Vesikalar: S. sayısı: 178
ANKARA DÎL VE TARİH - COĞRAFYA FAKÜLTESİNİN KURULMASINA DAİR KANUN LÂYİHASI VE MAARİF VE BÜTÇE ENCÜMENLERİ MAZBATALARI (1/224) *
T-G- ' , . . £ . . ; , - . " • v , : V " r - • • • • • . ; Başvekâlet >';.
Kararlar Müdürlüğü
S a y ı : 0 / 1 6 0 7 •, '•'•• ''•;'' ' " . ' ' ' .' 2 3 / V / 1 9 3 5
T. B. M. M. YÜKSEK REİSLİĞİNE v > Ankara Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi'nin kurulmasına dair Maarif vekil-liğince hazırlanan ve İcra Vekilleri Heyetince 20.V. 1935 te Yüksek Meclise arzı kararlaştırılan kanun lâyihası esbabı mucibe ve Maliyenin tezkeresi suretiyle birlikte sunulmuştur. -: . . • . ' / '
: T ' :"."•'••,'-• • ; ;•'.'*.' '••" ' B a ş v e k i l
• • • ' V - . ^ • ^; . ' - •'•' ' ' ' " ' 1 . İ N Ö N Ü
MUCİB SEBEPLER
Hükümet merkezimizde bir taraftan Türk kültürünü bilgi metodu ile işleyecek tetkik ve araştırma müessesesine olan ihtiyaç diğer taraftan orta tahsil müessesemize ulusal dil ve tarihimizin ilmî ve en yeni telâkkilerine göre hazırlanmış muallim yetiştirmek ve bu günkü muallimlerimizin bu yönden bilgilerini tamamlamak lüzumu Ankara'da bif Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi kurulmasını icabettirmiştir. Evvelce Tarih - Coğrafya ve Arkeoloji Enstitüsülerini ihtiva etmek üzere "Ankara Tarih-Coğrafya Fakültesi adı altında 150.000 liralık tahsisat ile kuru-lacak fakülte için sevkedilmış olan kanun projesi geri alınmış ve bu fakülteye bir dil enstitüsü ilâve edilmek suretiyle "Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin,, kurulmasını istihdaf eden ilişik muaddel proje tanzim olunmuştur .Bu yeni projeye göre dil enstitüsü de dahil olduğu halde fakültenin bu yıl kurulabilmesi için evvelce tesbit edilmiş olan 150.000 liralık tahsisata daha 100.843 lira ilâve edilmesi icabet-mektedir. Bu yüz bin küsur liranın vekâletimiz bütçesinden herhangi bir şekilde tasarruf edilmek suretiyle teminine imkân yoktur. Binaenaleyh evvelce tesbit edil-miş olan 150.000 liranın Hazinece 250.843 liraya iblâğı zaruridir.
İlişik kanun lâyihasının ikinci maddesinde görüleceği üzere, fakültenin yalnız idare memurlarının derece, adet ve maaşlarını gösterir bir cetvel tanzim edilmiştir. Fakülte henüz yeni kurulmakta olan bir müessese olacağına göre teessüs dev-resini teşkil edecek ilk birkaç sene için tedris heyetine ücret verilmesi münasip olacağı düşünülmüş ve bunların sayı ve ücretlerinin tesbiti bütçeye konacak tahsisat dahilinde olmak şartiyle Bakanlar Kuruluna bırakılmıştır. İdare memurları ile mütehassıs müstahdemlerin ücretlerinin ilişik 2 sayılı cetvele göre D cetveline kon-ması lâzım gelmektedir.
1935 malî yıh bütçesine bu fakülte için konacak tahsisatın müfredatı 3 sayılı
cetvelde gösterilmiştir. Lâyihanın 3 üncü maddesinde mevzubahis ücret, kaydiye
ve harçlar İstanbul Üniversitesi için kabul edilmiş esaslar dairesinde vekâletimizle
Maliye vekâleti tarafından tasbit edilecektir.
Maliye vekilliğinin bütçe 456/13442 sayılı ve 12.V. 1935 tarihli tezkeresi suretidir.
