiĢkenlerin sayılarının azaltılması amaçlanmaktadır. Yapılan her ölçüm için güvenirlik kavramı gerekir, çünkü güvenirlik ankette yer alan soruların birbirleri ile olan tutarlılığını ve kullanılan ölçeğin araĢtırılan problemi ne derece yansıttığını gösterir. Güvenirlik elde edilen ölçünün üzerindeki yorumlar ve daha sonra oluĢabilecek analizler için bir temel oluĢturur. Ölçekte yer alan varyansların toplamının, ölçeğin genel varyansına oranlaması ile Cronbach‟s Alpha katsayısı bulunur. Cronbach‟s Alpha katsayısı 0 ile 1 arasında yer alır. Cronbach‟s Alpha, değiĢkenler arasındaki ortalama korelasyonu temel alarak, bir ölçekteki değiĢkenlerin iç tutarlılığını ölçer. Eğer her bir değiĢkendeki tüm değerler değiĢkenin standart sapması ile bölünerek standart hale getirilirse, standardize edilmiĢ Alpha değeri elde edilir Bu alt baĢlık altında, zaman yönetimi ölçeğinin ve alt boyutlarının güvenirlik testi gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu kapsamda çeĢitli değerlendirilmeler yapılmıĢtır.
3. Bulgular
AraĢtırmaya katılanların Sosyo- Demografik yapıları aĢağıda Tablo 1 'de verilmiĢtir. Tablo1: Katılımcıların Demografik Yapılarına Göre Dağılımları
Cinsiyet
DeğiĢken Frekans %Frekans
Erkek 152 50,7 Bayan 148 49,3 Toplam 300 100,0 Medeni Durum Evli 200 66,7 Erkek 94 31,3 DĠğer 6 2,0 Toplam 300 100,0 ÇalıĢılan Sektör Belediye 100 33,3 Özel 100 33,3 Kamu 100 33,3 Toplam 300 100,0 Öğrenim Durumu Ġlköğretim 23 7,7 Lise ve Dengi 54 18,0 Ön Lisans 55 18,3 Lisans 156 52,0
Yüksek Lisans 12 4,0 Toplam 300 100,0 ÇalıĢılan Yıl Süresi 1-4 Yıl 98 32,7 5-8 Yıl 71 23,7 9-12Yıl 51 17,0 13-16 Yıl 36 12,0 17-20 Yıl 34 11,3
21ve Üzeri Yıl 10 3,3
Toplam 300 100,0
Buna göre; Edirne ilinde farklı organizasyonda görev yapanların %50.7 si erkek iken %49.3 ü bayanlardan oluĢmaktadır. Organizasyonda görev yapanların %66.7 si evli, %31.3 ü bekar iken %2 si diğer medeni durumu içermektedir. Ayrıca farklı organizasyonda görev yapanların %33.3 ü belediye, %33.3 ü özel , %33.3 ü kamu sektörlerinden oluĢmaktadır. Öğrenim durumlarına bakıldığında, organizasyonda görev yapanların %7.7 sı ilköğretim, %18 i lise ve dengi, %18.3 ü ön lisans, %52si lisans, %4 ü yüksek lisans öğrenim durumlarından oluĢmaktadır. ÇalıĢma sürelerine bakıldığında organizasyonda görev yapanların %32.7si 1-4 yıl, %23.7 si 5-8 yıl, %17si 9-12 yıl, %12si 13-16 yıl, %11.3 ü 17-20 yıl, %3.3ü 21 ve üzeri yıl çalıĢma sürelerinden oluĢmaktır. Zaman yönetimi ölçeğinin ve alt boyutlarının güvenirlik testi gerçekleĢtirilmiĢtir.
AraĢtırmadaki likert maddelerine güvenirliliğinin testine iliĢkin Cronbach Alpha 0.921 olarak elde edilmiĢtir. Bu elde edilen istatistik 0.50‟den büyük olduğundan dolayı ankete katılanların bu maddelere iliĢkin yargıları doğru kavradıkları ortaya konulmuĢtur.
Diğer taraftan, bu ölçeklere faktör analizinin uygulanıp uygulanmadığını ortaya koymak amacı ile Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testinin sonucu 0,888 çıkmıĢtır. Bu değer KMO için oldukça iyi bir sonuçtur. Bu nedenle veri faktör analizi için uygundur. Bartlett küresellik testinin p<0,005 olduğu için değiĢkenler faktör analizi için uygun olup, faktör analizi alt boyutlarına iliĢkin değiĢkenlikler aĢağıda Tablo 2„de verilmiĢtir.
Tablo 2: Spor Organizasyonlarında Görev Yapan Bireylerin Zaman Yönetimi Ölçeğinin Alt Boyutlarına ĠliĢkin Varyans Açıklama Yüzdeleri ve Crombach Alpha Sonuçları
Faktör Boyutlarına ĠliĢkin Anket Soru Dağılımları
Açıklanan
Varyans Yüdeleri Alpha Crombach
Fak tör 1: Et k in Zaman Yönet imi
Mesai saatlerinde gereksiz görüĢme taleplerini geri çeviririm.
Zaman yönetimi” konusunda eğitim aldım.
Randevusuz görüĢme taleplerine “hayır” diyebilirim.
Randevu ve görüĢme saatlerine uyarım
“Zaman yönetimi” konusunda kitap, dergi, vb kaynakları takip ederim.
Kendimi geliĢtirmek için mesleğimle ilgili kitap,makale, vb eserleri takip ederim.
Amaçlarıma hizmet edecek seviyede “zaman yönetimi” bilgisine sahibim.
Telefonla zorunlu kalmadıkça iĢ dıĢı görüĢme yapmam ve yapacağım konuĢmaları kısa keserim.
%17.369 0.877 Fak tör 2: Ör gü tse l Zaman Yönet imi
Her türden ayrıntıyla bizzat ve yerinde ilgilenirim.
Gerektiğinde iĢleri hızlandırmak için astlarıma yetki devrederim.
Astlarıma devrettiğim iĢlerin sağlıklı bir biçimde bitirilip bitirilmediğini takip ederim.
Günlük programımda aksaklık ve acil durumlar için zaman ayırırım.
Astlarımın sorunlarını dinlemek için zaman ayırırım.
Astlarımla ve/veya üstlerimle oluĢturduğum iĢbirliği ve yardımlaĢma ortamı sayesinde daha verimli çalıĢıyorum. %15.162 0.859 Fak tör 3: EĢ gü dü mle Zaman Yönet imi
YazıĢmaları bekletmeden zamanında yapmaya özen gösteririm.
Toplantılara katılmadan önce gerekli hazırlıkları yaparım.
Astlarımla ve/veya üstlerimle oluĢturduğum iĢbirliği ve yardımlaĢma ortamı sayesinde daha verimli çalıĢıyorum.
Astlarımın önerileri ve isteklerini dikkate alırım.
%11.994 0.844 Fak tör 4:P lan lama Zaman Yönet imi
ĠĢlerimi her zaman planlarım.
Günlük iĢlerimi öncelik sırasına göre programlarım.
“Yapılacak iĢler listesi/çizelgesi” tutarım.
Yaptığım günlük ve haftalık programlarımın sağlıklı iĢleyip iĢlemediğini denetlerim.
Zamanı nasıl kullandığımı analiz ederim.
%11.779 0.800 Fak tör 5: Ve rimli li k Zaman Yönet imi
Yönettiğim toplantılar saatinde baĢlar ve biter.
Toplantılarım verimli geçmektedir.
Personelimin vasıflarına uygun iĢ vermeye özen gösteririm.
%8.993 0.729
Crombach Alpha testine göre, ölçeklerin alt boyutlarının güvenirliği de anlamlı çıkmıĢtır. Zaman yönetimi ölçeğinin alt boyutlarının katılımcı bireylerin sosyo- demografik
özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği Whitney U ve Kruskal Wallis testleri ile araĢtırılmıĢtır ve sonuçlar tablo 3'de verilmiĢtir.