BAŞVEKÂLETE
Önce yalnız tarih coğrafya enstitülerini toplayan fakültenin bu gez bir de
dil enstitüsünü içine alması lâzım geldiğinden bu hale göre değiştirilen kanun
lâyihasının Büyük Millet Meclisine takdimine ve evvelce 150.000 lira olarak
veril-mesi kararlaştırılan tahsisatın bu sebeple 250.843 liraya çıkarılmasına dair olup
Hazineye havale buyurulan Maarif Vekâleti'nin 4.V. 1935 tarih ve 8346 sayılı
tezkeresiyle ekleri mütalâa ve tetkik olundu.
Gelir kaynaklarının âzami vüsat ve müsaadesine göre tanzim edilen 1935
bütçesine göre Ankara'da kurulacak olan ve önce Tarih, Coğrafya Fakültesi ismi
verilen bu müessese için 150.000 lira verilmesi tekarrür etmiş ve bu tahsisatın
tezyi-dine maddeten imkân bulunmamış olduğu cihetle, bu defa Dil enstitüsünü de içine
alması kararlaştırılan mezkûr Fakültenin 1935 senesi içinde 150.000 lira ile tedviri
ve bu paranın yetişmemesi halinde müşarünileyh Vekâlet bütçesinin diğer
tasar-rufu mümkün tertiplerinden münakale suretiyle temini şartiyle, kanun lâyihasının
yüksek meclise sunulmasına müsaade buyurulmasını dilerim,
MAARİF ENCÜMENİ MAZBATASI
T. B. M. M.
Maarif Encümeni
Karar No. 10 ,
Esas No. 1/224 3-VI. 1935
KAMUTAY BAŞKANLIĞINA
Ankara'da bir dil, tarih, coğrafya fakültesi kurulması hakkında Başbakanlıktan
gelen 23 Mayıs 1935 tarihli kanun taslağı komisyonumuzda incelendi.
Kültür bakanının komisyonumuzdaki diyevi de dinlendikten sonra kanun
taslağı esas bakımından yerinde görüldü. İleride fakülteleri toplayarak bir "Ankara
Üniversitesi" kurulması dileğinde bulunan komisyonumuz, kanunu türkçe yazmış
ve gereği yapılmak üzere Yüce Başkanlığa sunmuştur.
Kültür Komisyonu Başkam Bu R. Roportörü
Erzurum Trabzon
NAFI KANSU H. ÜLKÜMEN
Üye Üye Üye
Giresun İzmir Konya
H. TARIK US H. AKSOY ŞEVKET DAĞ
Üye Üye Üye
Manisa Ordu Trabzon
KÂZIM NAMÎ DURU H. YALMAN S. HIZAL
D. T. C. FAKÜLTESİNİN KURULUŞ HAZIRLIKLARI 147 BÜTÇE ENCÜMENİ MAZBATASI
T. B. M. M.
Bütçe Encümeni :
Mazbata No. 105 '"•',
E s a s N o . 1/224 / '.••", ''••.•.'. . 1 0 . V I . 1 9 3 5
YÜKSEK REİSLİĞE
Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinin kurulmasına dair olan Bavşekâletin 29.V. 1935 tarih ve 6/1607 sayılı tezkeresi ile Yüksek Meclise gönderilen kanun lâyihası Kültür komisyonunun mazbatasiyle birlikte encümenimize verilmiş ol-makla Kültür Bakanı Abidin Özmen hazır olduğu halde okundu ve konuşuldu : Teklif olunan kanun lâyihası encümenimizce de esas itibariyle kabul edilmiş ve kültür komisyonunun hazırladığı metin üzerinde şekil ve tatbikat noktasından bazı değişiklik yapılmakla beraber 1935 malî yılı zarfında kullanılacak ücretli memur ve müstahdemlere ait cetvelde yazılı daktiloların ücreti de 60 liradan 50 liraya indirilmiştir.
Müstacelen müzakeresi dileğiyle umumî heyetin tasvibine konmak üzere Yüksek Reisliğe sunuldu.
Reis Reis V. M. M. Burdur İsparta Trabzon M. ŞEREF ÖZKAN MÜKERREM UNSAL SIRRI DAY
Kâtip
İstanbul Çorum Diyarbekir FAKÎHE ÖYMEN M. CANTEKİN R. BEKÎT
Erzurum Gümüşhane , Kayseri A. AKYÜREK D. SAKARYA M. KERVEN
Manisa Muş Sivas T. TÜRKOĞLU Ş. ÇÎLEOĞLU • REMZİ ÇÎNER
HÜKÜMETİN TEKLİFİ
Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi'nin kurulmasına dair olan lâyihası. Madde 1 — Kültür Bakanlığı Ankara'da, 1 Haziran 1935 gününden başlamak üzere bir Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi kuracaktır.