Tablo 3: Zaman Yönetimi Ölçeğinin Alt Boyutlarının Bireylerin Sosyo-Ekonomik Özelliklerine ĠliĢkin Anlamlılık Seviyeleri
DeğiĢken Test Türü Etkin Zaman Yönetimi Örgütsel Zaman Yönetimi EĢ Güdümleme Zaman Yönetimi Planlama Zaman Yönetimi Verimlilik Zaman Yönetimi Cinsiyet (n=300) Mann Whitney U 0,30 0,679 0,941 0,791 0,526 Medeni Durum (n=300) Kruskal Wallis 0,468 0,540 0,099 0,990 0,222 Öğrenim Durumu (n=300) Kruskal Wallis 0,000 0,000 0,000 0,017 0,005 ÇalıĢılan Yıl Süresi (n=300) Kruskal Wallis 0,03 0,000 0,005 0,012 0,015 Faaliyet Gösterilen Sektör(n=300) Kruskal Wallis 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 Anlamlılık seviyesi 0,05
Tablo 3'de görüldüğü gibi faktörlerin test sonuçlarının anlamlılık seviyelerie bakıldığında p>0.05 olduğundan, etkin zaman yönetimin, örgütsel zaman yönetimi, eĢgüdümsel zaman yönetimi, planlama zaman yönetimi ve verimlilik zaman yönetimine iliĢkin yargılarında bireylerin cinsiyet ve medeni durumlarına göre farklılık bulunmamaktadır. Ayrıca Tablo 3'den anlaĢıldığı üzere; etkin, örgütsel, eĢ güdümleme, planlama ve verimlilik zaman yönetimi alt boyutlarında çalıĢanların yıl süreleri ve faaliyet gösterdiği sektörlere göre test sonuçlarının anlamlılık seviyeleri p<0,05 olduğundan, yargılarında bir farklılık olduğu test sonucu belirlenmiĢtir.
4.TartıĢma ve Sonuç
Bu çalıĢmada farklı spor organizasyonlarında görev almıĢ ve farklı sektörlerde çalıĢan bireylerin zaman yönetimi tutum ve becerileri arasında anlamlı farklılıklar incelenmiĢtir.
Bu amaçla araĢtırmanın literatür taraması yapılarak konunun teori kısmı ele alındıktan sonra bilgilerin geçerliliğini sınamak için bir anket uygulaması ile saha araĢtırması incelenmiĢtir. Bu amaçla farklı spor organizasyonlarında görev almıĢ ve farklı sektörlerde çalıĢan(özel, kamu, belediye) bireylerin zaman yönetimi tutum ve becerileri incelenerek elde edilen bulguların ve bilgilerin değerlendirilmesine yer verilmiĢtir.
Uygulamaya yönelik çalıĢma, Edirne ilindeki spor organizasyonlarında görev almıĢ 100 kamu, 100 özel sektör, 100 belediye sektöründen çalıĢan toplam 300 kiĢiye uygulanmıĢtır. AraĢtırmadaki 5'li likert maddelerine iliĢkin Cronbach Alpha 0.921 olarak elde edilmiĢtir.
Faktör analizi sonucu zaman yönetimi ölçeği beĢ alt boyutta elde edilmiĢtir.Bu alt boyutlar organizasyonda yer alan kiĢilerin sosyo-demografik yapılarına göre yargı farklılıklarının olup olmadığını Man Whitney U ve Kruskal Wallis test sonuçları ile elde edilmiĢtir. Birinci boyut olan etkin zaman yönetiminde sektörlere göre belediye çalıĢanları bu boyutu daha önemserken, çalıĢılan yıl süresine göre; 9-12 yıl çalıĢma süresine sahip olanların daha önemli buldukları saptanmıĢtır. Örgütsel zaman yönetimine gelince sektörlere göre; belediye çalıĢanları, çalıĢılan yıl süresine göre ; 9-12 yıl çalıĢma süresi olanlar, öğrenim durumlarına göre; önlisans mezunlarının daha önemli buldukları açıklanmıĢtır. Ayrıca eĢgüdümleme zaman yönetimi boyutunda yalnızca öğrenim durumunda lisans eğitimi almıĢ bireyler farklı bakıĢ açısı sergilemiĢlerdir. Planlama zaman yönetimi alt boyutlarında; öğrenim durumu önlisans olanlar farklı bakıĢ açısı ile daha olumlu bir yaklaĢım arz etmiĢlerdir. Verimlilik zaman yönetimi alt boyutlarında ise yine öğrenim durumuna göre farklılık test sonucu belirlenmiĢtir ve bu farklılık Whitney test sonucu lisans eğitimi almıĢ bireylerden kaynaklandığı ortaya konulmuĢtur.
Farklılıkların kaynaklarına gelince Whitney test sonucu analizine göre; zaman yönetimi bütün alt boyutlarında farklılık belediye çalıĢanlarından ileri geldiği halde organizasyonlara katılanların çalıĢma sürelerine göre zaman yönetimi alt boyutlarının farklılıklarına bakıldığında etkin zaman yönetimi örgütsel zaman yönetimi, eĢgüdümleme zaman yönetimi, planlama zaman yönetimi ve verimlilik zaman yönetimine iliĢkin çalıĢma sürelerine göre farklılık 9-12 yıl çalıĢma süresine sahip olanların yargılarının zaman yönetimini daha önemli kavradıkları saptanmıĢtır.
Organizasyonlara katılanların öğrenim durumlarına göre farklılıklarına bakıldığında; etkin zaman yönetiminin ve örgütsel zaman yönetimindeki olumlu yöndeki farklılığın
önlisans mezunlarından kaynaklanırken, eĢgüdümleme ve verimlilik zaman yönetimindeki pozitif yöndeki farklılığın lisans mezunlarından kaynaklandığı tespit edilirken, planlama zaman yönetiminde yine önlisans mezunlarının zaman yönetimine daha olumlu bakmakta oldukları tespit edilmiĢtir.
Sonuç olarak araĢtırmada spor organizasyonlarında görev alan bireylerin zaman yönetimi tutum ve becerilerinin sosyo-demografik özelliklere ve sektörlere göre anlamlı farklılıklar saptanmıĢtır.
Bu sonuçlar değerlendirildiğinde; birey sahip olduğu hedef doğrultusunda zaman yönetimini planlamalı, yapılacaklar listesi hazırlamalı, böylece zaman yönetimi uygulandığında da mesleki stresin azaldığı görülebilecektir (H. Hashemizadeh, 2013). AraĢtırmada bireylerin sosyo- demografik özelliklerinden çalıĢılan yıl süresine göre planlama zaman yönetiminin Kruskal Wallis testi sonucu; anlamlı farklılık gösterdiği görülmüĢtür. Bu sonuçlarla; çalıĢılan yıl arttıkça mesleki stresin azaldığı ileri sürülebilir.
Therese Hoff Macan ve Comila Shahanin de yapmıĢ olduğu çalıĢmalarında , zaman yönetiminin önemini vurgulamıĢ ve zamanı kontrol etmenin performansı önemli ölçüde etkilediğini, iĢ ve yaĢam doyumu kalitesinin arttığını, belirsizliği ve organizasyonlardaki somatik gerilimleri ortadan kaldırdığını belirtmiĢlerdir (Therese Hoff Macan, Comila Shahani, 1990). Etkinlikleri yönetecek spor yöneticilerinin alanlarına özgü niteliklere sahip olması gerekmektedir (Sevda Çiftçi, Burcu Gökçel, Yağızcan Demirkıran, 2014).
Organizasyon yönetiminde, spor yönetimi yasalarını ve onları yöneten ilkeleri keĢfetmek ve elde tutmak rekabet gücünü arttırmak için gereklidir (Vasile Marcu, Sorin Dacian BuhaĢ, 2014). Spor organizasyonlarının etkin yönetiminde, rehberlik ve yönetimin iyi teori üzerine kurulmuĢ olması gerekmektedir ve aynı derecede de önemlidir (Alison Doherty, 2013). Bu araĢtırma sonuçlarını oluĢturan 5 alt boyut olan etkin, örgütsel, planlama ve verimlilik zaman yönetiminden elde edilen sonuçlar bunu doğrulayabilmektedir.