Madde 2 — Bu fakülteyi çevirecek memurların derece, sayı ve aylıkları bağlı (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
Madde 3 — Fakültece talebeden alınacak okutma, şahadetname yoklama kayıt ve seminer harç ve ücretleri miktarı ve bunların nasıl toplanacağı Kültür ve Maliye bakanlıklarınca kararlaştırılır.
Madde 4 — Fakültede okutma ve çevirme işleri Kültür bakanlığınca yapı-lacak bir talimatname ile belli olur.
Birinci iğreti maddeler: Fakültenin mütehassıs müstahdemlerine ve çevirme memurlarına ait ücretler 1935 bütçesinin (D) cetveline konulmuştur.
İkinci iğreti madde: Bütçeye konulacak tahsisata göre olmak şartiyle okutan-ların ücretli kadrosu Bakanlar Duruşunca kararlaştırılır.
Madde 5 — Bu kanun 1 Haziran 1935 den sayılır.
Madde 6 — Bu kanunun buyuruklarını Maliye ve Kültür Bakanları yapa-caktır. •'..;.•,.•'. : ^ • .,-;••'-.' ••'••-•' 2 0 . V . 1 9 3 5
Bş. V.
î. İNÖNÜ
Da. V.
Ş. KAYA
Mf. V.
A. ÖZMEN '
S. 1. M. V.
Dr. R. SAYDAM
Ad. V.
Ş. SARAÇOĞLU
Ha. V. V.
Ş. KAYA
Na. V.
• , A. ÇETİNKAYA
G. İ. V.
RANA TARHAN
•/ . i .. M . M . V. * ' . ' • ' > K . Ö Z A L P' Mal. V.
F. AĞRALI
îk. V.
.-•- - CELÂL BAYAR ;•••.' Z r . V .': ••' '- M. ERKMEN
" . BÜTÇE ENCÜMENİNİN DEĞİŞTİRİLİŞİ
Madde 1 — Ankara'da bir (Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi) açmak için
Kültür Bakanlığına yetki verilmiştir.
Madde a — Bu Fakülteyi yönetecek işyarların derece, sayı ve aylıkları ilişik
(1) sayılı çizelgede gösterilmiştir.
Bu çizelgede gösterilen işyarlar kadrosu Maarif Vekâleti merkez teşkilât ve
vazifeleri hakkındaki 3387 sayılı kanunun 23 ncü maddesine bağlı çizelgeye
eklen-miştir.
Madde 3 — Kültür komisyonunun 3 üncü maddesi aynen
Madde 4 — Kültür komisyonunun 4 üncü maddesi aynen.
Birinci muvakkat madde — Fakültenin bağlı (2) sayılı çizelgede gösterilen
uz-manlarla yönetim işyarları kadrosu 1935 malî yılı muvazenei umumiye kanununun
5 inci maddesine bağlı (D) cetvelinin Kültür Bakanlığı kısmına eklenmiştir.
İkinci muvakkat maddesi— Fakültede 1935 malî yılı içinde kullanılacak
kese-nekli öğretmenler kadrosu ile Fakültenin bütün masrafları Kültür Bakanlığının
1935 malî yılı bütçesine konulacak paraya göre Bakanlar Kurulunca saptanır.
Madde 5 — Bu kanun yayımı tarihinden yürür.
Madde 6 —• Kültür komisyonunun maddesi aynen.
V T. B. M. MECLİSİNİN 38. İNİKAD
14/VI/1935 Cuma günü
Başkan : Nuri Conker
Kâtipler: Ali Zırh (Rize), Sabiha Gökçül (Balıkesir)
bulunduğu halde gündemin 11. inci konusu olarak,
11 — Ankara Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi'nin kurulmasına dair kanun
lâyihası ve Maarif ve Bütçe encümenleri mazbataları.
Başkan — Müstacelen müzakeresi hakkında encümenin teklifi var,
müsta-celiyetle müzakeresini kabul edenler. . . Etmeyenler.. . Kabul edilmiştir.