Zaman yönetimi herhangi bir olay için baĢarının özüdür. Bir organizasyonun planlanması, organizatörün etkinliğin aĢamalarını titizlikle takip etmesi etkinlik yönetiminin dünya çapında kriterini oluĢturmaktadır. Zaman yönetimi genel performansı doğrudan etkilemektedir (Nor Lela Ahmad,vd., 2012).
Stephen R. Rosenthal, Mohan V. Tatikonda ise, yaptıkları çalıĢmada; zaman yönetiminin ayrıca rekabet arenasında baĢarıyı amaçlayan kritik bir yetenek olarak kabul
etmiĢlerdir (Stephen R. Rosenthal, Mohan V. Tatikonda, 1992). Jianzhong Xu, Jianxia Du, Xitao Fan da yaptıkları çalıĢmalarında, zaman yönetimi envanterinde konu ettikleri, çalıĢma ortamının düzenlenmesinin zaman yönetimine olumlu geri bildirim verdiğini ortaya koymuĢlardır (Jianzhong Xu, Jianxia Du, Xitao Fan, 2013). Zaman yönetimi öğrenme ve çalıĢma stratejileri alanında da en geleneksel konulardan birini teĢkil etmektedir. Zaman yönetimi baĢarının anahtarıdır. Eğer baĢarılı olmak isteniyorsa, zamanı etkili yönetmek gerekmektedir (Karim Babayi Nadinloyi vd., 2013). AraĢtırmaya göre; belediye ve kamu sektörlerindekilerin etkin zaman yönetimlerinin özel sektörden daha yüksek olduğu anlaĢılmaktadır. Böylece, belediye ve kamu sektöründe görev almıĢ bireylerin özel sektöre göre, etkin zaman yönetimi kavramını daha önemsediklerini belirtmekte, Claudiu Langa'nın da çalıĢmasında belirttiği üzere iyi bir performans için etkili zaman yönetimin önemini göstermektedir. Bu araĢtırmacıların elde ettikleri sonuçlara karĢı bir bulgu elde edilememekle birlikte, farklı grup ve toplulukların zaman yönetimi farkındalıklarının daha artması için, bu tip araĢtırmaların yaygınlaĢtırılmasının önemi açıktır.
Kaynakça
A. Jaafari. (1984). Organization and Management In Construction : A New Approach. International Journal
Project Management, Volume 2, Issue 1, Pages 26-30.
Alison Doherty. (2013). Investing In Sport Management: The Value Of Good Teory. Sport Management
Rewiev, Volume 16, Issue 1, February 2013, Pages 5-11.
Alpar, R. (2011). Çok değiĢkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
Asuman, Uğur. (2000). ÇalıĢma Hayatında Zaman Yönetimi. Anahtar Dergisi, MPM Yayın, Yıl12,Sayı.143:18 Atkinson, Jacqualine. (1997). Zamanı Yönetme Sanatı. Nehir Yayınları, İstanbul,359-368.
Bayramlı, Ü. Ünver. (2006). Zaman Yönetimi. Nobel Yayın, Ankara.
Claudiu Langa. (2012). Management of time resources for learning through individual study in higher education .5th International Conference EDU-WORLD, Education Facing Contemporary World Issues,
Procedia - Social and Behavioral Sciences 76 ( 2013 ) 13 – 18.
Cornell Un. (2007). Twenty Steps to Successful Time Management. http://www.clt. cornell.edu/campus/learn/LSC%20 Resources/20stepstotimemgmt.
Çağlayan Vural ve Göral, Ramazan (2009). Zaman Yönetimi Becerileri: Meslek Yüksek Okulu Öğrencileri Üzerine Bir Değerlendirme. KMU İİBF Dergisi, Yıl:11, Sayı:17, Aralık.
Erdem R. (1999). Yöneticiler Ġçin Zaman Yönetimi. Modern Hastane Yönetimi, 3(7),26-31. F.Durucker, Peter. (1992). Etkin Yöneticilik. Çev: Ahmet Özden- Nuray Tunalı, İstanbul.
Ferit Ölçer. (1999). Verimli Zaman Kullanımının Etmenleri. Amme İdaresi Dergisi: Cilt: 32, Sayı:3, TODAİE
Yayınları, Ankara.