D. T. C. FAKÜLTESİNİN KURULUŞ HAZIRLIKLARI 149
Heyeti umumiyesi hakkında söz isteyen var mı? _ .
Maarif V. Saffet Arıkan (Erzincan)
— Arkadaşlar, Atatürk'ün yüksek dehasından doğan ve kendi kutlu eliyle
yaratılan tarih ve dil hareketi; bunlara bağlı olan arkeoloji ve coğrafya bilgileri
için; Ankara'da bir fakülte açılacaktır. Bu fakülte bu ilimleri öğretecek, üretecek,
ve mümkün olan kısa bir zaman zarfında ilim dünyasının gözü önüne bu gerçek
hakikatleri sermeye çalışacaktır.
Yalnız bu fakültenin açılması için bakanlık; evvelce 250 bin liralık bir tahsisat
istemişti. Fakat bu 150 bin lira olarak kabul edilmiştir. Bu azad devresinde
bakan-lık bu para ile bu işi çevirmek imkânını göremezse o zaman sizden icabeden parayı
istemek hakkmı şimdiden muhafaza ettiğimi arzederim, ,
Diğer hususlar hakkında esbabı mucibede kâfi izahat varda-. Kanunun bu
suretle kabulünü rica ediyorum.
Başkan — Maddelere geçilmesini kabul edenler... Etmeyenler. . .
Mad-delere geçilmiştir.
Resmî Gazete
20 Haziran 1935 Perşembe
Sayı: 3033
Sayfa: 5372 de
ANKARA'DA BİR DİL VE TARİH - COĞRAFYA FAKÜLTESİ
KURULMASI ÜZERİNE KANUN
v'
Madde 1 — Ankara'da bir (Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi açmak için
Kültür Bakanlığına yetge verilmiştir.
Madde 2 — Bu fakülteyi yönetecek işyarların derece, sayı ve aylıkları ilişik *
sayılı çizelgede gösterilmiştir.
Bu çizelgede gösterilen işyarlar kadrosu Maarif Vekâleti merkez teşkilâtı ve
vazifeleri hakkında 2287 sayılı kanunun 23 üncü maddesine bağlı çizelgeye
eklen-miştir.
Madde 3 — Fakültece talebeden alınacak yazılma, okuma, yoklama, seminer
ve şahadetname hare ve keseneklerinin tutarı ve toplanması yolları Finans ve
Kültür Bakanlarınca kararlaştırılır.
Madde 4 — Fakültenin öğretim ve yönetim.işleri Kültür Bakanlığınca yapı- >
lacak bir öğrenekle saptanır.
Muvakkat madde 1 — Fakültenin bağlı (2) sayılı çizelgede gösterilen
uzman-larla yönetim işyarları kadrosu 1935 malî yılı Muvazenei Umumiye kanununun
5 inci maddesine bağlı (D) cetvelinin Kültür Bakanlığı kısmına eklenmiştir.
1
Sayı ve parayı ve ayda en çok (40) lirayı geçmemek üzere her birinin aylığı
Muvakkat madde 2 •— Fakültede 1935 malî yılı içinde kullanılacak kese-nekli öğretmenler kadrosu ile Fakültenin bütün masrafları Kültür Bakanlığının 1935 malî yılı bütçesine konulacak paraya göre Bakanlar Kurulunca saptanır.
Madde 5 — Bu kanun yayın tarihinden yürür.
Madde 6 — Bu kanunun hükümlerini Finans ve Kültür Bakanları yürütür. 20/6/1935 "2287 numaralı Kanun, 2434 sayılı Resmî Gazetededir"
Derece 8 1 0 1 2 1 2 1 2 1 2 ÇİZELGE (1) Memuriyetin unvanı Dekan kâtibi Kalem âmiri Dahiliye memuru Kâtip Kütüphane memuru Hesap memuru ÇİZELGE (2) İşyarlığın adı Dekan Enstitü direktörü Daktilo Hademe (1) UZMANLAR Fotoğrafçı - lV Desinatör ' Kartoğrafçı Aded 1 I I I 2 I Sayı 1 4 1 I 1 0 I I I ' Maaş 45 35 25 25 25 25 Kesenek 2 0 0 50 1 0 0 80 45° 15o 1 5 0 150