Güçlü Nezahat. (2001). Zaman Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı:25, s87-100.
H.Hashemizadeh.(2013).Analysis of relation between time management behaviors andoccupational stress of nurs es. EuropeanPsychiatry, Volume 28, Supplement 1, Page 1.
Jianzhong Xu, Jianxia Du, Xitao Fan. (2013). Finding our time: Predicting Students' Time Management In Online Collaborative Groupwork. Computer& Education, Volume 69, Pages 139-147.
Karim Babayi Nadinloyi, Nader Hajloo, Nasser Sobhi Garamaleki, Hasan Sadeghi. (2013). The Study Efficacy of Time Management Training on Increase Academic Time Management of Students, 3rd World Conference on Psychology, CounsellingandGuidance. (WCPCG-2012), Procedia - Socialand
Behavioral Sciences 84, P.134 – 138.
Keenan, Kate. (1996). Zamanı Doğru Kullanma. Remzi Kitabevi İstanbul:s.58-59.
KocabaĢ, Ġbrahim ve Erdem, Ramazan. (2003). Yönetici Aday Öğretmenlerinin kiĢisel Zaman Yönetimi DavranıĢları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
Li -Wei Liu , Ching - hui Lin. (2012). Sport Management In Collegiate Athletic Administration. Asia Pablic
Business Innovation And Teghnology Management Society, Volume 40, Pages 364-367.
Moisescu Petronel, Moisescu Florentina. (2013). Sports Organization Management: Between Constraints and Objectives. World Congress on Administrative and Political Sciences,Volume 81, Pages 95–99. Nor Lela Ahmad, Ahmad Nizan Mohd. Yusuf, Nor Diyana Mohamed Shobri, Samsudin Wahab. (2012). The
Relation ship between Time Management andJobPerformance in Event Management.
International Congress on Interdisciplinary Business andSocialSciences 2012 (ICIBSoS 2012), Volume 65, Pagess 937-941.
PJ Mayhew, PA Dearnley. (1990). Organization and management of systems prototyping. Information and
Software Technology, Volume 32, Issue 4, May 1990, Pages 245-252.
Sabuncuoğlu, Zeyyat, ve PaĢa, Muammer. (2002). Zaman Yönetimi. Ezgi Kitabevi, Bursa.
Sevda Çiftçi, Burcu Gökçel, Yağızcan Demirkıran. (2014). Analyse Of The Expectations Of The Sports Management Students In Terms Of Quality. Sakarya University, School of Physical Education and
Sport ,Sakarya, 54187,Turkey, Procedia - Social and Behavioral Sciences 174 ( 2015 ) 2602 – 2609.
Smith Jane. (1998). Daha Ġyi Nasıl Zaman Yönetimi., Timaş Yayınları, İstanbul: s.29.
Stephen R. Rosenthal, Mohan V. Tatikonda. (1992). Time Management In New Product development: Case Study Findings. Journal Of Manufacturing Systems, Volume 11, Issue 5, Pages.
Tanrıöğen Abdurrahman, IĢcan Seher (2009). Time Management Skills of Pamukkale University Students and their Effects on Academic Achievement. Eurasian Journal of Educational Research, Issue 35,
93-108.
Tutar, Hasan, Yılmaz, M. Kemal, Erdönmez, Cumhur (2004). ĠĢletme Becerileri Grup ÇalıĢması. Nobel Yayın
dağıtım, Ankara.
Türkmen, Mutlu. (2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez Örgütünde Zaman Yönetimi. Sakarya
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vasile Marcu, Sorin Dacian BuhaĢ. (2014). Sports Organizations- Management and Science. 3rd International
Congress On Physical Eduction, Sport and Kinetotherapy, ICPESK, Volume 117, Pages 678-682.
Yılmaz Abdullah,Aslan Seyfettin. (2002). Örgütsel Zaman Yönetimi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt
3, Sayı 1.
Zampetakis, A. L., Bouranta, N. Ve Moustakis, S. V. (2010). On The Relationship Between Individual Creativity and Time Management. Thinking Skills and Creativity 5.
